Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 0 Sayfa Aralığı: 220 - 233 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21923/jesd.360651 İndeks Tarihi: 07-03-2020

İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI

Öz:
Eğitim kurumsal olarak ilkokulda başlamaktadır. Okula başladıktan sonra çocuklar,zamanlarının çok büyük bir çoğunluğunu okulda geçirmektedirler. Bu anlamdailkokullarda çocukların motivasyonu, verimliliği, fiziksel ve bilişsel gelişimi için;okulların fiziksel koşulları büyük öneme sahiptir. Eğitim ortamlarında ergonomikavramına önem vermek; mekanların kalitesini verimini arttıracak, öğretmen veöğrencilerin daha iyi bir ortamda eğitim geçirmelerini ve kalıcı öğrenmelerdentecrübe kazanmalarını kolaylaştıracaktır. Çalışmanın amacı, ilköğretim yapılarınınergonomik açıdan kullanım durumunu ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşabilmekiçin şu sorulara cevaplar aranmıştır: Fiziki mekanlar öğrenci sayısına göre yeterlimidir? Bu birimler mekansal, görsel, işitsel, termal konfor şartlarını sağlamaktamıdırlar? Mekanda kullanılan donatı elemanları ergonomik açıdan uygun mudur?Bu soruların cevapları, çalışmada seçilen farklı tasarım anlayışına sahip iki ilkokuldaaranmıştır. Bu sorulara cevaplar aranırken incelenen okullardaki öğrencilerinyaşlarına göre antropometrik ölçüleri dikkate alınarak, standartlardaki gerekliliklerbelirlenip mekanların, araç gereç ve donanımların boyutları ölçülerekdeğerlendirilmiştir. İşitsel ve termal konforda ölçümler yapılmıştır. Türkiye’demilyonlarca öğrencinin öğrenim gördüğü ilköğretim okulları, aynı mimariözelliklere sahip tip proje olarak tasarlanmaktadır. Türkiye genelinde coğrafişartlar, bölgeler dikkat edilmeksizin tüm bölge ve illerde tip projeleryapılmaktadır. Diğer taraftan, ender olmakla birlikte tasarlanan özgün ilkokulprojeleri de bulunmaktadır. Bu çalışmada, seçilen ilkokulların ergonomik konforşartlarına uygun olup olmadığı irdelenmiştir. Kullanılan araç-gereç ve donanımlarınergonomik açıdan yeterli olup olmadığı gibi sorulara cevaplar aranmıştır. Çalışmasonunda farklı tasarım anlayışlarına sahip iki ilkokul ergonomik açıdankarşılaştırılmış ve farklılıkları ortaya konmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

INVESTIGATION OF ERGONOMIC CONCEPTS IN PRIMARY EDUCATIONAL BUILDING: COMPARISON OF TWO PRIMARY SCHOOLS WITH DIFFERENT DESIGN APPROACH

Öz:
Education begins as an institution in primary school. After starting school, children spend a great majority of their time at school. In this sense, primary schools in children's motivation, productivity, physical and cognitive development; physical conditions of schools is of great importance. Ergonomic arrangements in educational environments; improve the quality and efficiency of their environments, make it easier for teachers and students to experience learning experiences in a better environment and gain experience from permanent learning. The aim of the work is to demonstrate the ergonomic use of primary school buildings. In order to reach this aim, the following questions have been searched: Are physical spaces sufficient for the number of students? Are these units providing spatial, visual, acoustic, thermal comfort conditions? Are the tools and equipment used sufficient in terms of ergonomics? The answers of these questions were searched in two primary school selected in the study. The primary schools where millions of students study in Turkey are designed as a type project which is mostly done with the same architectural characteristics. Such projects are being implemented in Turkey in all regions and provinces without regard to geographical conditions. On the other hand, there are also unique elementary school projects designed together with rare. In this study, it was examined whether two primary school meet the ergonomic comfort conditions. At the end of the study, two primary school were compared in terms of ergonomics and their differences were revealed.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alkan, C., 1982, Çev. Eğitimde Ergonomi, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim, Kültür Örgütünün Eğitim Yapıları, İçerikleri, Yöntemleri ve Teknikleri Bölümünün Uluslararası Ergonomi Kurumu, 8.Genel Kongre
  • Anonim, 2015, Okullarda Aydınlatma ve Görsel Konfor, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yayınları, İzmir.
  • Avsar, Y., Gonullu, M. T. (24–25 May 2000). A map preparation for outdoor noises of educational buildings in Fatih District of Istanbul. International Symposium on Noise Control & Acoustics for Educational Buildings, Yıldız Technical University, Istanbul/Turkey. 69–76.
