Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması

MACİT, Muhlis; GÜRSOY, Esra

Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması

Esra GÜRSOY, (İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Erzincan, Türkiye)

Muhlis MACİT (Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, 25240 Erzurum, Türkiye)

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi

9 1

Yıl: 2017 Cilt: 27 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 309 - 317 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması

Öz:

Erzurum ili çayır ve meralarında doğal olarak yetişen bazı buğdaygil yem bitkilerinin kimyasal kompozisyonu, kuru madde sindirilebilirliği (KMS), kuru madde tüketimi (KMT) ve nispi yem değerleri (NYD)'nin karşılaştırılması amacıyla yürütülen çalışmada, materyal olarak domuz ayrığı (Dactylis glomerata), otlak ayrığı (Agropyron cristatum), kırmızı yumak (Festuca rubra), koyun yumağı (Festuca ovina), alaca brom (Bromus variegatus), mavi ayrık (Agropyron intermedium), çayır kelp kuyruğu (Phleum pratense), çayır salkım otu (Poa pratensis) kullanılmıştır. Buğdaygil yem bitkileri arasında kuru madde, ham kül, organik madde, ham yağ, ham protein, nötr deterjan fiber, asit deterjan fiber, asit deterjan lignin (KM, HK, OM, HY, HP, ADF, NDF ve ADL) ve nispi yem değerleri (NYD) bakımından önemli farklılıklar gözlenmiştir (P<0.01). Buğdaygil yem bitkilerinin kuru madde sindirilebilirliği (KMS), kuru madde tüketimi(KMT) ve nispi yem değerleri (NYD) sırasıyla %60.36 - 70.75, %1.85 - 3.59 ve 86.75 197,04 arasında değişmiştir. Sonuç olarak, incelenen buğdaygil yem bitkilerinin geneli itibariyle HP, HY ve HK bakımından zengin; ADF, NDF ve ADL bakımından ise fakir olanlarının kuru madde sindirilebilirliği, kuru madde tüketimi ve nispi yem değerleri (KMS, KMT ve NYD) bakımından da tatminkar oldukları kanaatine varılmıştır

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Comparison of Relative Feed Values of Some Grasses Grown in Grassland and Meadow of Erzurum Province

Öz:

This study was carried out to determine the chemical composition, dr matter digestibility (KMS), dry matter consumption (KMT) and relative feed values (NYD) of grown in the grasslannd and meadow of Erzurum province. In present study, cocksfoot (Dactylis glomerata), crested wheatgrass (Agropyron cristatum), red fescue (Festuca rubra), sheep fescue (Festuca ovina), tawny bromine (Bromus variegatus), intermediate wheatgrass (Agropyron intermedium), timothy (Phleum pratense), Kentucky bluegrass (Poa pratensis)) were investigated as feed material. It was observed significant differences among the grasses in terms of dry matter (KM), crude ash (HK), organic matter (OM), crude protein (HP), ether extract (HY), ADF, NDF, ADL and relative feed values (RFV) (P<0.01). The dry matter digestibility, dry matter consumption and relative feed value contents of grasses were found to be 70.75-60.36%, 1.85-3.59% and 86.75-197.04, respectively. The results from the present study showed that grasses which were rich in HP, HY, HK and poor in ADF, NDF and ADL had satisfactory results in terms of KMS, KMT and NYD parameters

