Yıl: 2020 Cilt: 49 Sayı: 0 Sayfa Aralığı: 162 - 189 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.9779/pauefd.515080 İndeks Tarihi: 02-01-2021

Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi

Öz:
Bilimsel sorgulama (BS), bilim okuryazarı öğrencilerin hedefine ulaşmada en önemli bileşenlerden birisidir. Öğretim programında ‘anlayış’ ve ‘beceri’ olarak farklı ifade edilmiş olsa da BS hakkında bilinçli düzeyde görüşlere sahip olan öğrencilerin bu konudaki becerilerinin de daha fazla gelişeceği açıktır. Sorgulama becerilerinin ve anlayışının geliştirilmesi, sorgulamaya dayalı stratejilerin ve sınıf içi uygulamalarının dikkatli bir şekilde planlanmasını ve uygulanmasını gerektirir. Ancak, sorgulamaya dayalı stratejileri planlama ve uygulama öncesinde, uygulamaların kalitesini ve içeriğini planlama adına öğrencilerin bu konudaki hazırbulunuşluluklarını ve görüşlerini inceleyen betimleyici çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu nedenle bu çalışmanın amacı, sosyo ekonomik düzeyleri farklı beş okulda öğrenim gören toplam n = 599 5, 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel sorgulama hakkındaki görüşlerinin betimsel olarak ortaya konulmasıdır. Çalışmanın birincil veri kaynağı, Lederman vd. (2014) tarafından geliştirilen, açık uçlu Bilimsel Sorgulama Hakkında Görüşler Anketi’ne (VASI) verilen öğrencileri yanıtlarıdır. Çalışma sonuçları, ortaokul öğrencilerinin bilimsel sorgulamanın tüm bileşenleri hakkında görüşlerinin yetersiz düzeyde olduğunu göstermiştir. Çalışmanın sonuçları derinlemesine incelendiğinde ise, bilinçli düzeyde görüşlere sahip olan ortaokul öğrencilerinin büyük bir kısmını, özellikle üst-orta sosyoekonomik düzey okulların 6. sınıflarında öğrenim gören öğrencilerin oluşturduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime:

Middle School Students’ Understanding of Scientific Inquiry: An Investigation of Gender, Grade Level and School Type

Öz:
Scientific inquiry (SI) is one of the most important components in achieving the goal of scientifically literate students. Although it is expressed differently in terms of understanding and skill in curricula, it is obvious that students who have an adequate understanding of SI will develop the inquiry skills concurrently. Development of inquiry skills and understanding require careful planning and implementation of inquiry-based strategies and classroom practices. However, before planning and implementing the inquiry-based strategies there is a need for descriptive studies that examines the current state of students’ views in order to plan the quality and the content of the practices. Therefore, the aim of this study is to descriptively present the SI views of a total of n = 599 5th, 6th and 7th-grade students studying at five schools with different socio-economic status in Turkey. The primary data source of the study is the responses of students gathered from the Views About Scientific Inquiry (VASI), that is developed by Lederman et al. (2014), open-ended questionnaire. The results showed that middle school students' views about all aspects of SI are inadequate. Moreover, the in-depth analysis showed that the majority of students who hold informed views about SI are the 6th-grade students studying at upper-middle socioeconomic state schools.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Accordino, D. B., & Accordino, M. P. (2011). An exploratory study of face-to-face and cyberbullying in sixth grade students. American Secondary Education, 40(7), 14-30.
  • Arıcak, O. T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 34(1), 167-184.
  • Arıcak, O. T. (2011). Siber zorbalık: gençlerimizi bekleyen yeni tehlike. Kariyer Penceresi, 2(6), 10-12.
  • Arıcak, O. T., Tanrıkulu, T., Kınay, H. (2012). Siber mağduriyet ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-6.
  • Ateş, B., ve Güler, M. (2016). Ergenlerde siber zorbalığın yordayıcısı olarak algılanan sosyal yetkinlik ve toplumsal kaygı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 391-408.
  • Avcı, M. 2003. lise öğrencilerinin toplumsal uyum düzeylerine etki eden toplumsal nedenler. Yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Ayas, T., ve Horzum, M. B. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğretim Online, 11(2), 369-380.
  • Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (22. bs.). Ankara: Pegem Yayıncılık. Calvete, E., Orue, I., Estévez, A., Villardón, L., & Padilla, P. (2010). Cyberbullying in adolescents: modalities and aggressors’ profile. Computers in Human Behavior, 26(5), 1128-1135.
  • Campfield, D. C. (2008). Cyber bullying and victimization: Psychosocial characteristics of bullies, victims, and bully/victims. Graduate student theses, University of Montana, Missoula, MT.
  • Çetin, B., Yaman, E., & Peker, A. (2011). Cyber victim and bullying scale: A study of validity and reliability. Computers & Education, 57(4), 2261-2271.
  • Çiftçi, S. (2010). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sanal zorbalık düzeyleri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Enstitüsü Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
  • Dempsey, A. G., Sulkowski, M. L., Nichols, R., & Storch, E. A. (2009). Differences between peer victimization in cyber and physical settings and associated psychosocial adjustment in early adolescence. Psychology in the Schools, 46(10), 962-972.
  • Dilmaç, B. (2009). Sanal zorbalığı yordayan psikolojik ihtiyaçlar: Lisans öğrencileri için bir ön çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1291-1325.
  • Dilmaç, B., & Aydoğan, D. (2010). Parental attitudes as a predictor of cyber bullying among primary school children. World Academy of Science, Engineering and Technology, 4(7), 1167-1171.
  • Erdur-Baker, Ö. ve Kavşut F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: siber zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31-42.
  • Eroğlu, Y. (2011). Koşullu öz-değer, riskli internet davranışları ve siber zorbalık/mağduriyet arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Sakarya.
  • Eroğlu, Y., Peker, A., ve Yaman, E. (2011). Okul zorbalığı ve siber zorbalık (2.bs.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Eroğlu, Y., ve Peker, A. (2011). Aileden ve arkadaştan algılanan sosyal destek ve siber mağduriyet: Yapısal eşitlik modeliyle bir inceleme. Akademik Bakış Dergisi, 27(1), 1-20.
  • Fırat, M., & Ayran, G. (2016). Üniversite öğrencileri arasında sanal zorbalık. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(4), 322-329.
  • Gezgin, D. M., ve Çuhadar, C. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin siber zorbalığa ilişkin duyarlılık düzeylerinin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 93-104.
  • İğrek, A. Ş. 2009. Yeni bir sosyal ağ oluşumu: internet'in insan ilişkileri üzerindeki etkileri. Yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • İnselöz, N. T., & Uçanok, Z. (2013). Ergenlerde sanal zorbalık: nedenler, duygular ve bas etme yollarının niteliksel analizi. Türk Psikoloji Yazıları, 16(32), 20-44.
  • Jäger, T., Amado, J., Matos, A., & Pessoa, T. (2010). Analysis of experts' and trainers' views on cyberbullying. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 20(2), 169-181.
  • Juvonen, J. & Gross, E. F. (2008). Extending the school grounds?—bullying experiences in cyberspace. Journal Of School Health, 78(9), 496-505.
  • Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler (22. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kalkan, M., Kaygusuz, C. (2013). İnternet bağımlılığı sorunlar ve çözümler (1.bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Kılıççı, Yadigar. 2006. Okulda ruh sağlığı (5. bs.). İstanbul: Anı Yayıncılık.
  • Köse, S., Özdilek, R., Doğan, P., & Göktaş, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin sanal zorba/sanal kurban olma durumları üzerine bir araştırma. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 55-70.
  • Kocaşahan, N. (2012). Lise ve üniversite öğrencilerinde akran zorbalığı ve sanal zorbalık.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Kowalski, R. M., Limber, S. P., Limber, S., & Agatston, P. W. (2012). Cyberbullying: Bullying in the digital age. John Wiley & Sons.
  • Lei, L., & Wu, Y. (2007). Adolescents' paternal attachment and Internet use. CyberPsychology & Behavior, 10(5), 633-639.
  • Lenhart, Amanda. (19.06.2000). Cyberbullying And Online Teens. [Available online at: http://www.pewinternet.org/PPF/r/216/report_display.asp], Erişim Tarihi: 21.11.2016.
  • Li, Qing. 2007. Bullying in the new playground: research into cyberbullying and cyber victimisation. Australasian Journal of Educational Technology, 23(4), 435-454.
  • Makri-Botsari, E., & Karagianni, G. (2014). Cyberbullying in Greek adolescents: The role of parents. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 3241-3253.
  • Nishina, A., Juvonen, J., & Witkow, M. R. (2005). Sticks and stones may break my bones, but names will make me feel sick: The psychosocial, somatic, and scholastic consequences of peer harassment. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 34(1), 37-48.
  • O’Harra, J. (2012). Midle school counselors’ roles and responsibilities in cyberbullying. Unpublished master thesis, Gonzaga University, Washington DC.
  • Özbay, A. (2013).Ergenlerde siber zorbalık, siber mağduriyet, aleksitimi ve öfke ifade etme biçimleri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özer, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin siber zorbalık yaşama düzeyleri ile siber zorbalığın öğrenciler üzerindeki etkileri ve öğrencilerin siber zorbalıkla baş etme stratejileri. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Özgüven, İ. E. (1992). Hacettepe kişilik envanteri el kitabı (2. bs.). Ankara: Psikolojik Danışma Rehberlik ve Eğitim Merkezi Yayınları.
  • Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2006). Bullies move beyond the schoolyard a preliminary look at cyberbullying. Youth Violence And Juvenile Justice, 4(2), 148-169.
  • Peker, A., Eroğlu, Y., ve Ada, Ş. (2012). Ergenlerde siber zorbalığın ve mağduriyetin yordayıcılarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 185-206.
  • Peker, Adem. 2013. İnsani değerler yönelimli psiko-eğitim programının problemli internet kullanımı ve siber zorbalık üzerindeki etkisi. Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Sakallı, H., Çiftçi, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 6(2), 100-119.
  • Serin, H. (2012). Ergenlerde siber zorbalık/siber mağduriyet yaşantıları ve bu davranışlara ilişkin öğretmen ve eğitim yöneticilerinin görüşleri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Shariff, S. (2005). Cyber-dilemmas in the new millennium: schooll obligations to provide student safety in a virtual school environment. McGill Journal of Education, 40(3), 457-477.
  • Slonje, R., & Smith, P. (2008). Cyberbullying: another main type of bullying. Scandinavian Journal Of Psychology, 49(2), 147-154.
  • Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S., & Tippett, N. (2008). Cyberbullying: ıts nature and impact in secondary school pupils. Journal Of Child Psychology And Psychiatry, 49(4), 376-385.
  • Soydaş, D. K. (2011). Ergenlerde ebeveyn izlemesi, sanal zorbalık ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin cinsiyete göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Spears, B. A., Taddeo, C. M., Daly, A. L., Stretton, A., & Karklins, L. T. (2015). Cyberbullying, help-seeking and mental health in young Australians: Implications for public health. International Journal Of Public Health, 60(2), 219-226.
  • Stys, Y. (2004). Beyond the schoolyard: examining electronic bullying among canadian youth. Doctoral dissertation. Carleton University, Ottawa.
  • Suler, John. (09.11.2007). Conflicts İn Cyberspace: How To Resolve Conflict Online. [Available online at: http://users.rider.edu/~suler/psycyber/therintro.html], Erişim Tarihi: 08.08.2016.
  • Şahin, M., Sarı, S. V., Özer, Ö., ve Er, S. H. (2010). Lise öğrencilerinin siber zorba davranışlarda bulunma ve maruz kalma durumlarına ilişkin görüşleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 257-270.
  • Topcu, Ç., ve Erdur-Baker, Ö. (2016). Zorbalık mağdurlarının yardım alma davranışı ve yardım kaynakları. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 127-145.
  • Topçu, Ç. (2008). The relationship of cyber bullying to empathy, gender, traditional bullying, internet use and adult monitoring. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Topçu, Ç., Yıldırım, A., Erdur-Baker, Ö. (2010, August). Turkish high school students perception of cyber bullying: a qualitative study. The European Conference on Educational Research, Helsinki, Finland.
  • TÜİK. Hane Halkı Bilişim Teknolojilerini Kullanım Araştırması. [Available online at: http://tuik.gov.tr], Erişim Tarihi: 24.07.2019.
  • Türkoğlu, S. (2013). Ergenlerin problemli internet kullanımları ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Ubertini, M. (2010). Cyberbullying may reduce adolescent’s well-being: can life satisfaction and social support protect them. Unpublished doctorate thesis, Hofstra University, New York.
  • Vandebosch, H., & Van Cleemput, K. (2008). Defining cyberbullying: a qualitative research into the perceptions of youngsters. CyberPsychology & Behavior, 11(4), 499-503.
  • Wang, J., Iannotti, R. J., & Nansel, T. R. (2009). School bullying among adolescents in the United States:
  • Physical, verbal, relational, and cyber. Journal of Adolescent health, 45(4), 368-375.
  • Willard, N. E. (2007). The authority and responsibility of school officials in responding to cyberbullying. Journal of Adolescent Health, 41(6), 64-65.
  • Williams, K. R., & Guerra, N. G. (2007). Prevalence and predictors of internet bullying. Journal of Adolescent Health, 41(6), 14-21.
  • Wolak, J., Mitchell, K. J., & Finkelhor, D. (2007). Does online harassment constitute bullying? An exploration of online harassment by known peers and online-only contacts. Journal Of Adolescent Health, 41(6), 51-S58.
  • Yaman, E., & Peker, A. (2012). Ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(3), 819-833.
  • Ybarra, M. L., & Mitchell, K. J. (2004). Online aggressor/targets, aggressors, and targets: A comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(7), 1308-1316.
  • Ybarra, M. L., & Mitchell, K. J. (2007). Prevalence and frequency of Internet harassment instigation: Implications for adolescent health. Journal of Adolescent Health, 41(2), 189-195.
  • Ybarra, M. L., Mitchell, K. J., Wolak, J., & Finkelhor, D. (2006). Examining characteristics and associated distress related to Internet harassment: findings from the Second Youth Internet Safety Survey. Pediatrics, 118(4), 1169-1177.
APA Dogan N, Han Tosunoglu C, Ozer F, AKKAN B (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. , 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
Chicago Dogan Nihal,Han Tosunoglu Cigdem,Ozer Ferah,AKKAN Banu Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. (2020): 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
MLA Dogan Nihal,Han Tosunoglu Cigdem,Ozer Ferah,AKKAN Banu Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. , 2020, ss.162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
AMA Dogan N,Han Tosunoglu C,Ozer F,AKKAN B Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. . 2020; 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
Vancouver Dogan N,Han Tosunoglu C,Ozer F,AKKAN B Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. . 2020; 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
IEEE Dogan N,Han Tosunoglu C,Ozer F,AKKAN B "Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi." , ss.162 - 189, 2020. 10.9779/pauefd.515080
ISNAD Dogan, Nihal vd. "Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi". (2020), 162-189. https://doi.org/10.9779/pauefd.515080
APA Dogan N, Han Tosunoglu C, Ozer F, AKKAN B (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49(0), 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
Chicago Dogan Nihal,Han Tosunoglu Cigdem,Ozer Ferah,AKKAN Banu Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 49, no.0 (2020): 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
MLA Dogan Nihal,Han Tosunoglu Cigdem,Ozer Ferah,AKKAN Banu Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.49, no.0, 2020, ss.162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
AMA Dogan N,Han Tosunoglu C,Ozer F,AKKAN B Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 49(0): 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
Vancouver Dogan N,Han Tosunoglu C,Ozer F,AKKAN B Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 49(0): 162 - 189. 10.9779/pauefd.515080
IEEE Dogan N,Han Tosunoglu C,Ozer F,AKKAN B "Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi." Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, ss.162 - 189, 2020. 10.9779/pauefd.515080
ISNAD Dogan, Nihal vd. "Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulama Görüşleri: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Değişkenlerinin İncelenmesi". Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 49/0 (2020), 162-189. https://doi.org/10.9779/pauefd.515080