Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler
Yıl: 2021 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 331 - 340 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53394/akd.979136 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler
Öz: Giriş / Amaç: Sağlıklı olma durumunu etkileyen etmenler arasında kişilerin bilgi, tutum ve davranışları yeralmaktadır. Sağlık davranışları sağlıklı yaşam tarzını sergileyerek hastalık risk faktörlerindenkorunmada rol oynamaktadır. Çalışmamızda bir ilçedeki onbeş yaş ve üzeri kişilerdeki bazısağlık davranışlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler:Kesitsel tipteki araştırma, Aksaray ili Ağaçören ilçesinde yapılmıştır. Araştırmadaki tanımlayıcıözelliklerin dışındaki değişkenler arasında sigara içme, alkol alma, sağlıksız beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite durumu yer almaktadır. Çalışmamız 418 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri kaynağı olarak 26 sorudan oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Araştırma verisi,istatistik paket programıyla analiz edilmiştir.Bulgular:Tüm katılımcıların %30,9’u sigara içtiğini, %10,5’u alkol kullandığını söylemiştir. Araştırmayakatılanların %53,6’sı fiziksel aktivite düzeylerine göre inaktiftir. %16,5’i hiç sağlıklı beslenmediğini düşünmektedir. Katılımcıların %54,1’i son bir yılda daha sağlıklı olmak için herhangi birşey yapmadığını ifade etmiştir. Kronik hastalık durumuna göre sigara içme, fiziksel aktivite veyeterli ve dengeli beslenme durumları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur(p<0,05).Sonuç:Kronik hastalıkların başlıca risk faktörlerine toplumda sık oranda rastlanmıştır. Bireyleresağlıklarını geliştirmeleri için ihtiyaç duydukları bilgi ve becerinin kazandırılması lazımdır. Riskfaktörleriyle mücadelede tüm sağlık çalışanlarına görev düşmektedir.
Anahtar Kelime: Health behaviors and related factors among people aged 15 years and older in a district
Öz: Objective Factors affecting to the state of being healthy include beliefs, attitudes and behaviors of people. Health behaviors play a role in preventing diseases underlying risk factors by exhibiting a healthy lifestyle. In our study, it was aimed to determine some health behaviors of people aged 15 years and older in a district. Methods This cross-sectional study was carried out in the district of Ağaçören, Aksaray Variables of the research include descriptive characteristics, smoking, drinking alcohol, unhealthy diet, and inadequate physical activity. Our study was realized with 418 people. In the study, a survey form consisting of 26 questions was used source. Research data were analyzed with a statistical package program. Results 30.9% of all respondents said they smoked and 10.5% said they used alcohol. 53.6% of the participants are inactive according to their physical activity levels. 16.5% think that they are not eating healthy at all. 54.1% of the respondents stated that they haven’t done anything to be healthier in the past year. A statistically significant difference was found in smoking, physical activity, adequate and balanced nutrition according to the chronic disease status (p <0.05). Conclusion The main risk factors of chronic diseases are frequently encountered in society. Individuals should have the knowledge and skills they need to improve their health. All health professionals have a duty to struggle with risk factors.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Schank MJ. Self-Health Appraisal: Learning the Difficulties of Lifestyle Change. J Nurs Educ 1999; 38(1):10-2.
- 2. Ferguson KJ. Health behaviour. In: Wallace RB, eds. Public Health & Preventive Mecine. 14th ed. Stamford, Connecticut: Appleton&Lange, 1998:811-6.
- 3. Greiner PA. Health Defined: Objectives for Promotion and Prevention. In: Edelman C, Kudzma E. Health Promotion Throughout the Life Span. 9th ed. St. Louis, Missouri: Mosby, 2017:1-21.
- 4. World Health Organization. Global health risks: mortality and burden of disease attributable to selected major risks. WHO Press, France, 2009.
- 5. Keskinkılıç B, Gültekin M, Karaca AS, Öztürk C, Boztaş G, Zayıfoğlu Karaca M, Şimşek Utku E, Hacıkamiloğlu E, Turan H, Dede İ, Dündar S (eds): Türki ye Kanser Kontrol Planı 2013-2018, 1st ed. Ankara, T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı. 2016.
- 6. World Health Organization. Global status report on alcohol and health 2014. WHO Press, Luxembourg, 2014.
- 7. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Türkiye’ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara, Merdiven Reklam Tanıtım, 2015.
- 8. Pekcan G, Soydal F, Haznedaroğlu D, Çelik Ş, Ekşi A. III. Uluslararası Beslenme ve Diyetetik Kongresi 12-15 Nisan 2000 Panel: Türkiye’de Beslenme Yetersi zliği Sorunları, Besin ve Beslenme Politikaları. J Nutr and Diet 2001; 30(1):45-57.
- 9. Lim SS, Vos T, Flaxman AD, Danaei G, Shibuya K, Adair-Rohani H, Amann M et al. A comparative risk assessment of burden of disease and injury attributable to 67 risk factors and risk factor clusters in 21 regions, 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet 2012; 380(9859):2224–60.
- 10. Bora Başara B, Soytutan Çağlar İ, Aygün A, Özdemir TA (eds): Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018. T.C. Sağlık Bakanlığı. Ankara, 2019.
- 11. Uysal HB, Yaşar MB, Sönmez HM. Aydın’da sigara içimi nin ve hipertansiyonla birlikteliğinin son 20 yıldaki değişimi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2016; 20(2):54-63.
- 12. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tütün ve Diğer Bağımlılık Yapıcı Maddelerle Mücadele Daire Başkanlığı. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012. T.C. Sağlık Bakanlığı. Ankara, Anıl Matbaacılık, 2014.
- 13. Bora Başara B, Güler C, Yentür GK (eds): Sağlık İstatis tikleri Yıllığı 2014. T.C. Sağlık Bakanlığı. Sentez Matbaacılık ve Yayıncılık. Ankara, 2015.
- 14. World Health Organization Regional Office for Europe. Nutrition, Physical Activity and Obesity – Turkey. World Health Organization, 2013 https://www.eu ro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutri tion/country-work/turkey2
- 15. Ünal B, Ergör G (eds): Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması, T.C. Sağlık Bakanlığı Türki ye Halk Sağlığı Kurumu Kronik Hastalıklar, Yaşlı Sağlığı ve Özürlüler Daire Başkanlığı. Ankara, Anıl Matbaacılık, 2013.
- 16. Aktaş H, Şaşmaz CT, Kılınçer A, Mert E, Gülbol S, Külekçioğlu D, Kılar S et al. Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015; 8(2):60-70.
- 17. Peixoto SV, Mambrini JVM, Firmo JOA, Loyola Filho AI, Souza-Junior PRB, Bof de Andrade F, Lima-Costa MF. Physical activity practice among older adults: results of the ELSI-Brazil. Revista de Saúde Pública. 2018; 52(Suppl 2):5s.
- 18. Lök N, Lök S. Yaşlıların Fiziksel Aktivite Düzeyleri ile Bilişsel Durumları Arasındaki İlişki. Yeni Symposium. 2016; 54(2): 21-4.
- 19. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması 2018, Ankara, 2018.
- 20. Austin A, Barnard J, Hutcheon N. Media Consumption Forecasts 2016. Zenith. London, 2016.
- 21. Basner M, Fomberstein KM, Razavi FM, Banks S, William JH, Rosa RR, Dinges DF. American time use survey: sleep time and its relationship to waking activities. SLEEP. 2007; 30(9):1085-95.
- 22. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. T.C. Sağlık Bakanlığı. Ankara, 2014.
- 23. Aryee PA, Helegbe GK, Baah J, Sarfo-Asante RA, Quist-Therson R. Prevalence and Risk Factors for Over weight and Obesity among Nurses in the Tamale Metropo lis of Ghana. Journal of Medical and Biomedical Sciences. 2013; 2(4):13-23.
- 24. Kavaz G. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Lefkoşa’da Kamu Sektöründe Çalışan Kadınların Beslenme Bilgileri ve Beslenme Alışkanlıklarının Belir lenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009.
- 25. Yardımcı H, Özçelik AÖ. Ankara İli Gölbaşı İlçesinde Yetişkin Kadınların Antropometrik Ölçümleri ve Beslenme Alışkanlıkları Üzerinde Bir Araştırma. J Nutr and Diet 2010; 38(1-2): 9-20.
- 26. Kılıç E, Şanlıer N. Üç Kuşak Kadınının Beslenme Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi 2007; 15(1):31-44.
- 27. Ermiş E, Doğan E, Erilli N, Satıcı A. Üniversite Öğrencile rinin Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği. Spor ve Performans Araştır maları Dergisi 2015; 6(1):30-40.
- 28. Moy FM , Johari S , Ismail Y, Mahad R, Tie FH, Wan Ismail WMA. Breakfast Skipping and Its Associated Factors among Undergraduates in a Public University in Kuala Lumpur. Malaysian Journal of Nutrition. 2009; 15(2):165-74.
- 29. Karaduman T. Düzce’de Yaşayan Yetişkin Bireylerin Popüler Diyetleri Öğrendikleri Kaynaklar, Popüler Diyetler Hakkındaki Bilgileri ve Yanlış Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, 2015.
- 30. OECD. Health at a Glance 2019: OECD Indicators. OECD Publishing. Paris, 2019.
- 31. Ünal E. Ergör G (eds): Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması. T.C. Sağlık Bakanlığı. Anıl Matbaacılık. Ankara, 2013.
- 32. Sözmen K, Ergör G, Ünal B. Hipertansiyon sıklığı, farkın dalığı, tedavi alma ve kan basıncı kontrolünü etkileyen etmenler, Dicle Tıp Dergisi, 2015; 42(2):199-207.
- 33. Akdağ R (ed): Türkiye Beden Ağırlığı Algısı Araştırması. T.C. Sağlık Bakanlığı. Ankara, Anıl Matbaacılık, 2012.
- 34. Bayan M. Yaman M. Anne Baba Eğitim Durumunun Adölesanların Beslenme Tavır ve İnanışları Arasındaki İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2019; 12(67): 1082-93.
- 35. Burns CM, Tijhuis MAR, Seidell JS. The Relationship Between Quality of Life and Perceived Body Weight and Dieting History in Dutch Men and Women. Int J Obes (Lond) 2001; 25:1386-92.
- 36. Lemon SC, Rosal MC, Zapka J, Borg A, Andersen V. Contributions of Weight Perceptions to Weight Loss Attempts: Differences by Body Mass Index and Gender. Body Image 2009; 6(2):90-6.
| APA | Medeni V, Baran Aksakal F, Medeni I (2021). Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. , 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| Chicago | Medeni Volkan,Baran Aksakal Fatma Nur,Medeni Irem Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. (2021): 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| MLA | Medeni Volkan,Baran Aksakal Fatma Nur,Medeni Irem Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. , 2021, ss.331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| AMA | Medeni V,Baran Aksakal F,Medeni I Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. . 2021; 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| Vancouver | Medeni V,Baran Aksakal F,Medeni I Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. . 2021; 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| IEEE | Medeni V,Baran Aksakal F,Medeni I "Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler." , ss.331 - 340, 2021. 10.53394/akd.979136 |
| ISNAD | Medeni, Volkan vd. "Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler". (2021), 331-340. https://doi.org/10.53394/akd.979136 |
| APA | Medeni V, Baran Aksakal F, Medeni I (2021). Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. Akdeniz Tıp Dergisi, 7(3), 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| Chicago | Medeni Volkan,Baran Aksakal Fatma Nur,Medeni Irem Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. Akdeniz Tıp Dergisi 7, no.3 (2021): 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| MLA | Medeni Volkan,Baran Aksakal Fatma Nur,Medeni Irem Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. Akdeniz Tıp Dergisi, vol.7, no.3, 2021, ss.331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| AMA | Medeni V,Baran Aksakal F,Medeni I Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. Akdeniz Tıp Dergisi. 2021; 7(3): 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| Vancouver | Medeni V,Baran Aksakal F,Medeni I Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler. Akdeniz Tıp Dergisi. 2021; 7(3): 331 - 340. 10.53394/akd.979136 |
| IEEE | Medeni V,Baran Aksakal F,Medeni I "Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler." Akdeniz Tıp Dergisi, 7, ss.331 - 340, 2021. 10.53394/akd.979136 |
| ISNAD | Medeni, Volkan vd. "Bir İlçedeki 15 Yaş ve Üzeri Kişilerde Sağlık Davranışları ve İlişkili Etmenler". Akdeniz Tıp Dergisi 7/3 (2021), 331-340. https://doi.org/10.53394/akd.979136 |
