Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması

Çağla P. BOZOKLU, (Başkent Üniversitesi, Kahramankazan Meslek Yüksekokulu, Yönetim ve Organizasyon Bölümü, Ankara, Türkiye)
Ayşegül ERMEÇ (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölümü, Ankara, Türkiye)
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online)
5 2
Yıl: 2020 Cilt: 22 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 440 - 459 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-09-2020

Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması

Öz:
Tüketici sinisizmi, işletmelerin fırsatçı olduğu ve bu fırsatçılığın ise tüketicilere zarar verdiği algısı ilekarakterize edilen, piyasaya karşı kararlı, öğrenilmiş bir tutumdur. Bu araştırma, Türkiye’degözlemlenen temel işletme faaliyetlerine yönelik tutumlarını değerlendirebilmek için Helm vearkadaşları (2015) tarafından oluşturulmuş Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin (TSÖ) Türkçe’ye uyarlanmasıamacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle orijinal ölçek Türkçe’ye çevrilmiş, Türkkültürüne uygun değişiklikler yapıldıktan sonra güvenilirlik ile geçerlilik analizleri gerçekleştirilmiştir.Araştırmada karar 16 popüler tekstil markası, Ankara ilinde lisans ve lisansüstü eğitim gören 18-25 yaşarasındaki 50 öğrenciye sorularak belirlenmiştir. Belirlenen markaların genç müşterilerinden oluşankapsamlı bir örnekleme (n=806) kolayda ve kartopu örnekleme yöntemleri kullanılarak ulaşılmıştır.Sekiz ifadeli TSÖ kullanılarak elde edilen veriler öncelikle Keşifsel Faktör Analizi ile test edilmiş veiki faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Literatüre uygun olarak bu faktörlere “Genel Fırsatçılık” ve“Aldatma Davranışı” isimleri verilmiştir. Ölçeğin güvenilirlik ve geçerlilik testleri ise DoğrulayıcıFaktör Analizi ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular TSÖ’nin tüketicilerin işletmecilikuygulamalarına ve işletmelere yönelik sinik tutumlarını değerlendirmek için kullanılabilecek birgüvenilir ve geçerli bir araç olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime:

The Adaptation of Consumer Cynicism Scale to Turkish: A Reliability and Validity Study