  • Aydoğdu, N.G., Özbıçakçı, Ş., Çapık, C., Ersin, F., Kıssal, A., 2012, Bir Okul Toplumunda Gürültü Düzeyi Tanılaması ve Duyarlılık Eğitimi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(165) 238-245.
  • Barker, L.L., 1982, Comminication in Classroom, New Jersey: Prentice Hall.
  • Bilgiç, D.E., Surur, A.S., 2016, Okul Öncesi Eğitim Sistemlerinin Mekan Biçimlenişine Etkisi ve Reggio Emilia Eğitim Sisteminin Mekan Tasarımı Üzerine Denemeler. Megaron Dergisi, 11 (1), 162-176.
  • Çakıroğlu, N., 1962. Okul Yapıları İlkokullar, İstanbul: İTÜ.
  • Çetinkaya, S., 2016, Eğitim Yapılarında Tasarım Kriterlerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi.
  • Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği. (2010). T.C. Resmi Gazete, 27601 4 Haziran 2010.
  • David, T.G., Weinstein, C.S., 1987. Spaces for Children , Newyork: Plenum Press.
  • Dönmez, B., 2008. Okul ve Sınıf Ergonomisi yada İnsanı Öncelemek. Eğitime Bakış Dergisi, 11 (4) , 10-14.
  • Eraslan, E., 2007, Ergonomi Ders Notları.
  • Ertaş, Ş., 2012. Çocuk ve Spor İlişkisi Üzerine Fiziksel Biçimlenmeyi Etkileyen Ergonomik Faktörlere Dayalı Bir Model. Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Gök, H., Gürol, M., 2002. Zaman ve Ergonomik Açıdan İlköğretim Okul Binalarının Kullanım Durumu: Elazığ İli Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (12) , 263-273.
  • Gür, Ş.Ö., 2002. Çocuk Mekanları, İstanbul: Yem Yayınları.
  • Gurallar, Ş., 2014. Nef İlkokulu Aracılığı ile Ulusal Mimarlık Ödülleri’ni Yeniden Düşünmek: Gültepe ve Ortabayır Mahallesi içinde ‘’Ortabayır’’, ‘’Zafer’’ ya da ‘’Nef İlkokulu’’. Mimarlık Dergisi, 380, 46-54.
  • Hoke, J.R., Architectural Graphic Standards, America, The American Institute of Architects.
  • Karabey, H., 2004. Eğitim Yapıları Geleceğin Okullarını Planlamak ve Tasarlamak Çağdaş Yaklaşımlar, İlkeler, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Knecht, H. A., Nelson, P. B., Whitelaw, G. M., & Feth, L. L. (2002). Bacground noise levels and reverberation times in unoccupied classrooms. American Journal of Audiology, 11 (2), 65-71.
  • Kunz, W.S., 1998. Research Pictures at an Exhibition. The Educational Facility Planner, 34 (2), 5-9.
  • Lueder, R., Rice, V.J.B., 2008. Ergonomics for Children, Newyork- London: Taylor&Francis Group.
  • Lundquist, P., Holmberg, K., Bursröm, L., & Landström, U. (2003). Sound levels in classrooms and effects on self-reported mood among school children. Perceptual & Motor Skills, 96 (3 PT 2), 289-99.
  • Milli Eğitim Bakanlığı, 1998, İlköğretim El Kitabı, Ankara, Milli Eğitim Basımevi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı, 2011, İnşaat Teknolojisi Bina Durumu Renk Tasarımı, Ankara, Milli Eğitim Basımevi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı ,2013. Sanat ve Tasarım Aydınlatma Elemanları, Ankara, Milli Eğitim Basımevi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı, 2014. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü İlköğretim Kurumları Donatım Malzemeleri Standartları, Ankara, Milli Eğitim Basımevi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı, 2015, İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı Eğitim Yapıları Asgari Tasarım Standartları Kılavuzu, Ankara, Milli Eğitim Basımevi.
  • Önder, H.H., Gül, M., Ergüldürenler, G., 2013, Eğitim Ortamında Ergonomi Kullanılması ve Örnek İdeal Sınıf Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013 (1), 41-55.
  • Parlak, N., 1990. Neden Eğitim Ergonomisi?, A.Ü Eğitim Bilimleri Dergisi, 23(2), 769-774.
  • Polat, S., & Buluş-Kırıkkaya, E. (2007). İlk ve ortaöğretim okullarındaki ses düzeyleri. İzalasyon Dergisi, 66, 78-82.
  • Ruth, L., 2000. Design Standards for Children’s Environments., McGraw-Hill.
  • Sağocak, M.D., 2005. Ergonomik Tasarımda Renk, Trakya University Journal of Natural Sciences, 6 (1), 77-83.
  • Shield, B., & Dockrell, J. E. (2004). External and internal noise surveys of Londan primary schools. Journal of the Acoustical Society of America, 115 (2), 730- 738.
  • Ristovska, G., Gjorgjev, D., & Jordanova, N. P. (2004). Psychosocial effects of community noise: cross sectional study of school children in urban center of Skopje, Macadonia. Public Health, 45 (4), 43– 476.
  • Tunay, M., Melemez, K., Dizdar, E.N., 2005, Yüksek Öğretimde Kullanılan Okul Sıra ve Masalarının Antropometrik Tasarımı Bartın Orman Fakültesi Örneği. Teknoloji Dergisi, 8 (1), 93-99.
  • Uşan, Ş., 2010, İlköğretim Okullarının Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi ve Yeniden Düzenlenmesi: Çukurova Bölgesindeki Uygulamalar, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
  • Uşan, Ş., Oğulata, S.N., 2013. İlköğretim Okullarının Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi ve Yeniden Düzenlenmesi: Çukurova Bölgesindeki Uygulamalar. Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29 (2), 99-109.
  • Yalçınkaya, B., 2012, Eğitim Ortamında Başarının Gizli Etkeni Ergonomi. NWSA Education Science, 7 (2), 785-797.
  • Yılmaz, A., 2012. İlköğretim Okullarının Fiziksel Yapılarının Eğitim ve Öğretim Açısından Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 15(28), 77-107.
  • Vitra Çağdaş Mimarlık Dizisi 3: Eğitim Yapıları. 2014. İstanbul: Yem Yayınları.
  • Walinder, R., Gunnarsson, K., Runeson, R., & Smedje, G. (2007). Physiological and psychological stress reactions in relation to classroom noise. Scandinavian Journal of Work Environment & Health, Aug, 33(4), 260 – 266.
  • http://www.arkitera.com/proje/2562/nef-ilkokulu
  • http://www.arkiv.com.tr/proje/nef-ilkokulu/2562
  • http://www.cinicimimarlik.com/tr/nef-ilkokulu/
  • http://nefilkokulu.meb.k12.tr/tema/okulumuz_hak kinda.php
  • https://issuu.com/xxi_dergi/docs/xxi_aralik13_ocak 14/44
  • http://www.archello.com/en/project/nef-primaryschool
  • http://www.meb.gov.tr
APA TAPKI S, CANBAY TÜRKYILMAZ Ç (2018). İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
Chicago TAPKI Sinem,CANBAY TÜRKYILMAZ Çiğdem İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. (2018): 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
MLA TAPKI Sinem,CANBAY TÜRKYILMAZ Çiğdem İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 2018, ss.220 - 233. 10.21923/jesd.360651
AMA TAPKI S,CANBAY TÜRKYILMAZ Ç İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2018; 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
Vancouver TAPKI S,CANBAY TÜRKYILMAZ Ç İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2018; 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
IEEE TAPKI S,CANBAY TÜRKYILMAZ Ç "İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.220 - 233, 2018. 10.21923/jesd.360651
ISNAD TAPKI, Sinem - CANBAY TÜRKYILMAZ, Çiğdem. "İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI". (2018), 220-233. https://doi.org/10.21923/jesd.360651
APA TAPKI S, CANBAY TÜRKYILMAZ Ç (2018). İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6(0), 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
Chicago TAPKI Sinem,CANBAY TÜRKYILMAZ Çiğdem İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 6, no.0 (2018): 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
MLA TAPKI Sinem,CANBAY TÜRKYILMAZ Çiğdem İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, vol.6, no.0, 2018, ss.220 - 233. 10.21923/jesd.360651
AMA TAPKI S,CANBAY TÜRKYILMAZ Ç İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2018; 6(0): 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
Vancouver TAPKI S,CANBAY TÜRKYILMAZ Ç İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2018; 6(0): 220 - 233. 10.21923/jesd.360651
IEEE TAPKI S,CANBAY TÜRKYILMAZ Ç "İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI." Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6, ss.220 - 233, 2018. 10.21923/jesd.360651
ISNAD TAPKI, Sinem - CANBAY TÜRKYILMAZ, Çiğdem. "İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: FARKLI TASARIM ANLAYIŞLARINA SAHİP İKİ İLKOKUL YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI". Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 6/0 (2018), 220-233. https://doi.org/10.21923/jesd.360651