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abaş İ, Özpınar H, Kutay H.C, Kahraman R, Eseceli H (2005). Determination of the metabolizable energy (ME) and net energy lactation (NEL) contents of some feeds in the marmara region by in vitro gas Tecnique. Turk J. Vet. Anim. Sci., 29, 751-757.
Albayrak S, Ekiz H (2005). An investigation on the estabilishment of artifical pasture under ankara’s ecological conditions. Turk J. Agric For., 29, 69-74.
Aksoy A, Macit M, Karaoğlu M (2000). Hayvan Besleme Ders Kitabı. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl. Erzurum.
Anonim a, http://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/218875-erzurumun-iklim-ozellikleri-nedir.(Erişim: 08.08. 2012).
Anonim b, http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/yillik-toplam-yagis-verileri. (Erişim: 08.08.2012)
A.O.A.C (1990). Official method of anallysis. Association of Official Analytical Chemists pp. 66-88. 15th.edition Washington, DC. USA.
Bakır Ö, Açıkgöz E (1976). Otlak ayrığı (Agropyrom cristatum L. Gaern.) bitkisinin çeşitli organlarında kimyasal kompozisyonun gelişme devrelerine göre değişimi. A.Ü.Z.F. Yıllığı, 26, 346-353.
Bakoğlu A, Koç A, Gökkuş A (1999). Erzurum yöresi çayır ve meralarındaki yaygın bitki türlerinin ömür uzunluğu, çiçeklenmeye başlama tarihi ve ot kalitesi ile ilgili bazı özellikleri. Tr. J. Of Agriculture and Foresty, 23 (4), 951-957.
Ball D.M, Hoveland C.S. Lacefield G. D (1996). Forage quality. in: southern forages (2nd edition). potash & phosphate institute and foundation for agronomic research, Norcross, GA., 124-132.
Başaran U, Acar Z, Mut H, Aşcı Ö.Ö (2006). Doğal olarak yetişen bazı baklagil yem bitkilerinin bazı morfolojik ve tarımsal özellikleri. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21 (3), 314-317.
Bayraktar E (2005). Tekirdağ koşullarında bazı yem bitkilerinin farklı gelişme dönemlerinde kök ve gövdelerinde bitkilerin kimi besin maddelerinin değişimi. Yüksek Lisans Tezi. Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Tekirdağ.
Buxton D (1990). Cell-wall components in divergent germplasm of four perennial forage grass species. Crop Sci., 30, 402-408.
Buxton D.R, Mertens D.R (1995). Ouality-related characteristics of forages in forages volume II. The Science of Grassland Agriculture, Lowa State Univ. Pros., Ames, Lowa, USA, 83-96.
Buxton D.R, Redfearn D.D (1996). Plant limitations to fiber digestion and utilization. 37th. Annual Ruminant Nut. Conf., 14 April, Washington, 814-818.
Canbolat Ö, Karaman Ş (2009). Bazı baklagil kaba yemlerinin in vitro gaz üretimi, organik madde sindirilebilirliği, nispi yem değeri ve metabolik enerji içeriklerinin karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi, 15 (2), 188-195. Ankara.
Canbolat Ö (2012). Bazı buğdaygil kaba yemlerinin in vitro gaz üretimi, sindirilebilir organik madde nispi yem değeri ve metabolik enerji içeriklerinin karşılaştırılması. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 18(4), 571-577.
Cherney D.J.R, Cherney J.H, Davidson A.H (1997). Characterization of legume and grass residues following in vitro and in sacco ruminal digestion. Proc. The XVIII. International Grassland Cong., June 8-17, Winnipeg and Saksatoon, Session, 17, 17-23.
Dumlu Z (2007). Erzurum şartlarında bazı çok yıllık baklagil ve buğdaygil yem bitkilerinin silajlık kullanımları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Erzurum.
Duncan D.B (1955). Mutiple range and multiple F tests. Biometrics, 11, 1-42.
Edward B, Rayburn P D (1998). Using forage test to identify improvements in forage management west virginia university extension service, PO Box 6108, Morgantown.
Gökkuş A, Koç A, Bakoğlu A (1997). Otlak ayrığı (Agropyron cristatum Gaertn.)’nın bazı morfolojik, agronomik ve kimyasal özelliklerinin zamana, bitki boyuna ve toprak üstü biomasına bağlı olarak değişimi. Tarla Bitkileri Merkez Araşt. Enst. Derg. 6, 49-61.
Gül E (2006). Bazı buğdaygil yem bitkilerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Ünv. Fen Bil. Enst., Ankara.
Kamalak A (2005). Bazı kaba yemlerin gaz üretim parametreleri ve metabolik enerji içerikleri bakımdan karşılaştırılması. KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2).
Kamalak A, Canbolat Ö, Gürbüz Y, Erol A, Özay O (2005). Effect of maturity stage on chemical composition, in vitro and in situ dry matter degradation of tumbleweed hay (Gundelia tournefortii L.). Small Ruminant Research, 58, 149-156.
Kaya Ş (2008). Kaba yemlerin değerlendirilmesinde göreceli yem değeri ve göreceli kaba yem kalite indeksi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 1 (1), 59-64.
Kılıç Ü (2005). Ruminant beslemede kullanılan bazı yem hammaddelerinin in vitro gaz üretim tekniği kullanılarak bazı fermentasyon ürünlerinin ve enerji içeriklerinin belirlenmesi. Doktora tezi. O.M.Ü. Fen Bil. Enst. Samsun.
Kılıç Ü, Sarıçiçek BZ (2006). In vitro gaz üretim tekniğinde sonuçları etkileyen faktörler. Hayvansal Üretim, 47 (2), 54-61.
