Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?

balaban, özlem devrim; KÜÇÜKTÜFEKÇİ, Ali Haydar; Binbay, Tolga; KARAMUSTAFALIOĞLU, Nesrin

Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?

Özlem Devrim BALABAN, (Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 16. Psikiyatri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Ali Haydar KÜÇÜKTÜFEKÇİ, (Kilis Devlet Hastanesi, Çocuk Psikiyatrisi Bölümü, Kilis, Türkiye)

İBRAHİM TOLGA BİNBAY, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Nesrin KARAMUSTAFALIOĞLU (Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 16. Psikiyatri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Klinik Psikiyatri Dergisi

7 2

Yıl: 2016 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 15 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?

Öz:

GİRİŞ ve AMAÇ: Bipolar I bozukluk (BPB I) hastalarının bakımverenlerinde yaşam kalitesinin yük ve algılanan sosyal destekle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM ve GEREÇLER: Ekim 2013-Ocak 2014 tarihleri arasında, DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre en az bir yıldır BPB I tanısıyla izlenen 75 hasta ile hastalara en az bir yıldır bakım veren 75 kişi araştırmaya alındı. Hastalar sosyodemografik ve klinik görüşme formuyla, bakımverenler ise sosyodemografik form ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu Türkçe Versiyonu (WHOQOL-BREF-TR), Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği (ZBYÖ) ve Algılanan Çok Yönlü Sosyal Destek Ölçeği (AÇYSDÖ) ile değerlendirildi. Karşılaştırmalar için bakımverenler ZBYÖ puanlarına göre hafif, orta ve şiddetli yük gruplarına ayrıldı.BULGULAR: Daha şiddetli yük bildiren bakımverenlerde WHOQOL-BREF-TR'nin sosyal alan puanı dışında tüm alt alan puanları yükü daha az olan bakımveren gruplarına göre daha düşük saptandı. AÇYSDÖ toplam puanı ile WHOQOL-BREF-TR'nin sosyal, çevre ve ulusal çevre alanları arasında, AÇYSDÖ' nin aile alt alanı ile WHOQOL-BREF-TR'nin psikolojik, sosyal, çevre ve ulusal çevre alanları; arkadaş alt alanı ile fiziksel; özel bir insan alt alanı ile sosyal, çevre ve ulusal çevre alanları arsında anlamlı pozitif yönlü ilişki saptandı. Bakımveren yükü, bakımverenlerin yaşam kalitesi için önemli bir yordayıcı faktördü. TARTIŞMA ve SONUÇ: BPB I olan hastalara bakımverenlerin yaşam kalitesi düşüktür. Yaşam kalitesini artırmak için hastalıkla ilişkili yükü azaltılmaya ve sosyal destek sistemini artırmaya yönelik yaklaşımlar geliştirilmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Is Quality of Life Associated with Caregiver Burden and Social Support among Caregivers of Patients with Bipolar I Disorder?

Öz:

