Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği

YILMAZ, Halil İbrahim; KANDEMIR, ÇAGRI; ÜNAL, Halil Baki; ALKAN, İLKAY; TASKIN, TURGAY

Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği

Halil Baki ÜNAL, (Ege Üniversitesi)

Turgay TAŞKIN, (Ege Üniversitesi)

İlkay ALKAN, (Ege Üniversitesi)

Halil İbrahim YILMAZ, (Süleyman Demirel Üniversitesi)

Çağrı KANDEMİR (Ege Üniversitesi)

Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi

24 0

Yıl: 2017 Cilt: 14 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 9 - 18 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği

Öz:

Bu çalışmada, İzmir ili yöresinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan yarı entansif yapıdaki 158 adet işletmenin, 2013 yılı itibariyle barındırmadaki yapısal olanakları ve yürüttükleri hayvancılık faaliyetlerinin geliştirilen bir performans yaklaşımıyla değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İlk olarak, örnek işletmelerde barınakların yeterlilik düzeyini tanımlayan "yapısal performans"; öngörülen "yapı tekniği" ve "tasarım-konum" göstergesine göre hesaplanmıştır. Yürütülen hayvancılık faaliyetlerinin yeterlilik düzeyini tanımlayan "hayvancılık performansı" ise; öngörülen "yemleme" ile "yavru büyütme - sağım" göstergelerine göre belirlenmiştir. Ayrıca bu iki performansa göre örnek işletmelerin genel performansları da hesaplanmıştır. Bu hesaplamalarda toplam 35 adet temel değişken (teknik özellik/bilimsel esas) dikkate alınmıştır. Daha sonra belirlenen performans değerleri, oluşturulan dört ayrı performans sınıfına (çok iyi, iyi, orta ve kötü) göre değerlendirilmiştir. Buna göre, örnek işletmelerin yapısal (0,37), hayvancılık (0,46) ve genel (0,42) performans değerlerinin "orta" sınıfta yer aldığı, ancak hayvancılık performansının "iyi" sınıfa daha yakın olduğu anlaşılmıştır. Performans sonuçları, araştırma alanındaki küçükbaş hayvancılık işletmelerinde özellikle barınakların yapı tekniği ve tasarım yönünden iyileştirilmesi, hayvancılık faaliyetlerinde yavru büyütme ve sağım ile ilgili pratik yetiştirme uygulamalarının geliştirilmesi gerektiğini göstermiştir

Anahtar Kelime:

Konular: Ziraat Mühendisliği

A Practice for Performance Determination of Small Ruminant Farms: The Case Study of Izmir Province in Turkey

Öz:

The aim of this study was to evaluate the situation of farm structures and small ruminant production activities in 158 semi-intensive farms as of 2013 by a developed performance approach. Firstly, "structural performance" defining the sufficiency of the barns was calculated in sample farms according to predicted “building technique" and “design-location" indicators. “Animal husbandry performance" defining the sufficiency level in small ruminant production activities carried out, was determined based on predicted "feeding" and "rearing - milking" indicators. In addition, the overall farm performance of the sample farms was calculated according to these performances. In these calculations, total 35 major variables (technical specifications / scientific basis) were taken into consideration. Then, the determined performance levels were evaluated according to the created four different performance classes (very good, good, fair and poor).Consequently, it was understood that structural (0,37) and overall (0,42) performance values of sample farms take place in “fair" class, but animal husbandry (0,46) performance has proved to be much closer to the "good" class. Performance results showed that the requirements for improvements in small ruminant farms in the research area, especially in terms of construction techniques and designing of the barns, and also for small ruminant practices related to rearing and milking

Anahtar Kelime:

