Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış

Asiye Ayben ÇELİK, (Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İşletme Fakülte, Manisa, Türkiye)
Gözde AKDENİZ (Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İşletme Fakülte, Manisa, Türkiye)
Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi
7 1
Yıl: 2020 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 367 - 402 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-05-2021

Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış

Öz:
Yaşam döngüsünde ebeveynliğe geçiş, toplumsal cinsiyet rollerinin de etkisiyle özellikle kadının yaşamında radikal değişikliklere yol açmaktadır. Kadın, gebelikten itibaren annelik rolünü benimseyebilmek ve adapte olabilmek için farkındalık düzeyi, sorumluluk alma ve role katılım isteği doğrultusunda çaba harcamaktadır. Kadına bu süreçte annelik endüstrisi mal ve hizmetleriyle destek olmaktadır. Çalışmayla kadının anneliğe geçişinin, role adaptasyonu ve tüketim alışkanlıklarındaki değişimin Meleis’in Geçiş Kuramı, Mercer’in Annelik Rolüne Erişim ve Schwartz’ın Norm Aktivasyon kuramları açısından değerlendirilmesi; kadının süreçteki tüketim alışkanlıklarındaki değişimin tüketici davranışları perspektifinden incelenmesi amaçlanmaktadır. Derleme niteliğindeki çalışmada, kadının annelik rolüne katılımındaki başarısının gözlemlenebileceği tüketim tercihi değişimleri ortaya konmaktadır. Bulgular arasında alkol, sigara gibi alışkanlıkların bağımlılık etkisiyle tam olarak terk edilemediği, beslenmede olumlu değişim sağlanabildiği, farkındalıkla ilintili olarak kozmetik ürünlerde sağlığın öne çıkabildiği görülmüştür.
Anahtar Kelime:

A Theoretical Perspective on the Transition of Women to Motherhood and Change in Consumption Behaviorsd

Öz:
Transition to parenthood in the life cycle, with the effect of genderroles, leads to radical changes especially in woman’s life. The womanstrives to adopt and adapt to the motherhood role since pregnancy,in line with her awareness level, taking responsibility and desire toparticipate in the role. In this process, the maternity industry supportsthe woman with its goods and services. With this study, it’s aimed togive a focus from the consumer behavior view to women’s adaptationprocesses and consumption behavior changes with being mother viaTransition Theory of Meleis, Mercer’s Maternal Role Attainment The ory and Schwartz’s Norm Activation Theory. This review article putsforward the changes in consumption preferences, can be observed forthe success of women in participating in the maternal role. Amongthe findings, it was observed that habits such as alcohol and cigarettescould not be completely abandoned due to the effect of addiction, apositive change could be achieved in nutrition, and health could cometo the fore in cosmetic products related to awareness.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arıca, D. A., Selçuk, L. B., Aran, T., Ateş, E., Yaylı, S., ve Bahadır, S. (2017). Gebelikte kozmetik ve kişisel bakım ürünü kullanımı. Türk Dermatoloji Dergisi, 11(1), 22-27.
  • Balsak, D., Yıldırım, Y., Avcı, M. E., Töz, E., Gültekin, E., Kayhan, K., vd. (2007). Ege bölgesinde yaşayan gebe kadınların gebelik egzersizleri hakkındaki bilgi ve davranışlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 200-204.
  • Baştürk, A., Kutlucan, L., Kutlucan, A., Pekin, A. T., Akıncı, S., Dağlı, M., vd. (2016). Gebelerdeki anemi farkındalığı ve anemi gelişimine etkili faktörlerin değerlendirilmesi. European Journal of Health Sciences, 2(1), 1-4.
  • Brouse, A. J. (1988). Easing the transition to the maternal role. Journal of Advanced Nursing, 13, 167-172.
  • Brown, M. A., & Powell-Cope, G. M. (1991). AIDS family caregiving: Transitions through uncertainty. Nursing Research, 40(6), 338-345.
  • Canarslan, N. Ö., ve Uz, C. Y. (2019). Annelerin ve hamilelerin organik gıda satın alma davranışları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 457-478.
  • Catanzaro, M. (1990). Transitions in midlife adults with long-term illness. Holistic Nursing Practice, 4(3), 65-73. Christman, N. J., McConnell, E. A., Pfeiffer, C., Webster, K. K., Schmitt,
  • M., & Ries, J. (1988). Uncertainty, coping, and distress following myocardial infarction: Transition from hospital to home. Research in Nursing & Health, 11(2), 71-82.
  • Clarke, P. E., & Gross, H. (2004). Women’s behaviour, beliefs and information sources about physical exercise in pregnancy. Midwifery, 20(2), 133-141.