Objectives: The aim of this study is to investigate therelationship between quality of life and burden and perceived social support among caregivers of patients withbipolar I disorder (BPD I). Method: Seventy five patientswith the diagnosis of BPD I according to the DSM-IV-TRcriteria at least for one year and 75 caregivers of thesepatients for at least one year were included to the studybetween October 2013 and January 2014. Patients wereevaluated with sociodemographic and clinic data formand caregivers were evaluated with sociodemograficdata form,World Health Organization Quality of LifeShort Form Turkish Version Scale (WHOQOL-BREF-TR),Zarit Burden Interview (ZBI), and Multidimensional Scaleof Perceived Social Support (MSPSS). Caregivers weredivided into three groups as having mild, moderate andsevere burden according to ZBI scores for comparisons.Results: All subdomain scores of WHOQOL-BREF-TRexcept social domain were significantly lower in caregivers who reported higher burden compared to thecaregiver groups with lower degree of burden. It wasfound to be a significant positive correlation betweenMSPSS total score and social, environmental and national environmental domains of WHOQOL-BREF-TR, familysubdomain of MSPSS and psychological, social, environmental and national environmental domains of WHOQOL-BREF-TR, friends subdomain and physical domain,and significant others subdomain and social, environmental and national environmental domains. Caregiverburden was an important factor to predict the quality oflife of the caregivers. Conclusion: Quality of life of caregivers of BPD I patients is low. Strategies intended fordecreasing burden related to the disease and increasingsocial support should be developed for improving quality of life.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altıparmak S (2009) Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu, sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 23: 159-164.
Arguvanlı Çoban S, Özkan B, Medik K ve ark. (2013) Bipolar Bozukluğu Olan Bireyler ve Bakımverenlerinin Yaşam Kalitesi. Journal of Psychiatric Nursing, 4: 61-66.
Aslan O, Kav S, Meral C ve ark. (2006) Needs of lay caregivers of bone marrow transplant patients in Turkey: a multicenter study. Cancer Nurs, 29: E1-7.
Atagün Mı, Balaban ÖD, Atagün Z ve ark. (2011) Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3.
Aydemir Ö, Ergun H, Soygür H ve ark. (2009) Major Depresif Bozuklukta Yaşam Kalitesi: Kesitsel Bir Çalışma. Turk Psikiyatri Derg, 20: 205-212.
Çorapçıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M ve ark. (1999) DSMIV Eksen I Bozuklukları (SCID-I) için yapılandırılmış klinik görüşme, Klinik versiyon. Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
Eker D, Arkar H, Yaldız H (2001) Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12: 17-25.
Ensari H, Gültekin BK, Karaman D ve ark. (2013) Bolu Toplum Ruh Sağlığı Merkezi hizmetlerinin şizofreni hastalarındaki yaşam kalitesi, yeti yitimi, genel ve sosyal işlevsellik üzerine etkisi: Bir yıllık izleme sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14: 108-114.
Erten E, Alpman N, Ozdemir A ve ark. (2014) Bipolar I Bozukluğu Olan Hastalarda Dönem ve Seyir Özelliklerinin Bakıcı Yüküne Etkisi. Türk Psikiyatri Derg, 25: 114-123.
Eser E, Fidaner H, Fidaner C ve ark. (1999) WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF'in psikometrik özellikleri. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 7: 23-40.
Fiorillo A, Sampogna G, Del Gaudio L ve ark. (2013) Efficacy of supportive family interventions in bipolar disorder: a review of the literature. Journal of Psychopathology, 19: 134-142.
First MB, Spitzer RL, Gibbon M ve ark. (1996) Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders, Clinician Version (SCID-CV). American Psychiatric Press Inc., Washington D.C.
Hacialioglu N, Ozer N, Yilmaz Karabulutlu E ve ark. (2010) The quality of life of family caregivers of cancer patients in the east of Turkey. Eur J Oncol Nurs, 14: 211-217.
Hansson L (2006) Determinants of quality of life in people with severe mental illness. Acta Psychiatr Scand Suppl, 46-50.
Helgeson VS (2003) Social support and quality of life. Qual Life Res, 12 Suppl 1: 25-31.
Hennessy CH, Moriarty DG, Zack MM ve ark. (1994) Measuring health-related quality of life for public health surveillance. Public Health Rep, 109: 665-672.
Heru AM, Ryan CE, Vlastos K (2004) Quality of life and family functioning in caregivers of relatives with mood disorders. Psychiatr Rehabil J, 28: 67-71.
IsHak WW, Brown K, Aye SS ve ark. (2012) Health-related quality of life in bipolar disorder. Bipolar Disord, 14: 6-18.
Jeong YG, Jeong YJ, Kim WC ve ark. (2015) The mediating effect of caregiver burden on the caregivers' quality of life. J Phys Ther Sci, 27: 1543-1547.
Jonsson PD, Wijk H, Danielson E ve ark. (2011) Outcomes of an educational intervention for the family of a person with bipolar disorder: a 2-year follow-up study. J Psychiatr Ment Health Nurs, 18: 333-341.
Katschnig H (2006) Quality of life in mental disorders: challenges for research and clinical practice. World Psychiatry, 5: 139-145.
