Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi

KAYHAN, HATİCE NİLAY; PİŞTAV AKMEŞE, Pelin

Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi

Pelin PİŞTAV AKMEŞE, (Ege Üniversitesi)

HATİCE NİLAY KAYHAN (Hasan Kalyoncu Üniversitesi)

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi

5 1

Yıl: 2017 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi

Öz:

Oyun, erken çocukluk dönemindeki çocuklar için öğrenme süreçlerinde kullanılabilecek etkili bir öğretim aracıdır. Bu çalışmada özel eğitim öğretmenlerinin oyun öğretimi öz-yeterlik düzeylerinin, oyun etkinliklerini planlama, uygulama ve değerlendirme öz-yeterlikleri ile mesleki öz-yeterlikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama yöntemine göre planlanan araştırmada, veri toplama aracı olarak ''Kişisel Bilgi Formu" ve Kadim (2012) tarafından geliştirilen "Okul Öncesi Dönemde Oyun Öğretimi Öz-Yeterlik Anketi" kullanılmıştır. 127 özel eğitim öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilen çalışmanın sonucunda, öğretmenlerin mezun oldukları alan, oyun dersi alma durumları ve mesleki kıdemlerine göre oyun etkinliklerini planlama, uygulama ve değerlendirme ile oyun öğretimi mesleki öz-yeterlik düzeylerine ait puanları arasında anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin eğitim durumları, oyun öğretimi etkinliklerini değerlendirme, mesleki öz-yeterlik ve oyun öğretimi toplam puanları üzerinde, cinsiyetleri ise oyun etkinliklerini uygulama alt boyutu üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmaktadır. Özel eğitim öğretmenlerinin oyun öz-yeterliklerinin incelendiği bu çalışma, oyunları öğretim aracı olarak ne düzeyde kullandıklarının belirlenmesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adıgüzel, Ö. (2012). Eğitimde yaratıcı drama (2. baskı). Ankara: Naturel Yayınevi.
Akkoyunlu, B., Orhan, F., Umay, A. (2005). Bilgisayar öğretmenleri için "Bilgisayar Öğretmenliği ÖzYeterlik Olçeği" geliştirme çalışması. Hacettepe Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-8.
Arı, M. (2003). Türkiye'de erken çocukluk eğitimi ve kalitenin önemi. M. Sevinç (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar içinde (ss. 1-3 5). Istanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Artar, M. (1999). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukların oyun hakkına ilişkin tutumları. B. Onur N. Güney (Ed.), iirkiye 'de çocuk oyunları: Araştırmalar içinde (ss. 84-94). Ankara: Ankara Universitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 12.
Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Baltra, A. (1990). Language learning through computer adventure games. Simulation Gaming, 2] (4), 445-452.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
Bandura, A. (1991). Self-efficacy mechanism in physiological activation and health-promoting behavior. In J. Madden (Eds.), Neurobiology of learning, emotion and afleet (pp. 229-270). New York: Raven.
Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Eds.), Encyclopedia of human behavior (pp. 71-81). New York: Academic Press.
Bergen, D., Mauer, D. (2000). Symbolic play, phonoogical awareness, and literacy skills at three age levels. In K. A. Roskos J. F. Christie (Eds.), Play and literacy in early childhood: Research from multiple
perspectives (pp. 45 -62). New York: Erlbaum. Brownell, M., Pajares, F. (1999). Teacher sense of efficacy and perceived success in mainstreaming students
with learning and behavior problems. Teacher Education and Special Education, 22(3), 154-164.
Bruckman, A. (1999, March). Can educational be fun? Paper presented at the Game Developer 's Conference, San Jose, California. Retrieved from: http://www.cc.gatech.edu/fac/Amy.Bruckman/papers/conference/bruckman-gdc99.pdf
Buell, M., Hallam, R., Gamel--McCormick, G., Scheer, S. (1999). survey of general and special education teachers' perceptions and inservice needs concerning inclusion. International Journal of Disability, Development and Education, 46(2), 143-156.
Buysse, V., Goldman, G., Skinner, M. (2002). Setting effects on friendship formation among young children with and without disabilites. Exceptional Children, 68(4), 503-517.
Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Borgogni, L., Petitta, L., Rubinacci, A. (2003). Teachers', school staffs and parents' efficacy beliefs as determinants of attitude toward school. European Journal of Psychology of Education, 18, 15-31.
Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Borgogni, L., Steca, P. (2003). Efficacy beliefs as determinants of teachers' job satisfaction. Journal of Educational Psychology, 95, 821-832.
Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P., Malone, P. S. (2006). Teachers' self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: study at the school level. Journal of School Psychology, 44, 473-490.
Christie, J., Roskos, K. A. (2006). Standards, science, and the role of play in early literacy education. In. D.
