İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması
Yıl: 2019 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 258 - 280 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30703/cije.474570 İndeks Tarihi: 07-02-2020
İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması
Öz: Dünyada, hızlı sanayileşme ve nüfus artışına paralel olarak doğal kaynaklar bilinçsiz bir şekilde tüketilmektedir. Bu nedenle yaşanabilir ve sürdürülebilir bir çevrenin devamlılığı açısından çevre eğitiminin önemli bir rolü bulunmaktadır. Çocukların çevreye olan duyarlılığını artırabilmek için doğa sevgisinin içselleştirilmesi gerekir. Sosyal Bilgiler dersi özel amaçlarında geleceğin büyükleri olan çocukların, doğal kaynakların sınırlılığının farkına varan, doğal kaynakları korumaya çalışan ve sürdürülebilir çevre anlayışına sahip doğaya duyarlı bireyler olarak yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Dersin bu öneminden dolayı “doğal çevreye duyarlılık” çalışmanın konusu olarak belirlenmiştir. Çalışmanın amacı, ilkokul 4. sınıf Sosyal Bilgiler dersi “İnsanlar, Yerler ve Çevreler” öğrenme alanında yer alan doğal çevreye duyarlılıkla ilgili konuları alternatif etkinliklerle öğrencilere kazandırmaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kastamonu il merkezinde 2017-2018 eğitim-öğretim yılı ikinci yarıyılında öğrenim gören 19 ilkokul 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada öncelikle, öğrencilere “doğa sevgisi” ve “doğal çevreye duyarlılık” hakkında açık uçlu soru sorularak öğrencilerin düşünceleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada araştırmacılar tarafından sistematik bir program dâhilinde geliştirilen fotoğraf analizi, çözümleyici öykü, şarkı, bulmaca ve ağaç dikimi etkinlikleri 5 haftalık süreçte uygulanmıştır. Süreç sonunda öğrencilere araştırmacılar tarafından hazırlanan açık uçlu görüşme formu uygulanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çevre konularında alternatif etkinlik kullanımının, öğrencilerin doğal çevreye karşı duyarlılık kazanmasında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
Primary School 4th Grade Students to Gain Responsibility for Natural Environment with Alternative Activities
Öz: Natural resources are consumed unconsciously in parallel with rapid industrialization and population growth in the world. Therefore, environmental education has an important role in the sustainability of a livable and sustainable environment. In order to increase the sensitivity of children to the environment, the love of nature should be internalized. Social Studies course aims that children, who are adults of the future in the specific aims of the course, are trained as nature sensitive individuals who are aware of the limitations of natural resources and who try to protect natural resources and have a sustainable environmental understanding. Due to this importance of the course, “sensitivity to natural environment” was determined as the subject of the study. The aim of this study is to help student attain the learning outcomes in the unit “People, Places and Environments” unit of the syllabus of the Primary School 4th Grade Social Studies course with alternative activities related to the topic of sensitivity to the natural environment. Action research method, which is one of the qualitative research methods, was used. The study group consisted of 19 primary school 4th grade students in the second semester of 2017-2018 academic year in Kastamonu city center. In this research, firstly, the students were asked to determine their thoughts by asking an open-ended question about “love of nature” and “sensitivity to natural environment”. In this study, photographic analysis, resolver story, song, puzzle and tree planting activities developed by the researchers in a systematic program, were applied in a 5 week-period. At the end of the process, the open-ended interview form prepared by the researchers was applied to the students. The data were analyzed by using content analysis method. It was concluded that the use of alternative activities in environmental issues is effective in increasing students' sensitivity to the natural environment.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aladağ, S. (2012). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde değer eğitimi yaklaşımlarının öğrencilerin sorumluluk değerini bilişsel düzeyde kazanmalarına etkisi. TSA, 16(1), 123-146.
- Ateş, H. (2012). Gülsüm Cengiz’ in öykülerinin çocukta doğa sevgisi ve çevre bilinci geliştirme açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Aydın, İ. (2014). Değer kavramı ve değer yükleme. İ. Aydın ve K. Yılmaz (Ed.), Eğitim yönetimi, denetimi ve yazıları. Ankara: Pegem Akademi.
- Aykaç, N. ve Başar, E. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim programının değerlendirilmesi. Eğitimde yansımalar: VIII Yeni ilköğretim programlarını değerlendirme sempozyumu bildiriler kitabı. Ankara: Sim Matbaası.
- Bacanlı, H. (1999). Üniversite öğrencilerinin değer tercihleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 5(4), 597-610.
- Balcı, F.A. ve Yanpar-Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
- Baş, G. ve Beyhan, Ö. (2012). Türkiye’de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24), 55-77.
- Bilgin, İ., ve Toksoy, A. (2007). Yaparak yaşayarak öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin bilimsel süreç becelerine etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 163 – 169.