Öz:
Consumer cynicism is defined as a stable, learned attitude toward the marketplace characterized by the perception that pervasive opportunism among firms exists and that this opportunism creates a harmful consumer marketplace. This study aims to adopt the Consumer Cynicism Scale to Turkish that was developed by Helm et al. (2015) in order to analyze the attitudes of cynics towards basic business practices in Turkey. For this purpose, the original scale was first translated into Turkish, and changes were made in accordance with the Turkish culture, and reliability and validity analyzes were performed. In the research, 16 popular textile brands were determined by interviewing with grad and postgrad students who are between the age of 18 and 25, in Ankara. An extensive sample (N= 806) young customers of identified brands was reached using convenience and snowball sampling methods. The data obtained by using eight-item scale were first tested by Exploratory Factor Analysis and a two-factor structure solution was obtained. They are entitled as “General Opportunism” and “Deception”, respectively, in accordance with the literature. The validity and reliability tests were done by Confirmatory Factor Analysis. The results revealed that the Consumer Cynicism scale is a reliable and valid instrument for evaluating the cynical attitudes of consumers towards businesses and their practices.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abraham, R. (2000). “Organizational Cynicism: Bases and Consequences. Generic, Social and General”. Psychology Monographs 126 (3): 269–292.
  • Aksu, G., Eser, M. T., Güzeller, C.O. (2017). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Yapısal Eşitlik Modeli Uygulamaları. Detay Yayıncılık, Baskı 1, Ankara
  • Allison, N.K. (1978). “A Psychometric Development of a Test for Consumer Alienation from the Marketplace”. Journal of Marketing Research: 565-575.
  • Anderson, J.C. and Gerbing, D.W. (1988). “Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-Step Approach”. Psychological Bulletin 103: 411-423.
  • Andersson, L. M. (1996). “Employee cynicism: An examination using a contract violation framework”, Human Relations 49: 1395–1418.
  • Bozoklu, Ç.P. ve Yıldız, E. (2020). “Pazarı Şekillendiren Davranışlara Göre Reklama Yönelik Şüphe: Aktivist Tüketicilere Yönelik Ölçek Uyarlama”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 45: 176- 189.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı”. Eğitim Yönetimi Dergisi 32: 470- 483.
  • Cappella, J. N. (2002). “Cynicism and Social Trust in the New Media Environment”. Journal of Communication 52(1): 229-241.
  • Choi, S.H. (2011). “Anti-Consumption Becomes a Trend”. SERI Quarterly 4(3): 117.
  • Churchill, G.A. Jr., Ford, N. M. and Walker, O. C. (1974). “Measuring the Job Satisfaction of Industrial Salesmen”. Journal of Marketing Research 11(3) (Aug.): 254-260.
  • Chylinski, M. and Chu, A. (2010). “Consumer Cynicism: Antecedents and Consequences”. European Journal of Marketing 44(6): 796-837.
  • Costa, P. T., Zonderman, A. B., Mc Crae, R. R., ve Williams, R. B. (1983). “Content and comprehensiveness in the MMPI: An item factor analysis in a normal adult sample”. Journal of Personality and Social Psychology 48 (4): 925–933.
  • Çakır, V. ve Çakır, V. (2008). “Televizyon Reklamlarının Algılanan Değeri ve Reklam Tutumu İlişkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modeli,” İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 30: 37-59.
  • Çiftçi, E. (2013). “Genel Sinizmin ve Örgütsel Sinizmin İşe Bağlılık Düzeyine Etkisi: Konya İlindeki Otel Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”. (Doktora tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Konya.
  • Dean Jr, J.W., Brandes, P. and Dharwadkar, R. (1998). “Organizational Cynicism” Academy of Management Review 23(2): 341-352.
  • Education Turkey Working Group (2015). “Sağlık Bilimlerinde Etik Eğitimi Nasıl Olmalı?”. Türkiye Biyoetik Dergisi 2(3): 213-224.
  • Ercan, İ ve Kan, İ. (2004). “Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik”. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 30 (3): 211-216.
  • Fornell, C. ve Larcker, D.F. (1981). “Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error” Journal of Marketing Research 18 (February): 39- 50.
  • Gerbing, D.W. ve Anderson, J.C. (1988). “An Updated Paradigm for Scale Development Incorporating Unidimensionality and Its Assessment”, Journal of Marketing Research, 25(2), May, 186-192
  • Hair, J.F.Jr, Anderson, R.E., Tatham, R.L. and Black, W.C. (1998). Multivariate Data Analysis (5th Edition). Pearson, Prentice Hall: London
  • Hair, J.F.Jr, Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. and Tatham, R.L. (2005). Multivariate Data Analysis (6th Edition). Pearson, Prentice Hall: New Jersey
  • Helm, A. (2004). "Cynics and Skeptics: Consumer Dispositional Trust", in NA - Advances in Consumer Research Volume 31, (eds.) Barbara E. Kahn and Mary Frances Luce, Valdosta, GA: Association for Consumer Research: 345-351.
  • Helm, A.E. (2006). “Cynical Consumers: Dangerous Enemies, Loyal Friends”. (Doctoral dissertation). University of Missouri: Columbia.
  • Helm, A.E., Moulard, J.G. and Richins, M. (2015). “Consumer Cynicism: Developing a Scale to Measure Underlying Attitudes Influencing Marketplace Shaping and Withdrawal Behaviours”. International Journal of Consumer Studies 39(5): 515-524.
  • Helvacı, M.A. ve Çetin, A. (2012). “İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Belirlenmesi (Uşak İli Örneği)”. Turkish Studies 7(3): 1475-1497.
  • Hu, L.T. and Bentler, P.M. (1999). "Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives". Structural Equation Modeling 6 (1): 1-55.
  • Iyer, R. and Muncy, J.A. (2009). “Purpose and Object of Anti-Consumption”. Journal of Business Research 62(2): 160-168.
  • İçerli, L. ve Yıldırım, M.H. (2012). “Örgütsel Sinisizm ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 4(1): 167-176.
  • Jöreskog, K. and Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language. Chicago, IL: Scientific Software International Inc.