  • Condi, J. K., Oliver, A., & Williams, E. (1986). Managing the transition to a neuro-science unit. The Journal of Neuroscience Nursing, 18(4), 200-205.
  • Çağdaş, A., Arslan, E., Erbay, F., ve Orçan, M. (2010). Etkili annelik eğitim programının annelerin benlik saygısına ve anne çocuk ilişkisine etkisinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 7-21.
  • Çağlar, A. B., ve Saral, S. (2014). Kozmetolojide toksisite sorunu. Türk Dermatoloji Dergisi, 8(4), 248-251.
  • Çalışır, H., (2003). İlk kez anne olan kadınların annelik rolü başarımlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. (Doktora Tezi, Ege Üniversitesi). YÖK Başkanlığı Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (Tez No. 124134).
  • Çelik, A. A., (2014). Yaşam döngüsünde kadının anneliğe geçişi ile birlikte doğan yeni bir endüstri: Annelik endüstrisi. O. S. Dalkılıç (Ed.), Çalışanne - Kadın akademisyenlerin kaleminden çalışma yaşamında annelik (ss. 313-338). İstanbul: Nobel Kitabevi.
  • De Benoist, B., Cogswell, M., Egli, I., & McLean, E. (2008). Worldwide prevalence of anaemia 1993-2005. WHO Global Database of Anaemia.
  • De Groot, J. I., & Steg, L. (2009). Morality and prosocial behavior: The role of awareness, responsibility, and norms in the norm activation model. The Journal of Social Psychology, 149(4), 425-449.
  • De Santis, M., De Luca, C., Mappa, I., Quattrocchi, T., Angelo, L., & Cesari, E. (2011). Smoke, alcohol consumption and illicit drug use in an Italian population of pregnant women. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 159(1), 106-110.
  • Dougherty, C. M. (1990). The near-death experience as a major life transition. Holistic Nursing Practice, 4(3), 84-90.
  • Ebrahim, S. H., Luman, E. T., Floyd, R. L., Murphy, C. C., Bennett, E. M., & Boyle, C. A. (1998). Alcohol consumption by pregnant women in the United States during 1988–1995. Obstetrics & Gynecology, 92(2), 187-192.
  • Ekin, V. (2018). İnceden İnceye Genişleyen Sektör. Brandmap, 26, 60- 63.
  • Ethen, M. K., Ramadhani, T. A., Scheuerle, A. E., Canfield, M. A., Wyszynski, D. F., Druschel, C. M., et al. (2009). Alcohol consumption by women before and during pregnancy. Maternal and Child Health Journal, 13(2), 274-285.
  • Evenson, K. R., Savitz, D. A., & Huston, S. L. (2004). Leisure-time physical activity among pregnant women in the US. Paediatric and Perinatal Epidemiology, 18(6), 400-407.
  • Fairburn, C. G., & Welch, S. L. (1990). The impact of pregnancy on eating habits and attitudes to shape and weight. International Journal of Eating Disorders, 9(2), 153-160.
  • Fouquier, K. F. (2013). State of the science: Does the theory of maternal role attainment apply to African American motherhood? Journal of Midwifery & Women’s Health, 58(2), 203-210.
  • Gaston, A., & Cramp, A. (2011). Exercise during pregnancy: A review of patterns and determinants. Journal of Science and Medicine in Sport, 14, 299–305.
  • Han, H. (2014). The norm activation model and theory-broadening: Individuals’ de-cision-making on environmentally responsible convention attendance. Journal of Environmental Psychology, 40, 462-471.
  • Han, H., Jae, M. & Hwang, J. (2016). Cruise travelers’ environmentally responsible decision-making: An integrative framework of goal-directed behavior and norm activa-tion process. International Journal of Hospitality Management, 53, 94-105.
  • Henderson, A. D. (1989). Use of social support in a transition house for abused women. Health Care for Women International, 10(1), 61- 73.
  • Honkanen, P., Verplanken, B., & Olsen, S. O. (2006). Ethical values and motives driving organic food choice. Journal of Consumer Behaviour, 5(5), 420-430.
  • Imle, M. A. (1990). Third trimester concerns of expectant parents in transition to parenthood. Holistic Nursing Practice, 4(3), 25-3
  • Imle, M. A., & Atwood, J. R. (1988). Retaining qualitative validity while gaining quantitative reliability and validity: Development of the transition to parenthood concerns scale. Advances in Nursing Science, 11(1), 61-75.