Singer, R. Golinkoff, K. Hirsh- Pasek (Eds.), Learning: How play motivates and enhances children's cogntive and social -emotional growth (pp. 57-73). New York: Oxford University Press.
Çakmak Güleç, H. (2012). Okul öncesi eğitimin temel ilkeleri. G. Haktanır (Ed.). Okul öncesi eğitime giriş içinde (ss. 111-140). Ankara: Anı Yayıncılık.
Çelen, N. (1999). Anne-babalarm çocuğun "Oyun Hakkı"na ilişkin tutumları. Onur, B. &"Günay, N. (Eds.), ürkiye'de çocuk oyunları: Araştırmalar içinde (ss. 102-114). Ankara: Ankara Universitesi Çocuk Kültüıü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 12.
Darling-Hammond, L. (2003). Keeping good teachers: Why it matters what leaders can do. Educational Leadership, 60, 6-13.
Deemer, S. A., Minke, K. M. (1999). An investigation of the factor structure of the teacher efficacy scale. The Journal of Educational Research, 93(1), 3-10.
Dellinger, A. B., Bobbett, J. J., Olivier, D. F., Ellet C. D. (2008). Measuring teachers' self-efficacy beliefs: Development and use of the TEBS-Self. Teaching and Teacher Education, 24(3), 751-766.
Demirtaş, H., Cömert, M., Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
Dinç, B. (2012). Okul öncesi eğitimden ilköğretime geçiş ve okul olgunluğu. F. Alisinanoğlu (Ed.), İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları (1. baskı) içinde (55. 101-133). Ankara: Maya Akademi.
Dönmez, N. B. (1992). Oyun kitabı. İstanbul: Esin Yayınları.
Ellialtıoğlu, F. M. (2005). Okul öncesi dönemde oyun ve oyun örnekleri. İstanbul: Ya-pa Yayınları.
Finn, D. M., Fewell, R. R. (1994). The use of play assessment to examine the development of communication skills in children who are deaf blind. Journal of Visiual Impairment Blindness, 88(4), 349-356.
Frank, M. C., Goodman, N. D., Tenenbaum, J. B. (2009). Using speakers referential intentions to model early cross-situational word learning. Psychoogical Science, 20, 578-585.
Freytag, C. (2001, February). Teacher sense of efiicacy and inclusion: The impact ofpre-service experiences on beliefs. Paper presented at the annual meeting of the Southwest Educational Research Association, New Orleans, L.A. (ERIC Document Reproduction Service No: ED451180). Retrieved from: http://files.eric.ed.g0V/fulltext/ED451 180.pdf
Gallagher, A., Frith, U., Snowling, M. J. (2000). Precursors of literacy-delay among children at genetic risk of dyslexia. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 203-213.
Greenspan, S. I., Greenspan, N. T. (2003). The clinical ınterview of the child (3th ed.). Washington, DC: American Psychiatric Publishing, Inc.
Guralnick, M., Neville, B. (1997). Designing early intervention programs to promote children's social competence. In M. Guralnick (Eds.), The efi'ectiveness of early intervention (pp. 579-610). Baltimore, MD: Brookes.
Güleç, H. Ç., Genç, S. (2010). Okul öncesi eğitim kuıümlarındaki okul aile işbirliği hakkında öğretmenler ve ailelerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(155), 158-172.
Gürkan, T., Haktanır, G. (Eds.).(2006). Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitim Programı (36- 72 aylık çocuklar için). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Kadim, M. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun öğretimine ilişkin öz-yeterliklerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant Izzet Baysal Universitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
Karaşar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (14. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kayhan, N., Piştav Akmeşe, P. (2016, Şubat). Examining the Teaching Games in Special Education Teacher Training in Turkey and European Union Member States. Paper presented at the meeting of the 8th World Conference on Educational Sciences, University of Alcala, Madrid, Spain.
Kayhan, N. (2016). Birlikte öğretim yaklaşımlarından bir öğretim yapan bir gözlemci modelinin kaynaştırma ortamlarındaki sınıf öğretmenlerinin etkili öğretim becerilerine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi).
Ankara Universitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Klein, M. D., Cook, R. E., Richardson-Gibbs, A. M. (2001). Strategies for including children with special needs in early childhood settings. Albany, NY: Delmar.
Laakso, M. L., Poikkeus, A. M., Lyytinen, P. (1999). Shared reading interaction in families With and genetic risk for dyslexia: Implications for toddlers' language development. Infant and Child Development, 8, 179-195.
Lent, R. W., Hackett, G. (1987). Career self-efficacy: Empirical status and future directions. Journal of Vocational Behavior, 30, 347-382.
Lillard, A. S., Matthew, D. L., Hopkins, E. J., Dore, R. A., Smith, E. D., Palmquist, C. M. (2013). The impact of pretend play on children's development: rewiev of the evidence. Psychological Bulletin, 139, 1-34.
McCune. L. (1995). normative study of representational play in the transition to language. Developmental Psychology, 3], 198-206.
Meyer, B. (2013). Game-based language learning for pre-school children: design perspective. The Electronic Journal ofe-Learning, ll(1), 39-48.
Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü. tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_04/04124340 adresinden elde edilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2014). Ministry of National Education Regulation on preschool education and primary school institutions. Retrieved from: http ://mevzuat.meb. gov.tr/html/ilkveokuloncyon_0/ilkveokuloncyon_0.html in 6.09. 20
Oksal, A. (1999). Kuşaklararası oyun: Yetişkin ve çocuk kültürü arasında bir köprü. In. B. Onur N. Güney (Ed.) Turkiye'de çocuk oyunları: Araştırmalar içinde (pp. 123-128). Ankara: Ankara Universitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, No: 12.
Öğretir, A. D. (2008). Oyun ve oyun terapisi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 94-100.
Özen, A. (2012). Özel gereksinimli çocuklar ve oyun. İ. H. Diken (Ed.) Erken çocukluk eğitimi içinde (ss. 247- 277). Ankara: Pegem Akademi.
Pellegrini, A. D., Galda, L. (1990). Children's play, language and early literacy. Topics in Language Disorders, 10, 76-88.
Piştav-Akmeşe, P., Kayhan, N. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun öğretimine ilişkin öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 29(2), 42-60.
Piştav-Akmeşe, P., Kayhan, N. (2016). Opinions and suggestions of preschool teachers regarding educational games and their use in inclusive settings. SDU International Journal of Educational Studies, 3(1), 45- 58.
Poikkeus, A. M., Laakso, M. L., Eklund, K., Lyytinen, H. (2001). Language development and symbolic play in children With and wtihout familial risk factor dyslexia. Journal of Speech Language and Hearing Research, 44, 873-885.
Raban, B., Coates, H. (2004). Literacy in the early years: follow up study. Journal of Research in Reading, 27(1), 15-29.
Ranalli, J. (2008). Learning english With the sims: Exploting authentic computer simulation games for L2 learning. Computer Assisted Language Learning, 21(5), 441--455.
T.C. Resmi Gazete. (2014). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, 29072, 26 Temmuz 2014.
Schunk, D. H. (1989). Self-afficacy and cognitive skill learning. In C. Ames R. Ames (Eds.), Research on motivation in education: Goals and cognitions (pp. 13-44). San Diego: Academic Press.
Sevinç, M. (2004). Erken çocukluk gelişiminde ve eğitiminde oyun. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Singer, J. (1998). Imaginative play in early childhood: Foundation for adaptive emotional and cognitive development. Internetional Medical Journal, 5, 93-100.
Soodak, L., Podell, D. (1993). Teacher sense of efficacy and student problems as factors in special education referral. Journal of Special Education, 27(1), 66-83.
Stanley, G. C., Konstantareas, M. M. (2007). Symbolic play in children with autism spectrum disorder. Journal Autism Development Disorder, 37, 1215-1223.
Temel, F., Aksoy, A., Kurtulmuş, Z. (2010). Erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları. F. Temel (Ed.) Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları (1. baskı) içinde (ss. 328-359). Ankara: Anı Yayıncılık.
Tepe, D.,"& Demir, K. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin öZ-yeterlik inançları ölçeği. Abant İzzet Baysal Universitesi Eğitim Fakiiltesi Dergisi, 12(2), 137-158.
Tortop, Y., Ocak, Y. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitsel oyun uygulamalarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, (1), 14-22.
Tüfekçioğlu, U. (2001). Okul öncesi eğitimde oyun ve önemi. U. Tüfekçioğlu (Ed.), Çocukta hareket, oyun gelişimi ve öğretimi içinde (ss. 2-34). Eskişehir: Anadolu Universitesi Yayınları, No.715.
Weisberg, D. S., Zosh, J., Hirsh-Pasek, K., Golinkoff, R. M. (2013a). Embracing complexity: Rethinking the relation between play and learning. Psychological Bulletin, 139, 35-39.
Weisberg, D. S., Hirsh-Pasek, K. Golinkoff, R. M. (2013b). Guided play: Where curricular goals meet playful pedagogy. Mind, Brain and Education, 7, 104-112.
Weisberg, D. S., Zosh, J. M., H1rsh-Pasek, K., Glinkoff, M. R. (20130). Play, language development, and the role of adult support. American Journal of Play, 6(1), 39-54.
Wood, R. E., Bandura, A. (1989). Social cognitive theory of organizational management. Academy of Management Rewiev, 14, 361-384.
Yavuzer, H. (1999). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yalçınkaya, M. (2002). Okul öncesinde hareket eğitimi ve oyun. I. Gürşimşek (Ed.), Dokuz Eylül Üniversitesi anaokulu/anasınıfı öğretmen el kitabı içinde (ss. 7-23). Istanbul: Ya-pa Yayınları.
Yıldız, V. (1992). İzmir il merkezindeki okul öncesi eğitim kurumlarında oyunun yeri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, lzmir.
Yıldız, V. (1997). Okul öncesi eğitimde oyunun kullanılması. Nasıl eğitim sistemi: Guncel uygulamalar ve geleceğe ilişkin öneriler eğitim sempozyumu bildiri kitabı içinde (ss. 549-554). İzmir: Bilsa Yayınları.
Yükseköğretim Kurulu. (20l2a). Üniversiteler. http://Www.yok.gov.tr/content/VieW/53l adresinden elde edilmiştir.
Yükseköğretim Kurulu. (2012b). Bologna Süreci. http:/holognayok.gov.tr/ adresinden elde edilmiştir.