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Ahuya, C.O., Ojango, J.M.K., Mosi, R.O., Peacock, C.P., and Okeyo, A.M., 2009. Performance of the Toggenburg dairy goats in small holder production systems of the eastern highlan ds of Kenya. Small Rumin. Res. 83: 7-13.
Alçiçek, A. ve Yurtman, Y. 2009. Entansif koyunculukta besleme. U.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 23(2): 1-13.
Araç, B. ve Daşkıran, İ., 2010. Diyarbakır ili keçicilik işletmelerinin yapısal özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fak. Dergisi 7(3):173-179.
Acar, M. ve Ayhan, V., 2012. Isparta İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği üyesi keçicilik işletmelerinin mevcut durumu ve teknik sorunları üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 5 (2): 98-101.
Anonim, 1991. Koyun Ağılları. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, İzmir İl Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 8, İzmir.
Anonymous, 2009a. Livestock housing, http://www.mcgregorpolytunnels.co.uk/livestock -sheep-cheviot-multispan (28.01.2009).
Anonymous, 2009b. Sheep Housing, http://www.sheep101.info/201/housing.html (28.01.2009)
Balaban, A. ve Şen, E., 1988. Tarımsal Yapılar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 845, Ankara.
Belete, E., Goshu, G. and Tamir, B. 2015. Productive performance evaluation of Dorper sheep crosses 61 (50% Dorper × pure Adilo indigenous sheep breed) under farmer conditions in different agro ecological zones. International Journal of Livestock Production 6(5):61-68.
Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Tekirdag Agricultural Faculty Ünal ve ark., 2017: 14 (03) 17
Berge, E., 1997. Housing of sheep in cold climate. Livestock production Science 49:139-149.
Bilginturan, S. ve Ayhan, V., 2009. Burdur İli Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiriciler Birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim 50(1): 1- 8.
Bostancı, M.M., 2006. Kırıkkale ilinde koyun yetiştiriciliğinin yapısal ve yetiştiricilik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Caroprese, M. 2008. Sheep housing and welfare. Small Ruminant Research 76: 21-25.
Caroprese, M., Albenzio, M., Annicchiarico, G. and Sevi,A., 2006a. Changes occurring in immune responsiveness of single and twin bearing Comisana ewes during the transition period. J. Dairy Sci. 89:562-568.
Caroprese, M., Napolitano, F., Albenzio, M., Annicchiarico, G., Musto, M. and Sevi, A., 2006b. Influence of gentling on lamb immune response and human-lamb interactions. Appl. Anim. Behav. Sci. 99:118-131.
Casamassima, D., Sevi, A., Palazzo, M., Ramacciato, R., Colella, G.E. and Bellitti, A., 2001. Effects of two different housing systems on behavior, physiologyand milk yield of Comisana ewes. Small Ruminant Res. 41:151-161.
Cemal, İ. 2014. Verim denetimleri ve genomik tanımlama. Koyun-Keçi Genetik Islah Çalıştayı, 11-13 Haziran 2014, Uşak. TÜDKİYEB Yay.No: 1, 54-78.
Çolakoğlu, N. ve Özbeyaz, C., 1999. Akkaraman ve Malya koyunlarının bazı verim özelliklerinin karşılaştırılması. Tr J Vet Anim Sci. 23: 351–360.
Demiral, K. ve İşcan, K.M., 2012. Akkaraman ırkı koyunlarda flushing uygulamasının döl verimi özelliklerine etkisi. Erciyes Üniv Vet Fak Derg. 9(1): 23-28.
Doğan, İ. ve Şahin, F., 2003. Kuzularda doğum ağırlığını etkileyen faktörlerden doğum tipi ve cinsiyetin Bare-Bones META analizi ile değerlendirilmesi. Ankara Üniv. Vet. Fak Derg. 50:135-140
Ertuğrul, M., Savaş, T., Dellal, G., Taşkın, T., Koyuncu, M., Cengiz, F., Dağ, B., Koncagül, S. ve Pehlivan, E., 2010. Türkiye küçükbaş hayvancılığının iyileştirilmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler, 11-15 Ocak 2010, Ankara, 667-685.
Faerevik, G., Andersen, I.L. and Boe, K., 2005. Preferences of sheep for different types of pen flooring. Applied Animal Behaviour Sci. 90: 265- 276.
Gezer,O.N., 2010. Sivas ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Görgülü, M., 2000. Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Besleme. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:244, Ders Kitapları Yayın No: A-78, Adana.
Işığıçok, E., 2008. Performans Ölçümü, Yönetimi ve İstatistiksel Analizi. Ekonometri ve İstatistik eDergisi, 7: 1-23.
Kandemir, Ç., Alkan, İ., Koşum, N., Taşkın, T. ve Ünal, H.B., 2014. Küçükbaş hayvan barınaklarının zamansal gelişimi. Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi, 22-25 Eylül IMAC 2014, Diyarbakır.
Karaca, O., 2014. Koyun keçi islahı ve açık çekirdek yetiştirme sistemi. Koyun-Keçi Genetik Islah Çalıştayı. 11-13 Haziran 2014, Uşak, TÜDKİYEB Yay.No: 1, 15-53.
Karaman, S., Ulutaş, Z., Şirin, E. ve Aksoy, Y., 2012. Tokat yöresindeki ağılların yapısal ve çevre koşulları yönünden durumu ve geliştirme olanakları üzerine bir araştırma. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 29 (2): 29-41.
Kaymakçı M. ve Sönmez R., 1996. İleri Koyun Yetiştiriciliği, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir.
Kaymakçı, M., 2010. İleri Koyun Yetiştiriciliği. Genişletilmiş Üçüncü Baskı, Bornova-İzmir.
Kocaman, İ. ve Günal, R., 2007. Tekirdağ ili merkez ilçeye bağlı köylerde bulunan koyun ağıllarının yapısal özelliklerinin belirlenmesi ve geliştirilebilme olanaklarının araştırılması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(3): 339-346.
