PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS

BAYTAROGLU, DILARA; perçin, gizem

PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS

Gizem ERSEN PERÇİN, (İstanbul Aydın Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Dilara BAYTAROĞLU (İstanbul Aydın Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi

11 0

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 303 - 336 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 13-05-2021

PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS

Öz:

The issue of recognition and enforcement of foreign court decisions in Turkish Law is regulated between the 50th and 60th articles of the Act on Private International and Procedural Law (MÖHUK) entered into force on 12.12.2007 and numbered 5718. In accordance with these regulations, one of the conditions required for achieving recognition or enforcement of a judgement of a foreign court in Turkey is; “These judgemets shall not manifestly contrary to the Turkish public order.” In our study, firstly the concept of public order in private international law and the scope of this concept will be mentioned, and then a brief information will be given about the criteria which are sought in the recognition and enforcement of foreign court decisions in Turkish private international law. Subsequently, it will be focused on the “public order” intervention and given detailed comparative information of which is the subject of our study. At this point, the theory of extenuated effect explaining public order intervention and the purpose of this intervention will be explained. Within the framework of the prohibition of revision, the boundaries of public order intervention and the limits of discretion of the judge shall be examined in the context of basic and procedural criteria. In the course of these examinations, in addition to the Turkish doctrine, the views of the German doctrine on the subject will be discussed and the theoretical knowledge will be tried to be concretized in the light of Turkish Supreme Court decisions.

Anahtar Kelime:

YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİNDE KAMU DÜZENİ MÜDAHALESİ

Öz:

Yabancı mahkeme kararlarının Türk Hukukunda tanınması ve tenfizi, 12.12.2007 yürürlük tarihli ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu'nun (MÖHUK) 50. ve 60. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu düzenlemelere uygun olarak, Türkiye'de bir yabancı mahkeme kararının tanınması veya tenfizi için gerekli şartlardan biri; “hükmün kamu düzenine açıkça aykırı olmaması” dır.Çalışmamızda öncelikle milletlerarası özel hukuk bağlamında kamu düzeni kavramı ve bu kavramın kapsamı ele alınmış, ardından Türk mahkemesinde yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizinde aranan koşullar hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. Daha sonra çalışmamızın konusu olan “kamu düzeni” müdahalesi üzerinde durulmuş ve bu konuda detaylı ve karşılaştırmalı bilgiler verilmiştir.Bu kapsamda, kamu düzeni müdahalesini ve bu müdahalenin amacını açıklayan “hafifletilmiş etki teorisi” incelenmiştir. Revizyon yasağı çerçevesinde kamu düzeni müdahalesinin sınırları ve hâkimin takdir yetkisi sınırları, temel ve usule dayalı kriterler bağlamında incelenmiştir. Konuyla ilgili Türk doktrininin yanı sıra, Alman doktrininin konuyla ilgili görüşleri tartışılmış ve Yargıtay kararları ışığında verilen teorik bilgiler somutlaştırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Akıncı, Ziya (1994) Milletlerarası Ticari Hakem Kararları ve Tenfizi, Ankara, Vedat Publications.
Apaydın, Eylem (2018) ‘Ortak Hayata Son Verilmesi Sonrası Ortak Velayet Hususunda Yasal Düzenleme Gereği’, İnÜHFD, V: 9, I: 1, p.445-476.
Arat, Tuğrul (1964) ‘Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfizi’,AÜHFD, C: 21, S: 1-4, p. 421-527.
Atakan, Arda (2007) ‘Kamu Düzeni Kavramı’, MÜHF- HAD, V.11, I.1-2, p.59-136.
Aygül, Musa (2012) ‘Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Davalarında Bazı Usul Hukuku Problemleri’, MHB, C: 31, S: 2.
Cuniberti, Gilles (2008) ‘The Recognition of Foreign Judgements Lacking Reasons in Europe: Access to Justice Foreign Court Avoidance and Efficiency’, International and Comparative Law Quarterly, V: 1, I: 57, p.25-52.
Çelikel, Aysel ‘Yeni Kanuna Göre Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfiz Şartları’, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/99838, l.a.d. 23.11.2018, p.7-13.
Çelikel, Aysel/ Erdem, Bahadır (2017) Milletlerarası Özel Hukuk, Beta, 15.P.
Çelikel, Aysel/Öztekin Gelgel, Günseli (2017) Yabancılar Hukuku, Renewed 24.P., Beta, p. 66.
D’Alessandro, Elena ‘The Impact of Article 6 of the European Convention of Human Rights on the Enforcement of Foreign Judgements Rendered in a Non-Contracting State’, <http://www.iapl-2011-congress.com/Inhalt/Papers/Paper%20%20%20Dalessandro%20%20The%20Impact%20of%20Article%206.pdf>, p. 1, l.a.d. 23.11.2018.
Dayınlarlı, Kemal (2011) Milli- Milletlerarası Kamu Düzeni ve Tahkime Etkileri, 2. P.
Demir Gökyayla, Cemile (2001) Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Kamu Düzeni, Seçkin.
Doğan, Vahit (2019) Milletlerarası Özel Hukuk, 5th Ed., Ankara.
Dolunay, Ayhan, ‘Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Kamu Düzeni’, <http://docs.neu.edu.tr/staff/ayhan.dolunay/PUBLICATION_2.pdf>, l.a.d. 24.11.2018, p.45-63.
Dolunay, Ayhan (2015) Türk Hukukunda ve Kıbrıs Türk Hukukunda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, On İki Levha Publications, İstanbul.
Ekşi, Nuray (2013) Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, Beta, Istanbul.
Erdoğan, Burcu İrge (2018) ‘5718 Sayılı MÖHUK Uyarınca Tenkis Davasında Uygulanacak Hukukun Kamu Düzeni Bakımından Değerlendirilmesi ve Yetkili Mahkeme’, DEÜHFD, V: 20, I: 1, p.397-430.
Erkan, Mustafa (2012) ‘Bir Tabu: Taşınmazın Aynına İlişkin Davalarda Münhasır Yetki’, SÜHFD, V: 20, I: 1, p. 11-51.
Ersen Perçin, Gizem (2015) ‘Gerekçesiz Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Kamu Düzeni Engeli’, Beykent University Faculty of Law Journal, V: 1, I: 1, p. 61-86.
Esen, Emre (2007) ‘Alman Hukukunda İhtarlı Basit Dava Usulü (Mahnfahren) Çerçevesinde Verilen Kararların Türk Hukukunda Tenfizi’, MHB, I: 1-2, p.21-80.
Gürzumar, Aydanur (1994) ‘Türk Devletler Özel Hukuku Açısından Boşanma Davalarında Kamu Düzeninin Etkisi’, MHB, I: 1-2, p.21-54.
Kropholler, Jan (2006) Internationales Privatrecht, Mohr Siebeck, 6. Neubearbeitete Auflage.
Hoffmeister, Frank/ Kleinlein, Thomas (2013) International Public Order, Max Planck Encyclopedia of Public International Law,<http://opil.oup- law.com/view/10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e1430?prd=EPIL>, l.a.d. 06.11.2018.
Huysal, Burak (2012) ‘6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Getirilen Yenilikler Işığında Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Konusunda Bazı Tespitler’, V: 32, I: 1, p.71-101.
Koneti, Selim (1968) İsviçre Federal Mahkemesinin Borçlar Hukuku Kararları, Ankara.
Koster, J. :Public Policy in Private International Law, Yale Law Journal, V: 29, I: 7, p.744-766.
Köle, Mehmet (2016) Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanıma ve Tenfizinde Usul, Dicle University Faculty of Law Journal, V: 21, I: 34, p.39-98.
Mutlu, Işıl Umut (2003) ‘Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Kamu Düzeninin Etkisi’, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Master’s Thesis, Ankara.
Nomer, Ergin (2018) Milletlerarası Usul Hukuku, Beta, İstanbul.
Nomer, Ergin (1984) ‘Rızai Boşanma ve Kamu Düzeni’, MHB, V: 4, I: 2, p.94-98.
Nomer, Ergin (2010) ‘Yabancı Çekişmesiz Yargı Kararlarının Tanınmasında Kesinleşme Şartı’, Erdoğan Moroğlu's 65th Birthday Award, 2. P., Istanbul, p.909-922.
Nomer, Ergin (2011) ‘Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde “Gerekçe”, İstanbul Kültür University Faculty of Law Journal, V.10, I.1, 2011, p.9-16.
Ökçün, Gündüz (1967) Devletler Hususi Hukukunun Kaynakları ve Kamu Düzeni, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilimler Fakültesi Yayını, Ankara.
Özden, Bülent (1993) ‘Alman Mahkemelerinde “Kamu Düzeni” Kavramının Uygulanması’, Journal of Comparative Law Studies of Istanbul University, I: 19, p.101-106.
Özkan, Işıl (2008) Yargıtay İçtihatlarına Göre Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde ‘‘Uygulanan Hukuk’’ Denetimi'', Prof. Dr. Turgut Akıntürk'e Armağan, Ankara, p. 249-276.
Pürselim, Hatice Selin ‘Son Gelişmeler Işığında Makedonya Mahkemelerı ̇Tarafından Verilen Boşanma Kararlarının Türkiye’de Tanınması’, III. International Conference-Ohrid, The East Of The West, l.a.d. 27-29.06.2018, III. Uluslararası Doğu Batı Konferansı Kitabı, <http://www.dogubati.org/dosyalar/DBBDTAM.pdf>, p. 229-240.
Reid, Karen (2012) ‘A Practitioner’s Guide To The European Convention On Human Rights’, Sweet&Maxwell, 4. P., Londra.
Seviğ, Vedat Raşit ‘Fransız Jürispridansına Bakış’, <http://dergipark.gov.tr/download/article-file/13943>, l.a.d. 23.11.2018, p.191-208.
Seviğ, Vedat Raşit (1996) ‘Milletlerarası Özel Hukuk Alanında Yetki Anlaşmasının Varlığı’, İHFM, I: 3, p.179-190.
Süzen, Begüm (2015) ‘Yabancı Mahkemelerden Verilen Birlikte Velayet Kararlarının Tenfizi’, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, V: 10, I: 133-134, p.27-52.
Şanlı, Cemal (2006) Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Istanbul, Beta, 6. P.
Şanlı, Cemal/ Esen, Emre/ Ataman Figanmeşe, İnci (2015) Milletlerarası Özel Hukuk, Istanbul, Vedat Kitapçılık, 4. P.
Tanrıbilir, Feriha Bilge (2010) ‘5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un Genel Hükümlerinde Yapılan Değişiklikler Üzerine’, TBB Dergisi, S: 87, p. 195-227.
Tarman, Zeynep Derya (2011) ‘Milletlerarası Evlat Edinme Hukukunda Kamu Düzeni Engeli’, AUHFD, I: 2, p. 331-365.
Tarman, Zeynep Derya ‘Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Türkiye’de Tenfizinde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin bazı Tespitler’, Public and Private International Law Bulletin, V: 37, I: 2, p.798-820.
Tekinalp, Gülören (2011) ‘Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları’, Genişletilmiş 11. P., Istanbul, Vedat Publications.
Tiryakioğlu, Bilgin (1996) Yabancı Boşanma Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi, Ankara Publications.
Tütüncübaşı, Uğur (2014) Yabancı Çekişmesiz Yargı Kararlarının Türk Hukukunda Tanınması, Adalet.
Yağcı, Salim Serdar (2017) ‘Milletlerarası Özel Hukukta Vasıflandırma’, D.E.Ü. Faculty of Law Journal, V: 19, p. 2633-2646, <www.unece.org/mission.html> l.a.d. 26.12.2018)

APA	perçin g, BAYTAROGLU D (2019). PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. , 303 - 336.
Chicago	perçin gizem,BAYTAROGLU DILARA PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. (2019): 303 - 336.
MLA	perçin gizem,BAYTAROGLU DILARA PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. , 2019, ss.303 - 336.
AMA	perçin g,BAYTAROGLU D PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. . 2019; 303 - 336.
Vancouver	perçin g,BAYTAROGLU D PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. . 2019; 303 - 336.
IEEE	perçin g,BAYTAROGLU D "PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS." , ss.303 - 336, 2019.
ISNAD	perçin, gizem - BAYTAROGLU, DILARA. "PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS". (2019), 303-336.

APA	perçin g, BAYTAROGLU D (2019). PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 0(2), 303 - 336.
Chicago	perçin gizem,BAYTAROGLU DILARA PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi 0, no.2 (2019): 303 - 336.
MLA	perçin gizem,BAYTAROGLU DILARA PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, vol.0, no.2, 2019, ss.303 - 336.
AMA	perçin g,BAYTAROGLU D PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi. 2019; 0(2): 303 - 336.
Vancouver	perçin g,BAYTAROGLU D PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi. 2019; 0(2): 303 - 336.
IEEE	perçin g,BAYTAROGLU D "PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS." Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 0, ss.303 - 336, 2019.
ISNAD	perçin, gizem - BAYTAROGLU, DILARA. "PUBLIC ORDER INTERVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS". Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi 2 (2019), 303-336.