Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 351 - 372 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17541/optimum.897786 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler
Öz: Bu çalışmada Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği (TKSSD), Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), Sürdürülebilirlik Akademisi tarafından KSS faaliyetleri ödüllendirilen ve 2018–2020 dönemi BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan işletmelerin internet sitelerinde yer alan KSS projeleri etik teoriler kapsamında yer alan sürdürülebilir kalkınma yaklaşımı bağlamında incelenmiştir. 126 işletme tarafından gerçekleştirilen 520 KSS faaliyeti analiz edilmiştir. Çalışmada amaçlı örneklem tekniklerinden ölçüt örneklem kullanılmıştır. İşletmelerin internet sitelerinde yayımladıkları KSS projeleri nitel ve nicel içerik analizine tabi tutulmuştur. Analiz edilen KSS faaliyetleri pazarlama ve kurumsal sosyal girişimler (Kotler vd., 2012) ile Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) indeksi bağlamında sınıflandırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, pazarlama ve kurumsal sosyal girişimler bağlamında analiz edilen KSS projelerinin çoğunluğu (%67) kurumsal odaklı girişimler kapsamındadır. Küresel amaçlar bağlamında ise her dört projeden üçü eşitsizliklerin azaltılması, nitelikli eğitim, karasal yaşam, sağlıklı ve kaliteli yaşam ve toplumsal cinsiyet eşitliği amaçlarına yöneliktir. Ayrıca, analiz edilen işletmelerin %41'i imalat sektöründe yer alırken, %65'inin menşei ülkesi Türkiye'dir.
Anahtar Kelime: Corporate Social Responsibility Practices in the Context of Sustainable Development Goals: Current Situation and Trends in Turkey
Öz: In this study, CSR projects of the businesses awarded by the Corporate Social Responsibility Association of Turkey (CSR Turkey), Turkish Confederation of Employer Association, Sustainability Academy and listed in the BIST Sustainability Index for the period of 2018-2020 were examined. The reports are analyzed in the context of the sustainable development approach which is within the ethical theories. 520 CSR activities carried out by 126 businesses were analyzed. Criterion sampling, one of the purposeful sampling techniques, was applied in the study. Qualitative and quantitative content analysis was performed of CSR projects reported by businesses on their websites. The CSR activities analyzed were classified in the context of marketing and corporate social initiatives (Kotler et al., 2012) and the United Nations Sustainable Development Goals (SDGs) index. The results indicate that the majority (67%) of the CSR projects analyzed within the scope of marketing and corporate social initiatives are under the corporate-driven initiatives. In the context of the global goals, three of every four projects are for reduced inequalities, quality education, life on land, good health and well-being, and gender equality goals. In addition, 41% of the analyzed businesses are in the manufacturing sector, while Turkey is the country of origin of 65% of them.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahi, P., & Searcy, C. (2013). A comparative literature analysis of definitions for green and sustainable supply chain management. Journal of Cleaner Production, 52, 329-341. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.02.018
- Aktan, C. C. ve Börü, D. (2007). Kurumsal sosyal sorumluluk. Coşkun Can Aktan (Ed.), Kurumsal Sosyal Sorumluluk: İşletmeler ve sosyal sorumluluk (s. 11-36) İGİAD Yayınları
- Arli, D. I., & Lasmono, H. K. (2010). Consumers' perception of corporate social responsibility in a developing country. International Journal of Consumer Studies, 34(1), 46-51. https://doi.org/10.1111/j.1470-6431.2009.00824.x
- Avrampou, A., Skouloudis, A., Iliopoulos, G., & Khan, N. (2019). Advancing the sustainable development goals: Evidence from leading European banks. Sustainable Development, 27(4), 743-757. https://doi.org/10.1002/sd.1938
- Aytar, O. (0219). BİST sürdürülebilirlik endeksinde yer alan şirketlerin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri üzerine bir içerik analizi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12, 1-1. https://doi.org/10.26466/opus.583811
- Brønn, P. S., & Vrioni, A. B. (2001). Corporate social responsibility and cause-related marketing: An overview. International Journal of Advertising, 20(2), 207-222. https://doi.org/10.1080/02650487.2001.11104887
- Carroll, A. B. (1991). The pyramid of corporate social responsibility: Toward the moral management of organizational stakeholders. Business Horizons, 34(4), 39-48. https://doi.org/10.1016/0007-6813(91)90005-G
- Cone Communications (2011), Cone/Echo global cr opportunity study. https://www.conecomm.com/2011-cone-communicationsecho-global-cr-opportunity-study-pdf, Retrieved on December 09, 2020)
- Dahlsrud, A. (2008). How corporate social responsibility is defined: an analysis of 37 definitions. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 15(1), 1-13. https://doi.org/10.1002/csr.132
- Demirel, B. (2018). Türkiye’nin ilk 200 imalat firmasının periyodik olarak yayınlanan kurumsal sosyal sorumluluk raporlarının içerik analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
- Erdoğan, B.Z. ve İşlek, M. S. (2018). Pazarlamaya erdem yönlü yaklaşım. B.Z. Erdoğan (Ed.), Bilim olarak pazarlama, (ss. 185-206). İstanbul: Beta Yayınları.
