Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi

ÜSTÜNDAĞ, ALEV

Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi

Alev ÜSTÜNDAĞ (T. C. Sağlık Bakanlığı, Ankara, Turkey)

Başkent University Journal of Education

116 20

Yıl: 2017 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 10 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi

Öz:

Ergenlik dönemi; hızlı, sürekli bir gelişim ve değişim dönemini ifade etmektedir. Gençler, bu dönemde sorumluluğu altmdabulunduğu yetişkinler tarafından ne tam yetişkin ne de tam çocuk gibi algılanmaktadır. Gençler, bir yandan hizli bir değişimyaşarken bir yandan da bu değişime uyum sağlama çabası içindedirler. Gençlerin bu süreci en sağlıklı şekilde tamamlaması, kişilikgelişimleri için son derece önemlidir. Bedenindeki fiziksel ve cinsel değişiklikler karşısında nasıl davranacağını önceden öğrenmişbir genç, bu değişikliklere daha kolay uyum sağlayabilmekte, dönemle ilgili sorunları daha kolay çözebilmekte ve cinsel kimliğinidaha kolay kazanabilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı; gençlere verilen Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitimi'nin etkisinideğerlendirmektir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden deneysel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya 21 'i deney,21'i de kontrol grubu olmak üzere 42 genç katılmış olup, ön test ve sontest uygulamalı araştırma yöntemi kullanılmıştır.Araştırmacı tarafından geliştirilen "Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Kontrol Listesi" veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Deneygrubuna haftada bir kez "Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitimi" uygulanmış olup, eğitim toplam 10 hafta devam etmiştir. Deneygrubu ön test ve sontest puanlarının karşılaştırılması için "Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi" kullanılmıştır. Deney ve kontrolgrubunun son test puanlarının karşılaştırılması için de "Mann Whitney Testi" kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, Cinsel Sağlıkve Üreme Sağlığı Eğitimi'ne katılan gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı bilgi düzeylerinde anlamlı düzeyde artışkaydedilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

An Evaluation of the Impact of Sexual and Reproductive Health Education on Adolescents

Öz:

Ergenlik dönemi; hızlı, sürekli bir gelişim ve değişim dönemini ifade etmektedir. Gençler, bu dönemde sorumluluğu altmda bulunduğu yetişkinler tarafından ne tam yetişkin ne de tam çocuk gibi algılanmaktadır. Gençler, bir yandan hizli bir değişim yaşarken bir yandan da bu değişime uyum sağlama çabası içindedirler. Gençlerin bu süreci en sağlıklı şekilde tamamlaması, kişilik gelişimleri için son derece önemlidir. Bedenindeki fiziksel ve cinsel değişiklikler karşısında nasıl davranacağını önceden öğrenmiş bir genç, bu değişikliklere daha kolay uyum sağlayabilmekte, dönemle ilgili sorunları daha kolay çözebilmekte ve cinsel kimliğini daha kolay kazanabilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı; gençlere verilen Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitimi’nin etkisini değerlendirmektir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden deneysel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya 21 ’i deney, 21’i de kontrol grubu olmak üzere 42 genç katılmış olup, ön test ve sontest uygulamalı araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen “Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Kontrol Listesi” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Deney grubuna haftada bir kez “Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitimi” uygulanmış olup, eğitim toplam 10 hafta devam etmiştir. Deney grubu ön test ve sontest puanlarının karşılaştırılması için “Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi” kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubunun son test puanlarının karşılaştırılması için de “Mann Whitney Testi” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitimi’ne katılan gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı bilgi düzeylerinde anlamlı düzeyde artış kaydedilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akın, A. ve Bahar Özvarış, Ş. (2003). Adolesanlarm/gençlerin cinsel ve üreme sağlığım etkileyen faktörler projesi (rapor). HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı. S. 1-183.
Alberta Health and Wellness and The Calgary Health Region, (2014). Studying STI: CALM: STI/HIV Lesson 1: STI/HIV Pre-test. http://teachers.teachingsexualhealth.ca/wp-content/uploads/CALM-STI-Lesson-l.pdf adresinden erişildi.
Bayhan, P. Ve Artan, İ. (2004). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları. Bleakley, A. Hennessay, M. Ve Fishbein, M. (2009). How sources of sexual information relate to adolescents' beliefs about sex. American Journal ofHealth Behavior, 33(1), s. 37-48.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (l 1.Bask1). Ankara: Pegem Akademi.
Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırına Derneği (CETAD) (2006). Cinsel sağlık ve üreme sağlığı araştırması. İstanbul.
Çalışandemir, F., Bencik, S. ve Artan, İ. (2008). Çocukların cinsel eğitimi: geçmişten günümüze bir bakış. Eğitim ve Bilim, 33(150), s. 14-28.
Çok, F.(2003). Ergenlerin cinsel eğitimi bir program denemesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi
Çok, F., Aras, Z., Ayas, M., Bayram, Z., Bent, D., Çıtak, P. (2003). HIV/AIDS'in önlenmesinde akran eğitimi izlenimleri. HIV/AIDS Dergisi. 6(1) s. 24-26.
Erbil, N., Orak, E. ve Bektaş, A. E. (2010). Anneler cinsel eğitim konusunda ne biliyor, kızlarına ne kadar cinsel eğitim veriyor?. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi (l), s. 365-383.
Esen Çoban, A., (2013). Türkiye’de ergenlerin duygusal özerkliklerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38 (169), s. 357 -372.
Esere, M. O. (2008). Effect of Sex Education Programme on at-risk sexual behaviour of school-going adolescents in Ilorin, Nigeria. African Health Sciences, 8(2), s. 120-125
Güler, S. ve Yöndem Z. D. (2007). Ergenlik ve cinsel sağlık eğitimi ile ilgili grup rehberliğinin 6. sınıf öğrencilerinin bilgi ve tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 6(1), s. 2-10.
International Children’s Center (with the support of UNFPA), (2003). Adolescence and adolescent reproductive health, teaching materials for the training courses. Ankara.
Kara Ulu, N., Demir, H., Taşar, M. A. ve Dallar, Y. B. (2015). Ankara’da düşük sosyoekonomik düzeyi olan bir bölgede ergenlerin cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkındaki bilgi düzeyleri. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 9(1), s. 32-38.
Kaya, F., Serin, Ö. ve Genç, A. (2007). Eğitim fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin cinsel yaşamlarına ilişkin yaklaşımlarınm belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, (6), s. 441-448.
Kerimoğlu, G. ve Üstündağ, A. (2014). Ergenlik döneminde cinsel eğitimin önemi. Sağlık ve Toplum Dergisi, 24 (1), s. 8-14.
Kırmızıtoprak, E.ve Şimşek, Z. (2011). Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve güvenli cinsel yaşam konusunda gençlerin bilgi ve davranışlarına akran eğitiminin etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10 (4), s. 463-472.
Kirby, D. B.,Laris, B. A. ve Rolleri, L. A. (2007). Sexand HIV education programs: their impact on sexual behaviors of young people throughout the world. Journal ofAdolescent Health, 40(3), 5. 206-217
Koontz, SL.,Con1y, SR. (1994). Youth at risk: meeting the sexual health needs of adolescent.
Kulaksızoğlu, A. (2004). Ergenlik psikolojisi. (6. bs). lstanbul: Remzi Yayınevi. Mmari, K. ve Sabherwal, S. (2013). review of risk and protective factors for adolescent sexual and reproductive health in developing countries: an update. Journal ofAdolescent Health, 53(5), s. 562-572.
Neuman, W. L. (2013). Toplumsal araştırma yöntemleri. Ankara: Yayın Odası Yayıncılık. Neyzi, O. ve Alp, O. (1977). Ergenlik çağının özellikleri (ergenlik olayımn değerlendirilmesi, istanbul çocuklarında cinsel gelişme). İstanbul Mecmuası, 40, s. 25-35.
Özbay, ve Öztürk, E. (1992). Gençlik. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Özgüven İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: Pdrem Yayınları.
Öztürk, B. Ve Siyez, D. (2015). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerine Yönelik Cinsel Eğitim Prograrrunın Etkililiğinin İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, l6(l), s. 30-55
Pınar, G., Doğan, N., Ökdem, Ş. ve Öksüz, E. (2009). Özel bir üniversitede okuyan öğrencilerin cinsel sağlıkla ilgili bilgi tutum ve davranışları. Tıp Araştırmaları Dergisi, 7(2), s. 105-113.
Santelli, .,Ott, M. A., Lyon, M., Rogers, J., Summers, D. ve Schleifer, R. (2006). Abstinence and abstinence-only education: review of US policies and programs. Journal ofAdolescent Health, 38(1), s. 72-81.
Sağlık Bakanlığı (2007). Avrupa Birliği Türkiye Üreme Sağlığı Projesi Üreme Sağlığı Gençlere Yönelik Üreme Sağlığı Hizmetleri Hizmet İçi Eğitim Modülü, Ankara.
Selçuk, Z. (2006). İlköğretim 6. Sınıf Kız Öğrencilere Uygulanan Cinsel Sağlık Eğitiminin Cinsel Sağlık Bilgilerine Etkisinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
SİECUS (2014). History of Federal Funding for Abstinence-Only—Until-Marriage Programs. http ://WWW. siecus.org/index.cfm?fuseaction=page.Viewpage&pageid= 340&nodeid=l adresinden erişildi.
Siyez, D. ve Siyez, E. (2009). Üniversite öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklara ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. Türk Üroloji Dergisi, 35(l), s. 49-55
Wiersma, W. (2000). Research methods in education: An introduction. 7th ed. Boston: Ally Bacon.
World Health Organization (WHO) (1998). UN AIDS Global HIV/AIDS surveillance report. http://www.who.int/ hiv/pub/ surveillance/en/adresinden erişildi.
World Health Organization (WHO) (2002). Adolescent Friendly Health Services An Agenda for Change, WHO/FCH/CAH/OZ. l4, Geneva, Switzerland.
World Health Organization (WHO) (2007). Adolescent Sexual and Reproductive Health.http://www.who.int/ reproductivehealth/publications/adolescence/en/adresinden erişildi.
UNFPA, State of World Population (2003). Making Billion Count: Investing in Adolescent’s Health and Rights. https://www.ifpa.ie/node/333 adresinden erişildi.
UNFPA (2007).Supporting Adolescent and Youth. https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/framework_ youth. pdf adresinden erişildi.
Yavuzer, H. (1993). Çocuk Psikolojisi. (9. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Youth Peer UNFPA (2004). BM Avrupa “Genç İnsanların Sağlığının Geliştirilmesi ve Korunması” Kuruluşlar Arası Grubu Akran Eğitimi Alt Komitesi: Akran Eğitimi, Eğitici Eğitimi Rehberi, Ankara