- Çağlar-Karapınar, B. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğa eğitimi hakkında metaforik algıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
- Coşkun, Y. ve Yıldırım, A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 311-328.
- Çelikkaya, T. (2013). Ortaokulda doğrudan kazandırılacak değerlerin vatandaşlık ve demokrasi eğitimi kitabına yansıma düzeyleri. Turkish Studies, 8(8), 1715-1731. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.5480.
- Çiftçi, T. ve Eser-Ünaldı, Ü. (2014). Coğrafya öğretmenlerinin değer eğitiminin mevcut durumu ile ilgili görüş ve düşünceleri. Zeitschrift für die Welt der Türken, 6(2), 81-99.
- Gelen, İ., Yılmaz, A. ve Kurtulmuş, M. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyo-ekonomik düzeyleri ile değerleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 237-246.
- Gül, F. (2013). İnsan-doğa ilişkisi bağlamında çevre sorunları ve felsefe. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 17-21.
- Gülüm, K. ve Ulusoy, K. (2008). Sosyal bilgiler dersinde göç konusunun işlenişinde halk türkülerinin kullanılması (Örnek bir çalışma). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26). 112-127.
- Gürdoğan-Bayır Ö. ve Çengelci-Köse, T. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarına göre ilkokullarda değer eğitimi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 317- 339.
- Demirel, Ö. (2005). Eğitim Sözlüğü, Ankara: Pegema Yayıncılık.
- Deniş-Çeliker, H. ve Akar, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin doğaya ilişkin metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 101-119.
- DeNobile, J. ve Hogan, E. (2014). Values education: What, how, why and what next? Curriculum and Leadership Journal, 12(1).
- Ekinci-Çelikpazu, E. ve Aktaş, E. (2011). MEB 6., 7., ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies, 6(2), 413-424. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.2274.
- Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30, 169-202. https://doi.org/10.1080/713657146
- İbret, B. Ü., Karatekin, K., Karasu Avcı, E. (2015). Sosyal bilgiler dersinde coğrafya öğretiminin değerler eğitimi açısından önemi. Millî Eğitim, 207, 5-23.
- İbret, B. Ü., Karasu Avcı, E., Karabıyık, Ş., Güleş, M. ve Demirci, M. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlerin öğretiminde edebi ürünlerin kullanımı. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (9), 104-124.
- Jindal, J. (2013). Value based education-need of the day. International Journal of Emerging Research in Management and Technology, 2(9), 24-26.
- Karasu Avcı, E. (2016). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminde coğrafya disiplininin rolü. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 1(1), 36-58.
- Karatay, H. (2011). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies, 6(1), 1439-1454. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.2191.
- Kahyaoğlu, M. ve Yetişir, M. İ. (2015). Doğa kavramı ve çocukların doğadan uzaklaşmasına ilişkin fenomenografik bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 40(182), 159-170.
- Kaymakcı, S. (2012). Sosyal bilgiler dersinde bulmaca kullanıyorum. Journal of Inquiry Based Activities, 2(2),86-99.
- Kaur, S. (2015). Moral values in education. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 20(3), 21-26.
- Mangram, J. A. ve Weber, R. L. (2012). Incorporating music into the social studies classroom: A qualitative study of secondary social studies teachers. Journal of Social Studies Research, 36(1), 3-21.
- Martinez, B. I. (2007). A story-based approach to teaching English-A classroom experience. Encuentro, 17, 52-56.
- MEB. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4–5. sınıflar öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
- MEB. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6. ve 7. sınıflar) http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden 10. 03. 2018 tarihinde erişilmiştir.
- Meydan, A. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde doğa eğitimi, A. Şimşek, S. Kaymakcı (Ed.), Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi. (ss. 259-282). Ankara: Pegem Akademi.
- Milkova, E., Vymetalkova, D. and El-Hmoudova, D. (2015). Practising and reinforcing skills using puzzles. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 182, 660 – 667. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.805
- Mindivanlı, E., Küçük, B. ve Aktaş, E. (2012). Sosyal bilgiler dersinde değerlerin aktarımında atasözleri ve deyimlerin kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 93-101.
- Omoogun, A. C., Egbonyi, E. E. and Onnoghen, U. N. (2016). From environmental awareness to environmental responsibility: Towards a stewardship curriculum. Journal of Educational Issues, 2(2), 60-72. https://doi.org/10.5296/jei.v2i2.9265
- Özalp-Kaplan, N. (2014). İlkokullarda değer eğitiminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
- Özdemir, O. (2010). Doğa deneyimine dayalı çevre eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin çevrelerine yönelik algı ve davranışlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 125-138.
- Özgül, İ. (2016). Integration in general music education. Conference of the International Journal of Arts and Sciences, 9(2), 53-60.
- Öztürk, C., Coşkun-Keskin, S. ve Otluoğlu, R. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller, Ankara: Pegem Akademi.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
- Ridgers, N. D., Knowles, Z. R. and Sayers, J. (2012). Encouraging play in the natural environment: A child-focused case study of Forest School, Children's Geographies, 10(1), 49-65. https://doi.org/10.1080/14733285.2011.638176
- Robb, B. (1998). What is values eduation and so what? The Journal of Values Education, 1, 1-11.
- Serna, I. M. and Azor, J. F. P. (2011, July). Active learning: Creating interactive crossword puzzles. Congreso Internacional de Innovacion Docente Universidad Politecnica de Cartagena. CMN 37/38 Cartagena.
- Tahiroğlu, M. ve Aktepe, V. (2015). Değerler eğitimi yaklaşımlarına göre geliştirilen etkinliklerin demokratik algı ve davranışlar üzerine etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 309–345.
- Tay, B. ve Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1499-1542.
- Tay, B., Durmaz, F. Z. ve Şanal, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. GEFAD / GUJGEF 33(1), 67-93.
- TDK. (2018). Büyük Türkçe Sözlük.
- Tuncel, G. (2018). Sosyal bilgiler dersinde “Doğal çevreye duyarlılık” değerinin geliştirilmesinde alternatif çevreci uygulamalar. International Journal of Geography and Geography Education, 38, 91-103. https://doi.org/10.32003/iggei.440890
- Türksoy, Ö. (1991). Çevre duyarlılığı eğitimde bilişsel yaklaşım, çocuk ve temel çevre özellikleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 15(80), 80-88.
- Ulusoy K. ve Tay, B. (2011). Sosyal bilgilerde değer eğitimi. R. Turan, A. M. Sünbül ve H. Akdağ (Ed.). Sosyal Bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-II (s.60-72). Ankara: Pegem Akademi.
- UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization). (2002). Education for Sustainability from Rio to Johannesburg: Lessons Learnt from a Decade of Commitment. World Summit on Sustainable Development, 26. August 4, September. Johannesburg, South Africa.
- Watson, A. (2008). Task transformation is the teachers’ responsibility. In O. Figueras, J. L. Cortina, S. Alatorre, T. Rojano and A. Sepulveda (Eds.), Procecdings of the 32nd Annual Meeting of the North American Chapter of the International Group for ihe Psychology of Mathematics Education, l, 147-153, Morelia, Midioacan, Mexico: Midioacan University of Saint Nicholas of Hidalgo.
- Wilson, R.A. (1996). Starling early: Environmental education during the early childhood years. http://www.ericdigests.org/1998-1/early.htm adresinden erişildi.
- Yaşar, O. (2004). İlköğretim sosyal bilgiler derslerinde görsel materyal kullanımı ile coğrafya konularının eğitimi ve öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 163.
- Yaşar, Ş. ve Çengelci, T. (2012). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimine ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 1-23.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
APA | IBRET B, Demirbaş i, DEMİR F (2019). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. , 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
Chicago | IBRET BILGIN ÜNAL,Demirbaş ibrahim,DEMİR Fatıma Betül İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. (2019): 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
MLA | IBRET BILGIN ÜNAL,Demirbaş ibrahim,DEMİR Fatıma Betül İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. , 2019, ss.258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
AMA | IBRET B,Demirbaş i,DEMİR F İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. . 2019; 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
Vancouver | IBRET B,Demirbaş i,DEMİR F İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. . 2019; 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
IEEE | IBRET B,Demirbaş i,DEMİR F "İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması." , ss.258 - 280, 2019. 10.30703/cije.474570 |
ISNAD | IBRET, BILGIN ÜNAL vd. "İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması". (2019), 258-280. https://doi.org/10.30703/cije.474570 |
APA | IBRET B, Demirbaş i, DEMİR F (2019). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(1), 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
Chicago | IBRET BILGIN ÜNAL,Demirbaş ibrahim,DEMİR Fatıma Betül İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 8, no.1 (2019): 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
MLA | IBRET BILGIN ÜNAL,Demirbaş ibrahim,DEMİR Fatıma Betül İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, vol.8, no.1, 2019, ss.258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
AMA | IBRET B,Demirbaş i,DEMİR F İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2019; 8(1): 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
Vancouver | IBRET B,Demirbaş i,DEMİR F İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2019; 8(1): 258 - 280. 10.30703/cije.474570 |
IEEE | IBRET B,Demirbaş i,DEMİR F "İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması." Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8, ss.258 - 280, 2019. 10.30703/cije.474570 |
ISNAD | IBRET, BILGIN ÜNAL vd. "İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerine Alternatif Etkinliklerle Doğal Çevreye Duyarlılığın Kazandırılması". Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 8/1 (2019), 258-280. https://doi.org/10.30703/cije.474570 |