VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA
Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 445 - 460 Metin Dili: Türkçe DOI: doi: 10.33715/inonusaglik.718810 İndeks Tarihi: 02-11-2020
VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA
Öz: Bu araştırmada veri zarflama analizi (VZA) yöntemi kullanılarak, Artvin ilinde sağlık hizmeti veren kamu hastanelerinin etkinlik düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 6 adet hastanenin 2016 ve 2017 yıllarındaki üçer adet girdi ve çıktı değişkenine ait veriler dikkate alınmıştır. VZA modeli olarak girdileri minimize etmeyi amaçlayan, ölçeğe göre sabit getiri varsayımına dayanan girdi yönelimli Charnes-Cooper-Rhodes (CCR) modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, 2016 yılında 4 kamu hastanesinin, 2017 yılında ise 3 kamu hastanesinin etkin olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada aynı zamanda etkin olmayan hastanelerin etkin hastaneleri referans alarak etkin olabilmeleri için yapması gereken iyileştirmelere yer verilmiştir. Ortaya koyduğu bulgularıyla çalışmanın kamu hastanelerinde yönetimsel kararların alınması süreçlerinde karar verici pozisyonunda olan yöneticilere yol gösterici bilgiler sunması beklenmektedir.
Anahtar Kelime: Efficiency Measurement for Public Hospitals by Data Envelopment Analysis: An Empirical Study in Artvin Province
Öz: In this study, it has been aimed to determine the efficiency levels of public hospitals that provide health services in Artvin province, by using Data Envelopment Analysis (DEA) method. For this purpose, data of three input and output variables of 6 hospitals in 2016 and 2017 have been taken into consideration. Input-oriented Charnes-Cooper-Rhodes (CCR) model aiming to minimize the inputs and based on the assumption of constant returns to scale has been used as the DEA model. As the result of the research, it has determined that 4 public hospitals in 2016 and 3 public hospitals in 2017 had been effective. The research also includes improvements that inefficient hospitals should make in order to be effective with reference to the effective hospitals. It is expected that the study, with its findings, will provide guidance to managers who are in the position of decision-makers in the process of making administrative decisions in public hospitals.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abbott, M., Doucouliagos, C. (2003). The efficiency of australian universities: a data envelopment analysis. Economics of Education Review, 22(1), 89-97.
- Alonso, J. M., Clifton, J., Diaz-Fuentes, D. (2015). The impact of new public management on efficiency: an analysis of madrid's hospitals. Health Policy, 119(3), 333-340.
- Arslan, Ş., Mete, M. (2007). Performans ölçümünde veri zarflama analizi yöntemi: sağlık bakanlığı’na bağlı doğum ve çocuk hastaneleri örneği. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 36 (1), 44-63.
- Atmaca, E., Turan, F., Kartal, G., Çiğdem, E. S. (2012). Ankara ili özel hastanelerinin veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 135-153.
- Bal, V., Bilge, H. (2013). Eğitim ve araştirma hastanelerinde veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 1-14.
- Banker, R. D., Charnes, A., Cooper, W. W. (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science, 30(9), 1078-1092.
- Bayraktutan, Y., Pehlivanoğlu, F. (2012). Sağlık işletmelerinde etkinlik analizi: kocaeli örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 127-162.
- Bektaş, B. (2007). Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların farklı yöntemlerle sınıflandırılması ve etkinliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara
- Berk, E., Çerçioğlu, H. (2018). Türkiye’deki sağlık hizmetleri sektörünün şehirlerin panel verilerine dayalı olarak etkinlik ve verimliliklerinin ölçümü. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18-20.
- Biørn, E., Hagen, T. P., Iversen, T., Magnussen, J. (2003). The effect of activity-based financing on hospital efficiency: a panel data analysis of dea efficiency scores 1992–2000. Health Care Management Science, 6(4), 271-283.
- Bircan, H. (2011). Veri zarflama analizi ile sivas ili merkez sağlık ocaklarının etkinliğinin ölçülmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 331-347.