APA	ÜSTÜNDAĞ A (2017). Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. , 1 - 10.
Chicago	ÜSTÜNDAĞ ALEV Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. (2017): 1 - 10.
MLA	ÜSTÜNDAĞ ALEV Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. , 2017, ss.1 - 10.
AMA	ÜSTÜNDAĞ A Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. . 2017; 1 - 10.
Vancouver	ÜSTÜNDAĞ A Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. . 2017; 1 - 10.
IEEE	ÜSTÜNDAĞ A "Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi." , ss.1 - 10, 2017.
ISNAD	ÜSTÜNDAĞ, ALEV. "Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi". (2017), 1-10.

APA	ÜSTÜNDAĞ A (2017). Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education, 4(1), 1 - 10.
Chicago	ÜSTÜNDAĞ ALEV Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education 4, no.1 (2017): 1 - 10.
MLA	ÜSTÜNDAĞ ALEV Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education, vol.4, no.1, 2017, ss.1 - 10.
AMA	ÜSTÜNDAĞ A Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education. 2017; 4(1): 1 - 10.
Vancouver	ÜSTÜNDAĞ A Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education. 2017; 4(1): 1 - 10.
IEEE	ÜSTÜNDAĞ A "Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi." Başkent University Journal of Education, 4, ss.1 - 10, 2017.
ISNAD	ÜSTÜNDAĞ, ALEV. "Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitiminin Gençler Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi". Başkent University Journal of Education 4/1 (2017), 1-10.