Yıl: 2017 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 20 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi

Öz:
Bu araştırmanın amacı turist rehberlerinin işe yabancılaşma eğilimlerine etki eden tükenmişlik boyutlarını analiz etmek ve değerlendirmektir. Tükenmişlik ile işe yabancılaşma etkileşimine dair ortaya konulan teorik çerçeve temel alınarak geliştirilen üç araştırma hipotezinin çözümlenmesi amacıyla, Nevşehir Rehberler Odasına (NERO) bağlı turist rehberleri üzerinde bir alan araştırması yapılmış ve veriler anket yardımıyla toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, tükenmişliğin boyutlarından duygusal tükenme ve duyarsızlaşmanın turist rehberlerinin işe yabancılaşma eğilimlerini doğrusal yönde; kişisel başarı hissinin ise ters yönde etkilediği belirlenmiştir. Değişkenlere ilişkin genel ortalamalar göz önüne alındığında ise, turist rehberlerinin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma düzeylerinin düşük olmasının ve kişisel başarı hislerinin yüksek olmasının, işe yabancılaşma eğilimlerini azalttığı sonucu ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm

The Impact of Burnout Levels of Tourist Guides on Their Work Alienation Tendencies

Öz:
The purpose of this study is to analyze and evaluate the burnout levels of tourist guides regarding to their work alienation tendencies. In order to test the three hypotheses of the study which were developed according to the theoretical frame of burnout and work alienation interaction, a field study was conducted on tourist guides who are registered at Nevşehir Chamber of Guides (NERO) and data were collected through a questionnaire. The results of the analysis show that emotional exhaustion and depersonalization, which are dimensions of burnout, effect work alienation tendency of tourist guides linearly and personal accomplishment effect adversely. Given the overall averages related to variables it is unveiled that the low levels of emotional exhaustion and depersonalization and the high levels of personal accomplishment decrease the work alienation tendencies.
Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Aiken, M. ve Hage, J. (1966), ,,Organizational Alienation: A Comparative Analysis" American Sociological Review, 31(4), ss. 497-507.
  • Alkan, M F. (2014), Ortaokul Öğretmelerinin Tükenmişlik Düzeyi ve Nedenleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
  • Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2008), ,,Tükenmişlik Sendromu Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama (GOÜ Örneği)" Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), ss. 69-96.
  • Babür, S. (2009), Turizm Sektöründe Örgütsel Yabancılaşma: Antalya Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Behar, R. (2007), Endüstri İşletmelerinde Çalışma Koşullarının, İşgörenler Üzerindeki Yabancılaşma Etkisi ve Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Bostancı, Ö. (2014), Kamu Hastanelerinde Çalışan Diyetisyenlerde Tükenmişlik Düzeyinin Ölçülmesi Üzerine Bir Araştırma; Ankara İli Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Brouwers, A. ve Tomic, W. (2000), ,,A Longitudinal Study of Teacher Burnout and Perceived Self-Efficacy in Classroom Management" Teaching and Teacher Education, 16, ss. 239-253.
  • Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005), ,,Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama" Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), ss. 95-108.
  • Carton, T. (2016), ,,Burnout as Alienation in the Counselling Field: The Descent from Homo-Faber to Homo-Economous". Sociology Mind, 6, ss. 33-39.
  • Celep, B. (2008), İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması (Kocaeli İli Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
  • Chiaburu, D.S., Thundiyil, T. ve Wang, J. (2014), ,,Alienation and İts Correlates: A Meta-Analysis", European Management Journal, 32, ss. 24-36.
  • Cordes, C L., Dougherty, T W. ve Blum, M. (1997), ,,Patterns of Burnout Among Managers And Professionals: A Comparison Of Models", Journal of Organizational Behavior, 18(6), ss. 685-701.
  • Çağlar, Ç. (2012), ,,Öğrenci Yabancılaşma Ölçeğinin (ÖYÖ) Geliştirilmesi" Eğitim ve Bilim, 37(166), ss. 195-205.
  • Çelikkaleli, Ö. (2011), ,,Yetişkin Eğitimcisi Öğretmelerin Tükenmişlik ve Mesleki Yetkinliklerinin İncelenmesi" Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), ss. 38-53.
  • Çetin, E. ve Turan, N. (2013), ,,The Relationship Between Qualitative Job İnsecurity and Burnout", European Journal of Research on Education, Special Issue, ss. 21-28.
  • Dean, D G. (1961), ,,Its Meaning And Measurement" American Sociological Review, 26(5), ss. 753-758.
  • Durmaz, M. (2015), Sağlık Çalışanlarında Yabancılaşma Düzeyi: Isparta İli Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
  • Ergin, C. (1992), ,,Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması", Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, , ss. 143- 154.
  • Ergun Özler, N D. ve Dirican, M. (2014), ,,Örgütlerde Yabancılaşma İle Tükenmişlik Sendromu Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma" Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39, ss. 291-310.
  • Gaines, J. ve Jermier, J M. (1983), ,,Emotional Exhaustion in A High Stress Organization" Academy of Management Journal, 26(4), ss. 567-586.
  • Gold, Y. (2001), ,,Does Teacher Burnout Begin With Student Teaching" Education, 105(3), ss. 254-257.
  • Gül, B. (2014), Tükenmişlik Ölçekleri ve Erzincan Üniversitesi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
