Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi

Serhat KALEN, (5 Aliye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Soma, Manisa. Eposta: serhatkalen@gmail.com)
Gürkan YEĞİNTÜRK, (4 Fuat Soylu İlkokulu, Okmeydanı, Şişli, İstanbul. Eposta: gurkanyeg@gmail.com)
Adil KAVAL, (3 Bornova Altay Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Bornova, İzmir. Eposta:adilkvl@gmail.com)
Abdullah SEVİNÇ, (2 Dokuz Eylül Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı yüksek lisans öğrencisi Buca, İzmir. Eposta:)
Fatma Ebru İKİZ (1 Yetkilendirilmiş yazar: Fatma Ebru İkiz (Doç. Dr.), Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve)
İş Ahlakı Dergisi
34 9
Yıl: 2017 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 223 - 245 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı okul psikolojik danışmanlarının mesleki etik bilgi ve becerilere bakış açılarının, ihtiyaçlarının, meslekte karşılaşılan etik problemlere ve çözüm yollarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni ile oluşturulmuştur. Araştırmada yarı yapılandırılmış açık uçlu mülakat formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi türlerinden kategorisel analiz kullanılmıştır. Farklı eğitim kurumlarında çalışan 40 okul psikolojik danışmanıyla mülâkat yapılmıştır. Sonuçlar psikolojik danışmanlık hizmetlerinin etkili işleyişi açısından okul psikolojik danışmanlarının etik bilgi ve becerilerinin önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Eğitim yöneticilerinin okul pdr hizmetleri etik ilkelerinin uygulanabilmesinde pdr uzmanına yardımcı olması, okul pdr uzmanının etik hizmet vermede alanında yetkin olması gerektiği tespit edilmiş olup en sık yaşanan etik problemin gizlilik diğer bir deyişle danışanın mahremiyetini sağlama konusunda ve farklı kültürlere yönelik koşulsuz kabul gösterilmesinde yaşandığı anlaşılmıştır. Uyulması gereken başlıca etik ilkenin gizliliği sağlama olması gerektiği ortaya çıkmıştır. Etik problemlerle başetmede meslektaş yardımı aranmaktadır. Sonuçlara göre okul pdr hizmetilerinde uyulması gereken etik ilkelerin güncel ihtiyaçlara göre düzenlenmesi, ayrıca okul pdr uzmanları ile eğitim yöneticilerinin psikolojik danışma hizmetlerinin etik ilkeleri ve problemlerle başetme hakkında eğitim almaları gerektiği önerilmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Tıbbi Etik Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • American Counseling Association. (2014). ACA code of ethics. Retrieved from https://www.counseling. org/resources/aca-code-of-ethics.pdf
  • American School Counselor Association. (2016). ASCA ethical standards for school counselors. Retrieved from https://www.schoolcounselor.org/asca/media/asca/Ethics/EthicalStandards2016.pdf
  • Aslan, Ü. (2017). Türkiye ve dünyada psikolojik danışman eğitimi ve etik. F. E. İkiz (Ed.), Mesleki etik ve yasal konular içinde (s. 293–331). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
  • Pieper, A. (1999). Etiğe giriş (V. Atayman, G. Sezer, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bodenhorn, N. (2006). Exploratory study of common and challenging ethical dilemmas experienced. Professioanal Scholl Counselors, 10, 195–202.
  • Bond, T. (2000). Standarts and ethics for counseling in action (2nd ed.). London, UK: Sage.
  • Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (T. Ergene, çev.). Ankara: Mentis Yayınları.
  • Corey, G., Corey, M. S., & Callanan, P. (2005). An approach to teaching ethics courses in human services and counseling. Counseling and Values, 49(3), 193–207.
  • Corey, G. & Ergene, T. (2008). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis Yayıncılık.
  • Çetinkaya, R. S. (2015a). Ethical judgements of counselors: Results from a Turkish sample. Ethics & Behavior, 25, 400–417. http://dx.doi.org/10.1080/10508422.2014.941981
  • Çetinkaya, R. S. (2015b). Ethical dilemmas of Turkish counselors: A critical incidents study. British Journal of Guidance&Counselling, 43, 476–491. http://dx.doi.org/10.1080/03069885.2014.987726
  • Doğan, S. & Tekinalp, E. (2002). Lisans düzeyinde meslek sorunları ve ahlak ilkeleri dersinin işlenişi. Gazi Üniversitesi örneği. Psikolojik Danımanlıkta Etik Sempozyumu Kitabı içinde (s. 22–32). İstanbul: Yöret Vakfı.
  • Erdur-Baker, Ö. & Çetinkaya, E. (2007). Etik: Davranışta kırılma noktası. R. Özyürek, F. Korkut-Owen & D. W. Owen (Ed.), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik: Meslekleşme sürecindeki ilerlemeler içinde (Cilt 1, s. 163–182). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Eren Gümüş, A. & Gümüş, M. A. (2013). Karara bağlanmış bir ensest davası örneği üzerinden çocuğun cinsel istismarı durumunda okul psikolojik danışmanlarının karar verme ve eyleme geçme süreci. A. Eren Gümüş ve M. A. Gümüş (Ed.), Psikolojik danışmada etik ve hukuk içinde (s. 145–169). İstanbul: Vedat Yayınları.
  • Gümüş, A. E. & Gümüş, M. A. (2009). Bilgilendirilmiş onay: Psikolojik danışma sürecinin yasal ve etik yükümlülüğü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(31), 69–79.
  • Gümüş, A. E. & Gümüş, M. A. (2010). Psikolojik danışmada etik ve hukuk. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
  • Günay, M. (2010). Metinlerle felsefeye giriş. Adana: Karahan Kitapevi.
  • Hackney, H. & Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri: Psikolojik yardım süreci el kitabı (T. Ergene & S. S. Aydemir, çev.). Ankara: Mentis Yayıncılık.
  • Har, N. Y., & Jusoh, A. J. (2015). View on counseling ethics among school counselors in Malaysia. The Online Journal of Counseling and Education, 4, 35–47. Retrieved from http://www.tojce.com/ frontend/articles/pdf/v4i4/35-47.pdf
  • Herman, M. A. (2002). A study of legal issues encountered by school counselors and perceptions of their preparedness to respond to legal challenges. Professional School Counseling, 6, 12–20. Retrieved from http://www.pc3connect.org/otherdocs/A%20Study%20of%20Legal%20Issues%20Encountered%20 by%20School%20Counselors.pdf
  • Houser, R., Wilczenski, F. L., & Ham, M. (2006). Culturally relevant ethical decision-making in counseling. London, UK: Sage.
  • İkiz, F. E. (2017). Etik ilke ve yaklaşımlar kapsamında psikolojik danışma mesleği. F. E. İkiz (Ed.), Mesleki etik ve yasal konular içinde (s. 44–74). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
  • Kağnıcı, D. Y. (2016). Çok kültürlü psikolojik danışma eğitiminin rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programlarına yerleştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 222–231.
  • Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3),75–87.
  • Kardeş-Selimoğlu, S. (1997). Muhasebe meslek ahlakı (Etik) yaklaşımı. III. Türkiye Muhasebe Denetim Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (s. 146). İstanbul: İSMMMO Yayınları.
  • Kepçeoğlu, M. (1986). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Toraman Matbaacılık.
  • Knapp, S. J., & Ve-VandeCreek, L. D. (2010). Psikologlar için pratik etik: Pozitif yaklaşım (M. Yılmaz, T. F. Karahan, S. Balcı Çelik & M. E. Sardoğan, çev.). Ankara: Mentis Yayınevi.
  • Kolay-Akfert, S. (2012). Farklı kurumlarda çalışan psikolojik danışmanların yaşadıkları etik ikilemler ile bu ikilemler karşısındaki tutum ve davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 1791–1812.
  • Kuzgun, Y. (2000). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: ÖSYM Yayıncılık.
  • Mert, A. (2017). Etik ve temel kavramlar. F. E. İkiz (Ed.), Mesleki etik ve yasal konular içinde (s. 12–42). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Los Angeles: Sage.
  • Özyürek, R. (2009). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik uygulamaları ve öğrencilere sağlanan süpervizyon olanakları: Ulusal bir tarama çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 32(4), 54–63.
  • Sivis-Cetinkaya, R. (2015). Ethical dilemmas of Turkish counsellors: a critical incidents study. British Journal of Guidance & Counselling, 43(4), 476–491.
  • Siyez, D. M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 67–80.
  • Taşdan, M. & Yalçın, İ.(2007). Psikolojik danışma ve rehberlik’te etik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 99–107.
  • Türk Ceza Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237-20150 327.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği. (2011). Psikolojik danışma ve rehberlik alanında çalışanlar için etik kurallar. http://www.pdr.org.tr/userfiles/file/etik.pdf
  • Yam, F. C. (2017). Psikolojik danışmanların yaşamış oldukları etik ikilemler ve bu etik ikilemler karşısında duygu, düşünce ve davranışları ile çözüm engelleri:Nitel bir değerlendirme. Journal of International Social Research, 10(48), 465–477.
  • Yaman, E. (2010). Psikoşiddete (Mobbing) maruz kalan öğretim elemanlarının örgüt kültürü ve iklimi algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10, 547–578.
  • Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23, 7–12.
APA KALEN S, YEĞİNTÜRK G, Kaval A, SEVİNÇ A, İKİZ F (2017). Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. , 223 - 245.
Chicago KALEN Serhat,YEĞİNTÜRK Gürkan,Kaval Adil,SEVİNÇ Abdullah,İKİZ Fatma Ebru Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. (2017): 223 - 245.
MLA KALEN Serhat,YEĞİNTÜRK Gürkan,Kaval Adil,SEVİNÇ Abdullah,İKİZ Fatma Ebru Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. , 2017, ss.223 - 245.
AMA KALEN S,YEĞİNTÜRK G,Kaval A,SEVİNÇ A,İKİZ F Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. . 2017; 223 - 245.
Vancouver KALEN S,YEĞİNTÜRK G,Kaval A,SEVİNÇ A,İKİZ F Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. . 2017; 223 - 245.
IEEE KALEN S,YEĞİNTÜRK G,Kaval A,SEVİNÇ A,İKİZ F "Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi." , ss.223 - 245, 2017.
ISNAD KALEN, Serhat vd. "Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi". (2017), 223-245.
APA KALEN S, YEĞİNTÜRK G, Kaval A, SEVİNÇ A, İKİZ F (2017). Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. İş Ahlakı Dergisi, 10(2), 223 - 245.
Chicago KALEN Serhat,YEĞİNTÜRK Gürkan,Kaval Adil,SEVİNÇ Abdullah,İKİZ Fatma Ebru Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. İş Ahlakı Dergisi 10, no.2 (2017): 223 - 245.
MLA KALEN Serhat,YEĞİNTÜRK Gürkan,Kaval Adil,SEVİNÇ Abdullah,İKİZ Fatma Ebru Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. İş Ahlakı Dergisi, vol.10, no.2, 2017, ss.223 - 245.
AMA KALEN S,YEĞİNTÜRK G,Kaval A,SEVİNÇ A,İKİZ F Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. İş Ahlakı Dergisi. 2017; 10(2): 223 - 245.
Vancouver KALEN S,YEĞİNTÜRK G,Kaval A,SEVİNÇ A,İKİZ F Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi. İş Ahlakı Dergisi. 2017; 10(2): 223 - 245.
IEEE KALEN S,YEĞİNTÜRK G,Kaval A,SEVİNÇ A,İKİZ F "Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi." İş Ahlakı Dergisi, 10, ss.223 - 245, 2017.
ISNAD KALEN, Serhat vd. "Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçların Belirlenmesi". İş Ahlakı Dergisi 10/2 (2017), 223-245.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 5:39

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları