Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı

ÖZ, Büşra; ARIK YÜKSEL, Tuğba; NASIROĞLU, Serhat

doi:10.29399/npa.23655

Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı

Büşra ÖZ, (Düzce Atatürk Devlet Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Düzce, Türkiye)

Tuğba ARIK YÜKSEL, (Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Diyarbakır, Türkiye)

Serhat NASIROĞLU (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Antalya, Türkiye)

Nöropsikiyatri Arşivi

35 7

Yıl: 2020 Cilt: 57 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 50 - 55 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29399/npa.23655 İndeks Tarihi: 11-10-2020

Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı

Öz:

Amaç: Çalışmamızda, otizm spektrum bozukluğunun (OSB), bu bozukluğa sahip çocukların annelerinde içselleştirilmiş damgalanma algısı, depresyon,anksiyete belirtileri ve yaşam kalitesi üzerine etkisi araştırılmıştır.Yöntem: Araştırmamız, 20 Nisan-25 Aralık 2017 tarihleri arasında, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı polikliniğine başvuran ve OSB tanısı ile en az 6 ay süreyle takip edilen 69 hastadan oluşmaktadır. Hastaların bireysel ve aileselözelliklerini değerlendiren sosyodemografik veri formu klinisyen tarafından dolduruldu. Hastaların annelerine Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmişDamgalanma Ölçeği (RHİDÖ) ve Otizmde Yaşam Kalitesi Anketi-Ebeveyn Sürümü (OYKAES) uygulandı.Bulgular: Araştırmada bulunan 69 hastanın 58’i erkek (%84), 11’i kız (%16) çocuktu ve yaş ortalaması 4,5±1,3 yıl idi. Hastaların annelerinin içselleştirilmiş damgalanma algısı, depresyon ve anksiyete belirtilerininorta düzeyde olduğu saptandı. Hastaların annelerinin yaşam kalitesi ve yaşam memnuniyeti puanları düşük bulundu. İçselleştirilmiş damgalanma algısı ile anksiyete ve depresyon belirtileri arasında anlamlı pozitif ilişkisaptandı. Anksiyete belirtileri ile depresyon belirtileri arasında anlamlı pozitif korelasyon tespit edildi. İçselleştirilmiş damgalanma algısı, anksiyeteve depresyon belirtileri ile anne yaşam kalitesi alt ölçeği, otizme özgü güçlüklerin ebeveyn tarafından nasıl sorun olarak algılandığı alt ölçeği ve yaşam memnuniyeti puanı arasında anlamlı negatif ilişki olduğu saptandı.Sonuç: Bu çalışmayla otizm tanısıyla takip edilen çocukların annelerinin eğitim düzeyi arttıkça içselleştirilmiş damgalanma algısının azaldığını saptadık. Annelerdeki damgalanma algısı ile anksiyete ve depresyon belirtileri arasında anlamlı pozitif ilişki olduğunu gösterdik. Annelerin içselleştirilmiş damgalanma algısı arttıkça yaşam kalitesinin düştüğünü saptadık. Bizim çalışmamız; çocuğunda otizm tanısı olan annelerin içselleştirilmiş damgalanma algısı, anksiyete-depresyon belirtileri veyaşam kalitesini araştıran bir çalışma olarak bu sorunların ele alınması gerektiğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelime:

Depression-Anxiety Symptoms and Stigma Perception in Mothers of Children with Autism Spectrum Disorder

Öz:

Introduction: In our study, the effect of autism spectrum disorder (ASD) on the internalized stigma perception, symptoms of depression and anxiety and the quality of life is investigated in the mothers of children with this disorder. Methods: Our research includes 69 patients who applied to Dicle University Medical School Hospital Child and Adolescent Psychiatry Department polyclinic between April 20-December 25, 2017 and were followed-up at least 6 months with ASD diagnosis. Socio-demographic data form assessing the personal and familial characteristics of the patients were filled out by the clinician. Patients’ mothers were applied Beck Depression Scale (BDS), Beck Anxiety Scale (BAS), Internalized Stigma of Mental Illness (ISMI) Scale and Autism Quality of Life Questionnaire - Parent Version (AQoLQPV). Results: Of the 69 patients participated in the study, 58 patients were boys (84%) and 11 patients were girls (16%) and the mean age was 4,5±1,3 years. Perception of internalized stigma, depression and anxiety symptoms of the patients’ mothers were detected as moderate. Patients’ mothers’ quality of life and life satisfaction score were found to be low. A significant positive relationship was found between the internalized stigma perception and the symptoms of anxiety and depression. A significant positive correlation was detected between the anxiety symptoms and the depression symptoms. A significant negative relationship was found between internalized stigma perception, symptoms of anxiety and depression and mother quality of life subscale, sub-scale of how the autism-specific challenges are perceived as problems by the parents and life satisfaction score Conclusion: With this study it was detected that as the education level of the mothers of the children followed-up with autism diagnosis increased, their internalized stigma perception decreased. It was demonstrated that there was a significant positive relationship between the internalized stigma perception and the symptoms of anxiety and depression in mothers. It was also detected that as the mothers’ internalized stigma perception increased, their quality of life decreased. Investigating the internalized stigma perception, symptoms of anxiety-depression and quality of life of the mothers of the children diagnosed with autism, our study emphasizes the necessity for handling these problems.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. American Psychiatric Association (APA). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®): American Psychiatric Pub; 2013. [CrossRef]
2. Altiere MJ, von Kluge S. Searching for acceptance: Challenges encountered while raising a child with autism. J Intellect Dev Disabil 2009;34:142–152.[CrossRef]
3. Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele. TAF Prev Med Bull 2010;9:71–78. Erişim: https://www.ejmanager.com/mnstemps/1/ khb_009_01-71.pdf?t=1568359104
4. Tel H, Ertekin-Pınar Ş. Ayaktan İzlenen Psikiyatri Hastalarında İçselleştirilmiş Damgalama ve Benlik Saygısı. J Psychiatric Nurs 2012;3.
5. Corrigan PW, Watson AC, Barr L. The self-stigma of mental illness: Implications for self-esteem and self-efficacy. J Soc Clin Psychol 2006;25:875–884. Erişim: https://pdfs.semanticscholar.org/6b3a/7ddcd03751520dbb0708223 6eba1352c5943.pdf
6. Tilahun D, Hanlon C, Fekadu A, Tekola B, Baheretibeb Y, Hoekstra RA. Stigma, explanatory models and unmet needs of caregivers of children with developmental disorders in a low-income African country: a cross-sectional facility-based survey. BMC Health Serv Res 2016;16:152. [CrossRef]
7. Milai-Vidojevi I, Gligorovi M, Dragojevi N. Tendency towards stigmatization of families of a person with autistic spectrum disorders. Int J Soc Psychiatry 2014;60:63–70. [CrossRef]
8. Bailey Jr DB, Simeonsson RJ, Winton PJ, Huntington GS, Comfort M, Isbell, P, O’Donnell KJ, Helm JM. Family-focused intervention: A functional model for planning, implementing, and evaluating individualized family services in early intervention. J Div Early Childhood 1986;10:156–171. [CrossRef]
9. Machado Junior SB, Celestino MIO, Serra JPC, Caron J, Pondé MP. Risk and protective factors for symptoms of anxiety and depression in parents of children with autism spectrum disorder. Dev Neurorehabil 2016;19:146–153.
10. Yu Y-W, Chung K-H, Lee Y-K, Lam W-C, Yiu MG-C. Prevalence of maternal affective disorders in Chinese mothers of preschool children with autism spectrum disorders. East Asian Arch Psychiatry 2016;26:121–128. Erişim: https://www.easap.asia/index.php/component/k2/item/757-1612- v26n4-p121
11. Fox L, Benito N, Dunlap G. Early intervention with families of young children with autism and behavior problems. Families and positive behaviour support: Addressing problem behaviour in family contexts. Baltimore, US: Paul H Brooks Publishing Co.; 2002.
12. Ritsher JB, Otilingam PG, Grajales M. Internalized stigma of mental illness: psychometric properties of a new measure. Psychiatry Res 2003;121:31–49. [CrossRef]
13. Zisman-Ilani Y, Levy-Frank I, Hasson-Ohayon I, Kravetz S, MashiachEizenberg M, Roe D. Measuring the internalized stigma of parents of persons with a serious mental illness: the factor structure of the parents’ internalized stigma of mental illness scale. J Nerv Ment Dis 2013;201:183–187. [CrossRef]
14. Beck AT, Steer RA, Brown GK. Beck depression inventory-II. San Antonio, TX: Psychological Corporation; 1996; pp.490–498.
15. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Derg 1989;7:3–13.
16. Ulusoy M, Hisli Şahin N, Erkmen H. Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: psychometric properties. J Cognit Psychother 1998;12:163–172.
17. Eapen V, Črnčec R, Walter A, Tay KP. Conceptualisation and development of a quality of life measure for parents of children with autism spectrum disorder. Autism Res Treat 2014;2014:160783. [CrossRef]
18. Özgür BG, Aksu H, Eser E. Otizmde Yaşam Kalitesi Anketi Anne-Baba sürümünün Türkçe geçerliliği ve güvenilirliği. Anatolian J Psychiatry 2017;18:344–352. Erişim: https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/ otizmde-yasam-kalitesi-anketi-anne-baba-surumu-toad_0.pdf
19. Cappe É, Poirier N, Sankey C, Belzil A, Dionne C. Quality of life of French Canadian parents raising a child with autism spectrum disorder and effects of psychosocial factors. Qual Life Res 2018;27:955–967. [CrossRef]
20. Lee BK, McGrath JJ. Advancing parental age and autism: multifactorial pathways. Trends Mol Med 2015;21:118–125. [CrossRef]
21. Gray DE. Perceptions of stigma: The parents of autistic children. Soc Health Illness 1993;15:102–120. [CrossRef]
22. Kinnear SH, Link BG, Ballan MS, Fischbach RL. Understanding the experience of stigma for parents of children with autism spectrum disorder and the role stigma plays in families’ lives. J Autism Dev Disord 2016;46:942–953. [CrossRef]
23. Cohrs AC, Leslie DL. Depression in Parents of Children Diagnosed with Autism Spectrum Disorder: A Claims-Based Analysis. J Autism Dev Disord 2017;47:1416–1422. [CrossRef]
24. Estes A, Munson J, Dawson G, Koehler E, Zhou X-H, Abbott R. Parenting stress and psychological functioning among mothers of preschool children with autism and developmental delay. Autism 2009;13:375–387. [CrossRef]
25. Han ZR, Lei X, Qian J, Li P, Wang H, Zhang X. Parent and child psychopathological symptoms: the mediating role of parental emotion dysregulation. Child Adolesc Ment Health 2016;21:161–168. [CrossRef]
26. Benson PR, Karlof KL. Anger, stress proliferation, and depressed mood among parents of children with ASD. A longitudinal replication. J Autism Dev Disord 2009;39:350–362. [CrossRef]
27. Gülseren L, Çam B, Karakoç B, Yiğit T, Danacı A, Çubukçuoğlu Z, Taş C, Gülseren Ş, Mete L. Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. Turk Psikiyatri Derg 2010;21:203–212.
28. Lee L-C, Harrington RA, Louie BB, Newschaffer CJ. Children with autism: Quality of life and parental concerns. J Autism Dev Disord 2008;38:1147– 1160. [CrossRef]
29. Broady TR, Stoyles GJ, Morse C. Understanding carers’ lived experience of stigma: the voice of families with a child on the autism spectrum. Health Soc Care Community 2017;25:224–233. [CrossRef]

APA	ÖZ B, ARIK YÜKSEL T, NASIROĞLU S (2020). Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. , 50 - 55. 10.29399/npa.23655
Chicago	ÖZ Büşra,ARIK YÜKSEL Tuğba,NASIROĞLU Serhat Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. (2020): 50 - 55. 10.29399/npa.23655
MLA	ÖZ Büşra,ARIK YÜKSEL Tuğba,NASIROĞLU Serhat Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. , 2020, ss.50 - 55. 10.29399/npa.23655
AMA	ÖZ B,ARIK YÜKSEL T,NASIROĞLU S Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. . 2020; 50 - 55. 10.29399/npa.23655
Vancouver	ÖZ B,ARIK YÜKSEL T,NASIROĞLU S Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. . 2020; 50 - 55. 10.29399/npa.23655
IEEE	ÖZ B,ARIK YÜKSEL T,NASIROĞLU S "Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı." , ss.50 - 55, 2020. 10.29399/npa.23655
ISNAD	ÖZ, Büşra vd. "Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı". (2020), 50-55. https://doi.org/10.29399/npa.23655

APA	ÖZ B, ARIK YÜKSEL T, NASIROĞLU S (2020). Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. Nöropsikiyatri Arşivi, 57(1), 50 - 55. 10.29399/npa.23655
Chicago	ÖZ Büşra,ARIK YÜKSEL Tuğba,NASIROĞLU Serhat Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. Nöropsikiyatri Arşivi 57, no.1 (2020): 50 - 55. 10.29399/npa.23655
MLA	ÖZ Büşra,ARIK YÜKSEL Tuğba,NASIROĞLU Serhat Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.57, no.1, 2020, ss.50 - 55. 10.29399/npa.23655
AMA	ÖZ B,ARIK YÜKSEL T,NASIROĞLU S Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. Nöropsikiyatri Arşivi. 2020; 57(1): 50 - 55. 10.29399/npa.23655
Vancouver	ÖZ B,ARIK YÜKSEL T,NASIROĞLU S Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı. Nöropsikiyatri Arşivi. 2020; 57(1): 50 - 55. 10.29399/npa.23655
IEEE	ÖZ B,ARIK YÜKSEL T,NASIROĞLU S "Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı." Nöropsikiyatri Arşivi, 57, ss.50 - 55, 2020. 10.29399/npa.23655
ISNAD	ÖZ, Büşra vd. "Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Annelerinde Görülen Depresyon-Anksiyete Belirtileri ve Damgalanma Algısı". Nöropsikiyatri Arşivi 57/1 (2020), 50-55. https://doi.org/10.29399/npa.23655