Kuehner C, Buerger C (2005) Determinants of subjective quality of life in depressed patients: the role of self-esteem, response styles, and social support. J Affect Disord, 86: 205-213.
Mendlowicz MV, Stein MB (2000) Quality of life in individuals with anxiety disorders. Am J Psychiatry, 157: 669-682.
Meral BF, Cavkaytar A (2015) Otizmli Çocuk Ailelerinin Aile Yaşam Kalitesi Algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23: 1363- 1380.
Morimoto T, Schreiner AS, Asano H (2003) Caregiver burden and health-related quality of life among Japanese stroke caregivers. Age Ageing, 32: 218-223.
Muller-Oerlinghausen B, Berghofer A, Bauer M (2002) Bipolar disorder. Lancet, 359: 241-247.
Ogilvie AD, Morant N, Goodwin GM (2005) The burden on informal caregivers of people with bipolar disorder. Bipolar Disord, 7 Suppl 1: 25-32.
Özlü A, Yıldız M, Aker T (2009) Zarit Bakıcı Yük Ölçeğinin şizofreni Hasta Yakınlarında Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalış- ması. Nöropsikiyatri Arşivi, 46: 38-42.
Perlick DA, Hohenstein JM, Clarkin JF ve ark. (2005) Use of mental health and primary care services by caregivers of patients with bipolar disorder: a preliminary study. Bipolar Disord, 7: 126-135.
Perlick DA, Rosenheck RA, Miklowitz DJ ve ark. (2007) Prevalence and correlates of burden among caregivers of patients with bipolar disorder enrolled in the Systematic Treatment Enhancement Program for Bipolar Disorder. Bipolar Disord, 9: 262-273.
Perlick DA, Rosenheck RA, Miklowitz DJ ve ark. (2008) Caregiver burden and health in bipolar disorder: a cluster analytic approach. J Nerv Ment Dis, 196: 484-491.
Perlick DA, Rosenheck RR, Clarkin JF ve ark. (2001) Impact of family burden and patient symptom status on clinical outcome in bipolar affective disorder. J Nerv Ment Dis, 189: 31-37.
Perlick DA, Berk L, Kaczynski R ve ark. (2016) Caregiver burden as a predictor of depression among family and friends who provide care for persons with bipolar disorder. Bipolar Disord, 18(2): 183-191.
Pompili M, Harnic D, Gonda X ve ark. (2014) Impact of living with bipolar patients: Making sense of caregivers' burden. World J Psychiatry, 4: 1-12.
Rajandram RK, Jenewein J, McGrath C ve ark. (2011) Coping processes relevant to posttraumatic growth: an evidence-based review. Support Care Cancer, 19: 583-589.
Rollins AL, Mueser KT, Bond GR ve ark. (2002) Social relationships at work: does the employment model make a difference? Psychiatr Rehabil J, 26: 51-61.
Ruesch P, Graf J, Meyer PC ve ark. (2004) Occupation, social support and quality of life in persons with schizophrenic or affective disorders. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 39: 686- 694.
Schulz R, Beach SR (1999) Caregiving as a risk factor for mortality: the Caregiver Health Effects Study. Jama, 282: 2215-2219.
Tang TS, Brown MB, Funnell MM ve ark. (2008) Social support, quality of life, and self-care behaviors amongAfrican Americans with type 2 diabetes. Diabetes Educ, 34: 266-276.
Topçu S, Bölüktaş RP (2012) ınmeli hastalarda yaşam kalitesi ve sosyal desteğin yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 29: 159.
van der Voort TY, Goossens PJ, van der Bijl JJ (2007) Burden, coping and needs for support of caregivers for patients with a bipolar disorder: a systematic review. J Psychiatr Ment Health Nurs, 14: 679-687.
White-Williams C, Grady KL, Myers S ve ark. (2013) The relationships among satisfaction with social support, quality of life, and survival 5 to 10 years after heart transplantation. J Cardiovasc Nurs, 28: 407-416.
Wong DF, Lam AY, Chan SK ve ark. (2012) Quality of life of caregivers with relatives suffering from mental illness in Hong Kong: roles of caregiver characteristics, caregiving burdens, and satisfaction with psychiatric services. Health Qual Life Outcomes, 10: 15.
Yalçın ı (2015) ıyi Oluş ve Sosyal Destek Arasındaki ılişkiler: Türkiye'de Yapılmış Çalışmaların Meta Analizi. Türk Psikiyatri Derg, 26: 21-32.
Yıldırım A, Buzlu S, Hacıhasanoğlu Aşılar R ve ark. (2014) şizofreni Hastalarının Ailelerine Uygulanan Aileden Aileye Destek Programının Hastalık Hakkında Bilgi, Aile Yükü ve Öz Yeterlilik Üzerine Etkisi. Türk Psikiyatri Derg, 25: 31-37.
Yilmaz A, Turan E, Gundogar D (2009) Predictors of burnout in the family caregivers of Alzheimer's disease: evidence from Turkey. Australas J Ageing, 28: 16-21.
Zarit SH, Reever KE, Bach-Peterson J (1980) Relatives of the impaired elderly: correlates of feelings of burden. Gerontologist, 20: 649-655.
Zarit SH, Todd PA, Zarit JM (1986) Subjective burden of husbands and wives as caregivers: a longitudinal study. Gerontologist, 26: 260-266.
Zendjidjian X, Richieri R, Adida M ve ark. (2012) Quality of life among caregivers of individuals with affective disorders. J Affect Disord, 136: 660-665.
Zeng Y, Zhou Y, Lin, J (2016) Perceived Burden and Quality of Life in Chinese Caregivers of People With Serious Mental Illness: A Comparison Cross?Sectional Survey. Perspect Psychiatr Care (DOI: 10.1111/ppc.12151)
Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG ve ark. (1988) The multidimensional scale of perceived social support. Journal of personality assessment, 52: 30-41.