  • Johnson, J. L., Ratner, P. A., Bottorff, J. L., Hall, W., & Dahinten, S. (2000). Pre-venting smoking relapse in postpartum women. Nursing Research, 49(1), 44-52.
  • Kaya, A. ve Saçkes, M. (2005). Benlik saygısı geliştirme programının ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Reh-berlik Dergisi, 3(21), 49-56.
  • Kim, H. W. (2009). Development of the pregnancy nutrition knowledge scale and its relationship with eating habits in pregnant women visiting community health center. Journal of Korean Academy of Nursing, 39(1), 33-43.
  • Kocaöz, S., ve Eroğlu, K. (2014). Kozmetik ürünler ve kadın sağlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(5), 413-420.
  • Koniak-Griffin, D. (1993). Maternal role attainment. Image: The Journal of Nursing Scholarship, 25(3), 257-262.
  • Konuk, F. A. (2018). Antecedents of pregnant women’s purchase intentions and willingness to pay a premium for organic food. British Food Journal, 120, 1561-1573.
  • Köken, G. N., Derbent, A. U., Erol, O., Saygın, N., Ayık, H., ve Karaca, M. (2013). Awareness and use of folic acid among reproductive age and pregnant women. Journal of the Turkish German Gynecological Association, 14(2), 87-91.
  • Kublay, G., Terzioğlu, F. ve Karatay, G. (2008). Gebelik ve sigara, T.C. Sağlık Ba-kanlığı. Erişim adresi: https://havanikoru.saglik.gov.tr/ dosya/dokumanlar/sagligimiza_etkileri/Gebelik_ve_Sigara.pdf
  • Lang, C., Fisher, M., Neisa, A., MacKinnon, L., Kuchta, S., MacPherson, S., et al. (2016). Personal care product use in pregnancy and the postpartum period: Implications for exposure assessment. International Journal of Environmental Research and Public Health, 13(1), 105.
  • Majewski, J. L. (1986). Conflicts, satisfactions, and attitudes during transition to the maternal role. Nursing Research, 35(1), 10-14.
  • Majewski, J. L. (1987). Social support and the transition to the maternal role. Health Care for Women International, 8(5-6), 397-407.
  • Meleis, A. I., & Rogers, S. (1987). Women in transition: being versus becoming or being and becoming. Health Care for Women International, 8(4), 199-217.
  • Meleis, A. I., Sawyer, L. M., Im, E. O., Messias, D. K. H., & Schumacher, K. (2000). Experiencing transitions: An emerging middle-range theory. Advances in Nursing Science, 23(1), 12-28.
  • Mercer, R. T. (1981). A theoretical framework for studying factors that impact on the maternal role. Nursing Research, 30, 73-77.
  • Mercer, R. T. (1985). The process of maternal role attainment over the first year. Nursing Research, 34(4), 198-203.
  • Mercer, R. T. (2004). Becoming a mother versus maternal role attainment. Journal of Nursing Scholarship, 36(3), 226-232.
  • Ögel, K. (t.y.). Sigara, alkol, uyuşturucu ve diğer bağımlılıklar: Özel popülasyonlar, Erişim adresi: http://www.ogelk.net/Dosyadepo/ ozel_durumlar.pdf
  • Padel, S., & Foster, C. (2005). Exploring the gap between attitudes and behaviour: Understanding why consumers buy or do not buy organic food. British Food Journal, 107(8), 606-625.
  • Pirdal, H., Yalçın, B. M., ve Ünal, M. (2016). Gebelerin gebelik izlemleri, gebelikleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 20(1), 7-15.
  • Poudevigne, M. S., & O’Connor, P. J. (2006). A review of physical activity patterns in pregnant women and their relationship to psychological health. Sports Medicine, 36, 19–38.
  • Pridham, K. F., & Chang, A. S. (1992). Transition to being the mother of a new infant in the first 3 months: Maternal problem solving and self-appraisals. Journal of Advanced Nursing, 17(2), 204-216.
  • Pridham, K. F., Lytton, D., Chang, A. S., & Rutledge, D. (1991). Early postpartum transition: Progress in maternal identity and role attainment. Research in Nursing & Health, 14(1), 21-31.
  • Ridgeway, C. L., & Correll, S. J. (2004). Motherhood as a status characteristic. Journal of Social Issues, 60(4), 683-700.
  • Rouillon, S., Deshayes-Morgand, C., Enjalbert, L., Rabouan, S., Hardouin, J. B., Migeot, V., et al. (2017). Endocrine disruptors and pregnancy: Knowledge, attitudes and prevention behaviors of French women. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(9), 1021.
