İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2016 Cilt: 5 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1339 - 1355 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: Bu araştırma, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı, Diyarbakır ili Silvan ilçesindeki köy okullarının 4. sınıflarında öğrenim görmekte olan 261 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama amacıyla, "kişisel bilgi formu" ve Görücü (2014) tarafından geliştirilen ve geçerlilik ve güvenilirlik analizi yapılan "eleştirel düşünme ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinin orta seviyede olduğu görülmüştür. Analiz sonuçlarına göre eleştirel düşünme düzeyindeki varyansın açıklanmasına en yüksek katkının ders başarısı (%27) ve ardından okunan kitap sayısı olduğu (%19), nispeten düşük düzeyde olsa da gelir durumunun (%0,50) da etkili olduğu görülmüştür. Cinsiyet ve Tv izleme saati ile eleştirel düşünme düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır
Anahtar Kelime: Konular:
THE EVALUATION OF 4HT ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS' CRITICAL THINKING SKILLS IN TERMS OF SOME VARIABLES
Öz: This study aimed to investigate critical thinkings skills of primary school students in terms of several variables. 261 students participated in this study in which it was carried out in Diyarbakır, Silvan town and 2015-2016 at academic years. One of the quantitative research designs, survey model was employed in study. A personal form and critical thinking skills scale by Görücü (2014) who developed it and performed the procedures of reliability and validity were used. The findings showed that primary students’ critical thinking skills are at medium level. They also point out that course achievement (%27) is a variable mostly explaining the variance on critical thinking, respectively the number of book read (%19), and parental income (%0,50). Furthermore, we proved that gender and time of watching TV are no associated with critical thinking skills
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKAR, C. (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Eleştirel Düşünme Becerileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- AKAR, C., BAŞARAN, M. ve KARA, M. (2016). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 1-14.
- AKBIYIK, C. (2002). Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Akademik Başarı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü.
- ALTUN-YALÇIN, S., AÇIŞLI, S. ve TURGUT, Ü. (2011). Determining The Levels of Preservice Science Teachers’ Scientific Literacy and Investigating Effectuality of The Education Faculties About Developing Scientific Literacy. Procedia Social and Behavioral Sciences (15), 783–787.
- APPLING, S. A. (2001). A Model of Influences on Students' Self-Rating of Change in Problem Solving and Critical Thinking Abilities After Four Years of College. ERIC No. 464087 AY, Ş. (2005). Ortaöğretim Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Güçleri ve Öğrencileri Etkileyen Eleştirel Düşünme Faktörleri (Düzce İli Örneği). Doktora Tezi, Dokuz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- AYBEK, B. (2006). Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- AYBEK, B. (2010). Örneklerle Düşünme ve Eleştirel Düşünme. Adana: Nobel Kitapevi
- AYRANCI-AÇIKGÖZ, S. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerileriyle Matematik Başarıları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
- BACANAK, A. ve GÖKDERE M. (2009). Investigating Level of The Scientific Literacy of Primary School Teacher Candidates. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 10 (1) article 7, page 1-10.
- BECKET, R. G. (1996). Critical Thinking and Self Efficacy in Autodidactic Learning: The Effects of Program Type, Self Esteem and Program Characteristics. University of Connecticut. (Unpuplished Doctoral Dissertation) BELHAN, Ö. ve LAÇİN-ŞİMŞEK, C. ( 2012 ). İlköğretim Okullarında Yer Alan Bilim- Fen ve Teknoloji Kulübünün Öğrencilerin Fen ve Teknoloji Okuryazarlığına ve Fen’e Karşı Tutumuna Etkisi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde: 28-30 Haziran.
- BLOOM, B. S. (1998). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme (Çev: Durmuş Ali Özçelik). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- CHAFFEE, J. (1994). Thinking Critically. Boston: Houghton Mifflin.
- CHIN, C. C. (2005). First Year Pre-Service Teachers in Taiwan – Do They Enter the Teacher Program with Satisfactory Scientific Literacy and Attitudes Toward Science? International Journal of Science Education, 27 (13), 1549-1570. Retrieved May 10, 2011, from http://www.ntcu.edu.tw/chin/file/30.pdf
- ÇAKMAK, H. (2002). İlköğretim Okullarında Düşünme Eğitimi –Cumhuriyet Dönemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ÇALIŞKAN, H. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Eleştirel Düşünme Becerisine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (1), 57-70.
- ÇIKRIKÇI, N. (1996). Eleştirel Düşünme. III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Çukurova Üniversitesi, Adana, 208-216.
- DİL, S. ve ÖZ, F. (2005). Hemşirelik Yüksekokulu ve Beslenme Diyetetik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerini Etkileyen Faktörler. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Dergisi, 1 (1), ss.12-26.
- DURUK, Ü. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlığı Seviyesinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi.
- ENNIS, R. H. (1985). A Logical Basis for Measuring Critical Thinking Skills. Educational Leadership. 43 (2).
- ENNIS, R.H., MILLMAN, J. and THOMKO, T. N.(2005). Cornell Critical Thinking Tests Level X & Level Z Manual. The Critical Tihinking Co. USA.
- FACIONE, P.A. (1990). Critical Thinking: A Statement Of Expert Consensus For Purposes Of Educational Assessment And İnstruction - Executive Summary - The Delphi Report. Millbrae, CA: The California Academic Pres.
- FACIONE, A. P. (2013). Critical Thinking: What It Is and Why It Counts. http://spu.edu/depts/health-sciences/grad/documents/CTbyFacione.pdf adresinden erişilmiştir.