APA	PİŞTAV AKMEŞE P, KAYHAN H (2017). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. , 1 - 26.
Chicago	PİŞTAV AKMEŞE Pelin,KAYHAN HATİCE NİLAY Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. (2017): 1 - 26.
MLA	PİŞTAV AKMEŞE Pelin,KAYHAN HATİCE NİLAY Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. , 2017, ss.1 - 26.
AMA	PİŞTAV AKMEŞE P,KAYHAN H Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. . 2017; 1 - 26.
Vancouver	PİŞTAV AKMEŞE P,KAYHAN H Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. . 2017; 1 - 26.
IEEE	PİŞTAV AKMEŞE P,KAYHAN H "Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi." , ss.1 - 26, 2017.
ISNAD	PİŞTAV AKMEŞE, Pelin - KAYHAN, HATİCE NİLAY. "Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi". (2017), 1-26.

APA	PİŞTAV AKMEŞE P, KAYHAN H (2017). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(1), 1 - 26.
Chicago	PİŞTAV AKMEŞE Pelin,KAYHAN HATİCE NİLAY Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 18, no.1 (2017): 1 - 26.
MLA	PİŞTAV AKMEŞE Pelin,KAYHAN HATİCE NİLAY Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, vol.18, no.1, 2017, ss.1 - 26.
AMA	PİŞTAV AKMEŞE P,KAYHAN H Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2017; 18(1): 1 - 26.
Vancouver	PİŞTAV AKMEŞE P,KAYHAN H Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2017; 18(1): 1 - 26.
IEEE	PİŞTAV AKMEŞE P,KAYHAN H "Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18, ss.1 - 26, 2017.
ISNAD	PİŞTAV AKMEŞE, Pelin - KAYHAN, HATİCE NİLAY. "Özel Eğitim Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz- Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 18/1 (2017), 1-26.