ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ
Yıl: 2019 Cilt: 48 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 769 - 791 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-11-2020
ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ
Öz: Teknolojinin gelişmesi ve elektronik eğitim araçlarının yaygınlaşmasınınyanında resimli çocuk kitapları yerini ve önemini korumaya çalışmaya devametmektedir. Çocuklar üzerinde kitapların etkisi birçok araştırma ile desteklenenbir sonuçtur. Resimli çocuk kitapları ise bu etkiyi görselleri ve tasarımlarıyla arttırmaktadır. Tasarımlarının yanı sıra farklı metin içerikleri ile de bu kitaplar sonyıllarda ebeveyn ve öğretmenler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Çocukların dikkatini çekme noktasında öncelik göstermekte olan bu kitaplarda metinlerin yeri ve bu metinlerde işlenen konular önem arz etmektedir. Kitaplardakigörseller ile metinlerde işlenen çocukların yaşama, gelişme, korunma ve katılımhaklarına ne düzeyde yer verildiğini belirlemeyi amaçlayan bu çalışmada nitelaraştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veriler 2018 yılından itibaren başlayarak en son 1963 yılına kadar çeşitliödül listelerinde yer almış olan ödüllü resimli çocuk kitaplarındaki görseller ilemetinlerden elde edilmiş ve içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. İstatistiksel olarak verilerin analizinde frekans ve yüzde puanları kullanılmıştır. Toplananveriler kategorilere ayrılmış, kodlamalar sonrası tematik sınıflandırmalar yapılmıştır. Analiz edilen veriler çalışma grubundaki kitaplardan doğrudan alıntılarve nicel sonuçlarla desteklenmiştir. Ödüllü resimli çocuk kitaplarında çocuk haklarına sırası ile en fazla yaşamsal haklara, gelişimsel haklara, korunma haklarınave en az katılım haklarına yer verildiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: IN AWARDED CHILDREN’S PICTURE STUDY BOOKS EXAMINATON OF CHILD RİGHTS
Öz: In addition to the development of technology and the widespread use of electronic education tools, illustrated children’s books continue to seek to maintain its place and importance. The influence of books on children is a result supported by many researches. Illustrated children’s books are increasing with these effective visuals and designs. In addition to their designs, these books have been frequently preferred by parents and teachers in recent years with different text content. In this study, which is aimed at determining the level of developmental, participation, protection and vital rights of the children in the texts with the visuals in the books, a qualitative research method was used. The research was based on the national and international award lists, starting in 2018 and lastly until 1963 and has been obtained from the texts and images in award-winning illustrated children’s books with dialect translation. The obtained data were analyzed by content analysis method. Frequency and percentage points were used statistically in the analysis of data. The collected data were divided into categories and the thematic classifications were made after coding. Analyzed data were directly cited from the books in the study group and supported by quantitative results. It has been determined that children’s books with award-winning illustrations have the most Vital rights and at least the right to Protection, while the Development rights are the second and Participation rights are the third. When examining the inclusion of Developmental rights in these books, it is seen that the rights contained in the visuals are greater than the rights given in the texts. When examined in terms of Participation, Protection and Vital Rights, it is concluded that there are more visible rights in the text. It was seen that 76% of the books examined were internationally awarded and 24% were entitled to receive national awards. It has been seen that in the illustrated children’s books which have been awarded in the international context, all rights are given more space than the nationally awarded books.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alpöge, G. (2003). “Çocuk Edebiyatının Çocuk Gelişimine Katkısı”. Çoluk Çocuk Dergisi, 24, 32–33.
- Aslan, C. (2006). “Yazınsal Nitelikli Çocuk Kitaplarının Çocuğun Gelişim Sürecindeki Yeri”. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, Gelişimler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını, 203, 189–200.
- Aslan, C. (2010). “An analysis of the presentation of women in 100 basic literary works in Turkey”. Eurasian Journal of Educational Research, 38, 19–36.
- Aslan, C. ve Kepenekçi, Y, K. (2011). Okul öncesi döneme seslenen kitaplarda çocuk hakları. eğitim araştırma ve inceleme dizisi. I. Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Benson, P. ve Waddell, M. (2011). Yavru baykuşlar. Ankara: Kır Çiçeği. Beyazova, U. (2006). Kitap çocuk ilişkisi. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara Üniversitesi Bildiri Kitabı, 533-535.
- Cobb, R. (2016). Kimin yuvası? İstanbul: Türkiye İş Bankası.
- Demircan, C. (2006). TÜBİTAK Çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 12-27.
- Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş çocuk edebiyatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayını.
- Duddle, J. (2012). Kapı komşumuz korsanlar başrolde kurukafa ailesi. İstanbul: SEV.
- Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (2001). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev: B. Onur) Ankara: İmge Kitabevi.
- Gönen, M. (Ed.) (2017). Çocuk edebiyatı. Ankara: Eğiten Kitap.
- Güçlü, M. (2015). Türkiye’de 1950 ve 1980 yılları arasında süreli yayınlara yansıyan mesleki ve teknik öğretimle ilgili konuların değerlendirilmesi: Mesleki ve Teknik Öğretim Dergisi örneği, Turkish Studies, 10(14), 363-386.
- Güçlü, M. (2016). Mesleki ve Teknik Öğretim Dergisi’nin Türk eğitim tarihindeki yeri ve önemi (1953-1982), OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), 677-688.
- Işıtan, S. ve Gönen, M. (2006). Resimli çocuk kitaplarının benlik kavramıyla ilgili konuları içermesi yönünden incelenmesi. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiri Kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 413- 420.
- Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınları.
- Kepenekçi, Y, K. (2010). “An analysis on children’s rights in stories recommended for children in Turkey”, Journal of Peace Education, 7, 1, 65-83.
- Koman E. (2005). Çocuk hakları grubu e-bülteni. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi. 1.
- Miles, M, B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Mendoza, J. ve Reese, D. (2001). “Examining multicultural picture books for the early childhood classroom: possibilities and pitfalls”. Early Childhood Research Practice, 3, 2.
- Nasr, E. J. (2017). Eski ev yeni ev. Ankara: ODTÜ.
- Nayır, F. ve Karaman Kepenekçi, Y, (2011). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında çocukların katılım hakları. İlköğretim Online, 10(1), 160-168.
- Nelken, D. (1998). Afterword: choosing rights for children. G. Douglas, L. Sebba, Children’s rights and traditional values, Aldershot and Brookfield.
- Neuendorf, Kimberly A. (2002). The Content Guidebook. Sage Publications: London.
- Okçu, S. T., Mızuno, M., Hemels, V. ve Sweet, G. (2017). Kayıktaki çocuk. İstanbul: Timaş
- Oral, F. (2017). Farklı ama aynı. İstanbul: YKY.
- Özkan, Ö. ve Güzelyurt, T. (2019). Okul öncesi dönemde çevre eğitimi: çocuk kitaplarına yönelik bir inceleme. İlköğretim Online. 18(1), 20-30.
- Papp, L. (2017). Madelline Finn ile kütüphane köpeği. İstanbul: Hepkitap
- Sarı, N. (2006). Çocuk kitapları illüstrasyonları üzerine bir araştırma ve bir örnekleme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Sever, S. (2008). Niçin çocuk edebiyatı?. Okyanus Dergisi, 4, 14-17.
- Sever, S. (2010). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Tudem Yayıncılık.
- Shumba, A. (2003). Children’s rights in schools: what do teachers know?. Child Abuse Review, 12, 251-260.
- Türkçe Sözlük, (1988). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ural, S. (1989). Çocuk ve kitap. Çocuk Edebiyatı Yıllığı. (Ed. M. R. ŞİRİN). İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
- Yazıcı, D.N., Yıldız, C. ve Durmuşoğlu, M.C. (2018). Erken çocukluk dönemi resimli çocuk kitaplarının eğitsel özelliklerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 1196-1209.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım Doğru, S., Durmuşoğlu Saltalı, N., Budak, O. ve Konuk Er R. (2015). Çocuk hakları ve koruma. Ankara: Eğiten Kitap
| APA | filiz s, Harmankaya T (2019). ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. , 769 - 791. |
| Chicago | filiz sevil,Harmankaya Tuğba ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. (2019): 769 - 791. |
| MLA | filiz sevil,Harmankaya Tuğba ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. , 2019, ss.769 - 791. |
| AMA | filiz s,Harmankaya T ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. . 2019; 769 - 791. |
| Vancouver | filiz s,Harmankaya T ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. . 2019; 769 - 791. |
| IEEE | filiz s,Harmankaya T "ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ." , ss.769 - 791, 2019. |
| ISNAD | filiz, sevil - Harmankaya, Tuğba. "ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ". (2019), 769-791. |
| APA | filiz s, Harmankaya T (2019). ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. Milli Eğitim, 48(1), 769 - 791. |
| Chicago | filiz sevil,Harmankaya Tuğba ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. Milli Eğitim 48, no.1 (2019): 769 - 791. |
| MLA | filiz sevil,Harmankaya Tuğba ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. Milli Eğitim, vol.48, no.1, 2019, ss.769 - 791. |
| AMA | filiz s,Harmankaya T ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2019; 48(1): 769 - 791. |
| Vancouver | filiz s,Harmankaya T ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2019; 48(1): 769 - 791. |
| IEEE | filiz s,Harmankaya T "ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ." Milli Eğitim, 48, ss.769 - 791, 2019. |
| ISNAD | filiz, sevil - Harmankaya, Tuğba. "ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ". Milli Eğitim 48/1 (2019), 769-791. |