APA	balaban ö, KÜÇÜKTÜFEKÇİ A, Binbay T, KARAMUSTAFALIOĞLU N (2016). Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. , 15 - 26.
Chicago	balaban özlem devrim,KÜÇÜKTÜFEKÇİ Ali Haydar,Binbay Tolga,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. (2016): 15 - 26.
MLA	balaban özlem devrim,KÜÇÜKTÜFEKÇİ Ali Haydar,Binbay Tolga,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. , 2016, ss.15 - 26.
AMA	balaban ö,KÜÇÜKTÜFEKÇİ A,Binbay T,KARAMUSTAFALIOĞLU N Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. . 2016; 15 - 26.
Vancouver	balaban ö,KÜÇÜKTÜFEKÇİ A,Binbay T,KARAMUSTAFALIOĞLU N Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. . 2016; 15 - 26.
IEEE	balaban ö,KÜÇÜKTÜFEKÇİ A,Binbay T,KARAMUSTAFALIOĞLU N "Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?." , ss.15 - 26, 2016.
ISNAD	balaban, özlem devrim vd. "Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?". (2016), 15-26.

APA	balaban ö, KÜÇÜKTÜFEKÇİ A, Binbay T, KARAMUSTAFALIOĞLU N (2016). Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. Klinik Psikiyatri Dergisi, 19(1), 15 - 26.
Chicago	balaban özlem devrim,KÜÇÜKTÜFEKÇİ Ali Haydar,Binbay Tolga,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. Klinik Psikiyatri Dergisi 19, no.1 (2016): 15 - 26.
MLA	balaban özlem devrim,KÜÇÜKTÜFEKÇİ Ali Haydar,Binbay Tolga,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. Klinik Psikiyatri Dergisi, vol.19, no.1, 2016, ss.15 - 26.
AMA	balaban ö,KÜÇÜKTÜFEKÇİ A,Binbay T,KARAMUSTAFALIOĞLU N Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2016; 19(1): 15 - 26.
Vancouver	balaban ö,KÜÇÜKTÜFEKÇİ A,Binbay T,KARAMUSTAFALIOĞLU N Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2016; 19(1): 15 - 26.
IEEE	balaban ö,KÜÇÜKTÜFEKÇİ A,Binbay T,KARAMUSTAFALIOĞLU N "Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?." Klinik Psikiyatri Dergisi, 19, ss.15 - 26, 2016.
ISNAD	balaban, özlem devrim vd. "Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkilimi mi?". Klinik Psikiyatri Dergisi 19/1 (2016), 15-26.