Kılıç Ü, Yurtseven S, Boğa M, Aydemir S (2011). Bazı buğdaygil yem bitkilerinin besin madde içerikleri ve in vitro gaz üretimi üzerine toprak tuzluluk düzeylerinin etkisi. 7. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Adana.
Lekgari L.A, Stephen Baenziger P, Vogel K.P, David D, Baltensperger D.D (2008). Identifying winter forage triticale (×Triticosecale Wittmack) strains for the central great plains. Published In Crop Sci, 48, 2040-2048.
Mohammadian-Tabrizi H.R, Sadeghipanah H, Chamani M, Ebrahim- Nejad Y, Fazali H (2011). In vitro gas production of wheat grain flour coated with different fat types and levels. African Journal of Biotechnology, 10 (39), 7710-7716.
Moore J. E, Undersander D.J (2002). Relative forage quality: Alternative to relative feed value and quality index. Proceedings 13th Annual Florida Ruminant Nutrition Symposium, p.16 -32.
Mut H (2003). O.M.Ü. Kurupelit Yerleşkesinin farklı yerlerinde yetişen domuz ayrığı (Dactylis glomerata ssp. Glomerata L.) bitkilerinin bazı fenolojik, morfolojik, tarımsal özelliklerinin belirlenmesi.O.M.Ü. Zir. Fakültesi Yüksek LisansTezi, Samsun.
Norton B.W (2012). The Nutritive value of Tree legumes. http://www.fao.org/ag/AGP/AGPC/doc/Pub icat/Gutt-shel/x5556e0j.htm. pp. 1-10. (Erişim: 07.11.2012).
Rayburn E.B (1997). www.caf.wvu.edu/~forage (Erişim: 06.11.2012). Redfearn D, Zhang H, Caddel J. Forage quality interpretations. Oklahoma Cooperative Extension Service F-2117.http://pods.dasnr.okstate.edu/docushare/dsweb/Get/Document-2557/F-2117web.pdf. (Erişim: 06.11.2012).
Richardson C (2001). Relative feeding value (RFV), an Indicator of hay quality. OSO Extension Fact F2117. http://clay.agr.okstate.edu/alfalfa/webnews /quality3 (Erişim: 06.11.2012).
Robinson P.H (2003). Estimating alfalfa hay and corn silage energy levels, UC davis equations using NDFand ADF. http://animalscience.ucdavis.edu/faculty/robinson/Articles/Fulltext/Pdf/Web200309.pdf.(Erişim: 06.11.2012).
Rohweder D A, Barnes R F, Jorgensen N (1978). Proposed hay grading standards based on laboratory analyses for evaluating quality. Journal of Animal Science. 47, 747-759.
Serin Y (1991). Erzurum kıraç şartlarında yetiştirilen mavi ayrık (Agropyron intermedium (Host.) Beauv.)’ a uygulanan değişik sıra aralığı ve gübrelerin ot ve ham protein verimi ile otun ham protein oranına etkileri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Der. 22 (2), 1-13.
Serin Y, Gökkuş A, Tan M, Koç A, Çomaklı B (1998). Sun’i çayır tesisinde kullanılabilecek uygun yem bitkileri ve karışımlarının belirlenmesi. Tr. J. Of Agriculture and Foresty. 22, 13-20.
Snedecor G.W, Cochran W (1976). Statistical Methods. The Iowa State Univ. Pres. Amer. IA. USA.
Smith L.W, Goering H.K, Gordon C.H (1972). Relationships of forage compositions with rates of cell digestion and digestibility of cell walls. J. Dairy Sci., 55, 1140-1147.
Smoliak S, Bezeau, L.M (1967). Chemical composition and in vitro digestibility of range forage plants of the stipa-bouteloua praire. Can. J. Plant Sci. Vol. 47.
Statistica (1993). Statistica for Windows (Release 4. 3), Sat Soft, Inc. Tulsa. OK.
Şahin E, Tosun M, Haliloğlu K, Aydın M (2010). Yabani domuz ayrığının (Dactylis glomerata L.) oltu ekotipine ait hatlarda bazı tarımsal ve kalite özellikleri. Süleyman Demirel Üniv. Zir. Fak. Derg. 5 (1), 24-35.
Şahin M, Üçkardeş F, Canbolat Ö, Kamalak A, Atalay A.İ (2011). Ruminant beslemede kullanılan bazı yemlerin kısmi gaz üretim zamanlarının tahmini. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg., 17 (5), 731-734.
Tan M, Menteşe Ö (2003). Yem bitkilerinde anatomik yapı ve kimyasal kompozisyonun besleme değerine etkileri. Atatürk Üniv. Ziraaat Fak. Derg., 34(1), 97-103.
Tansı V, Okan F, Kızıl S, Kızılşimşek M (1998). Çukurova koşullarında bazı buğdaygillerin toprak üstü bioması ve kimyasal kompozisyonların mevsimsel değişiminin saptanması. Ç.Ü.Z.F. Der., 13 (3), 1-18.
Tosun M (1992). Erzurum yöresinde doğal olarak yetişen domuz ayrığı bitkilerinin bazı morfolojik,fenolojik ve sitolojik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek LisansTezi. Atatürk Ünv. Fen Bil. Enst.Ziraat Fak. Erzurum.
Tükel T, Hatipoğlu R (1994). Çukurova bölgesinde bulunan doğal domuz ayrığı (Dactylis glomerata L.) bitkisinin morfolojik, biyolojik ve tarımsal karakterleri üzerine araştırmalar. Tarla BitkileriKongresi, Cilt 3, Çayır Mer’a Yem bitkileri Bildirileri, 25-29 Nisan, İzmir, 44-47.
Van Dyke N.J, Anderson P.M (2000). Interpreting a forage analysis. Alabama cooperative extension. Circular ANR-890.
Van Soest P.J, Robertson J.D, Lewis B.A (1991). Methods for dietary fibre, neutral detergent fibre and non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74, 3583–3597.
Van Soest P. J (1994). Nutritional Ecology of the Ruminant (2nd Ed.). Ithaca, N.Y. Cornell University Press.
Yavuz M (2005). Bazı Ruminant yemlerinin nispi yem degeri ve in vitro sindirim degerlerinin belirlenmesi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1), 97-101.
Yıldız N, Akbulut Ö, Bircan H (2002). İstatistiğe Giriş. Genişletilmiş Üçüncü Baskı, Bakanlar Matbaacılık, Erzurum.