  • Kalağan, G. ve Güzeller, C.O. (2010). “Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 27(27): 83-97.
  • Konakay, G. (2013). “Akademisyenlerde Duygusal Zekâ Faktörlerinin Tükenmişlik Faktörleri ile İlişkisine Yönelik Bir Araştırma: Kocaeli Üniversitesi Örneği”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15(1): 121-144.
  • Koslow, S. (2000). “Can the Truth Hurt? How Honest and Persuasive Advertising Can Unintentionally Lead to Increased Consumer Scepticism”. Journal of Consumer Affairs 34(2): 245-267.
  • Köktürk, G. (2008). “Postmodern Anominin Külturel, Toplumsal ve Moral Kökleri: Ustinsanti Izinde”. Civil Academy Journal of Social Sciences 6(1): 97.
  • Kurul, E. (2013). G. LUCK, Köpeklerin Bilgeliği: Antikçağ Kiniklerinden Metinler.
  • Liu, L., Li, C. and Zhu, D. (2012). "A New Approach to Testing Nomological Validity and Its Application to a Second Order Measurement Model of Trust". Journal of the Association for Information Systems (13)12: 950-975
  • Mikkonen, I., Moisander, J. and Fırat, A.F. (2011). “Cynical Identity Projects as Consumer Resistance–The Scrooge as a Social Critic?”. Consumption, Markets and Culture 14(1): 99-116.
  • Netemeyer, R.G., Bearden, W. O. and Sharma, S. (2003). Scaling Procedures: Issues and Applications. SAGE Publications, Thousand Oaks: California
  • Norris, P. (2000). A Virtuous Circle: Political Communications in Post-Industrial Economies. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  • Nunnally, J. C. and Bernstein, I.H. (1994). Psychometric Theory (3rd Edition). New York: McGraw-Hill
  • Odou, P. and Pechpeyrou, P. (2011). “Consumer Cynicism: From Resistance to Anti- Consumption in a Disenchanted World?”. European Journal of Marketing 45(11/12): 1799-1808.
  • Özler, D.E., Atalay, C.G. ve Şahin, M.D. (2010). “Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 2(2): 47-57.
  • Rahn, W. M., and Transue, J. (1998). “Social Trust and Value Change: The Decline of Social Capital in American Youth, 1976–1995”. Political Psychology 19: 545–565.
  • Rebelo-Pinto, T., Pinto, J.C., Rebelo-Pinto, H. and Paivaa, T. (2014). “Validation of a Three- Dimensional Model about Sleep: Habits, Personal Factors and Environmental Factors”. Sleep Science 7: 197–202
  • Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. and Müller, H. (2003). “Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures,” Methods of Psychological Research Online 8 (2): 23-74.
  • Şimşek, S. (2015). “Polisliğin Kronik Hastalığı: Kinizm”. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8(1): 253-271.
  • Tokgöz, N. (2011). “Örgütsel Sinisizm, Örgütsel Destek ve Örgütsel Adalet İlişkisi: Elektrik Dağıtım İşletmesi Çalışanları Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 6(2): 363-387.
  • Tokgöz, N. ve Yılmaz, H. (2008). “Örgütsel Sinisizm: Eskişehir ve Alanya’daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi 8(2): 283-305.
  • Tucker, L. R., and Lewis, C. (1973). “A Reliability Coefficient for Maximum Likelihood Factor Analysis”. Psychometrika 38(1): 1–10.
  • Turan, S.B. (2018). “Yapısal Güçlendirme: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. Journal of Yasar University 13/49: 101-111
  • Turan, Ş., (2011). “Küreselleşme Sürecinde Örgütsel Değişimi Etkileyen Bir Unsur Olarak Örgütsel Sinizm ve Karaman İli Kurumlarında Bir Çalışma”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
  • Turner, J. H. and Valentine, S. R. (2001). “Cynicism as a Fundamental Dimension of Moral Decision-Making: A Scale Development”. Journal of Business Ethics 34(2): 123-136.
  • Van Dolen, W. M., de Cremer, D. and de Ruyter, K. (2012). “Consumer Cynicism Toward Collective Buying: The Interplay of Others’ Outcomes, Social Value Orientation, and Mood”. Psychology & Marketing 29(5): 306-321.
  • Walsh, G. ve Beatty, S.E. (2007). “Customer-Based Corporate Reputation of A Service Firm: Scale Development and Validation”. Journal of Marketing Science 35: 127-145.
  • Yaşlıoğlu, M.M. (2017). “Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 46 (Özel Sayı): 74-85
  • Yücebalkan, B. ve Karasakal, N. (2016). “Akademisyenlerde Duygusal Emek ile Tükenmişlik Düzeyi Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma: Kocaeli Üniversitesi Örneği”. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD) 1(2): 187-200.
APA BOZOKLU Ç, Ermeç A (2020). Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. , 440 - 459.
Chicago BOZOKLU Çağla P.,Ermeç Ayşegül Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. (2020): 440 - 459.
MLA BOZOKLU Çağla P.,Ermeç Ayşegül Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. , 2020, ss.440 - 459.
AMA BOZOKLU Ç,Ermeç A Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. . 2020; 440 - 459.
Vancouver BOZOKLU Ç,Ermeç A Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. . 2020; 440 - 459.
IEEE BOZOKLU Ç,Ermeç A "Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması." , ss.440 - 459, 2020.
ISNAD BOZOKLU, Çağla P. - Ermeç, Ayşegül. "Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması". (2020), 440-459.
APA BOZOKLU Ç, Ermeç A (2020). Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online), 22(2), 440 - 459.
Chicago BOZOKLU Çağla P.,Ermeç Ayşegül Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online) 22, no.2 (2020): 440 - 459.
MLA BOZOKLU Çağla P.,Ermeç Ayşegül Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online), vol.22, no.2, 2020, ss.440 - 459.
AMA BOZOKLU Ç,Ermeç A Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online). 2020; 22(2): 440 - 459.
Vancouver BOZOKLU Ç,Ermeç A Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online). 2020; 22(2): 440 - 459.
IEEE BOZOKLU Ç,Ermeç A "Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması." Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online), 22, ss.440 - 459, 2020.
ISNAD BOZOKLU, Çağla P. - Ermeç, Ayşegül. "Tüketici Sinisizmi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Araştırması". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online) 22/2 (2020), 440-459.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
10-05-2024 8:34

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları