Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması

Karadağ, Özay

Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması

Özay KARADAĞ (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ana Dili Eğitimi Dergisi

11 4

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1130 - 1140 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-10-2020

Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması

Öz:

Türkçe eğitiminin temel araçları ders kitaplarıdır. Ders kitapları eğitim öğretim sürecininverimliliğinde büyük bir rol oynamaktadır. Öğretmenler ağırlıklı olarak ders kitaplarında yer alanmetinleri ve etkinlikleri kullanarak Türkçe dersinin hedeflerine ulaşmaya çalışmaktadır. Öğretimprogramına uygun olarak hazırlanan ders kitapları tematik bir metin seçkisi özelliği göstermektedir.Ortaokul düzeyinde metinlerle birlikte metne bağlı etkinlikleri içeren ders kitapları Millî EğitimBakanlığı (MEB) ve özel yayınevleri tarafından hazırlanmakta ve Talim ve Terbiye Kurulu onayıylayürürlüğe girmektedir. 2018-2019 eğitim öğretim yılında ortaokul düzeyinde yedi ders kitabıbulunmaktadır. Altıncı ve yedinci sınıf düzeylerinde hem MEB hem de özel yayınevlerinin Türkçeders kitabı bulunmaktadır. Ders kitaplarındaki metinler öğretim programında yer alan zorunlu veseçmeli temalara uygun olarak seçilmektedir. Aynı düzey için hazırlanan ders kitaplarında farklıtemaların seçilmesi durumu kitapların söz varlığı bakımından niteliklerini değiştirebilmektedir. Buçalışmada altıncı sınıf düzeyi için MEB Yayınları ve Eksen Yayıncılık tarafından hazırlanan altıncı sınıfTürkçe ders kitaplarının söz varlığı bakımından bir karşılaştırması yapılmaktadır. Çalışmada her ikikitabın söz varlığı belirlenerek karşılaştırılmış ve ortak söz varlığı belirlenmiştir. İki kitap arasındakisöz varlığı benzerliğinin %45’in altında olduğu tespit edilmiştir. Ders kitaplarından elde edilensonuçlar Türkçede en sık kullanılan 1000 kelime ile karşılaştırılmıştır. MEB tarafından yayımlananTürkçe ders kitabındaki metinlerde Türkçede en sık kullanılan 1000 kelimeye %74,4 oranında (744kelime), Eksen Yayıncılık tarafından yayımlanan Türkçe ders kitabında ise %69,2 oranında (692kelime) yer verdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmada ayrıca her iki kitapta ortak olarak bulunan1.197 kelimenin Türkçenin en sık kullanılan ilk 1000 kelimeden 588’ini içerdiği belirlenmiştir. Eldeedilen sonuçlar farklı yayınevleri tarafından hazırlanan ders kitaplarının aynı sınıf düzeyindekiöğrencilere ortak söz varlığı kazandırmak bakımından yeterli olmadığı sonucunu ortayakoymaktadır.

Anahtar Kelime:

Comparison of Turkish Textbooks Prepared for the Same Grade Levels in Terms of Common Vocabulary

Öz:

The basic tools of Turkish education are textbooks. Textbooks play a major role in the efficiency of the educational process. The teachers try to reach the objectives of the Turkish course by using mostly the texts and activities in the textbooks. Textbooks prepared in accordance with the curriculum show a feature of thematic text selection. Textbooks containing text-related activities along with texts at secondary school level are prepared by the Ministry of National Education (MONE) and private publishers and come into force with the approval of the Board of Education. There are seven textbooks at secondary school level in the 2018-2019 academic year. In the sixth and seventh grade levels, both MEB and private publishing houses have Turkish textbooks. The texts in the textbooks are selected in accordance with the compulsory and elective themes in the curriculum. The selection of different themes in the textbooks prepared for the same level may change the quality of the books in terms of vocabulary. In this study, a comparison of xsixth grade Turkish textbooks prepared by the Ministry of National Education and Eksen Publishing for the sixth grade level is made. In this study, the vocabulary of both books was determined and compared and common vocabulary was determined. The similarity of vocabulary between the two books was found to be below 45%. The results obtained from the textbooks were compared with the 1000 most commonly used words in Turkish. In the Turkish textbook published by the Ministry of National Education, it was found that the most frequently used 1000 words in Turkish were 74.4% (744 words) and 69.2% (692 words) in the Turkish textbook published by Eksen Publishing. In the study, it was also determined that 1,197 words, which are common to both books, contain 588 of the first 1000 words most commonly used in Turkish. The results show that the textbooks prepared by different publishers are not sufficient to provide common vocabulary to students at the same grade level.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksan, D. (2002). Anadilimizin söz denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, Ü. & Demirhan, U.U. (2017). A frequency dictionary of turkish. London and New York: Routledge.
Baş, B. (2010). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 137-159.
Ceylan, S., Duru, K., Erkek, G. & Pastutmaz, M. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
Creswell, John W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Çev. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Güzel, A., Karadağ, Ö. & Kurudayıoğlu, M. (2005). İlköğretim beşinci sınıf Türkçe ders kitaplarının kelime hazinesi bakımından niceliği ve ortak kelime hazinesi kazandırma bakımından yeterlilikleri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
Güzel, A. (2006). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine ortak kelime hazinesi kazandırmanın önemi. (Editör C. Yıldız & L. Beyreli). Dilbilim, Dil Öğretimi ve Çeviribilim Yazıları, 323-331. Ankara: Pegema Yayınları.
Karadağ, Ö. & Kurudayıoğlu, M. (2010). 2005 Türkçe programına göre hazırlanmış ilköğretim birinci kademe Türkçe ders kitaplarının kelime hazinesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 423-436.
Karadağ, Ö. (2018). Dil eğitimi araştırmaları için bir değişken önerisi: Kelime hazinesi katsayısı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6 (2), 532-537. DOI: 10.16916/aded.372078
Karadağ, Ö. (2019). Kelime öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
Karagöl, E. & Tarakçı, R. (2019). Söz varlığı öğretimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Milli Eğitim Dergisi, 48 (222), 149-171. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/45478/571390
Köşker, N. (2019). Öğretmen adaylarının zihin/taslak haritalarına göre Türkiye’nin çevresindeki ülkeler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (50), 324-358.
Kurudayıoğlu, M. & Karadağ, Ö. (2006). Ortak kelime hazinesi kazandırmada ilköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarının durumu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), s.335-343.
Kurudayıoğlu, M. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir değerlendirme. eJournal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6 (2), 1797-1808.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2012). Millî Eğitim Bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. Ankara: Resmi Gazete Sayı 28409.
Onan, B. (2016). Söz varlığı terminolojisi üzerine bir analiz çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 45(210), 11-29.
ÖZBAY, D. (2003). Türkçe öğretiminde hedef-araç ilişkisinin ders kitabı örneğinde değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubar/issue/16954/176998
Soysal, T. (2016). Cumhuriyet dönemi ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarının söz varlığının geliştirilmesi açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45 (210), 115-140. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36140/406015
Şekerci, Y. (2018). 6. sınıf ortaokul Türkçe ders kitabı. (Eksen Yayıncılık). Ankara: Özyurt Matbaacılık.
Okur, P., Yıldız, C. & Okur, A. (2010). İlköğretim okullarındaki okuma etkinliklerinde göz ardı edilen bir konu: sözcük öğretimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (27), 753-773. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubar/issue/16968/177259
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2019). Taslak ders kitabı ve eğitim araçları ile bunlara ait e-içeriklerin incelenmesinde değerlendirmeye esas olacak kriterler ve açıklamaları. Ankara: TTKB Hizmete Özel Doküman.
TDK. (2010). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

APA	Karadağ Ö (2019). Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. , 1130 - 1140.
Chicago	Karadağ Özay Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. (2019): 1130 - 1140.
MLA	Karadağ Özay Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. , 2019, ss.1130 - 1140.
AMA	Karadağ Ö Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. . 2019; 1130 - 1140.
Vancouver	Karadağ Ö Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. . 2019; 1130 - 1140.
IEEE	Karadağ Ö "Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması." , ss.1130 - 1140, 2019.
ISNAD	Karadağ, Özay. "Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması". (2019), 1130-1140.

APA	Karadağ Ö (2019). Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1130 - 1140.
Chicago	Karadağ Özay Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi 7, no.4 (2019): 1130 - 1140.
MLA	Karadağ Özay Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, vol.7, no.4, 2019, ss.1130 - 1140.
AMA	Karadağ Ö Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2019; 7(4): 1130 - 1140.
Vancouver	Karadağ Ö Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2019; 7(4): 1130 - 1140.
IEEE	Karadağ Ö "Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması." Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7, ss.1130 - 1140, 2019.
ISNAD	Karadağ, Özay. "Aynı Sınıf Düzeyi İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Sözvarlığı Açısından Karşılaştırılması". Ana Dili Eğitimi Dergisi 7/4 (2019), 1130-1140.