  • Sabuncu, İ. (2013, Kasım). Organik tarımsal üretim, ürün pazarı ve fiyatlandırma. Uluslararası 2. Helal ve Sağlıklı Gıda Kongresinde sunulan sözlü bildiri, Konya, Türkiye.
  • Schifferstein, H. N., & Ophuis, P. A. (1998). Health-related determinants of organic food consumption in the Netherlands. Food Quality and Preference, 9(3), 119-133.
  • Schumacher, K. L., & Meleis, A. I. (1994). Transitions: A central concept in nursing. Image: The Journal of Nursing Scholarship, 26(2), 119-127.
  • Schwartz, S. H. (1977). Normative influences on altruism. Advances in Experimental Social Psychology, 10(1), 221-279.
  • Steg, L., & De Groot, J. (2010). Explaining prosocial intentions: Testing causal rela-tionships in the norm activation model. British Journal of Social Psychology, 49(4), 725-743.
  • Şeker, F. D., Aydoğdu, M., ve Akgür, S. A. (2019). Gebelerde sigara ve kafein kulla-nımının depresyon ve anksiyete düzeyleri ile ilişkisi. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 21-31.
  • Thurber, F., & DiGiamarino, L. (1992). Development of a model of transitional care for the HIV-positive child and family. Clinical Nurse Specialist, 6(3), 142-146.
  • Tomlinson, P. S. (1987). Spousal differences in marital satisfaction during transition to parenthood. Nursing Research, 36(4), 239-243.
  • Topçu, E. (2017, Mart 27). Türk tüketicisi kozmetikte “doğal”a yöneldi. Ekovitrin. Erişim adresi: https://www.ekovitrin.com/ekonomi/ turk-tuketicisi-kozmetikte-dogala-yoneldi-h67933.html
  • Tunç, S. Y., Görük, N. Y., Ceylan, B., ve Tunç, N. (2012). Kadın doğum polikliniğine başvuran kadınlarda gebelik ve demir eksikliği anemisi ilişkisi. Journal of Clinical and Experimental Investigations/ Klinik ve Deneysel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 49-52.
  • Turgut, N., Güldür, A., Çakmakçı, H., Şerbetçi, G., Yıldırım, F., Yumru,
  • A. E., vd. (2017). Gebe okulunda eğitim alan gebelerin bilgi düzeyleri üzerine bir araştırma. JAREN/Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 3(1), 1-8.
  • Weng, X., Odouli, R., & Li, D. K. (2008). Maternal caffeine consumption during pregnancy and the risk of miscarriage: A prospective cohort study. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 198(3), 279.e1-279.e8.
  • Yiridoe, E. K., Bonti-Ankomah, S., & Martin, R. C. (2005). Comparison of consumer perceptions and preference toward organic versus conventionally produced foods: A review and update of the literature. Renewable Agriculture and Food Systems, 20(4), 193-205.
  • Zimmer, B. A. (2000). Smoking relapse during postpartum. The Online Journal of Knowledge Synthesis for Nursing, 7(1), 71-77. Erişim adresi: https://sigmapubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ j.1524-475X.2000.00071.x Erişim tarihi: 14 Eylül 2020
APA Çelik A, AKDENİZ G (2020). Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. , 367 - 402.
Chicago Çelik Asiye Ayben,AKDENİZ GÖZDE Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. (2020): 367 - 402.
MLA Çelik Asiye Ayben,AKDENİZ GÖZDE Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. , 2020, ss.367 - 402.
AMA Çelik A,AKDENİZ G Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. . 2020; 367 - 402.
Vancouver Çelik A,AKDENİZ G Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. . 2020; 367 - 402.
IEEE Çelik A,AKDENİZ G "Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış." , ss.367 - 402, 2020.
ISNAD Çelik, Asiye Ayben - AKDENİZ, GÖZDE. "Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış". (2020), 367-402.
APA Çelik A, AKDENİZ G (2020). Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 12(2), 367 - 402.
Chicago Çelik Asiye Ayben,AKDENİZ GÖZDE Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi 12, no.2 (2020): 367 - 402.
MLA Çelik Asiye Ayben,AKDENİZ GÖZDE Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.2, 2020, ss.367 - 402.
AMA Çelik A,AKDENİZ G Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi. 2020; 12(2): 367 - 402.
Vancouver Çelik A,AKDENİZ G Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi. 2020; 12(2): 367 - 402.
IEEE Çelik A,AKDENİZ G "Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış." Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 12, ss.367 - 402, 2020.
ISNAD Çelik, Asiye Ayben - AKDENİZ, GÖZDE. "Kadının Anneliğe Geçişi ile TüketimAlışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış". Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi 12/2 (2020), 367-402.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 17:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları