TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU
Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 409 - 437 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-06-2021
TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU
Öz: 2010 yılında yapılan Anayasa Değişikliği ile getirilen bireysel başvuru hakkı, kamu gücü tarafından temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen kişilerin başvurabileceği bir kanun yoludur. Anayasanın 148. maddesinde, herkesin bireysel başvuru yapabileceği öngörülmüş iken, 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 46. maddesinin 2. fıkrası uyarınca kamu tüzel kişilerinin bireysel başvuru yapması yasaklanmıştır. Anayasal düzenleme ile kanuni düzenleme arasındaki uyumsuzluk, temel hak ve özgürlüklerin korunması ve güvence altına alınması amacı bakımından değerlendirilmesi ve çözülmesi gereken bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. Çalışmamız, söz konusu sorunu ele almayı ve mümkün olan çözüm önerilerini sunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelime: THE ISSUE OF THE RIGHT TO INDIVIDUAL APPLICATION OF THE STATUTORY BODIES
Öz: The right to individual application, introduced with the Constitutional Amendment in 2010, is a legal remedy that can beapplied by people whose fundamental rights and freedoms are violated by the public power. While it is stipulated in the148th Article of the Constitution that everybody can make an individual application, it is forbidden for the statutory bodiesto make individual applications with the 2nd paragraph of the 46th article of the Law on the Establishment and JudicialProcedures of the Constitutional Court numbered 6216. This inconsistency between the constitutional regulation andthe legal regulation has emerged as an issue that should be evaluated and resolved in terms of protecting and securingfundamental rights and freedoms. Our study aims to deal with this issue and to offer possible solutions.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alpözen, İrem, “Karşılaştırmalı Olarak Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru: Türkiye ve Rusya Analizi”, in: Ali Fuat Başgil’in Anısına Armağan, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2019, s. 163-182.
- Azrak, Ülkü, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Türkiye Uygulamasının Almanya ve Strazburg Ekseninde Karşılaştırılması, Kamu Hukukçuları Platformu, (Ed. Göztepe, Ece/Alpbaz, Mustafa Mert), İstanbul, 2017.
- Çağlayan, Ramazan, “Hukukumuzda Kamu Tüzel Kişiliği Kavramı ve Kıstasları”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı: 7, 2016, ss. 373-398.
- Çınar, İbrahim, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yargı Yetkisi ve Mağdurluk Statüsü”, in: Bireysel Başvuru İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi), 2. Baskı, Ankara 2013, ss. 165- 224.
- Doğru, Osman, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Rehberi, İstanbul 2013.
- Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan, Türk Özel Hukuku - Cilt II: Kişiler Hukuku, İstanbul, 2011.
- Ekinci, Hüseyin, Anayasa Mahkemesi Kanunu Çerçevesinde Bireysel Başvuruların İncelenmesi Usulü, Ankara 2011.
- Ergüzel, Enis, “Türk Hukuku’nda Anayasa Şikâyeti”, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya 2012.
- Ermayası, Mustafa, Anayasa Mahkemesi’ne Yapılan Bireysel Başvuruların Kabul Edilebilirlik Bakımından İncelenmesi, Ankara 2018.
- Fırat, Engin, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuruda İdari İnceleme, İstanbul 2020.
- Gözler, Kemal, İdare Hukuku, Cilt I, 3. Baskı, Bursa 2019.
- Göztepe, Ece, “Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkının (Anayasa Şikâyeti) 6216 Sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 95, 2012, ss. 13-40.
- Güveyi, Nazmiye, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Aşaması, İstanbul 2015.
- İnanç, Mehmet, Özel Hukuk Tüzelkişilerinin İdari İşlemleri, İstanbul 2018.
- İsbir, K. Begüm, Kamu Tüzel Kişiliği, Turhan Kitabevi, Ankara, 2017.
- Karaman Ebru, Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru Yolu, İstanbul 2013.
- Kılınç, Bahadır, “Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt: 25, Ankara, 2008, ss. 19-59.
- Kunig, Philip, “Anayasa Şikâyeti ve Yargı Sistemi Üzerindeki Etkileri-Almanya Deneyimi”, (Çev. Dursun, Deniz), Uluslararası Sempozyum, 19-20 Mart 2010, Anayasa Yapımı ve Anayasal Değişim (Türkiye’de Anayasal Değişim Beklentileri), No. 200, Ankara 2011.
- Nalbant, Atilla, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku ve Anayasal Bireysel Başvuru”, Anayasa Şikâyeti ve Avrupa İnsan Hakları Uygulaması, Uluslararası Sempozyum, Ankara 2010.
- Özay, İl Han, Günışığında Yönetim, İstanbul 2017.
- Rumpf, Christian/Uzar Schüller, Gökçe (Çev.), Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası, Berlin 2015, (Erişim: 19.03.2020, https://www.btg-bestellservice.de/ pdf/80207000.pdf).
- Sağlam, Musa (Ed.), Bireysel Başvuru - İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri, 2. Baskı, Ankara 2013.
- Salihpaşaoğlu, Yaşar,, “Anayasa Mahkemesinin Kamu Tüzel Kişilerine Yönelik Bireysel Başvuru Yasağına Yaklaşımı: Çelişen İki Yöntem ve Gerekçe”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4, 2019, ss. 279-296.
- Serozan, Rona, Tüzel Kişiler, İstanbul 1994.
- Schmidt, Rolf, Grundrechte sowie Grundzüge der Verfassungsbeschwerde, 12. Auflage, Verlag, Bremen 2010.
- Sönmez Küçük, Tevfik, “Anayasa Hukukunda Organ Uyuşmazlığı Davası Üzerine Bir İnceleme”, Anayasa Hukuku Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 9, 2016, ss. 171-198.
- Şirin, Tolga, Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti) Usul Hukuku, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-7, Ankara 2018.
- Şirin, Tolga, Türkiye’de Anayasa Şikayeti (Bireysel Başvuru) İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve Almanya Uygulaması ile Mukayeseli Bir İnceleme, İstanbul 2013.
- Ulusoy, Ali Dursun, Yeni Türk İdare Hukuku, Ankara 2019.
- Uzun, Cem Duran, “Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Yolu (Anayasa Şikâyeti) Beklentiler ve Riskler”, SETA (Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı) Analiz, Sayı: 50, 2012.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, E. 2011/59, K. 2012/34, KT. 1 Mart 2012, (RG.: 2 Nisan 2013 - 28606 Mükerrer).
- Anayasa Mahkemesi Kararı, Büğbüz Köyü Muhtarlığı Başvurusu, Başvuru No: 2012/22, 25 Aralık 2012.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, Ballıdere Belediye Başkanlığı Başvurusu, Başvuru No: 2012/1327, 12 Şubat 2013.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, Çavuş Köyü Muhtarlığı Başvurusu, Başvuru No: 2013/4291, 9 Eylül 2015.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, Doğubayazıt Ticaret ve Sanayi Odası Başvurusu, Başvuru No: 2012/743, 5 Mart 2013.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, Günay Dağ ve diğerleri Başvurusu, Başvuru No: 2013/1631, 17 Aralık 2015.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, Ankara Barosu Başkanlığı Başvurusu, Başvuru No: 2015/17941, 7 Mart 2018.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, Ankara Barosu Başkanlığı Başvurusu (2), Başvuru No: 2015/17944, 9 Mayıs 2018.
- Anayasa Mahkemesi Kararı, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Başvurusu, Başvuru No: 2013/1430, 21 Kasım 2013.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, The Province of Bari, Sorrentino ve Messeni Nemagna / İtalya, Başvuru No: 41877/98, 15 Eylül 1998.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Nemagna / İtalya, Başvuru No: 41877/98, 15 Eylül 1998.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Radio France ve Diğerleri / Fransa, Başvuru No: 53984/00, 30 Mart 2004.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Ärztekammer für Wien ve Dorner / Avusturya, Başvuru No: 8895/10, 16 Mayıs 2016.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Rothenthurm Commune / İsviçre, Başvuru No: 13252/87, 14 Aralık 1988.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kabul Edilebilirlik Hakkında Kararı, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi / Türkiye, Başvuru No: 40355/14, 28 Ocak 2020.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Döşemealtı Belediyesi / Türkiye, Başvuru No: 50108/06, 23 Mart 2010.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Abdullah Demirbaş ve Diğerleri / Türkiye, Başvuru No: 1093/08, 301/08, 303/08, 306/08, 309/08, 378/08, 382/08, 410/08, 421/08, 773/08, 883/08, 1023/08, 1024/08, 1036/08, 1260/08, 1353/08, 1391/08, 1403/08 ve 2278/08, 9 Kasım 2010.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Kutsal Manastırlar / Yunanistan, Başvuru No: 13092/87 ve 13984/88, 9 Aralık 1994.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Österreichischer Rundfunk / Avusturya, Başvuru No: 35841/02, 7 Aralık 2006.
- Danıştay 12. Dairesi Kararı, T. 28.6.2004, E. 2003/131, K. 2004/2238, KİBB.
- Danıştay 13. Dairesi Kararı, T. 06.02.2013, E. 2012/1871, K. 2013/276, KİBB.
- Sivas Bölge İdare Mahkemesi Kararı, T. 16.04.2015, E. 2015/220, K. 2015/268, (Akt. İnanç, s. 13-14).
- https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr, (Erişim Tarihi: 25.03.2020).
- https://www.mevzuat.gov.tr, (Erişim Tarihi: 23.03.2020).
- https://www.btg-bestellservice.de/pdf/80207000.pdf, (Erişim Tarihi: 19.03.2020).
- https://hudoc.echr.coe.int, (Erişim Tarihi: 15.03.2020).
- https://sozluk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 18.02.2020).
| APA | Beyoğlu C, çokkaş y (2020). TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. , 409 - 437. |
| Chicago | Beyoğlu Cem Ümit,çokkaş yakup TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. (2020): 409 - 437. |
| MLA | Beyoğlu Cem Ümit,çokkaş yakup TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. , 2020, ss.409 - 437. |
| AMA | Beyoğlu C,çokkaş y TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. . 2020; 409 - 437. |
| Vancouver | Beyoğlu C,çokkaş y TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. . 2020; 409 - 437. |
| IEEE | Beyoğlu C,çokkaş y "TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU." , ss.409 - 437, 2020. |
| ISNAD | Beyoğlu, Cem Ümit - çokkaş, yakup. "TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU". (2020), 409-437. |
| APA | Beyoğlu C, çokkaş y (2020). TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(2), 409 - 437. |
| Chicago | Beyoğlu Cem Ümit,çokkaş yakup TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10, no.2 (2020): 409 - 437. |
| MLA | Beyoğlu Cem Ümit,çokkaş yakup TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.10, no.2, 2020, ss.409 - 437. |
| AMA | Beyoğlu C,çokkaş y TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 10(2): 409 - 437. |
| Vancouver | Beyoğlu C,çokkaş y TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 10(2): 409 - 437. |
| IEEE | Beyoğlu C,çokkaş y "TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU." Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10, ss.409 - 437, 2020. |
| ISNAD | Beyoğlu, Cem Ümit - çokkaş, yakup. "TÜRK HUKUKUNDA KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI SORUNU". Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10/2 (2020), 409-437. |