  • Hirschfeld, R R. ve Feild, H S. (2000), ,,Work Centrality and Work Alienation: Distinct Aspects of A General Commitment To Work" Journal of Organizational Behavior, 21, ss. 789-800.
  • Hock, R R. (1988), ,,Professional Burnout Among Public School Teachers" Public personnel management, 17(2), ss. 167-189.
  • Igodan, O C. ve Newcomb, L H. (1986), ,,Are You Experiencing Burnout?" Journal of extension, 24(1).
  • Jackson, S E., Schwab, R L. ve Schuler, R S. (1986), ,,Toward An Understanding of The Burnout Phenomenon" Journal of Applied Psychology, 71(4), ss. 630-640.
  • Kulaklıkaya, K. (2013), İşkoliklik, Tükenmişlik Sendromu ve İş Yükü Algısı Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Leiter, M P. ve Maslach, C. (2001), ,,Burnout And Health" Handbook of health psychology.
  • Maslach, C., Schaufeli, W B. ve Leiter, M P. (2001), ,,Job Burnout" Annu. Rev. Psychol., 52, ss. 397-422.
  • Mottaz, C J. (1981), ,,Some Determinents of Work Alienation" The Sociological Quarterly, 22(4), ss. 515-529.
  • O"Donohue, W. ve Nelson, L. (2012), ,,Work Engagement, Burn-Out, and Alienation: Linking New and Old Concepts of Positive and Negative Work Experiences", 2012 BAM Annual Conference, Australia.
  • Osin, E. N. (2003), ,,Subjective Experience of Alienation: Measurement and Correlates", https://www.hse.ru/pubs/share/direct/document/76388542 28.04.2016). (Erişim Tarihi:
  • Osin, E. N. (2015), ,,Alienation from Study as a Predictor of Burnout in University Students: the Role of the Educational Environment Characteristics", Psychological Science and Education, 20 (4), ss. 57-74.
  • Özbek, M. F. (2011), ,,Örgüt İçerisindeki Güven ve İşe Yabancılaşma İlişkisinde Örgüte Uyum Sağlamanın Aracı Rolü", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), ss. 231-248.
  • Pearlin, L I. (1962), ,,Alienation From Work: A Study of Nursing Personel" American Sociological Review, 27(3), ss. 314-326.
  • Rabinowitz, K R. (1985), ,,Perceptions of Organizational Control and Clinical Social Worker Autonomy: Implications For Conflict, Organizational Alienation and Burnout" Dissertation Abstracts International, 46(3).
  • Sağlam Arı, G. ve Çına Bal, E. (2008), ,,Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi" Yönetim ve Ekonomi, 15(1), ss. 131-148.
  • Seeman, M. (1959), ,,On The Meaning of Alienation" Amer. Sociol. Rev., 24, ss. 783-91.
  • Seeman, M. (1983), ,,Alienations Motifs in Comtemporary Theorizing: The Hidden Continuity of The Classic Themes" Social Psychology Quarterly, 46(3), ss. 171- 184.
  • Sowmya, K R. ve Panchanatham, N. (2011), Job Burnout: An Outcome of Organisational Politics in Banking Sector" Far East Journal of Psychology and Business, 2(1), ss. 49-58.
  • Şıklar, E. ve Tunalı, D. (2012), ,,Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi: Eskişehir Örneği" Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, ss. 75-84.
  • Taboli, H. (2015), ,,Burnout, Work Engagement, Work Alienation as Predictors of Turnover İntentions among Universities Employees in Kerman", Life Science Journal, 12(9), ss. 67-74.
  • Tekin, Ö A. (2012), Yabancılaşma ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler: Antalya Kemer"deki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Tomei, G., Casale, T., Tomei, F., Nieto, H. A., Prenna, A., Schifano, M. P. ve Pimpinella, B. (2011). ,,Alienation to Burnout. Psyche and the Universe of Technology", Giornaleitaliano di Medicina del Lavoroedergonomia, 34, ss. 400- 409.
  • Toprak, E. (2013), Mesleki Tükenmişlik Düzeyi ile İş Tatmini Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
  • Tuğrul, B. ve Çelik, E. (2002), ,,Normal Çocuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmelerinde Tükenmişlik" Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (12), ss. 1-11.
  • Usul, H. ve Atan, A. (2014), ,,Sağlık Sektöründe Yabancılaşma Düzeyi", KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16 (26): ss. 1-10.
  • Yumuk, Y. (2011), Otel İşletmelerinde İşe Yabancılaşmanın İş Tatmini Üzerine Etkisi: Nevşehir İlinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
APA KIRICI TEKELİ E, ÖZKOÇ A (2017). Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. , 20 - 32.
Chicago KIRICI TEKELİ EZGİ,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. (2017): 20 - 32.
MLA KIRICI TEKELİ EZGİ,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. , 2017, ss.20 - 32.
AMA KIRICI TEKELİ E,ÖZKOÇ A Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. . 2017; 20 - 32.
Vancouver KIRICI TEKELİ E,ÖZKOÇ A Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. . 2017; 20 - 32.
IEEE KIRICI TEKELİ E,ÖZKOÇ A "Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi." , ss.20 - 32, 2017.
ISNAD KIRICI TEKELİ, EZGİ - ÖZKOÇ, AZİZ GÖKHAN. "Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi". (2017), 20-32.
APA KIRICI TEKELİ E, ÖZKOÇ A (2017). Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(1), 20 - 32.
Chicago KIRICI TEKELİ EZGİ,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 14, no.1 (2017): 20 - 32.
MLA KIRICI TEKELİ EZGİ,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, vol.14, no.1, 2017, ss.20 - 32.
AMA KIRICI TEKELİ E,ÖZKOÇ A Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2017; 14(1): 20 - 32.
Vancouver KIRICI TEKELİ E,ÖZKOÇ A Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2017; 14(1): 20 - 32.
IEEE KIRICI TEKELİ E,ÖZKOÇ A "Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi." Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14, ss.20 - 32, 2017.
ISNAD KIRICI TEKELİ, EZGİ - ÖZKOÇ, AZİZ GÖKHAN. "Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi". Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 14/1 (2017), 20-32.