- FISHER, R. (2005). Teaching children to think. UK: Nelson Thornes (Publishers) Ltd. https://books.google.com.tr/books?id=0az0JYM_pHMC&printsec=frontcover&dq=robe rt+fisher&hl=tr&sa=X&ei=lR2ZVZraJYWisgHxspLIDQ&redir_esc=y#v=onepage&q= robert%20fisher&f=false adresinden elde edildi.
- GÖBEL, Ş. D. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerisi Öğretimi Yeterlilikleri ve Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- GÖRÜCÜ, E. (2014). Altıncı, Yedinci ve Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları İle Eleştirel Düşünme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi,. GUTHRIE, J. T., WIGFIELD, A., HUMENICK, N. M., PERENEVICH, K. C., TABOADA, A., BARBOSA, P. (2006). Influences of Stimulating Tasks on Reading Motivation and Comprehension, The Journal of Educational Research, 99, 4.
- GÜNDOĞDU, H. (2009). Eleştirel Düşünme ve Eleştirel Düşünme Öğretimine Dair Bazı Yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 57-74.
- JENKINS, E. K. (1998). The Significant Role of Critical Thinking in Predicting Auditing Students' Performance. Journal of Education for Business, 73, 274 -279.
- KALKAN, G. (2008). Yedinci ve Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Düşünme Düzeyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- KARASAR , N . (1984). Bilimsel Araştırma Metodu, Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık.
- KIRADY, G. (2000). La maternelle, école de la parole, CRDP Pays de la Loire. KIRMIZI, F. S., FENLİ, A., & KASAP, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi,3(1).
- KÖKDEMİR, D. (2003). Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- KÜLAHÇI, Ş. (1995). Öğretmen Yetiştirme Modül Serisi, D-Mikro Öğretim, Ankara: Özışık Ofset.
- LIPMAN, M. (1991). Thinking in Education. Cambridge, Cambridge University Pres. MEB. (2007). İlköğretim Düşünme Eğitimi Dersi Öğretim Programı, Ankara: MEB Yayınları.
- MİLLİ EĞİTİM VE KÜLTÜR BAKANLIĞI (MEB). (2005). Kıbrıs Türk eğitim sistemi yeni program yaklaşımları. http://talimterbiye.mebnet.net/Genel%20yaklasimlar/Programlarda%20Temel %20%C4%B0lkeler.pdf adresinden alınmıştır.
- MORGAN, N., SAXTON, J. (1991) Teaching, Questioning and Learning, Routledge: London.
- NOSICH, G. M. (2011). Learning to Think Things Through: a Guide to Critical Thinking Across The Curriculum. New Jersey: Prentice-Hall.
- ÖZDEMİR, S.M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-314.
- RAPPS, J. (1998). Tetsing a Theoretical Model of Critical Thinking and Cognitive Development, Unpuplished Doctoral Dissertation, University of San Diego. SEMERCİ, N. (2000). Kritik Düşünme Ölçeği, Eğitim ve Bilim, 25(16), 23-26.
- SOYSAL, M. (2011). Öğrencilerin Fen ve Teknoloji Dersindeki Başarıları ile Fen Okuryazarlığı Düzeylerinin Karşılaştırılması ve Öğretmenlerin Fen Okuryazarlığı ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi.
- SÜREN, T. (2008). İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Düzeyleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi.
- ŞEN, Ü. (2009). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi, Zeitschrift Für Die Welt Der Türken/Journal of World of Turks, 1(2), 69-89.
- YAĞCI, R. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde eleştirel düşünme: İlköğretim 5. Sınıf sosyal bilgiler öğretiminde, öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için uyguladıkları etkinliklerin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi.
- YETİŞİR, M. İ. (2007). İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Sınıf Öğretmenliği Birinci Sınıfında Okuyan Öğretmen Adaylarının Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Düzeyleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- YÜCELİŞ A.A. (2003). Web Ortamlı Probleme Dayalı Öğrenmede Bilişsel Esneklik Düzeyinin Öğrenci Başarısı ve Tutumları Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
| APA | AKAR C, kara m (2016). İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 1339 - 1355. |
| Chicago | AKAR Cüneyt,kara mehmet İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. (2016): 1339 - 1355. |
| MLA | AKAR Cüneyt,kara mehmet İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2016, ss.1339 - 1355. |
| AMA | AKAR C,kara m İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2016; 1339 - 1355. |
| Vancouver | AKAR C,kara m İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2016; 1339 - 1355. |
| IEEE | AKAR C,kara m "İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.1339 - 1355, 2016. |
| ISNAD | AKAR, Cüneyt - kara, mehmet. "İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ". (2016), 1339-1355. |
| APA | AKAR C, kara m (2016). İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(3), 1339 - 1355. |
| Chicago | AKAR Cüneyt,kara mehmet İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5, no.3 (2016): 1339 - 1355. |
| MLA | AKAR Cüneyt,kara mehmet İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.5, no.3, 2016, ss.1339 - 1355. |
| AMA | AKAR C,kara m İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(3): 1339 - 1355. |
| Vancouver | AKAR C,kara m İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(3): 1339 - 1355. |
| IEEE | AKAR C,kara m "İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5, ss.1339 - 1355, 2016. |
| ISNAD | AKAR, Cüneyt - kara, mehmet. "İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5/3 (2016), 1339-1355. |