- Bobo, F. T., Woldie, M., Wordofa, M. A., Tsega, G., Agago, T. A., Wolde-Michael, K. (2018). Technical efficiency of public health centers in three districts in ethiopia:two-stage data envelopment analysis. Bmc Research Notes, 11(1), 465-476.
- Boz, C., Önder, E. (2017). Oecd ülkelerinin sağlık sistemi peformanslarının değerlendirilmeri. Sosyal Güvenlik Uzmanları Derneği, 6(11), 24-61.
- Budak, H.(2010). Veri zarflama analizi ve hisse senedi seçiminde bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Cansaran, S. (2019). Veri zarflama analizi yöntemiyle Türkiye Cumhuriyeti büyükşehirlerinde sağlık hizmetlerindeki verimlilik ölçümü. (Yüksek Lisans Tezi). Nişantaşı Üniversitesi, İstanbul.
- Chang, H. H. (1998). Determinants of hospital efficiency:the case of central government-owned hospitals in taiwan. Omega, 26(2), 307-317.
- Charnes, A., Cooper, W. W., Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal Of Operational Research, 2(6), 429-444.
- Çakmak, M., Öktem, M. K., Ömürgönülşen, U. (2009). Türk kamu hastanelerinde teknik verimlilik sorunu:veri zarflama analizi tekniği ile sağlık bakanlığı’na bağlı kadın doğum hastanelerinin teknik verimliliklerinin ölçülmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(1), 1-36.
- Çelik, T., Esmeray, A. (2014). Kayserideki özel hastalerde maliyet etkinliğinin veri zarflama metoduyla ölçülmesi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 45-54.
- Çelik, Y., Khan, M., Hikmet, N. (2016). Achieving value for money in health: a comparative analysis of oecd countries and regional countries. The International Journal Of Health Planning And Management, 1-20.
- Dikmen, C. (2007-2008). Veri zarflama ile üniversitelerin etkinliğinin ölçülmesi. Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3-4, Sayı 3-6, Haziran/Aralık.
- Eroğlu, E., Lorcu, F. (2008). Veri zarflama analitik hiyerarşi prosesi (VZAHP) ile sayısal karar verme. Journal of the School of Business Administration İstanbul University, 36(2), 30-53.
- Ertuğrul, İ., Ayşegül, T. I. (2008). İşletmelerin vza ile mali tablolarına dayalı etkinlik ölçümü: metal ana sanayinde bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, C.X., S. I.
- Filiz, M. (2017). Kamu hastane birliklerinin ülke sağlık politikalarına katkısını belirlemede sağlık personelinin algısı: Sivas ili örneği (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
- Filiz, M., Bardakçı, S. (2020). Sağlık çalışanlarının örgütsel iklim algıları ve örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Artvin ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 436-449.
- Gülsevin, G., Türkan, A. H. (2012). Afyonkarahisar hastanelerinin etkinliklerinin veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12(2), 1-8.
- Hernández, P., Moral-Benito, E. (2014). Determinants of health-system efficiency: evidence from oecd countries. International Journal of Health Care Finance Economics, 14, 69-93.
- Hofmarcher, M. M., Paterson, I., Riedel, M. (2002). Measuring hospital efficiency in austria –A dea approach. Health Care Management Science, 5(1), 714-721.
- Kaitelidou, D., Katharaki, M., Kalogeropoulou, M., Economou, C., Siskou, O., Souliotis, K. (2016). The impact of economic crisis to hospital sector and the efficiency of greek public hospitals. Ejbss, 4, 111-125.
- Kandemir, M. (2016). Ankara’daki hastanelerin etkinliğinin iki aşamalı veri zarflama analizi ile incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Karadeniz, E., Koşan, L. (2017). Hastane hizmetleri sektörünün aktif ve özsermaye karlılık performansının analizi: hastane hizmetleri sektör bilançolarında bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(1), 37-47.
- Kavuncubaşı, S., Ersoy, K. (1995). Hastanelerde teknik verimlilik ölçümü. Amme İdaresi Dergisi, 28, 72-79.
- Kecek, G. (2010). Veri zarflama analizi teori ve uygulama örneği. Ankara: Siyasal Yayın.
- Keskin, H. İ. (2017). Sağlıkta dönüşüm programı altında, Türkiye’deki sağlık kurumlarının etkinliğinin değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Kocaman, M., Mutlu, M. E., Bayraktar, D., Araz, Ö. M. (2012). Oecd ülkelerinin sağlık sistemlerinin etkinlik analizi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 23(4), 14-31.
- Koçak, H., Çilingirtürk, A. M. (2011). AB ülkeleri ve aday ülkelerin kaynak kullanımında etkinliklerinin karşılaştırmalı analizi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2), 166-175.
- Özata, M. (2004). Sağlık bilişim sistemlerinin hastane etkinliğinin artırılmasında yeri ve önemi (veri zarflama analizine dayalı bir uygulama). (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Özden, Ü. (2008). Veri zarflama analizi (vza) ile türkiye’deki vakif üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 34(2), 167-185.
- Prichard, R. D. (1990). Measuring and ımproving organizational productivity. New York, Ny: Praeger Publishers.
- Sağlık Bakanlığı.(2016). Kamu hastaneleri rapor bülteni, Sağlık Bakanlığı, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İstatistik, Analiz ve Raporlama Daire Başkanlığı.
- Seki, İ., Kaya, M. (2018). Sağlık sektörü açısından rekabet gücünün bölgesel analizi: türkiye örneği. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 69-81.
- Şenel, T., Gümüştekin, S. (2015). Samsun'daki hastanelerin etkinliklerinin değerlendirilmesinde veri zarflama analizi kullanılması. International Anatolia Academic Online Journal, 3(2), 53-60.
- Tandon, A., Evans, D. B., Murray, C. J., Lauer, A. J. (2001). The comparative efficiency of national health systems in producing health: an analysis of 191 countries. World Health Organization Paper, 29(1), 1-36.
- Taşdemir, N. Z. (2018). Sağlık sektöründe veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü: samsun ili örnek uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
- Yiğit, V. (2016). Hastanelerde teknik verimlilik analizi: kamu hastane birliklerinde bir uygulama. Sdü Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 9-16.
- Yıldız, Z. (2014). Türkiye'deki devlet üniversite enstitülerinin veri zarflama analizi uygulaması ile etkinliğinin ölçümü. (Yüksek Lisans Tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi , Sivas.
- Yoluk, M. (2010). Hastane performansının veri zarflama analiz yöntemi (v Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Ankara.
- Youn, J. W., Park, K. (2009). University development models and efficiency analysis. 1, 930.
| APA | Bardakçı S, FİLİZ M (2020). VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. , 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| Chicago | Bardakçı Sait,FİLİZ MUSTAFA VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. (2020): 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| MLA | Bardakçı Sait,FİLİZ MUSTAFA VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. , 2020, ss.445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| AMA | Bardakçı S,FİLİZ M VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. . 2020; 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| Vancouver | Bardakçı S,FİLİZ M VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. . 2020; 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| IEEE | Bardakçı S,FİLİZ M "VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA." , ss.445 - 460, 2020. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| ISNAD | Bardakçı, Sait - FİLİZ, MUSTAFA. "VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA". (2020), 445-460. https://doi.org/doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| APA | Bardakçı S, FİLİZ M (2020). VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. İnönü üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(2), 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| Chicago | Bardakçı Sait,FİLİZ MUSTAFA VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. İnönü üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi 8, no.2 (2020): 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| MLA | Bardakçı Sait,FİLİZ MUSTAFA VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. İnönü üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, vol.8, no.2, 2020, ss.445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| AMA | Bardakçı S,FİLİZ M VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. İnönü üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2020; 8(2): 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| Vancouver | Bardakçı S,FİLİZ M VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA. İnönü üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2020; 8(2): 445 - 460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| IEEE | Bardakçı S,FİLİZ M "VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA." İnönü üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8, ss.445 - 460, 2020. doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
| ISNAD | Bardakçı, Sait - FİLİZ, MUSTAFA. "VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KAMU HASTANELERİ İÇİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: ARTVİN İLİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA". İnönü üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi 8/2 (2020), 445-460. https://doi.org/doi: 10.33715/inonusaglik.718810 |
