ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ

erer, beyza

doi:10.17130/ijmeb.776928

ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ

Beyza ERER (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Konya, Türkiye)

Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi

7 4

Yıl: 2021 Cilt: 17 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 236 - 256 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17130/ijmeb.776928 İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ

Öz:

Çalışmanın temel amacı örgütsel dışlanma algısının banka çalışanlarının işten ayrılma niyetlerine etkisinde örgütsel bağlılığın aracı rolünü tespit etmektir. Bu amaca yönelik olarak bir model geliştirilmiş ve modeli test etmek için uygulama yapılmıştır. Araştırmada örgütsel dışlanma, işten ayrılma niyeti ve örgütsel bağlılık ile ilgili ölçeklerin bulunduğu anket formu kullanılmıştır. Hazırlanan anket formu, basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak Konya il merkezinde faaliyet gösteren 373 özel banka çalışanına iletilmiştir. Elde edilen veriler IBM SPSS 21 ve AMOS 21 programları kullanılarak betimsel istatistikler, korelasyon analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, örgütsel dışlanma algısının işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı; örgütsel bağlılık üzerinde ise negatif yönlü ve anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca örgütsel bağlılığın işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi negatif ve anlamlıdır. Son olarak ise, örgütsel dışlanma algısının işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel bağlılığın kısmi aracı rolünün olduğu görülmüştür. Sonuç olarak uyum iyiliği değerleri istenilen sınırlar içinde bulunan ölçme modeline göre hipotezler kabul edilmiştir.

Anahtar Kelime: işten ayrılma niyeti örgütsel bağlılık örgütsel dışlanma

THE ROLE OF ORGANIZATIONAL COMMITMENT IN THE EFFECT OF ORGANIZATIONAL OSTRACISM PERCEPTION ON THE INTENTION OF JOB QUITTING

Öz:

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyüz, B. & Eşitti, B. (2015). Hizmet işletmelerinde örgütsel bağlılığın iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Çanakkale örnekleminde bir araştırma. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(11), 23-39.
Allen, N. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
Anderson, J. C. & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
Arı, G. S., Bal, H. & Bal, E. Ç. (2010). İşe bağlılığın tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti ilişkisindeki aracılık etkisi: yatırım uzmanları üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 143- 166.
Arnold, J. (2005). Work psychology: Understanding human behaviour in the workplace. 4. Edition, London: Prentice Hall Financial Times.
Bartlett, K. R. (1999). The relationship between training and organizational commitment in the health care field. The Degree of Doctor of Philosophy, Urbana,The University of Illinois.
Bayarçelik, E. B. & Fındıklı, A. M. (2016). The mediating effect of job satisfaction on the relation between organizational justice perception and intention to leave. Procedia Social and Behavioral Sciences, 235, 403- 411.
Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. American Journal of Sociology, 66, 32- 40.
Bulut, M. B. & Hovardaoğlu, İ. S. (2018). Örgütsel bağlılık, örgütsel sinizm ve işten ayrılma niyetinin yatırım modeli çerçevesinde incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56). 270- 289.
Chen, H. F. & Chen, Y. C. (2008). The impact of work redesign and psychological empowerment on organizational commitment in a changing environment: An example from taiwan’s state-owned enterprises. Public Personnel Management, 37(3), 279-302.
Comfrey, A. L. & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. ABD: Hillsdale Lawrence Erlbaum Associates.
Çalışkan, A. & Pekkan, Ü. N. (2019). Örgütsel dışlanma: Bir ölçek uyarlama çalışması. 7. Örgütsel Davranış Kongresi, 1-2 Kasım, Bildiriler Kitabı, 879-887.
Dağlı, A., Elçiçek, Z. & Han, B. (2018). Örgütsel bağlılık ölçeği’nin türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1788- 1800.
Demir, M. (2012). Örgütsel destek, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma eğilimi ilişkisi: Havalimanı yer hizmetleri işletmelerine yönelik bir araştırma. The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14(1), 47-64.
Demirkıran, M. & Erdem, R. (2014). Personel devrinin nedenlerine ilişkin geliştirilen modellerin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 389- 311.
Ekhsan, M. (2019). The influence job satisfaction and organizational commitment on employee turnover intention. Journal of Business, Management, and Accounting, 1(1), 48-55.
Erdirençelebi, M. & Ertürk, E. (2018). Çalışanların örgütsel yalnızlık algısının iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(2), 603-618.
Ferris, D. L., Brown, D. J., Berry, J. W. & Lian, H. (2008). The development and validation of the workplace ostracism scale. Journal of Applied Psychology, 93(6), 1348- 1366.
Fındık, M. (2011). Algılanan örgütsel desteğin, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi araştırması: Konya aile hekimleri örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gorsuch, R. L. (1983). Factor analysis. ABD: Hillsdale Lawrence Erlbaum Associates. Gökaslan, O. M. (2018). Öğretmenlerde örgütsel bağlılık, işe gömülmüşlük, işe adanmışlık ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Bir alan çalışması. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(2), 25-46.
Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirmesi. Ege Academic Review, 2(1), 37-45.
Ha, D. H. & Kim, S. M. (2010). Effects of job embeddenes an job satisfaction, organizational commitment and turnover intention-focused on employees of hotel F&B division. Korean J. Food Cookery SCI, 26(1), 1-12.
Haq, I. U. (2014). Workplace ostracism and job outcomes: Moderating effects of psychological capital. In Human Capital Without Borders: Knowledge and Learning for Quality of Life: Proceedings of The Management, Knowledge and Learning International Conference, Örebro, Sweden: ToKnowPress.
Holtom, B. C., Mitchell, T. R., Lee T. W. & Eberly, M. B. (2008). Turnover and retention research: A glance at the past, a closer review of the present, and a venture into the future. The Academy of Management Annals, 2(1), 231- 274.
Hughes, L. W., Avey, J. B. & Nixon, D. R. (2010). Relationships between leadership and followers’ quitting intentions and job search behaviors. Journal of Leadership & Organizational Studies, 17(4), 351- 362.
Hwang, I. S. & Kuo, J. H.(2006). Effects of job satisfaction and percevied alternative employement opportunities on turnover ıntention-an examination of public sector organizations. Journal Of American Academy Of Business, 8(2), 254- 259.
Hwang, J., Lee, J., Park, S., Chang, H. & Kim, S. S. (2014). The impact of occupational stress on employee’s turnover intention in the luxury hotel segment. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 15, 64.
İslamoğlu, A. H. & Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. 6.Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Jamieson, J. P., Harkins, S. G. & Williams, K. D. (2010). Need threat can motivate performance after ostracism. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(5), 690- 702.
Joo, B. K. & Park, S. (2009). Career satisfaction, organizational commitment, and turnover intention. Leadership & Organizational Developement Journal, 31(6), 482-500.
Jang, J. & George, R. T. (2012). Understanding the ınfluence of polychronicitiy on jop statisfaciton and turnover intertion: A study of non-supervisory hotel employees. International Journal of Hospitality Management. 31, 588- 595.
Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organization: A study of commitment mechanisms in utopian communities. American Sociological Review, 33(4), 499- 517.
Karataş, A. (2013). Otel işletmelerinde kronizmin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kaur, B. & Mohindru, P. (2013). Antecedents of turnover intentions: A literature review. Global Journal of Management and Business Studies. 3(10), 1219-1230.
Kaynak, T. (1996). İnsan kaynakları planlaması. 2.Baskı. İstanbul: Alfa Basım Dağıtım.
Kumral, T. (2017). İşyeri nezaketsizliği ve örgütsel sessizlik ilişkisinde örgütsel dışlanmanın aracı rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Köse, S., Çakan, S. & Terzi, D. (2018). Örgütsel adaletsizliğin örgütsel dışlanmaya etkisinde psikolojik dayanıklılığın aracı rolü. İşletme Bilimi Dergisi, 6(1), 249.
Labrague, L. J., McEnroe – Petitte, D. M., Tsaras, K., Cruz, J. P., Colet, P. C. & Gloe, D. S. (2018). Perceptions of organizational commitment and turnover intention among rural nurses in the philippines: Implications for nursing management. International Journal of Nursing Sciences, 5(4), 403–408.
Liu, H. & Xia, H. (2016). Workplace ostracism: A review and directions for future research. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 4, 197-201.
Lyu, Y. & Zhu, H. (2019). The predictive effects of workplace ostracism on employee attitudes: A job embeddedness perspective. Journal of Business Ethics, 158(8), 1083–1095.
MacDonald, G. & Leary, M. R. (2005). Why does social exclusion hurt? The relationship between social and physical pain. Psychological Bulletin, 131, 202-223.
Meydan, H. C. & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi amos uygulamaları. 2.Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 67-72.
Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application. London: Thousands Oaks.
Morrow, P. C. (1983). Concept redundancy in organizational research: The case of work commitment. Academy of Management Review, 8(3), 486- 500.
Ng, T. W. H. (2017). Can idiosyncratic deals promote perceptions of competitive climate, felt ostracism, and turnover?. Journal of Vocational Behaivor, 99, 118-131.
O’Reilly, C. A. & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492
Rawashdeh, M. A. & Tamimi, A. S. (2019). The impact of employee perceptions of training on organizational commitment and turnover intention: An empirical study of nurses in jordanian hospitals. European Journal of Training and Development, 44(2), 191-207.
Renn, R., Allen, D. & Huning, T. (2013). The relationship of social exclusion at work with self-defeating behavior and turnover. The Journal of Social Psychology, 153(2), 229–249.
Sheldon, M. E. (1971).Investments and involvements as mechanisms producing commitment to the organization. Administrative Science Quarterly, 16, 143-150.
Singh, P. & Loncar, N. (2010). Pay satisfaction, job satisfaction and turnover intent. Relations Industrielles/ Industrial Relations, 65(3), 470- 490.
Sommer, K. L., Williams, K. D., Ciarocco, N. J. & Baumeister, R. F. (2001). When silence speaks louder than words: explorations into the intrapsychic and interpersonal consequences of social ostracism. Basic and Applied Social Psychology, 23(4), 225- 243.
Soybalı, H. & Pelit, O. (2018). Örgütsel dışlanmanın işten ayrılma niyetine etkisi: Afyonkarahisar’daki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 225-249.
Şahin, M. & Bedük, A. (2019). Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeyleri: Konya ilinde bir uygulama. Ereğli International Science and Academic Congress, 9-10 Mart, Ereğli, Türkiye, Bildiriler Kitabı, 153-161.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. & Ullman, J. B. (2019). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.
Tekin, Ç. İ. & Akgemci, T. (2019). Örgütsel bağlılığın yenilikçi iş davranışına etkisi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(4), 1711.
Thompson, M. & Heron, P. (2005). The difference a manager can make: Organizational justice and knowledge worker commitment. International Journal of Human Resource Management. 16(3), 383- 404.
Türkiye Bankalar Birliği, (2020). Banka ve sektör bilgileri. https://www.tbb.org.tr/tr
Walmsley, A. (2004). Assessing staff turnover: A view from the english riviera. International Journal Of Tourism Research, 6(4), 275- 287.
Williams, K. D. (2007). Ostracism. Annual Review of Psychology, 58, 425- 452.
Wu, L., Yim, F. H., Kwan, H. K. & Zhang, X. (2012). Coping with workplace ostracism: The roles of ingratiation and political skill in employee psychological distress. Journal of Management Studies, 49 (1), 178-199.
Yalçın, A. & İplik, F. N. (2005). Beş yıldızlı otellerde çalışanların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Adana ili örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 398.
Yardım, M. (2019). Sanayi ve hizmet sektörü çalışanlarında duygusal emeğin tükenmişlik üzerine etkisi, örgütsel dışlanmanın bu etkideki aracı rolü üzerine bir araştırma, Mersin ili örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi). Toros Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yenihan, B., Öner, M. & Çiftyıldız, K. (2014), İş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Otomotiv işletmesinde bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(1), 38- 49.
Yıldız, K. (2013). Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 853- 879.
Yıldız, H. & Develi, H. (2018). Çalışanların yalan söyleme eğiliminin bir öncülü olarak örgütsel dışlanma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’ 18), 141- 148.
Zhao, H., Peng, Z. & Sheard, G. (2013). Workplace ostracism and hospitality employees counterproductive work behaviors: The joint moderating effects of proactive personality and political skill. International Journal of Hospitality Management, 33, 219-227.
Zheng, X., Yang, J., Ngo, H. Y., Liu, X. Y. & Jiao, W. (2016). Workplace ostracism and its negative outcomes: Psychological capital as a moderator. Journal of Personnel Psychology, 15(4), 143- 151.
Zincirkıran, M., Çelik, M. G., Ceylan, A. K. & Emhan, A. (2015). İşgörenlerin örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti, iş stresi ve iş tatmininin örgütsel performans üzerindeki etkisi: Enerji sektöründe bir araştırma. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, 52(600), 59-71.

APA	erer b (2021). ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. , 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
Chicago	erer beyza ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. (2021): 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
MLA	erer beyza ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. , 2021, ss.236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
AMA	erer b ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. . 2021; 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
Vancouver	erer b ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. . 2021; 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
IEEE	erer b "ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ." , ss.236 - 256, 2021. 10.17130/ijmeb.776928
ISNAD	erer, beyza. "ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ". (2021), 236-256. https://doi.org/10.17130/ijmeb.776928

APA	erer b (2021). ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(1), 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
Chicago	erer beyza ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 17, no.1 (2021): 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
MLA	erer beyza ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, vol.17, no.1, 2021, ss.236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
AMA	erer b ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 2021; 17(1): 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
Vancouver	erer b ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 2021; 17(1): 236 - 256. 10.17130/ijmeb.776928
IEEE	erer b "ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ." Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17, ss.236 - 256, 2021. 10.17130/ijmeb.776928
ISNAD	erer, beyza. "ÖRGÜTSEL DIŞLANMA ALGISININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ROLÜ". Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 17/1 (2021), 236-256. https://doi.org/10.17130/ijmeb.776928