- Erdoğan, B.Z. ve Tiltay, M. A. (2018). Pazarlama biliminin evrimi. B.Z. Erdoğan (Ed.), Bilim olarak pazarlama, (ss. 21-44). İstanbul: Beta Yayınları.
- Erdoğan, B.Z., Torlak Ö., Yılmaz C., Özmen M. ve İşlek M.S. (2020). Alternative marketing ethics within the context of the madinah markets and akhi organizations: The anatolian approach. İş Ahlakı Dergisi, 13 (2), ss. 82-102. DOI: 1012711/tjbe.2020.13.2.0162
- Esen, E. (2013), "The influence of corporate social responsibility (csr) activities on building corporate reputation", Alejandra Gonzalez-perez, M. and Leonard, L. (Ed.) International Business, Sustainability and Corporate Social Responsibility (Advances in Sustainability and Environmental Justice, Vol. 11), Emerald Group Publishing Limited, Bingley, pp. 133-150. https://doi.org/10.1108/S2051-5030(2013)0000011010
- Garriga, E., & Melé, D. (2004). Corporate social responsibility theories: Mapping the territory. Journal of Business Ethics, 53(1), 51-71.
- Gautier, A., & Pache, A. C. (2015). Research on corporate philanthropy: A review and assessment. Journal of Business Ethics, 126(3), 343-369. https://doi.org/10.1007/s10551-013-1969-7
- Harris, J. M. (2000). Basic principles of sustainable development, Dimensions of sustainable development, 21-41. Holcomb, J. L., Upchurch, R. S., & Okumus, F. (2007). Corporate social responsibility: What are top hotel companies
- reporting? International Journal of Contemporary Hospitality Management. https://doi.org/10.1108/09596110710775129
- Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288. https://doi.org/10.1177/1049732305276687
- Idowu, S. O., & Towler, B. A. (2004). A comparative study of the contents of corporate social responsibility reports of UK companies, Management of Environmental Quality, Vol. 15 No. 4, pp. 420-437. https://doi.org/10.1108/14777830410540153
- İçigen, E., Çevik, B. ve Doğan, O. (2016). Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası konaklama işletmelerinin sosyal sorumluluk uygulamalarının incelenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 6(2), 299-310. Doi: 10.13114/MJH.2016.299
- İşlek M.S. (2019). Anadolu pazar sisteminde alıcı ve satıcı ilişkilerinin analizi. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, SBE, Eskişehir.
- Jackson, G., & Apostolakou, A. (2010). Corporate social responsibility in Western Europe: An institutional mirror or substitute? Journal of Business Ethics, 94(3), 371-394. https://doi.org/10.1007/s10551-009-0269-8
- Jha, M. K., & Rangarajan, K. (2020). The approach of Indian corporates towards sustainable development: An exploration using sustainable development goals based model. Sustainable Development, 28(5), 1019-1032. https://doi.org/10.1002/sd.2053
- Kim, M., Yin, X., & Lee, G. (2020). The effect of CSR on corporate image, customer citizenship behaviors, and customers’ long-term relationship orientation. International Journal of Hospitality Management, 88, 102520. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102520
- Kotler, P., & Levy, S. J. (1969). Broadening the concept of marketing. Journal of Marketing, 33(1), 10-15. https://doi.org/10.2307/1248740
- Kotler, P., & Zaltman, G. (1971). Social marketing: An approach to planned social change. Journal of Marketing, 35(3), 3-12. https://doi.org/10.2307/1249783
- Kotler, P., Hessekiel, D., & Lee, N. (2012). Goodworks!: Marketing and corporate initiatives that build a better world... and the bottom line. John Wiley&Sons.
- Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage publications.
- Kumi, E., Yeboah, T., & Kumi, Y. A. (2020). Private sector participation in advancing the sustainable development goals (SDGs) in Ghana: Experiences from the mining and telecommunications sectors. The Extractive Industries and Society, 7(1), 181-190. https://doi.org/10.1016/j.exis.2019.12.008
- Küresel Amaçlar, https://www.kureselamaclar.org, Erişim tarihi: 09.12.2020
- Lee, K. H., & Shin, D. (2010). Consumers’ responses to CSR activities: The linkage between increased awareness and purchase intention. Public Relations Review, 36(2), 193-195. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2009.10.014
- Luck, D. J. (1969). Marketing notes and communications: Broadening the concept of marketing—Too far. Journal of Marketing, 33(3), 53-55. https://doi.org/10.1177/002224296903300310
- Macit, N. (2020). BIST şirketlerinin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri: BİST 30, BİST 50, BİST 100 endeksleri üzerine karşılaştırmalı bir içerik analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
- Maç, S. D., Turan, Ş.A., Okutan, S., ve Metin, O. (2020). The transition from philanthropy to corporate social responsibility (CSR) in developing countries: An analysis of award-winning CSR projects in Turkey. İş Ahlakı Dergisi, 13 (2), ss. 146-170. DOI: 10.12711/tjbe.2020.13.2.0168
- Madran C. ve Tanyeri M. (2020). Sürdürülebilir kalkınma amaçları ile kurumsal dönüşüm. Akademisyen Kitabevi, Ankara.
- Maignan, I., & Ferrell, O. C. (2004). Corporate social responsibility and marketing: An integrative framework. Journal of the Academy of Marketing Science, 32(1), 3-19. https://doi.org/10.1177/0092070303258971
- Malik, M. (2015). Value-enhancing capabilities of CSR: A brief review of contemporary literature. Journal of Business Ethics, 127(2), 419-438. https://doi.org/10.1007/s10551-014-2051-9
- Mannheim, K. (1952). The problem of generations. In Essays on the sociology of knowledge, pp. 276-320. NY: Oxford Univ. Press.
- Martínez, P., & Del Bosque, I. R. (2013). CSR and customer loyalty: The roles of trust, customer identification with the company and satisfaction. International Journal of Hospitality Management, 35, 89-99. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2013.05.009
- Mensah Jç (2019) Sustainable development: Meaning, history,principles, pillars, and implications for human action: Literature review, Cogent Social Sciences, 5:1, 1653531, https://doi.org/10.1080/23311886.2019.1653531
- Mucan, B., Kayabaşı, A., & Madran, C. (2016). Yönetı̇cı̇lerde sürdürülebı̇lı̇rlı̇k algısı ve fı̇rma uygulamalarına yönelı̇k değerlendı̇rme. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 57-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esad/issue/38969/456207
- NTV, (2021, 19 Ocak), NASA’dan Türkiye’ye kuraklık uyarısı, https://www.ntv.com.tr/galeri/teknoloji/nasadan-turkiyeye-kuraklik-uyarisi,fHPalz0-JkuH_YsKbA2Fjw Erişim tarihi: 21.01.2021
- Okoye, A. (2009). Theorising corporate social responsibility as an essentially contested concept: Is a definition necessary? Journal of Business Ethics, 89(4), 613-627. https://doi.org/10.1007/s10551-008-0021-9
- Pusak, S. (2014). Türkiye’de kurumsal sosyal sorumluluk üzerine bir araştırma; şirketlerin periyodik yayınlanan kurumsal sosyal sorumluluk raporlarının içerik analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı.
- Ridho, T.K., Vinichenko, M., & Makushkin, S. (2018). Participation of companies in emerging markets to the Sustainable Development Goals (SDGs). Proceedings of the 34th International Scientific Conference on Economic and Social Development—XVIII International Social Congress (ISC-2018) (pp. 741–752). Moscow.
- Rodell, J. B. (2013). Finding meaning through volunteering: Why do employees volunteer and what does it mean for their jobs? Academy of Management Journal, 56(5), 1274-1294. https://doi.org/10.5465/amj.2012.0611
- Sert, N. Y. (2012). Türkiye'de özel sektörün kurumsal sosyal sorumluk anlayışına ilişkin yarar algısı: Kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin duyurulmasında web sitelerinin kullanılması. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 3(9). DOI: 10.5824/1309‐1581.2012.4.003.x
- Soysal, B. (2018), kurumsal sosyal sorumluluk raporlaması ve Türk şirketleri üzerine bir içerik analizi, ANASAY, (6), 11-38. https://doi.org/10.33404/anasay.488457
- Steurer, R., Langer, M. E., Konrad, A., & Martinuzzi, A. (2005). Corporations, stakeholders and sustainable development I: A theoretical exploration of business–society relations. Journal of Business Ethics, 61(3), 263-281. https://doi.org/10.1007/s10551-005-7054-0
- Suher, İ. (2010). Zirvedeki Türk işletmelerinin kurumsal sosyal sorumluluk iletişimi: Web sitelerine yönelik bir inceleme. Selçuk İletişim, 6(2), 33-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19020/200632
- Süklüm, N. ve Hiçyorulmaz, E. (2019). BİST sürdürülebilirlik endeksindeki işletmelerin sosyal sorumluluk ve çevre muhasebesi ilişkisi açısından incelenmesi: Bir içerik analizi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(4), 1806- 1824. https://doi.org/10.15295/bmij.v7i4.1152
- Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html, Erişim tarihi: 09.12.2020
- Tate, W. L., Ellram, L. M., & Kirchoff, J. F. (2010). Corporate social responsibility reports: A thematic analysis related to supply chain management. Journal of Supply Chain Management, 46(1), 19-44. https://doi.org/10.1111/j.1745-493X.2009.03184.x
- Van Beurden, P., & Gössling, T. (2008). The worth of values–a literature review on the relation between corporate social and financial performance. Journal of Business Ethics, 82(2), 407. https://doi.org/10.1007/s10551-008-9894-x
- VonSchnurbein, G., Seele, P. & Lock, I. (2016), "Exclusive corporate philanthropy: rethinking the nexus of CSR and corporate philanthropy", Social Responsibility Journal, Vol. 12 No. 2, pp. https://doi.org/10.1108/SRJ-10-2014-0149
- World Commission on Environment and Development (1987). Our common future. Oxford University Press, Oxford.
| APA | Tiltay M, ÖZ M, Tepe M (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. , 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| Chicago | Tiltay Muhammet Ali,ÖZ MURAT,Tepe Mustafa Enes Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. (2021): 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| MLA | Tiltay Muhammet Ali,ÖZ MURAT,Tepe Mustafa Enes Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. , 2021, ss.351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| AMA | Tiltay M,ÖZ M,Tepe M Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. . 2021; 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| Vancouver | Tiltay M,ÖZ M,Tepe M Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. . 2021; 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| IEEE | Tiltay M,ÖZ M,Tepe M "Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler." , ss.351 - 372, 2021. 10.17541/optimum.897786 |
| ISNAD | Tiltay, Muhammet Ali vd. "Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler". (2021), 351-372. https://doi.org/10.17541/optimum.897786 |
| APA | Tiltay M, ÖZ M, Tepe M (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| Chicago | Tiltay Muhammet Ali,ÖZ MURAT,Tepe Mustafa Enes Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi 8, no.2 (2021): 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| MLA | Tiltay Muhammet Ali,ÖZ MURAT,Tepe Mustafa Enes Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.8, no.2, 2021, ss.351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| AMA | Tiltay M,ÖZ M,Tepe M Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 2021; 8(2): 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| Vancouver | Tiltay M,ÖZ M,Tepe M Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 2021; 8(2): 351 - 372. 10.17541/optimum.897786 |
| IEEE | Tiltay M,ÖZ M,Tepe M "Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler." Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8, ss.351 - 372, 2021. 10.17541/optimum.897786 |
| ISNAD | Tiltay, Muhammet Ali vd. "Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler". Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi 8/2 (2021), 351-372. https://doi.org/10.17541/optimum.897786 |
