4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar
Yıl: 2021 Cilt: 36 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 610 - 621 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.16986/HUJE.2020059524 İndeks Tarihi: 14-02-2022
4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar
Öz: Duygusal istismar çocuğun olumsuz psikolojik büyüme ve gelişmesiyle sonuçlanan kötü muamele olarak ifade edilebilir. Günümüzde çocuklar birçok açıdan duygusal istismara maruz kalmakta ve bu durum anneler tarafından fark edilmemektedir. Bu doğrultuda çalışmada, 4-6 yaş çocuğa sahip annelerin duygusal istismar potansiyellerinin yordayıcısı olarak ebeveyn tutumları incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 4-6 yaş aralığında çocuğu olan 219 anne oluşturmaktadır. Veriler “3-6 Yaş Çocuğa Sahip Ebeveynlere Yönelik Duygusal İstismar Potansiyeli Ölçeği (DİPÖ)” ve “Ebeveyn Tutumları Ölçeği (ETÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Ölçme araçları araştırmacılar tarafından, annelere uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde değişkenler arasındaki ilişki Pearson Korelasyon katsayısı, duygusal istismar potansiyellerinin yordayıcılarını belirlemek için ise "çoklu regresyon” analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda annelerin duygusal istismara neden olan davranışları ile demokratik ebeveyn tutumları arasında negatif yönlü zayıf düzeyde (p<, 01), otoriter tutumları arasında ise pozitif yönlü orta düzeyde (p<, 01) anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Annelerin duygusal istismarı önleyici davranışları ile demokratik ve otoriter ebeveyn tutumları arasında pozitif yönlü orta düzeyde (p<, 01), bir ilişki olduğu görülürken aşırı koruyucu tutumları arasında negatif yönlü zayıf (p<, 01), izin verici tutumları arasında pozitif yönlü zayıf ilişki (p<,05) olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelime: Parental Attitudes as Predictors of Emotional Abuse Potential of Mothers with 4-6-Year-Old Children
Öz: Emotional abuse can be expressed as maltreatment resulting in negative psychological growth and development of the child. Although children are exposed to emotional abuse in many ways today, this situation is not noticed by mothers. In this context, this study examines parental attitudes as a predictor of emotional abuse potential of mothers with 4-6-year-old children. The study group consists of 219 mothers with 4-6- year-old children. Data were collected through the "Emotional Abuse Potential Scale for Parents with 3-6-YearOld Children"(EAS). The measurement tools were applied to the mothers by the authors. For data analysis, Pearson Correlation coefficient was conducted to determine whether there is a significant relationship between the variables, and "multiple regression" analysis was used to determine the predictors of emotional abuse potential. It was found that there is a negative and weak relationship between mothers' behaviors that lead to emotional abuse and their democratic parental attitudes (p<, 01), and a positive and moderate relationship between the same dependent variable and their authoritarian attitudes (p<, 01). Also, it was found that mothers' behaviors that prevent emotional abuse has a moderate and positive association with democratic and authoritarian parental attitudes (p<, 01), a weak and negative association with excessive protective attitudes and a weak and positive association with permissive attitudes (p<,05)
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ajilian Abbasi, M., Saeidi, M., Khademi, G., Hoseini, B. L., & Emami Moghadam, Z. (2015). Child maltreatment in the World: A Review Article. International Journal of Pediatrics, 3(1.1), 353-365.
- Alisinanoğlu, F. (2003). Çocukların denetim odağı İle algıladıkları anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 97-107
- Alpoğuz, D. U. (2014). Algılanan ana-baba tutumlarının ilköğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarına ve Türkçe dersi akademik başarılarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
- American Academy of Pediatrics. Committee on Psychosocial Aspects of Child and Family Health, (1998). Guidance for effective discipline Pediatrics, 101 (4), 723–728.
- Arnott, B., & Brown, A. (2013). An exploration of parenting behaviours and attitudes during early infancy: Association with maternal and infant characteristics. Infant and Child Development, 22, 349–361.
- Bahar, G., Savaş, H. A., & Bahar, A. (2009). Çocuk istismarı ve ihmali: bir gözden geçirme. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 51-65.
- Barber, B. K. (1996). Parental psychological control: Revisiting a neglected construct. Child development, 67(6), 3296-3319.
- Barber, B. K., Maughan, S. L., & Olsen, J. A. (2005). Patterns of parenting across adolescence. New directions for child and adolescent development, 2005(108), 5-16.
- Baumrind D. (1967). Child care practices anteceding three patterns of preschool behavior. Genetic Psychology Monographs. 75, 43–88.
- Berkmen, B., & Okray, Z. (2015). Çocuk İstismarı Ölçeği'nin Türkçe'ye çevirisi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 1, (2), 242-254.
- Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research methods in education. London New York: Routledge Falmer.
- Creswell, J. W. (2013). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. New York: Sage.
- Demir, E. K., & Şendil, G. (2008). Parent Attitude Scale (PAS). Turkish Psychology Bulletin, 11(21), 15-25.
- Dubowitz, H. (2005). Preventing child neglect and physical abuse. Pediatr Rev, 23, 191- 196.
- Glaser, D. (2002). Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): A conceptual framework. Child abuse & neglect, 26(6-7), 697-714.
- Güçray, S. (1997). Ailede çocuğun istismarı ve ihmali. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 16.
- Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z., & Aydoğan, S. (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 128-134.
- Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Howard, K. S., & Brooks-Gunn, J. (2009). The role of home-visiting programs in preventing child abuse and neglect. The future of Children, 19(2), 119-146.
- Işıkoğlu Erdoğan, N., Yoleri, S., & Tetik, G. (2017). Ebeveyn tutumlarının okul öncesi dönemdeki çocukların mizaç özellikleri İle ilişkisinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (42), 226-239.
- İnanç, L., Altıntaş, M., & Barış, T. (2015). Ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumları İle kişilik yapıları arasındaki ilişki. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(5), 1731-1745.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (1980). Çocuğun değeri: Türkiye’de değerler ve doğurganlık. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2007). Family, self and human development across cultures: Theory and applications (genişletilmiş 2. baskı).
- Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
- Kandır A. & Alpan Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür Araştırma Dergisi. 4(14):33-38.
- Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
- Maccoby, E. (2002). Parenting effects: Issues and controversies. J. G. Borkowski, L. S. Ramey & M. Bristol Power, (Ed.), Parenting and the child’s world: Influences on academic, intellectual and socialemotional development (35-46). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
- Mammen, O. K., Kolko, D. J., & Pilkonis, P. A. (2002). Negative affect and parental aggression in child physical abuse. Child Abuse & Neglect, 26(4), 407-424.
- Margolin , G. , Gordis , E. B. , Medina , A. M., & Oliver , P. H. (2003). The co-occurrence of husband-to- wife aggression, family-oforigin aggression, and child abuse potential in a community sample. Journal of Interpersonal Violence, 18 , 413-440.
- Martin, J. P., Stack, D. M., Serbin, L. A. & Schwartzman, A. E. (2012). Social problem solving in high-risk mother-child dyads: an intergenerational study. Social Development, 21(1), 47-67.
- Munkel, W. I. (1994). Neglect and abandonment. Child Maltreatment (Brodeur AE Eds.). GW medical Publishing St. Louis. Öngider, N. (2013). Boşanmış ve evli ailelerden gelen çocukları algıladıkları ebeveyn kabul-red düzeyleri ile psikolojik uyum düzeylerinin karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri, 16, 164-174
- Özyürek, A. & Tezel Şahin, F. (2010). Anne-baba olmak ve anne-babaların çocuk yetiştirme tutumları. (Ed. Tülin Güler) Anne baba eğitimi içinde. Ankara: Pegem Akademi
- Paavilainen, E. & Tarkka, M-T. (2003). Definition and identification of child abuse by Finnish public health nurses. Public Health Nursing, 20(1), 49- 55.
- Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd. Pekdoğan, S. & Kanak, M. (2019). Validity and Reliability study of the sacle for emotional abuse potential of parents with children aged 3 to 6. International Journal of Eurasia Social Sciences, 10 (35), 654-366.
- Robinson CC, Mandleco B, Olsen SF, & Hart CH. (1995). Authoritative, authoritarian, and permissive parenting practices: Development of a new measure. Psychological Reports, 77, 819–830 Rodriguez, C. M. (2010). Parent-child aggression: Association with child abuse potential and parenting styles. Violence and Victims, 25(6), 728-741.
- Runyan, D., Wattam, C., Ikeda, R., Hassan, F. & Ramiro. (2002). Child abuse and neglect by parents and other caregivers. In: World report on violence and health, Krug, E.G., Dahlberg, L.L., Mercy, C.A. (eds). World Health Organization, Geneva, 57-86.
- Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Atli, S., & Şahin, B. K. (2015). Okul öncesi dönem: Anne baba tutumları. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 11(3), 973-991.
- Skuse DH. (1989). Emotional abuse and neglect. British Medical Journal, 298 (6689), 1692-1694.
- Spertus IL.Yehuda R. Wong CM. Halligan S. Seremetis SV. (2003). Childhood emotional abuse and neglect as predictors of psychological and physical symptoms in women presenting to a primary care practice. Child Abuse & Neglect, 27, 1247-1258.
- Sümer, N., Gündoğdu Aktürk, E., & Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59.
- Şahin, B. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Taner, Y. & Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik Yönleri, Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
- Topçugil N. (2002). Ankara Defterdarlığı gündüz çocuk bakım evine devam eden 3–6 yaş grubundaki çocukların aile işlevselliğinin ve aile işlevlerinin çocukların psikolojik, sosyal ve fiziksel gelişimleri üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- UNICEF (2010) Türkiye temsilciliği çocuk istismarı ve ihmali raporu. Ankara. http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/cocuk-istismari-raporu-tr.pdf adresinden 23. 06.2019 tarihinde alınmıştır.
- World Health Organization (WHO). (1999). http://www.who.int/mip2001/files/2017/childabuse.pdf) 22.06.2019 tarihinde alınmıştır.
| APA | pekdoğan s, Gözün Kahraman Ö (2021). 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. , 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| Chicago | pekdoğan serpil,Gözün Kahraman Özlem 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. (2021): 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| MLA | pekdoğan serpil,Gözün Kahraman Özlem 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. , 2021, ss.610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| AMA | pekdoğan s,Gözün Kahraman Ö 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. . 2021; 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| Vancouver | pekdoğan s,Gözün Kahraman Ö 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. . 2021; 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| IEEE | pekdoğan s,Gözün Kahraman Ö "4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar." , ss.610 - 621, 2021. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| ISNAD | pekdoğan, serpil - Gözün Kahraman, Özlem. "4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar". (2021), 610-621. https://doi.org/10.16986/HUJE.2020059524 |
| APA | pekdoğan s, Gözün Kahraman Ö (2021). 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| Chicago | pekdoğan serpil,Gözün Kahraman Özlem 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 36, no.3 (2021): 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| MLA | pekdoğan serpil,Gözün Kahraman Özlem 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.36, no.3, 2021, ss.610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| AMA | pekdoğan s,Gözün Kahraman Ö 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 36(3): 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| Vancouver | pekdoğan s,Gözün Kahraman Ö 4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 36(3): 610 - 621. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| IEEE | pekdoğan s,Gözün Kahraman Ö "4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, ss.610 - 621, 2021. 10.16986/HUJE.2020059524 |
| ISNAD | pekdoğan, serpil - Gözün Kahraman, Özlem. "4-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyellerinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Tutumlar". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 36/3 (2021), 610-621. https://doi.org/10.16986/HUJE.2020059524 |
