ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA
Yıl: 2013 Cilt: 8 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 103 - 122 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA
Öz: Bu araştırmada öğretmen adaylarının çeşitli boyutlardaki okula yabancılaşma algılarının ve yabancılaşma düzeylerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, bu amaca yönelik olarak betimsel tarama modeli uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2011-2012 öğretim yılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesinin çeşitli bölüm ve sınıflarında öğrenim gören 680 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri Fakülte Yabancılaşma Ölçeği ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS programında çözümlenmiştir. Öğretmen adaylarının okula yabancılaşma düzeylerinin cinsiyet ve bölüm seçme kararı değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesinde t-testi; bölüm, sınıf, öğretim elemanlarıyla ilişki, sınıf arkadaşlarıyla ilişki ve sosyal etkinliklere katılım değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, erkek öğrenciler kız öğrencilere kıyasla; bölümünü başkalarının etkisiyle seçenler yabancılaşmışlardır. Ayrıca Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü ve son sınıf öğrencilerinin daha fazla yabancılaşma duygusu yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Öğretim elemanlarıyla ve sınıf arkadaşlarıyla zayıf düzeyde ilişkisi olan ve sosyal etkinliklere hiç katılmayan öğrencilerin okula daha fazla yabancılaştıkları bulunmuştur. Sonuç olarak; bu araştırmaya göre öğretmen adaylarının cinsiyetleri, bölüm seçme kararları, öğretim elemanlarıyla ve sınıf arkadaşlarıyla ilişki düzeyleri ve sosyal etkinliklere katılım sıklıkları okula yabancılaşma duygusu hissetmelerinde etkili olan etmenlerdir.
Anahtar Kelime: PRE-SERVICE TEACHERS’ SCHOOL ALIENATION
Öz: In this study it is aimed to determine the factors effecting preservice teachers’ perceptions on school alienation and their school alienation levels in different dimensions. For this purpose, descriptive survey model has been used in the study. University students who are studying at Atatürk University Kazım Karabekir Education Faculty constitute the population of the study. The sample group of the study consists of 680 students who are studying at various departments of Atatürk University’s Kazım Karabekir Education Faculty in 2011-2012 academic year. The data of the research has been collected with Faculty Alienation Scale. Obtained data has been analysed by SPSS. T-test has been used to determine whether pre-service teachers’ levels of school alienation differ depending on their gender and decision of choosing their branches; one-way analysis of variance (ANOVA) has been used to determine whether their levels of alienation differ depending on variables such as their departments, classes, their relationships with faculty members and their classmates and their attendance in social events. According to the findings of the study, male students have alienated to school more than female ones and the students who chose their departments with direction of others have alienated to school more than those who chose their departments on their own. Besides, it has been determined that senior students and the students of the Department of Secondary Science and Mathematics Education experience the sense of alienation more. Also, it has been found that those students who have weak friendships with their classmates and academic staff, and those who never attend social activities alienate to school more than the others. This study concludes that pre-service teachers’ genders, their decisions of choosing their departments, their relationships with faculty members and their classmates and the frequency of their attendance to social events are all effective on experiencing the sense of school alienation. Key Words: Pre-service teachers, school alienation, meaninglessness, powerlessness, social isolation
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ADA Şükrü ve KÜÇÜKALİ, Rıdvan (2011). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi, Ankara: Anı Yayıncılık.
- ARASTAMAN, Gökhan (2006). Ankara ili lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- ASLAN, Hüseyin (2008). Endüstri meslek liselerinde kültür dersleri öğretmenlerinin mesleğe ve kuruma yabancılaşma düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- AVCI, Müjdat (2012). Eğitimde temel bir sorun :Yabancılaşma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 23-40.
- BAŞARAN, İbrahim Ethem (2000). Örgütsel davranış. Ankara: Feryal Matbaası.
- BAYHAN, Vehbi (1995). Üniversite gençliğinde anomi ve yabancılaşma. Yayınlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- BEKHET, Abir K., ELGUENİDİ, Mervat and ZAUSZNIEWSKI, Jaclene A. (2011). The effects of positive cognitions on the relationship between alienation and resourcefulness in nursing students in Egypt. Journal of Issues in Mental Health Nursing, 32, 35-41.
- BRONFENBRENNER, Urie (1986). Alienation and the four worlds of childhood. Phi Delta Kappan, 67, 430-436.
- BROWN, Monica R., HİGGİNS, Kyle, and PAULSEN, Kim (2003). Adolescent alienation: What is it and what can educators do about it? Intervention in School and Clinic, 39(1), 3-9.
- BUDAK, Selçuk (2003). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Kitabevi Yayınları.
- BURBACH, Harold J. (1972). The development of a contextual measure of alienation. The Pacific Sociological Review, 15(2), 225-234.
- CALABRESE, Raymond L. ve RAYMOND, Edgar, J. (2001). Alienation: its impact on adolescents from stable environments. The Journal of Psychology, 123(4), 397-404.
- CASE, Jennifer M. (2008). Alienation and engagement: development of an alternative theoretical framework for understanding student learning. Journal of Higher Education, 55, 321-332.
- ÇAĞLAR, Çağlar (2012). Öğrenci Yabancılaşma Ölçeği’nin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 195-205.
- ÇEÇEN, A. Rezan (2006). School alienation: gender, socio-economic status and anger in high school adolescents. Educational Siences: Theory & Practice, 6, 721-726.
- ÇELİK, Fırat (2005). Ortaöğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- ÇİFTÇİ, Gamze (2009). İlköğretim okullarının bürokratikleşme düzeyi ile öğrenci yabancılaşması arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- DURU, Erdinç (1995). Üniversite öğrencilerinde yabancılaşma ve yalnızlık düzeyi ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- ERİMEZ, Cem (2012). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarında fakültelerine yabancılaşmalarının rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- ERJEM, Yaşar (2005). Eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen: Lise öğretmenleri üzerine sosyolojik bir araştırma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4).
- EROĞLU, Feyzullah (1993). Davranış bilimleri. Erzurum: Mavera Yayıncılık.
- ERYILMAZ, Arzu ve BURGAZ, Berrin (2011). Özel ve resmi lise öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 36(161), 271-286.
- FINIFTER, Ada W. (1972) Alienation and the social system. New York: John Wiley and Sons, Inc. GEYER, Felix (2001). Alienation. Sociology of In international Encyclopaedia of the Social and Behavioal Sciences, 1, 388-392.
- GIBBS, Jeanne (2004). Preventing the underlying causes of school violence. Psychological Reports, 84(38), 137-174.
- GIERVELD, De Jong (1987). Developing and testing a model of loneliness. Journal of Personality and Social Psychology, 53(1), 119-128.
- GOODMAN, Joan (2010). Student authority: Antidote to alienation. Theory and Research in Education, 8(3), 227-247.
- HANDS, Aaron J. ve WARSHAK, Richard A. (2011). Parental alienation among college students. The American Journal of Family Therapy, 39, .431-443.
- HASCHER, Tina ve HAGENAUER, Gerda (2010). Alienation from school. International Journal of Educational Research, 49(6), 220-232.
- HERN, Matt (2008). Alternatif eğitim: Hayatımızı okulsuzlaştırmak (Çev. Eylem Çağdaş Babaoğlu). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- HORNEY, Karen (1950). Neurosis and human growth. New York: W. W. Norton and Company.
- JAMES, Romando (1998). The perceived effects of social alienation on Black college students enrolled at a Caucasian southern university. College Student Journal, 32(2), 228-239.
- KATITAŞ, Sevda (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okula yabancılaşma ve okulu bırakma eğilimi (Şanlıurfa ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
- KILIÇ, Hasan (2009). Sosyo-ekonomik değişkenler açısından eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- LANE, Erich J. ve DAUGHERTY, Timothy, K. (1999). Correlates of social alienation among college students. College Student Journal, 33(1).
- LEWIS, Joan (2009). Social alienation, self-efficacy, and career goals as related to the academic performance of college sophomores. Unpublished doctoral dissertation, Marywood University, USA.
- MAHMUTOĞULLARI, Mesut (1993). Kapitalizmde eğitimin üretimi ve yabancılaşma. Ankara: Eğitim ve Toplum/Eğitim-Sen Yayınları.
- MANN, Sarah J. (2001). Alternative perspectives on the student experience: alienation and engagement. Studies in Higher Education, 26, 7-19.
- MARSHALL, Gordon (1999). Sosyoloji sözlüğü. (Çev: Osman Akınhay, Derya Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Kitabevi Yayınları.
- MAU, Rosalind Y. (1992). The validity and devolution of a concept: Student alienation. Journal of Adolescence, 27, 721-741.
- OERLEMANS, Karin and JENKINS, Heather (1998). There are aliens in our school. Curtin University of Technology, Perth Issues in Educational Research Issues in Educational Research, 8(2), 117-129.
- PARSIL, Arif Mesut (2007). Sınıf örgütünde yabancılaşma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- POLAT, Murat ve YAVAŞ, Tuba (2012). Yabancılaşma, kurumsal değerler ve duygu yönetimi denklemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 218-224.
- PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali (2000). Arkadaş türkçe sözlük. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
- RAFALIDES, Madeline and HOY, Wayne K. (1971). Student sense of alienation and pupil control orientation of high schools. The High School Journal, 55, 101-111.
- RUSSELL, Bruce A. (1991). Dimensions of alienation. Unpublished doctoral dissertation, Columbia Pacific University, Columbia.
- SANBERK, İsmail (2003). Öğrenci yabancılaşma ölçeği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
- SEEMAN, Melvin (1959). On the meaning of alienation. American Sosyological Review, 24, 783- 791.
- SEEMAN, Melvin (1983). Alienation motifs in contemporary theorizing:The hidden continuity of the classic themes. Social Psychology Quarterly, 46(3), 171-184.
- SIDORKIN, Alexander M. (2004). In the event of learning: Alienation and participative thinking in education. Educational Theory, 54(3), 251-262.
- SUNGUR, Ayşegül (2013). Ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin okul yurtlarındaki yaşamı ve yabancılaşma. Sosyoloji Alanı Ortaöğretim Öğrencileri Arası Proje Yarışması, Tübitak.
- TOLAN, Barlas (1980). Çağdaş toplumun bunalımı anomi ve yabancılaşma. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
- TRENT, Faith (2001). Aliens in the Classroom?. Biennial Meeting of the Society for Research in Child Development, 10-15,Washington, ERIC:ED245153.
- TÜRK, Fatma (2010). Lise Öğrencilerinin Eğitimde Yabancılaşma Sorunu: Ankara İli Yenimahalle İlçesi İki Genel Lise Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- ULAŞ, Sarp Erk (2002). Felsefe sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Kitabevi Yayınları.
- UZUN YÜKSEK, Özlem (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerine etki eden sosyo-demografik değişkenlerin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
- WILLIAMSON, Iain and CULLINGFORD, Cedric (1998). Adolescent alienation: Its correlates and conseqences. Educational Studies Journal, 24(3), 211-333.
- YAPICI, Mehmet (2004). Eğitim ve Yabancılaşma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, ISSN: 1303-5134.
- YILMAZ, Sadi ve SARPKAYA, Pınar (2009). Eğitim örgütlerinde yabancılaşma ve yönetimi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6, 314-333.
- YİĞİT, Selim (2010). İlköğretim 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
| APA | ATAŞ AKDEMİR Ö, ayık a (2013). ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. , 103 - 122. |
| Chicago | ATAŞ AKDEMİR ÖZNUR,ayık ahmet ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. (2013): 103 - 122. |
| MLA | ATAŞ AKDEMİR ÖZNUR,ayık ahmet ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. , 2013, ss.103 - 122. |
| AMA | ATAŞ AKDEMİR Ö,ayık a ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. . 2013; 103 - 122. |
| Vancouver | ATAŞ AKDEMİR Ö,ayık a ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. . 2013; 103 - 122. |
| IEEE | ATAŞ AKDEMİR Ö,ayık a "ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA." , ss.103 - 122, 2013. |
| ISNAD | ATAŞ AKDEMİR, ÖZNUR - ayık, ahmet. "ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA". (2013), 103-122. |
| APA | ATAŞ AKDEMİR Ö, ayık a (2013). ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. Turkish Studies (Elektronik), 8(8), 103 - 122. |
| Chicago | ATAŞ AKDEMİR ÖZNUR,ayık ahmet ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. Turkish Studies (Elektronik) 8, no.8 (2013): 103 - 122. |
| MLA | ATAŞ AKDEMİR ÖZNUR,ayık ahmet ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. Turkish Studies (Elektronik), vol.8, no.8, 2013, ss.103 - 122. |
| AMA | ATAŞ AKDEMİR Ö,ayık a ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(8): 103 - 122. |
| Vancouver | ATAŞ AKDEMİR Ö,ayık a ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(8): 103 - 122. |
| IEEE | ATAŞ AKDEMİR Ö,ayık a "ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA." Turkish Studies (Elektronik), 8, ss.103 - 122, 2013. |
| ISNAD | ATAŞ AKDEMİR, ÖZNUR - ayık, ahmet. "ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OKULA YABANCILAŞMA". Turkish Studies (Elektronik) 8/8 (2013), 103-122. |