Koyuncu, M., 2005. Keçi yetiştiriciliğinin dünya ve Türkiye stratejileri. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi, Bildiriler, 26-27 Mayıs 2005, İzmir, 59-65.
Koyuncu, E., Pala, A., Savaş, T., Konyalı, A., Ataşoğlu, C., Daş, G., Ersoy, İ.E., Uğur, F., Yurtman, İ.Y. ve Yurt, H.H., 2006. Çanakkale koyun ve keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hay. Üret. 47(1): 21-27.
Martínez, M.E., Calderón, C., Uribe, H. and de la Barra, R. 2012. Effect of management practices in the productive performance of three sheep breeds in the Chiloé Archipelago, Chile. J. Livestock Sci. 3:57-66.
Miranda-de la Lama, G.C. and Mattiello, S., 2010. The importance of social behaviour for goat welfare in livestock farming. Small Ruminant Research 90:1- 10.
Mutaf, S. ve Sönmez, R., 1984, Hayvan Barınaklarında İklimsel Çevre ve Denetimi. Ege Üniv., Ziraat Fak., Yay.: 438, İzmir.
Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Tekirdag Agricultural Faculty Ünal ve ark., 2017: 14 (03) 18
MWPS, 1982. Sheep Housing and Equipment Handbook (3rd Ed.). Midwest Plan Service, Ames, IA.
Olgun, M., 2011. Tarımsal Yapılar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:1577, Ders Kitabı: Yayın No:529, Ankara.
Özcan, L., 1990. Koyunculuk. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Yayın No: 343, Ankara.
Özder, M., Kaymakçı, M., Taşkın, T., Köycü, E., Karaağaç, F. and Sönmez, R., 2004. Growth and milk yield traits of Türkgeldi sheep type. Tr. J. Vet. Anim. Sci. 28(1):195-200.
Özkan, İ., 2008. Viranşehir ilçesinde geleneksel üretim yapan koyunculuk işletmelerinden elde edilen verilerin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü,Adana.
Öztürk, T., 2003. Tarımsal Yapılar. Ondokuz Mayıs, Üniv. Ziraat Fak. Ders Kitabı No:49, Samsun. Pollard, J.C., 2006. Shelter for lambing sheep in New Zealand: A Riview. New Zealand Journal of Agricultural Research 49: 395-404.
Seibert, S., Matthias, G. and Georg, E. 2004. Productivity of different sheep breeds in extensive pasture management. Arch. Tierz., Dummerstorf, 47 (2004) Special Issue: 142-152.
Sevi, A., Casamassima, D., Pulina G. and Antonio Pazzona, A., 2009. Factors of welfare reduction in dairy sheep and goats. Ital.J.Anim.Sci. 8 (Suppl. 1): 81-101.
Sönmez, R., Kaymakçı, T., Eliçin, A., Tuncel, E., Wassmuth, R. ve Taşkın, T. 2009. Türkiye Koyun Islahı Çalışmaları. Türkiye Koyunculuk Kongresi Açılış Bildirisi 2009, İzmir.
Stott, A., Ahmadia , B., Daviesa, C.M., Dwyera, C., Goddardb, P., Phillipsc, K., Milnea, C., Kupieca, B., Sian, R. and Waterhousea, T., 2008. Evaluating Extensive Sheep Farming Systems. Land Economy Working Paper Series. Number 35. Land Economy Research Group SAC, Research Division SAC Edinburgh.
Şengonca, M., Taşkın, T. ve Koşum, N., 2003. Saanen x kıl keçi melezlerinin ve saf kıl keçilerinin kimi verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine eş zamanlı bir araştırma. Tr. J. Vet. Anim. Sci. 27:1319-1325.
Şişman, C.B., Yılmaz, F. ve Gezer, E., 2009. Bolu yöresindeki küçükbaş hayvan barınaklarının yapısal durumu ve geliştirme olanakları. J. Tek. Agr. Fac. 6(2): 179-189.
Taşkın, T., Demirören, E. ve Kaymakçı, M., 2003. Saanen ve Bornova keçilerinde oğlak veriminin üretkenliği ve etkinliği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 40(2):33- 40.
Taşkın, T. Kaymakçı, Bilgen, M., Gücel, G., ve Ün, M.C., 2010. Kıl keçi sürülerinde Scrapie risk faktörlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Manisa ve İzmir örneği. Hayvansal Üretim 51(2): 7-15.
Taşkın, T., 2014. Koyunculukta yetiştirme pratikleri. KoyunKeçi Genetik Islah Çalıştayı. 11-13 Haziran, Uşak. Taşkın, T., Koyuncu, M., Bardakçıoğlu, H.E., Yılmaz, M. ve Önenç, S., 2011. Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde sürü yönetimi ve otlatma davranışları. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü & Balıkesir Tarım İl Müdürlüğü, 2011 Yılı Hayvancılık Grubu Bölge Bilgi Alışveriş Toplantısı Bildirileri, 26-29 Nisan GönenBalıkesir,Yayın No:142, 29-36.
Taşkın, T., Ünal, H.B. ve Canbolat, Ö., 2015. Koyunculuğun Temel Esasları. Hasad Yayıncılık, İstanbul.
Turner, S.P. and Dwyer, C.M., 2007. Welfare assessment in extensive animal production systems: challenges and opportunities. Anim. Welfare 16:189-192.
Ünal, H.B. ve Yılmaz, H.İ., 2009. Koyun ağıllarında konstrüksiyon özellikleri ve yeni uygulamalar. Hasad-Hayvancılık 24(285):34-37.
Ünal, N., Akçapınar, H., Atasoy, F., Koçak, S., Yakan A., Erol H. and Ugurlu, M., 2007. Milk yield measured by oxytocin and hand milking and weigh- suckleweigh methods in ewes originating from local crossbred in Turkey. Revuede Medecine Veterinaire 158 (6): 320- 325.
Yılmaz, M., Bardakçıoğlu, H.E., Taşkın, T. ve Karaca, O. 2010. Türkiye’de göçer keçi yetiştiriciliğinin mevcut durumu ve geleceği: Muğla-Yatağan örneği. Ulusal Keçicilik Kongresi Çağrılı Bildirisi, 24-26 Haziran,Çanakkale, 135-141.
Yurdakul, İ. 2016. Kuzu ve oğlaklarda göbek kordonu enfeksiyonuna bağlı komplikasyonlar. Cumhuriyet Üniv. Sağ. Bil. Enst. Derg. (1): 39-44.
Yüksel A. N. ve Şişman C. B., 2003. Tarımsal İnşaat, T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Yayın No: 36, Tekirdağ.

