100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI
Yıl: 2018 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 344 - 371 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-05-2021
100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI
Öz: Tarihi süreç içerisinde vatandaşlık derslerinin hedeflerine ulaşılmasında kullanılan en önemli ve en somut araçlardan biri ders kitapları olmuştur. Ders kitaplarına bakılarak o dönemin siyasal, kültürel ve düşünce dünyası hakkında bilgilere ulaşılabilmektedir. Bu araştırmanın amacı Osmanlı Devleti’nin son döneminde vatandaşlık eğitimi ders kitabı olan Yeni Malumat-ı Medeniye ve günümüzde 4.sınıfta vatandaşlık ders kitabı olarak okutulan, İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabının incelenip, içeriklerinin karşılaştırılmasıdır. Araştırma verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada analiz birimi olarak yargı bildiren kelime grupları kullanılmıştır. Verilerin analizi sırasında bir dokuman inceleme formu dosyası oluşturulmuş ve bu dosyaya her bir kitapta yer alan ifadeler ayrı ayrı kodlanmıştır. Araştırma sonucunda, ideolojik bir dönem olan Meşrutiyet Döneminde yazılan Yeni Malumat-ı Medeniye ders kitabının, dönemin siyasi ortamına ve ideolojik yapısını ait unsuları içerdiği; İncelenen her iki kitapta bireyin görev ve sorumluluklarına geniş yer verilirken, devletin görev ve sorumluluğu üzerinde kısaca durulduğu tespit edilmiştir. Ayrıca günümüz vatandaşlık kitabında ise Meşrutiyet Döneminde günümüze elde edilen haklara bağlı olarak, bireyin haklarına ve aynı zamanda aktif vatandaşlık üzerinde de durulduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime: WHAT HAS CHANGED KNOWLEDGE i n and 100 YEARS? A COMPARISON of the NEW CITIZENSHIP TODAY’S CITIZENSHIP EDUCATION SCHOOLBOOK
Öz: In the historical process, one of the most important and most concrete tools used to achieve the goals of citizenship lessons has been textbooks. When examined in the textbooks, information about the political, cultural and thought world of that period can be reached. The aim of this research is to compare the contents of the textbook which is the book of Ottoman citizenship education course Yeni Malumatı Medeniye and today's Citizenship research data were collected through qualitat ive research methods through a document analysis. In the analysis of the data, content analysis was used. In the study, word groups reporting jurisdiction were used as an analysis unit. During the analysis of the data, a document file was created and the si education textbook. The tatements contained in each book were separately encoded into this file. As a result of the research, the Yeni Malumat Medeniye, written in an ideological period, the Mesrutiyet Period, contains elements belonging to the political environment and ideolog ical structure of the period; in both books examined, it has been determined that the duties and responsibilities of the individual are given broadly, while the duty and responsibility of the state is also briefly emphasized. Moreover, in today's citizensh ip book, it has been seen that, depending on the rights acquired over time, it also focuses on the rights of the individual and also on active citizenship.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alaca, E. (2017). Cumhuriyet dönemi ilkokul tarih ders kitapları üzerine bir değerlendirme. Journal of Turkish Studies, 12 (28), s. 25-40.
- Aslan, E. (2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Eğitim ve Bilim, 35(158), s. 215-231.
- Aslan, E.(2012). İmparatorluktan cumhuriyete geçiş sürecinde ortaöğretim tarih programlarında değişim. Journal of Turkish Studies, 7 (2), s. 99-128.
- Aybay, R. (1998). Teba-i Osmaniden T.C. yurttaşına geçişin neresindeyiz? A. Ünsal (Ed.), 75 Yılda Teba’dan Yurttaş’a Doğru (s. 37-43). İstanbul: Tarih Vakfı.
- Bakır, K. (2008). II. Meşrutiyet Döneminde milli seçkincilik ve eğitim: Emrullah Efendi Tuba Ağacı Nazariyesi. Doğu Batı, 11, (45), s. 197-213.
- Boykoy, S. (2011). Türkiye’de 1939-1945 yıllarında tarih öğretim programları ve tarih ders kitaplarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (21/2), s. 157-181.
- Civan, M. (2007). Tek parti dönemi ilköğretim vatandaşlık bilgisi ders kitaplarında vatandaş modeli (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Çağlar, A. (1999). 75. Yılında Cumhuriyet’in ilköğretim birikimi. 75 Yılda Eğitim (s. 125-144). İstanbul: Tarih Vakfı.
- Çapa, M. (2009). Ders kitapları (1920-1938). Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü: Atatürk Dönemi (1920-1938), C. II, Ankara, 2009, s. 685-692.
- Çeçen, A. (2007). Türkiye Cumhuriyeti ulus devleti, ulusal Türkiye dizisi: 5. Ankara: Fark.
- Doğan, N. (2011). Osmanlı'dan cumhuriyete ders kitaplarında devlet kavramının iktidar eğitim ilişkisi açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(4), s. 2084-2090.
- Duman, D. ve Tuna, E. (2012). Meşrutiyet dönemi ilk vatandaşlık kitaplarından biri olan “rehber-i ittihad”in içerik analizi. Journal of Turkish Studies, 7 (4), s. 1631-1648.
- Fortna C. B. (2005). Mekteb-i Hümayun, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde İslam, devlet ve eğitim. İstanbul: İletişim.
- Gözübüyük, S. (2002). Türk anayasaları. Ankara: Turhan.
- Gürses. F. (2010). Türkiye’de ders kitaplarında yurttaşlık: Cumhuriyetin kuruluş yıllarından bugüne kavramsal dönüşüm (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- İçen, M. (2017). Osmanlı vatandaşlık eğitimi ders kitabı: Yeni malumat-ı medeniye (Ahmet Ziya- Ali Haydar). İstanbul: DBY.
- Kayaalp, F. (2015). İdeoloji vatandaşlık ilişkisi bağlamında 1923 - 1950 Türkiye’sinde sosyal bilgiler kapsamındaki ders kitaplarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Marshall, T. H. (1965). Class, citizenship and social development. Newyork: Anchor.
- MEB. (2017). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi programı ve kılavuzu. https://ttkb.meb.gov.tr/ adresinden 10.12.2017 tarihinde ulaşılmıştır.
- Merriam, S. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Revised and expanded from case study research in education. USA: JB Printing.
- Nalbant, F. (2014). Türkiye’de vatandaşlık anlayışının gelişimi. III. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı-I (s.79-94). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Polat, E. G. (2011). Osmanlıdan günümüze vatandaşlık anlayışı. Ankara Barosu Dergisi, (3), s. 128-157.
- Sakaoğlu, N. (1995). İlkokul tarih programları ve ders kitapları. S. Özbaran (Edt.), Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (s. 135-144). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
- Şimşek, A. ve Satan, A. (2011). Millî tarihin inşası. İstanbul: Tarihçi.
- Şimşek, A., Alaslan, F.(2014). Milliyetçi tarihten milli tarihe, çatışmacı eğitimden barışçı eğitime doğru Türkiye’de tarih ders kitapları. Akademik Bakış Dergisi, 40, s. 172-190.
- Toprak, Z. (1988). 80. yıldönümünde ‘hürriyetin İlanı’ (1908) ve Rehber-i İttihad. Toplum ve Bilim, S. 42, s. 157-173.
- Uzun, T. (2015). Osmanlı Döneminde Türk milliyetçiliği ideolojisinin kaynakları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28), s. 1-11.
- Ünsal, A. (1998). 75 Yılda tebaa’dan yurttaş’a doğru. İstanbul: Tarih Vakfı.
- Üstel, F. (2009). Makbul vatandaşın peşinde, Meşrutiyet’ten bugüne vatandaşlık eğitimi. İstanbul: İletişim.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- Yıldırım, T. (2014). Meşrutiyetten günümüze tarih ders kitaplarında Türk kimliğinin inşası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Yıldırım, T. (2016). Tarih ders kitaplarında kimlik söylemi. İstanbul: Yeni İnsan.
- Yıldırım, T., & Şimşek, A. (2017). Erken cumhuriyet döneminde “biz” in inşası: tarih ders kitapları üzerine bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), s. 367-389.
- Zabun, B. (Ed.) (2017). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi ders kitabı. Ankara: MEB Devlet Kitapları.
APA | KUŞ Z, ARIK B, ALTUNOK B, İRİDAĞ A (2018). 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 344 - 371. |
Chicago | KUŞ Zafer,ARIK Büşra,ALTUNOK Büşra Nur,İRİDAĞ Aykut 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. (2018): 344 - 371. |
MLA | KUŞ Zafer,ARIK Büşra,ALTUNOK Büşra Nur,İRİDAĞ Aykut 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 2018, ss.344 - 371. |
AMA | KUŞ Z,ARIK B,ALTUNOK B,İRİDAĞ A 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2018; 344 - 371. |
Vancouver | KUŞ Z,ARIK B,ALTUNOK B,İRİDAĞ A 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2018; 344 - 371. |
IEEE | KUŞ Z,ARIK B,ALTUNOK B,İRİDAĞ A "100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.344 - 371, 2018. |
ISNAD | KUŞ, Zafer vd. "100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI". (2018), 344-371. |
APA | KUŞ Z, ARIK B, ALTUNOK B, İRİDAĞ A (2018). 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. Turkish History Education Journal, 7(2), 344 - 371. |
Chicago | KUŞ Zafer,ARIK Büşra,ALTUNOK Büşra Nur,İRİDAĞ Aykut 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. Turkish History Education Journal 7, no.2 (2018): 344 - 371. |
MLA | KUŞ Zafer,ARIK Büşra,ALTUNOK Büşra Nur,İRİDAĞ Aykut 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. Turkish History Education Journal, vol.7, no.2, 2018, ss.344 - 371. |
AMA | KUŞ Z,ARIK B,ALTUNOK B,İRİDAĞ A 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. Turkish History Education Journal. 2018; 7(2): 344 - 371. |
Vancouver | KUŞ Z,ARIK B,ALTUNOK B,İRİDAĞ A 100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI. Turkish History Education Journal. 2018; 7(2): 344 - 371. |
IEEE | KUŞ Z,ARIK B,ALTUNOK B,İRİDAĞ A "100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI." Turkish History Education Journal, 7, ss.344 - 371, 2018. |
ISNAD | KUŞ, Zafer vd. "100 YILDA NE DEĞİŞTİ? YENİ MALUMAT-I MEDENİYE VE GÜNÜMÜZ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTABININ KARŞILAŞTIRILMASI". Turkish History Education Journal 7/2 (2018), 344-371. |