İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki
Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 268 - 286 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18039/ajesi.756498 İndeks Tarihi: 04-06-2021
İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki
Öz: Bu çalışma, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının uzamsal görselleştirme ile zihnin uzamsalalışkanlık düzeyleri arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, öğretmen adaylarının uzamsalgörselleştirme ve zihnin uzamsal alışkanlık düzeyleri incelenmiş ayrıca cinsiyet ve sınıf seviyesi değişkenlerinegöre anlamlı bir değişim gösterip göstermediği araştırılmıştır. Çalışmaya, İç Anadolu Bölgesinde bir devletüniversitesi lisans programına kayıtlı 196 ilköğretim matematik öğretmen adayı katılmıştır. Araştırma, ilişkiseltarama modeli olarak tasarlanmıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak uzamsal görselleştirme testi ve zihninuzamsal alışkanlıkları ölçeği kullanılmıştır. Veriler betimsel istatistik, bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlüvaryans analizi (ANOVA) ve Pearson korelasyon katsayı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda,öğretmen adaylarının zihinsel döndürme sorularında zihinsel katlama sorularına göre daha başarılı oldukları tespitedilmiştir. Buna ek olarak, öğretmen adayları zihin uzamsal alışkanlıkları ölçeğinde en yüksek ortama puanıgörselleştirme ve örüntüyü fark etme alt boyutlarında, en düşük ortalamayı ise uzamsal kavram kullanımı altboyutunda elde etmişlerdir. Öğretmen adaylarının uzamsal görselleştirme ve zihnin uzamsal alışkanlıkları toplampuanları arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca, öğretmen adaylarının cinsiyet değişkeninuzamsal görselleştirme ve zihnin uzamsal alışkanlık düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı ancak sınıfseviyesi değişkeninin uzamsal görselleştirme üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Birincisınıfa devam eden öğretmen adaylarının uzamsal görselleştirme düzeyleri ikinci sınıfta devam eden öğretmenadaylarından anlamlı derecede yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abay, S., Tertemiz, N. and Gökbulut, Y. (2018). Investigation in several variables the spatial skills of teacher candidates. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1), 45-62. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.437657 adresinden 10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Arcavi, A. (2003). The role of visual representations in the learning of mathematics. Educational Studies in Mathematics, 52(3), 215-241. https://doi.org/10.1023/A:1024312321077 adresinden 10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Battista, M.T. (1990). Spatial visualization and gender differences in high school geometry. Journal for Research in Mathematics Education, 21(1), 47-60. https://doi.org/10.2307/749456 adresinden 10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Battista, M.T. (2007). The development of geometric and spiral thinking. In F. K. Lester Jr. (Ed.), Second handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 843-908). Charlotte, NC: Information Age.
- Ben-Chaim, D., Lappan, G. and Houang, R.T. (1988). The effect of instruction on spatial visualization skills of middle school boys and girls. American Educational Research Journal, 25(1), 51-71. https://doi.org/10.3102/00028312025001051 adresinden 10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Boakes, N.J. (2009). Origami instruction in the middle school mathematics classroom: Its impact on spatial visualization and geometry knowledge of students. RMLE Online, 32(7), 1-12. https://doi.org/10.1080/19404476.2009.11462060 adresinden 10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Booth, R.D. and Thomas, M.O. (1999). Visualization in mathematics learning: Arithmetic problem-solving and student difficulties. The Journal of Mathematical Behavior, 18(2), 169-190. https://doi.org/10.1016/S0732-3123(99)00027-9 adresinden 10.04.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Cantürk-Günhan, B., Turgut, M. and Yılmaz, S. (2009). Spatial ability of a mathematics teacher: The case of Oya. IBSU Scientific Journal, 3(1), 151-158. https://journal.ibsu.edu.ge/index.php/ibsusj/article/view/100 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Cuoco, A., Goldenberg, E.P. and Mark, J. (1996). Habits of mind: An organizing principle for mathematics curricula. Journal of Mathematical Behavior, 15(4), 375– 402. https://nrich.maths.org/content/id/9968/Cuoco_etal-1996.pdf adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir
- Çeker, F. (2018). Aday ortaokul matematik öğretmenlerinin zihnin uzamsal alışkanlıkları düzeyleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 21.10.2018 tarihinde erişilmiştir.
- Çilingir-Altıner, E. (2018). Relationship between spatial thinking and puzzle games of elementary school students. International Online Journal of Educational Sciences, 10(1), 75–87. https://doi.org/10.15345/iojes.2018.01.008 adresinden 21.10.2018 tarihinde erişilmiştir.
- Deno, J.A. (1995). The relationship of previous experiences to spatial visualization ability. Engineering Design Graphics Journal, 59(3), 5-17. https://eric.ed.gov/?id=EJ522170 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Dündar, S. (2014). Bilişsel stilleri farklı öğretmen adaylarının uzamsal becerilerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 102-112. https://doi.org/10.14686/BUEFAD.201416209 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Ekici, S., Babayiğit-Irez, G., Saygın, O., Göksel, A.G. and Yıldız, Y. (2018). Investigation of spatial visualization and spatial anxiety of faculty of sport sciences and primary school teachers’ students of faculty of education. European Journal of Education Studies, 4(9), 117-127. https://doi.org/10.5281/zenodo.1295647 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Erkek, Ö., Işıksal, M. and Çakıroğlu, E. (2017). A study on pre-service teachers’ spatial visualization ability and spatial anxiety. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 33–50. https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/296345 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Fennema, E. and Tartre, L.A. (1985). The use of spatial visualization in mathematics by girls and boys. Journal for Research in Mathematics Education, 16(3), 184-206. https://www.jstor.org/stable/pdf/748393.pdf?casa_token=udIZPceZjIoAAAAA:ula9MHc1ZGhIJln7A9 7ONTunE_id3sMZ1yDg1FUmek7JMk1tBoDO7nO0kEJyO37aPA1zDUKyus58zcqLk0_49RY4dXkcX uRQ7bCXC8TxGnvWDAJQ4A adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Hacıömeroğlu, G. ve Hacıömeroğlu, E.S. (2017). Cinsiyet, uzamsal beceri, mantıksal düşünme becerisi ve çözüm tercihleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 116- 131. https://doi.org/10.17984/adyuebd.310833 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Hannafin, R.D., Truxaw, M.P., Vermillion, J.R. and Liu, Y. (2008). Effects of spatial ability and instructional program on geometry achievement. The Journal of Educational Research, 101(3), 148- 157. https://doi.org/10.3200/JOER.101.3.148-157 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Idris, N. (2005). Spatial visualization and geometry achievement of form two students. Journal Pendidikan, 25 (1), 29- 40. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.514.1214&rep=rep1&type=pdf adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Işık, A. ve Konyalıoğlu, A.C. (2005). Matematik eğitiminde görselleştirme yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 462-471. https://scholar.google.com/scholar?hl=tr&as_sdt=0%2C5&q=Işık%2C+A.+ve+Konyalıoğlu%2C+A.C. +%282005%29.+Matematik+eğitiminde+görselleştirme+yaklaşımı.+Atatürk+Üniversitesi+Kazım+Kar abekir+Eğitim+Fakültesi+Dergisi%2C+11%2C+462-471&btnG adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Just, M.A. and Carpenter, P.A. (1985). Cognitive coordinate systems: accounts of mental rotation and individual differences in spatial ability. Psychological Review, 92, 137–172. https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a146149.pdf adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
- Kayhan-Kırmaç, E.B. ve Bulut, S. (2013). Uzamsal görselleştirme problemleri çözme etkinliklerinin öğretmen adaylarının zihinsel döndürme problemleri çözmelerine nasıl yardımcı olduğu üzerine bir durum çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 18-46. https://doi.org/10.14686/201321979 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Kim, M. (2011). Effects of a GIS course on three components of spatial literacy. (Unpublished doctoral thesis). Texas A&M University, College Station, Texas, USA.
- Korkmaz, H.İ. and Tekin, B. (2020). Investigating spatial thinking skills of prospective preschool teachers. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 13(1), 191-204. https://doi.org/10.30831/akukeg.561847
- Korkmaz, S, Dündar, S. ve Yaman, H. (2016). Problem çözmede zihnin matematiksel alışkanlıkları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 7(1), 35-61. https://doi.org/10.16949/turcomat.77154 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Köse, Y.N. ve Tanışlı, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının geometrideki zihinsel alışkanlıkları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1203-1230. https://doi.org/10.12738/estp.2014.3.1864 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Leikin, R. (2007). Habits of mind associated with advanced mathematical thinking and solution spaces of mathematical tasks. In the proceedings of the Fifth Conference of the European Society for Research in Mathematics Education. http://www.mathematik.unidortmund.de/~erme/CERME5b/WG14.pdf#page=112 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Leopold, C. (2005). Geometry education for developing spatial visualisation abilities of engineering students. Journal Biuletyn of Polish Society for Geometry and Engineering Graphics, 15, 39-45. https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.baztech-1f276921-6ab8-444a-95d3-83d8f30020b3 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Linn, M.C. and Petersen, A.C. (1985). Emergence and characterization of sex differences in spatial ability: A meta-analysis. Child Development, 56, 1479–1498. https://doi.org/10.2307/1130467 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Lohman, D.F. (1996). Spatial ability and G. In I. Dennis and P. Tapsfield (Eds.), Human abilities: Their nature and measurement (pp. 97–116). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
- McGee, M.G. (1979). Human spatial abilities: Psychometric studies and environmental, genetic, hormonal, and neurological influences. Psychological Bulletin, 86(5), 889. https://doi.org/10.1037/0033-2909.86.5.889 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Matematik dersi öğretim program (ilkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar. Ankara.
- Nagy-Kondor (2017). Spatial ability: Measurement and development. In M.S. Khine (Ed.) Visual-spatial Ability in STEM Education: Transforming Research into Practice, (pp. 35-38). Springer.
- National Council of Teachers of Mathematics (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
- Olkun, S. (2003). Making connections: Improving spatial abilities with engineering drawing activities. International Journal of Mathematics Teaching and Learning, 3(1), 1–10. http://www.ex.ac.uk/cimt/ijmtl/ijabout.htm adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Özcan, K.V., Akbay, M. ve Karakuş, T. (2016). Üniversite öğrencilerinin oyun oynama alışkanlıklarının uzamsal becerilerine etkisi. Kastamonu Education Journal, 24(1), 37-52. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/210019 adresinden 18.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Pallant, J. (2002). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS. Australia: Edmundsbury Press
- Polat, K., Oflaz, G. ve Akgün, L. (2019). Görsel ispat becerisinin, Van Hiele geometrik düşünme düzeyleri ve uzamsal yetenek ile ilişkisi. Erciyes Journal of Education, 3(2), 105-122. https://doi.org/10.32433/eje.604126
- Prokýšek, M. and Štípek, J. (2016). Spatial intelligence of university students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 217, 372 – 376. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.02.105 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Sarı, M.H. (2016). Uzamsal beceri ve uzamsal kaygı arasındaki ilişki: Sınıf öğretmeni adayları üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(3), 646-658. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.277877 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Sezen-Yüksel, N. (2017). Measuring Spatial Visualization: Test Development Study. In M.S. Khine (Eds.), Visualspatial Ability in STEM Education: Transforming Research into Practice, (pp. 59-84). Springer,
- Sezen-Yüksel, N. ve Bülbül, A. (2014). Uzamsal görselleştirme üzerine test geliştirme çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(2), 124-142. https://doi.org/10.17522/nefefmed.32631 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Sherman, J. (1980). Mathematics, spatial visualization, and related factors: Changes in girls and boys, Grades 8- 11. Journal of Educational psychology, 72(4), 476. https://doi.org/10.1037/0022-0663.72.4.476 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Strong, S. and Smith, R. (2001). Spatial visualization: fundamentals and trends in engineering graphics. Journal of Industrial Technology, 18(1), 1-6. https://www.researchgate.net/publication/242042592_Spatial_Visualization_Fundamentals_and_Trends _in_Engineering_Graphics adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. Boston, MA: Allyn & Bacon/Pearson Education.
- Ünveren-Bilgiç, E.N. (2018). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel zihin alışkanlıklarının problem çözme sürecinde incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1), 63-82. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.437659 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Turgut, M., Cantürk-Günhan, B. ve Yılmaz, S. (2009). Uzamsal yetenek hakkında bir bilgi seviyesi incelenmesi. Education Sciences, 4(2), 317-326. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/185937 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Turgut, M. ve Yenilmez, K. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının uzamsal görselleştirme becerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 243-252. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/27.yenilmez.pdf adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Turgut, M., Yenilmez, K. ve Balbağ, M.Z. (2017). Öğretmen adaylarının mantıksal ve uzamsal düşünme becerileri: bölüm, cinsiyet ve akademik performansın etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 265-283. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/300116 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Turgut, M. ve Yılmaz, S. (2012). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin uzamsal yeteneklerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 69-79. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/786964 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Yurt, E. and Tünkler, V. (2016). A Study on the spatial abilities of prospective social studies teachers: a mixed method research. Educational Sciences: Theory and Practice, 16(3), 965-986. https://doi.org/10.12738/estp.2016.3.0324 adresinden 02.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
| APA | şen ö (2021). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. , 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| Chicago | şen özgür İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. (2021): 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| MLA | şen özgür İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. , 2021, ss.268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| AMA | şen ö İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. . 2021; 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| Vancouver | şen ö İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. . 2021; 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| IEEE | şen ö "İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki." , ss.268 - 286, 2021. 10.18039/ajesi.756498 |
| ISNAD | şen, özgür. "İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki". (2021), 268-286. https://doi.org/10.18039/ajesi.756498 |
| APA | şen ö (2021). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International , 11(1), 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| Chicago | şen özgür İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International 11, no.1 (2021): 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| MLA | şen özgür İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International , vol.11, no.1, 2021, ss.268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| AMA | şen ö İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International . 2021; 11(1): 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| Vancouver | şen ö İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International . 2021; 11(1): 268 - 286. 10.18039/ajesi.756498 |
| IEEE | şen ö "İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki." Anadolu Journal of Educational Sciences International , 11, ss.268 - 286, 2021. 10.18039/ajesi.756498 |
| ISNAD | şen, özgür. "İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Görselleştirme ve Zihnin Uzamsal Alışkanlıkları Arasındaki İlişki". Anadolu Journal of Educational Sciences International 11/1 (2021), 268-286. https://doi.org/10.18039/ajesi.756498 |