APA	ÜNAL H, TASKIN T, ALKAN İ, YILMAZ H, KANDEMIR Ç (2017). Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. , 9 - 18.
Chicago	ÜNAL Halil Baki,TASKIN TURGAY,ALKAN İLKAY,YILMAZ Halil İbrahim,KANDEMIR ÇAGRI Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. (2017): 9 - 18.
MLA	ÜNAL Halil Baki,TASKIN TURGAY,ALKAN İLKAY,YILMAZ Halil İbrahim,KANDEMIR ÇAGRI Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. , 2017, ss.9 - 18.
AMA	ÜNAL H,TASKIN T,ALKAN İ,YILMAZ H,KANDEMIR Ç Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. . 2017; 9 - 18.
Vancouver	ÜNAL H,TASKIN T,ALKAN İ,YILMAZ H,KANDEMIR Ç Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. . 2017; 9 - 18.
IEEE	ÜNAL H,TASKIN T,ALKAN İ,YILMAZ H,KANDEMIR Ç "Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği." , ss.9 - 18, 2017.
ISNAD	ÜNAL, Halil Baki vd. "Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği". (2017), 9-18.

APA	ÜNAL H, TASKIN T, ALKAN İ, YILMAZ H, KANDEMIR Ç (2017). Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(3), 9 - 18.
Chicago	ÜNAL Halil Baki,TASKIN TURGAY,ALKAN İLKAY,YILMAZ Halil İbrahim,KANDEMIR ÇAGRI Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 14, no.3 (2017): 9 - 18.
MLA	ÜNAL Halil Baki,TASKIN TURGAY,ALKAN İLKAY,YILMAZ Halil İbrahim,KANDEMIR ÇAGRI Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.14, no.3, 2017, ss.9 - 18.
AMA	ÜNAL H,TASKIN T,ALKAN İ,YILMAZ H,KANDEMIR Ç Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2017; 14(3): 9 - 18.
Vancouver	ÜNAL H,TASKIN T,ALKAN İ,YILMAZ H,KANDEMIR Ç Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2017; 14(3): 9 - 18.
IEEE	ÜNAL H,TASKIN T,ALKAN İ,YILMAZ H,KANDEMIR Ç "Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği." Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14, ss.9 - 18, 2017.
ISNAD	ÜNAL, Halil Baki vd. "Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Performansın Belirlenmesine İlişkin Bir Uygulama: İzmir İli Örneği". Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 14/3 (2017), 9-18.