Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 64 - 86 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46453/jader.784270 İndeks Tarihi: 30-06-2021

JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli)

Öz:
Yeryüzünün biçimlenme süreçlerine ait izler taşıyan jeomorfolojik şekiller, az bulunur veya özel birtakım niteliklere sahip olabilirler. Bu tip yeryüzü şekillerini görmek veya bu şekillerin oluşturduğu ortamın içerisinde bulunmak, turizmde son yıllarda giderek daha fazla önem taşıyan bir rekreasyon tipi olmaktadır. Jeomorfolojik turizm veya jeomorfoturizm diyebileceğimiz bu turizm formatı açısından özelliklerini irdelediğimiz Emecik Kanyonu, Denizli’nin Çameli ilçesi Emecik Köyü kuzeyinde yer alır. Kanyon, çoğunluğunu Pliosen konglomeralarının oluşturduğu litolojik birimler içerisinde açılmış, dik yamaçlı ve yer yer 2-3 metrelere kadar daralır. Kanyon içerisinde şelale ve dev kazanı yer alır. Kanyon, bu nitelikleri ile halihazırda günübirlikçiler ve turistlerin ilgi odağı olmaktadır. Emecik Kanyonu’nun jeomorfoturizm potansiyelinin belirlenmesinin amaçlandığı bu çalışmada, kanyona ait jeomorfolojik özellikler, kanyonun bilimsel, manzara ve estetik değeri, tarihi ve kültürel değeri, ekonomik / turizm değeri, tehlike ve riskler gibi açılardan değerlendirilmiştir. Kanyonun güncel olarak gördüğü ilginin tespiti amacıyla sosyal medya mecralarında araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışma ve değerlendirmeler sonucunda; Emecik Kanyonu’nun jeomorfolojik niteliklerinin bilimsel ve eğitsel açıdan özgün değerler taşıdığı, jeomorfolojik koşulların kanyon yamaçları ve tabanında kendine özgü ekosistem oluşturduğu, kanyona olan ilginin giderek arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Kanyon içerisinde değişik noktalardaki görsel ve estetik unsurlara ek olarak; yörede kendine özgü mimarileri ile dikkati çeken köprülerin, mağara ve inlere atfen ifade edilen rivayetlerin kattığı kültürel özelliklerin turizm potansiyelinin artmasındaki diğer özellikler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bilgi ve değerlendirmeler ile kanyon içerisinde, özellikleri ile ön plana çıkan bazı öğeler jeosit veya jeomorfosit olarak işaretlenmiştir. Uzun ve kısa olmak üzere iki adet yürüyüş parkuru önerilmiştir. Kanyonun ve yakın çevresinin sürdürülebilir bir turizm kaynağı olması için başta yöre halkının bilgilendirilmesi gerektiği, mevcut turizm potansiyeli ve artabilecek ilgi göz önünde bulundurularak, turistlerin birtakım ihtiyaçlarını karşılayacakları ortamların oluşturulması, bilgilendirme ve yönlendirme uyarı ve işaretlemelerin yapılması gerektiği önerilmiştir. Kanyonda özellikle kaya düşmeleri, ani gelişebilecek sel ve taşkınlar gibi tehlike ve riskler için önlem ve uyarı mekanizmalarının geliştirilmesi gerektiği öneriler arasındadır.
Anahtar Kelime:

Emecik Canyon - Waterfall (Çameli, Denizli - Turkey) in Terms of Geomorphoturism Potential

Öz:
Some geomorphological units, which bear distinct traces of earth-forming processes, can beunique or consist of landforms with special characteristics. In recent years, seeing these typesof landforms and being in these environments created as a result of those processes hasbecome an increasingly important element of tourism. Emecik Canyon, the characteristics ofwhich we evaluated in terms of the tourism format, which can be called geomorphological tourism or geomorphotourism, is located in the north of Emecik Village in Çameli district ofDenizli. The canyon has features, including a waterfall and a plunge pool, with steep slopes,narrowing down to 2-3 meters in places which formed in lithological units, mainly made upof Pliocene conglomerates. With these attributes, it is already the subject of excursionistsand tourists' interest. In this study, which aims to determine Emecik Canyon'sgeomorphological potential, the geomorphological characteristics of the canyon, thescientific, landscape and esthetic value of the canyon, its historical and cultural value,economic/tourism value, hazards and risks are evaluated. In order to determine the currentinterest of the canyon, research was carried out on social media channels. As a result of thestudies and evaluations; it was concluded that the geomorphological characteristics of theEmecik Canyon bear scientific and educational values, that the geomorphological conditionscreate a unique ecosystem on the slopes and base of the canyon, and that the interest in thecanyon is gradually increasing. In addition to the visual and aesthetic elements at differentpoints in the canyon; It has been concluded that the cultural features of the bridges, whichdraw attention with their unique architecture in the region, and the rumors expressed inreference to caves and inns are other features that increase the tourism potential. With thisinformation and evaluations, some elements that stand out with their features in the canyonhave been marked as geosites or geomorphosites. Two walking tracks or jeopaths, have beenproposed. One of them is long the other is short. It was suggested that in order for thecanyon and its immediate surroundings to be a sustainable tourism resource, local peopleshould be informed, taking into account existing tourism potential and increasing interest,creating environments where tourists can meet certain needs, informing and guidingwarnings and markings should be made. It is among the suggestions that precaution andwarning mechanisms should be developed for hazards and risks such as rockfalls, suddenfloods and floods in the canyon.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alçiçek, M. C., Kazancı, N., Özkul, M., & Şen, Ş. (2004). Çameli (Denizli) Neojen Havzasının Tortul Dolgusu ve Jeolojik Evrimi. MTA Dergisi, 128, 99-123.
  • Bollati, I., Pelfini, M., Pellegrini, L. (2012). A geomorphosites selection method for educational purposes: a case study in Trebbia Valley (Emilia Romagna, Italy). Geogr Fis Din Quat 35 (2012):23– 35
  • Clivaz, M., & Reynard, E. (2017). How to Integrate Invisible Geomorphosites in an Inventory: a Case Study in the Rhone River Valley (Switzerland). Geoheritage, 1–15. https://doi.org/10.1007/s12371- 017-0222-7
  • ComÄnescu, L., & Dobre, R. (2009). Inventorying, Evaluating and Tourism Valuating the Geomorphosites From the Central Sector of theCeahl {Ä}‚ U National Park. Geojurnal of Tourism and Geosites, 3(1), 86–96.
  • Comănescu, L., Nedelea, A., & Dobre, R. (2009). Inventorıng And Evaluatıon Of Geomorphosıtes In The Bucegı, Forum American Bar Association, (8), 38–43.
  • Coratza, P., Ghinoi, A., Piacentini, D., & Valdati, J. (2008). Management of geomorphosites in high tourist vocation area: an example of geo-hiking maps in the alpedifanes (natural park of fanessenes-braies, italian dolomites). Geojournal of Tourism and Geosites, 2 (2), 106–117.
  • Dingwall, P., Weighell, T., Badman, T (2005). Geological World heritage: a global framework. A contribution to the global theme study of World heritage natural sites. Protected Area Programme, IUCN, Gland
  • Doğaner, S. (2019). Türkiye Turizm Coğrafyası Literatür İncelemesi. Türkiye Turizm Coğrafyası Literatür Dergisi, Cilt 17, Sayı: 34, 441-476.
  • Dowling, R., K. (2008), The Emergence of Geotourism and Geoparks, Journal of Tourism, 9(2), 227-236
  • Elitez, İ., & Yaltırak, C. (2014). Çameli Havzası’nın Miyosen-Kuvaterner Jeodinamiği, Burdur-Fethiye Makaslama Zonu (GB Türkiye). Türkiye Jeoloji Bülteni, Cilt 57, Sayı 3, 41-67.
  • Erhartič, B. (2010). Geomorphosite Assessment. Acta Geographica Slovenica, 50(2), 295–319. https://doi.org/10.3986/AGS50206
  • Jorge, P. & Pereira, S. (2006). Património geomorfológico: conceptualização, avaliação e divulgação. Aplicaçãoao Parque Natural de Montesinho. Universidade do Minho, 19/9/2006.
  • Mckinney, T. (2016). Ecotourism. In A. Fuentes (Ed.), The International Encyclopedia of Primatology (pp. 1–2). John Wiley&Sons, Inc. https://doi.org/10.1002/9781119179313.wbprim01 20
  • Mckinney, T. (2017). Ecotourism. The International Encyclopedia of Primatology. Edited by Agustín Fuentes. (s. 332-334). In West Sussex: John Wiley & Sons, Inc.
  • Över, S. P. (2010). Late Cenozoic Stress Field in The Cameli Basin, SW Turkey. Tectonophysics, 492(1), 60-72.
  • Panizza M., Piacente S. (1993). Geomorphological assets evaluation. Zeitschrift. Für Geomorphologie N.F., Suppl. Bd, 87, 13–18.
  • Panizza, M. (2001). Geomorphosites: Concepts, methods and examples of Geomorphological survey. Chinese Science Bulletin, 46(S1), 4–5. https://doi.org/10.1007/BF03187227
  • Pereira, P. & Pereira, D. (2010). Methodological guidelines for geomorphosite assessment. Geomorphologie: Relief, Processus, Environnement, (2), 215–222. https://doi.org/10.4000/geomorphologie.7942
  • Pereira P., Pereira D.I., Alves M.I.C. (2007) Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal). Geographica Helvetica, 62, 159-168.
  • Pralong, J.P., & Reynard, E. (2005). A proposal for the classification of Geomorphological sites depending on their tourist value. Il Quaternario, 18(1), 315– 321.
  • Reynard, E., Holzmann, C., Guex, D., Summermatter, N. (2003) Géomorphologie et tourisme: quellesrelations? In: Reynard E, Holzmann C, Guex D, Summermatter N (eds) Géomorphologie et tourisme, Actes de la Réunionannuelle de la SociétéSuisse de Géomorphologie (SSGm). pp 1-10
  • Reynard, E. (2005). Géomorphosites et paysages. Géomorpholo- gie: relief, processus, environnement 3, 181-188.
  • Reynard, E., Panizza, M., (2005). Geomorphosites: definition, assessment geomorphological sites. Géomorphologie, Relief, processes, environment, 3, pp. 189-196
  • Safarabadi, A., & Shahzeidi, S. S. (2018). Tourism Silence In Geomorphosites: A Case Study of AliSadr Cave (Hamadan, Iran). GeoJournal of Tourism and Geosites, 21(1), 49–60.
  • Şenel, M. (1997). MTA Genel Müdürlüğü, 1:100 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Denizli-K9 Paftası, No:17. Ankara: MTA Jeoloji Etütleri Dairesi.
  • Uzun, M. (2015). Kocaeli İli Karadeniz Kıyılarının Jeomorfoturizm Özelli̇kleri̇ ve Kıyı Kullanımına Etkisi Açısından Değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 32, 339–366.
  • Web 1. (2020, Mayıs 10). Climate-Data.Org. https://tr.climatedata.org/asya/tuerkiye/denizli/cameli-26526/ adresinden alındı
  • Web 2. (2020, Mayıs 10). Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: https://tvk.csb.gov.tr/denizlicameli-gavur-deligi-kanyonu-tescil-ilani-duyuru382289 adresinden alındı
  • Yıldırım, N. (2006). Çameli İlçesinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Potansiyeli. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Fırat University Journal of Social Science, Cilt: 16, Sayı: 2, 315-340.
  • Zouros, N. (2004) The European Geoparks Network. Geological heritage protection and local development. Episodes, 27/3, 165–171.
  • Zouros, N. (2005). Assessment, protection and promotion of geomorphological and geological sites in the Aegean area, Greece. Géomorphologie: relief, processus, environnement, no 3, 227-234.
  • Zouros, N. & Mc Keever, P. (2008). European Geoparks: Tools for Earth heritage protection and sustainable local development. In N. Zouros (ed) European Geoparks, Lesvos Greece, ISBN 9789607646910 p. 15-30.
APA Canpolat E, ÇILĞIN Z, Bayrakdar C (2020). JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). , 64 - 86. 10.46453/jader.784270
Chicago Canpolat Ergin,ÇILĞIN ZEYNEL,Bayrakdar Cihan JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). (2020): 64 - 86. 10.46453/jader.784270
MLA Canpolat Ergin,ÇILĞIN ZEYNEL,Bayrakdar Cihan JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). , 2020, ss.64 - 86. 10.46453/jader.784270
AMA Canpolat E,ÇILĞIN Z,Bayrakdar C JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). . 2020; 64 - 86. 10.46453/jader.784270
Vancouver Canpolat E,ÇILĞIN Z,Bayrakdar C JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). . 2020; 64 - 86. 10.46453/jader.784270
IEEE Canpolat E,ÇILĞIN Z,Bayrakdar C "JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli)." , ss.64 - 86, 2020. 10.46453/jader.784270
ISNAD Canpolat, Ergin vd. "JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli)". (2020), 64-86. https://doi.org/10.46453/jader.784270
APA Canpolat E, ÇILĞIN Z, Bayrakdar C (2020). JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi (Online), 0(5), 64 - 86. 10.46453/jader.784270
Chicago Canpolat Ergin,ÇILĞIN ZEYNEL,Bayrakdar Cihan JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi (Online) 0, no.5 (2020): 64 - 86. 10.46453/jader.784270
MLA Canpolat Ergin,ÇILĞIN ZEYNEL,Bayrakdar Cihan JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi (Online), vol.0, no.5, 2020, ss.64 - 86. 10.46453/jader.784270
AMA Canpolat E,ÇILĞIN Z,Bayrakdar C JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi (Online). 2020; 0(5): 64 - 86. 10.46453/jader.784270
Vancouver Canpolat E,ÇILĞIN Z,Bayrakdar C JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli). Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi (Online). 2020; 0(5): 64 - 86. 10.46453/jader.784270
IEEE Canpolat E,ÇILĞIN Z,Bayrakdar C "JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli)." Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi (Online), 0, ss.64 - 86, 2020. 10.46453/jader.784270
ISNAD Canpolat, Ergin vd. "JEOMORFOTURİZM POTANSİYELİ BAKIMINDAN EMECİK KANYONU - ŞELALESİ(Çameli, Denizli)". Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi (Online) 5 (2020), 64-86. https://doi.org/10.46453/jader.784270