6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bostan Sarıoğlan, Ayberk; CAN, Yüksel; GEDİK, İbrahim

6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Ayberk BOSTAN SARIOĞLAN, (Yrd. Doç. Dr., Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi/Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı)

Yüksel CAN, (Yüksek Lisans Öğrencisi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi/Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dal)

İbrahim GEDİK (Yüksek Lisans Öğrencisi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi/Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dal)

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

17 2

Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1004 - 1025 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Bu çalışmada 2013 Fen Bilimleri öğretim programı kapsamında hazırlanan altıncı sınıf Fen Bilimleri ders kitabındaki etkinliklerin, araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme modeline ne ölçüde uygun hazırlandığı araştırılmıştır. Çalışmamızda araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme modelinin ne olduğunu ve gerekliklerinin neler olduğunu açıkladıktan sonra araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme modeline uygun fen ders etkinliklerinde hangi öğelerin olması gerektiği belirtilmektedir. Belirlenen ünitelerin analizi için araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme modelinin gereklerine uygun ölçek geliştirilmiş ve etkinlikler ölçütler doğrultusunda incelenmiştir. İncelenmek üzere "Elektriğin İletimi" ve "Dünya'mız, Ay ve Yaşam Kaynağımız Güneş" ünitelerindeki toplam on iki etkinlik seçilmiştir. İncelenen etkinliklerde araştırmaya odaklanma başlığı altında yer alan ölçütler yüksek puanlar alırken, sorgulamaya başlatma ve anlamayı paylaşma başlıklarındaki ölçütler daha düşük puanlar almıştır. 2013 Fen Bilimleri programında araştırmasorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımı temel alınmıştır. Ders kitapları da buna uygun olmalıdır. Ancak incelenen kitaptaki ilgili ünitelerdeki etkinliklerin, her ölçütün gereklerinin tam olarak sağlanamadığı belirlenmiştir. Ders kitabında yer alan etkinliklerin Fen Bilimleri programının temelinde yer alan araştırma-sorgulama temelli öğretimin gerçekleştirilmesine katkı sağlayacak şekilde düzenlenmesi önerilmektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

THE ASSESSMENT OF THE SUITABILITY OF THE ACTIVITIES IN 6TH GRADE SCIENCE COURSEBOOKS FOR INQUIRY BASED LEARNING APPROACH

Öz:

In this study, the suitability of the activities in the 6th grade science coursebooks, which are prepared within the curriculum of 2013 in terms of inquiry based learning approach are tried to be examined. In our study, after it is explained what the inquiry based learning approach is and what the requirements are, it is pointed out that which dimensions should be in science lesson activities that are suitable for inquiry based learning approach. A scale suitable for the requirements of inquiry based learning approach is developed for the analysis of the units determined and the activities are examined according to the criteria. In order to examine, twelve activities are chosen from the units “the Conduction of Electricity” and “Our Earth, the Moon and the Sun Our Source of Life”. In the activities examined, while the criteria within the title of focusing on the research are getting high points, the activities within the title of starting the inquiry and sharing the comprehension get lower points. Generally, the activities in the examined units are prepared suitable for research-inquiry based learning approach, however it is pointed out that activities can’t provide the requirements of every criterion. The activities in coursebooks should be prepared suitable for achieving the inquiry based learning approach which also takes place in curriculum

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgün, Ş. (2004). Fen bilgisi öğretimi. Ankara: Nasa Yayıncılık.
Alberta Learning, & Alberta. Learning and Teaching Resources Branch. (2004). Focus on inquiry: A teacher's guide to implementing inquiry-based learning: University of Alberta Libraries.
Alkan, C. (1996). Eğitim teknolojisi. Ankara: Atilla Kitabevi.
Bakar, E., Keleş, Ö., & Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi ( KEFAD), 10(1), 41-50.
Bayram, Z. (2015). Öğretmen adaylarının rehberli sorgulamaya dayalı fen etkinlikleri tasarlarken karşılaştıkları zorlukların incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2), 15-29.
Brooks, J. G., & Brooks, M. G. (1999). Insearch of understanding: The case for constructivist classrooms. ASCD.
Chiappetta, E. L., Sethna, G. H., & Fillman, D. A. (1991). A quantitative analysis of high school chemistry text books for scientific literacy themes and expository learning aids. Journal of Research in Science Teaching, 28(10), 939-951.
Cuevas, P., Lee, O., Hart, J., & Deaktor, R. (2005). Improving science inquiry with elementary students of diverse backgrounds. Journal of Research in Science Teaching, 42(3), 337-357.
Coşkun, H., Kaya, İ., & Kuglin, J. (1996). Türkiye ve Almanya’da ilköğretim ders kitapları. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
Çalışkan, H., & Turan, R. (2010). Sosyal bilgiler dersinde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının derse yönelik tutuma etkisi. İlköğretim Online, 9(3), 1238-1250.
Çelik, S., Şenocak, E., Bayrakçeken, S., Taşkesenligil, Y., & Doymuş, K. (2005). Aktif Öğrenme Stratejileri Üzerine Bir Derleme Çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 155-185.
Erdogan, I. (2005). Controlled volcanism in the classroom: A simulation. Science Activities: Classroom Projects and Curriculum Ideas, 42(1), 21-24.
Gibson, H. L., & Chase, C. (2002). Longitudinal impact of an inquiry‐based science program on middle school students' attitudes toward science. Science Education, 86(5), 693-705.
Grandy, R., & Duschl, R. A. (2007). Reconsidering the character and role of inquiry in school science: Analysis of a conference. Science & Education, 16(2), 141- 166.
Gülhan, F., & Yurdatapan, M. (2014). Araştırma sorgulamaya dayalı etkinliklerin çevre ile ilgili tutum ve davranışlara etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 237-258.
Hofstein, A., & Lunetta, V. N. (2004). The laboratory in science education: Foundations for the twenty‐first century. Science Education, 88(1), 28-54.
Karamustafaoğlu, S., Salar, U., & Celep, A. (2015). Ortaokul 5. sınıf fen bilimleri ders kitabına yönelik öğretmen görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 93- 118.
Keys, C. W. (1999). Revitalizing instruction in scientific genres: Connecting knowledge production with writing to learn in science. Science Education, 83(2), 115- 130
Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Tümay, H., Akkuş, H., Kadayıfçı, H., Budak, E., & Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı öğrenme ortamı için bir fen ders kitabı nasıl olmalı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kula, Ş. G. (2009). Araştırmaya dayalı fen öğrenmenin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri, başarıları, kavram öğrenmeleri ve tutumlarına etkisi. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Matson, J. O. (2006). Misconceptions about the nature of science, inquiry-based instruction, and constructivism: Creating confusion in the science classroom. Electronic Journal of Literacy through Science. 5(6), 1-10.
MEB. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) Fen Bilimleri dersi (3.4.5.6.7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd Edition). Calif: SAGE Publications.
Millar, R. (2004). The role of practical work in the teaching and learning of science. High school science laboratories: Role andvision. National Academy of Sciences, Washington, DC.
National Research Council. (2000). Inquiry and the national science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
Ören, F. Ş., Ormancı, Ü., Babacan, T., Koparan, S., & Çiçek, T. (2011). Analoji ve araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı temelli rehber materyal geliştirme çalışması:‘Madde ve Değişim’ öğrenme alanı. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 4(2), 30-64.
Özkan, E. Ç., & Bümen, N. T. (2014). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişilerine, kavram öğrenmelerine, üstbiliş farkındalıklarına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 251-278.
Profiles Sorgulamaya dayalı fen öğretimi öğretmen çalıştayı öğretmen kılavuz kitabı.11.10.2015tarihinde http://www.icaseonline.net/deu-profiles/wpcontent/uploads/2012/03/Kilavuz_Kitap.pdf adresinden alınmıştır.
Sakar, Ç. (2010). Araştırmaya dayalı kimya öğretiminin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Şahin, İ. (2008). Yeni ilköğretim birinci kademe fen ve teknoloji programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 177, 181-207.
Taşkoyan, S. N. (2008). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme stratejilerinin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri, akademik başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Tatar N. & Kuru, M. (2006). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 147-158.
Wolf, S. J., & Fraser, B. J. (2008). Learning environment, attitudes and achievement among middle-school science students using inquiry-based laboratory activities. Research in Science Education, 38(3), 321-341.
Wu, H. K., & Krajcik, J. S. (2006). Inscriptional practices in two inquiry‐based classrooms: A casestudy of seventh graders' use of data tables and graphs. Journal of Research in Science Teaching, 43(1), 63-95.
Yaşar, Ş., & Duban, N. (2009). Sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına yönelik öğrenci görüşleri. İlköğretim Online, 8(2), 457-475.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9.genişletilmiş baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yurdakul, B. (2004). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin problem çözme becerilerine, biliş-ötesi farkındalık ve derse yönelik tutum düzeylerine etkisi ile öğrenme sürecine katkıları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye.

APA	Bostan Sarıoğlan A, CAN Y, GEDİK İ (2016). 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 1004 - 1025.
Chicago	Bostan Sarıoğlan Ayberk,CAN Yüksel,GEDİK İbrahim 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2016): 1004 - 1025.
MLA	Bostan Sarıoğlan Ayberk,CAN Yüksel,GEDİK İbrahim 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2016, ss.1004 - 1025.
AMA	Bostan Sarıoğlan A,CAN Y,GEDİK İ 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2016; 1004 - 1025.
Vancouver	Bostan Sarıoğlan A,CAN Y,GEDİK İ 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2016; 1004 - 1025.
IEEE	Bostan Sarıoğlan A,CAN Y,GEDİK İ "6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.1004 - 1025, 2016.
ISNAD	Bostan Sarıoğlan, Ayberk vd. "6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2016), 1004-1025.

APA	Bostan Sarıoğlan A, CAN Y, GEDİK İ (2016). 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 1004 - 1025.
Chicago	Bostan Sarıoğlan Ayberk,CAN Yüksel,GEDİK İbrahim 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16, no.3 (2016): 1004 - 1025.
MLA	Bostan Sarıoğlan Ayberk,CAN Yüksel,GEDİK İbrahim 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.16, no.3, 2016, ss.1004 - 1025.
AMA	Bostan Sarıoğlan A,CAN Y,GEDİK İ 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 16(3): 1004 - 1025.
Vancouver	Bostan Sarıoğlan A,CAN Y,GEDİK İ 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 16(3): 1004 - 1025.
IEEE	Bostan Sarıoğlan A,CAN Y,GEDİK İ "6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, ss.1004 - 1025, 2016.
ISNAD	Bostan Sarıoğlan, Ayberk vd. "6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ ETKİNLİKLERİN ARAŞTIRMA-SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16/3 (2016), 1004-1025.