APA	GÜRSOY E, MACİT M (2017). Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. , 309 - 317.
Chicago	GÜRSOY Esra,MACİT Muhlis Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. (2017): 309 - 317.
MLA	GÜRSOY Esra,MACİT Muhlis Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. , 2017, ss.309 - 317.
AMA	GÜRSOY E,MACİT M Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. . 2017; 309 - 317.
Vancouver	GÜRSOY E,MACİT M Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. . 2017; 309 - 317.
IEEE	GÜRSOY E,MACİT M "Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması." , ss.309 - 317, 2017.
ISNAD	GÜRSOY, Esra - MACİT, Muhlis. "Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması". (2017), 309-317.

APA	GÜRSOY E, MACİT M (2017). Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(3), 309 - 317.
Chicago	GÜRSOY Esra,MACİT Muhlis Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 27, no.3 (2017): 309 - 317.
MLA	GÜRSOY Esra,MACİT Muhlis Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.27, no.3, 2017, ss.309 - 317.
AMA	GÜRSOY E,MACİT M Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2017; 27(3): 309 - 317.
Vancouver	GÜRSOY E,MACİT M Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2017; 27(3): 309 - 317.
IEEE	GÜRSOY E,MACİT M "Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27, ss.309 - 317, 2017.
ISNAD	GÜRSOY, Esra - MACİT, Muhlis. "Erzurum İli Çayır ve Meralarında Doğal Olarak Yetişen Bazı Buğdaygil Yem Bitkilerinin Nispi Yem Değerleri Bakımından Karşılaştırılması". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 27/3 (2017), 309-317.