Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli

şamar, berhudan; Buz, Sema

doi:10.51982/bagimli.982856

Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli

Berhudan ŞAMAR, (Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Erenköy, İstanbul, Türkiye)

Sema BUZ (Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Hizmet Bölümü, Ankara, Türkiye)

Bağımlılık Dergisi

161 28

Yıl: 2022 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 221 - 232 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51982/bagimli.982856 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli

Öz:

Alkol ve madde kullanıcı sayısının artması ve bu durumun küresel bir sorun haline gelmesi koruyucu ve önleyici politikaların yanı sıra alkol ve madde kullanım bozukluğu (AMKB) tanılı bireylerin arındırma ve rehabilitasyon süreçlerine daha fazla odaklanılmasını sağlamıştır. Bağımlılık tedavisinde rehabilitasyonun amacı, alkol ve madde kullanım bozukluğu tanılı bireylerin bağımlılığın yarattığı tıbbi, psikolojik, sosyal, ekonomik ve yasal sorunlarla baş etmelerini sağlayacak müdahale ve uygulamaları bütüncül bir şekilde sağlamaktır. Bu çalışmada Türkiye’de AMKB tanılı bireylere yönelik bireyselleştirilmiş ve bütüncül bir tedavi sunan Erenköy Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon (BAHAR) Merkezi’ndeki sosyal hizmet uygulamaları değerlendirilmiştir. AMKB tanılı bireylerin psikososyal sağlığına tekrar kavuşması ve alkol ve maddeden uzak kalması için, sosyal hizmet uzmanları AMKB tanılı bireylerin bozulan aile ilişkilerinin onarılmasında, sosyal destek mekanizmalarının işlevsel kılınmasında ve rehabilitasyon sonrası planlama konusunda aktif olarak faaliyetler yürütmektedir. Bu kapsamda Erenköy BAHAR Merkezi’nde sosyal hizmet uygulamaları sosyal inceleme raporu hazırlama ile başlamakta, aile görüşmeleri, grup psikoeğitimleri, sosyal yardım yönlendirmeleri, danışmanlık, ev ziyaretleri ve barınma danışmanlığı çerçevesinde devam etmektedir. AMKB tanılı bireylerin iyilik hallerini sürdürmeleri ve sosyal işlevselliklerini geri kazanabilmeleri için bağımlılık rehabilitasyon merkezlerinin yaygınlaştırılması ve bu alanda daha çok sosyal hizmet uzmanının istihdam edilmesi önemli görülmektedir.

Anahtar Kelime: Bağımlılık Rehabilitasyon Sosyal Hizmet

Social Work Practice in Addiction Rehabilitation: Erenköy BAHAR Model

Öz:

The increase in the number of alcohol and substance users and the fact that this situation has become a global problem has led to a greater focus on the detoxification and rehabilitation processes of individuals with alcohol and substance use disorder, as well as protective and preventive policies. The aim of rehabilitation in addiction treatment is to provide interventions and practices in a holistic way that will enable individuals with a diagnosis of alcohol and substance use disorder to cope with the medical, psychological, social, economic and legal problems caused by addiction. This study focuses on the social work practices in Erenköy Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon (BAHAR) Center, which offers individualized and holistic treatment for addicts in Turkey. Social workers in the center are actively engaged in activities of mending disrupted family relationships, offering functional social support mechanisms and post-rehabilitation planning with the aim to help addicted patients regain their psycho-social health back and stay clear of alcohol and substance. In this context, social work practices at Erenköy BAHAR Center begin with preparing social study reports, followed by family interviews, psychoeducation groups, social aid guidance, counseling, house visits and shelter counseling. It is considered important to increase the number of addiction rehabilitation centers and employ more social workers in the field to help addicted patients maintain their well-being and regain their social functionality.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Daley DC, Feit MD. The many roles of social workers in the prevention and treatment of alcohol and drug addiction: a major health and social problem affecting ındividuals, families, and society. Soc Work Public Health 2013; 28(3-4): 159–164.
2. Karataşoğlu S. Sosyal politika boyutuyla madde bağımlılığı. Türk İdare Dergisi 2013; 476: 321-352.
3. Adejoh SO, Temilola OM, Adejuwon FF. Rehabilitation of drug abusers: the roles of perceptions, relationships and family supports. Soc Work Public Health 2018; 33(5): 289–298.
4. Xiong H, Jia J. Situational social support and relapse: an exploration of compulsory drug abuse treatment effect in China. Int J Offender Ther Comp Criminol 2018; 63(8): 1202–1219.
5. Department of Community, Rural and Gaeltacht Affairs. Report of the Working Group on Drugs Rehabilitation. ıRELAND: 2007; 1-56.
6. Şener MM, Küçükşen K. Madde bağımlısı bireylerin rehabilitasyonunda sivil toplum kuruluşlarının rolü. International Journal of Human Sciences 2017; 14(1): 486-495.
7. Lin W, Zhou MPA, W. Factors associated with the physical and mental health of drug users participating in community-based drug rehabilitation programmes in China. Health Soc Care Community 2019; 28(2): 584-590.
8. Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM). Türkiye Uyuşturucu Raporu. Ankara: Emniyet Genel Müdürlüğü, 2019.
9. Ünübol B, Çinka E, Mayi M, et al. Bağımlı hastalar için rehabilitasyon: Erenköy Bahar modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2021; 13(3): 412- 427.
10. Chie QT, Tam CL, Bonn G, et al. Substance abuse, relapse, and treatment program evaluation in malaysia: perspective of rehab patients and staff using the mixed method approach. Front Psychiatry 2016; 7 (90): 1-13.
11. Çuhacı, G. Bağımlılık ve Sosyal Hizmet. Aktürk İ, Bozdoğan ÖM, Çuhacı G, Ögel K, Şimşek GM, Tokluoğlu N (Editörler). 1. Baskı, İstanbul: Yeşilay Yayınları, 2019: 143-155.
12. Gündüz Türkeş S. Ankara AMATEM kliniğinde tedavi gören bireylerin tedavi sürecindeki deneyimleri ve taburculuk sonrası gereksinimleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020.
13. Karakaya İ, Sacakli G, Bilici R, Ogel K. The pathway to care of patients with SUD who presented at addiction treatment centers (AMATEM) in Turkey. J Ethn Subst Abuse 2019; 1-15.
14. Çetin Y. Madde bağımlılığı ve Yalova ölçeğinde madde bağımlısı algısı. Yüksek Lisans Tezi, Yalova: Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.
15. Resmî Gazete. Bağımlılık Danışma, Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmelik. Ankara: T.C. Cumhurbaşkanlığı, 2019.
16. Bağevi. https://bakirkoyruhsinireah.saglik.gov.tr/TR,346319/bag-evi.html ( Accessed 21 May 2021).
17. Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulu. Uyuşturucu ile Mücadele Faaliyet Raporu. Ankara, Uyuşturucu İle Mücadele Yüksek Kurulu, 2017.
18. Karaman H. Türkiye’de bağımlılık alanında bir rehabilitasyon modeli olarak Yeşilay Danışmanlık Merkezi’nin (YEDAM) incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2017.
19. Muscat, R. Pompidou Group Treatment Systems Overview. Strasbourg: Council of Europe Publishing, 2010.
20. Friðjónsdóttir, HS. Benchmarking best practice: excellence in rehabilitation, recovery and social reintegration for people with substance abuse problems. Master of Project Management, Reykjavık: Reykjavık University, 2017.
21. Germany Country Drug Report. Brussels: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, 2019.
22. Çiftçi GE, Uluocak PG. Almanya’da madde bağımlısı çocuk ve gençlere yönelik bir rehabilitasyon modeli. Kriz Dergisi 2010; 18(2): 11–18.
23. Vinogradova MV, Kryukova EM, Kulyamina OS, Vapnyarskaya OI, Sokolova, AP. Approaches to the study of the status and trends of drug abuse, rehabilitation and reintegration of drug users. Bioscıences Biotechnology Research Asia 2014; 11(3): 1505-1514.
24. Galeotti M. Narcotics and Nationalism: Russian Drug Policies and Futures, İmproving Global Drug Policy Comparative Perspectives and UNGASS. New York University Center for Global Affairs, 2016.
25. Kolupaev RV, Loginova EV, Rogacheva RI, Fokina LV, Fadeeva OM, Novikov RA. Model of a regional system of social rehabilitation and re-socialization of people with addictions in Russia, Biosciences Biotechnology Research Asia 2014; 11: 127-132.
26. Pishchulin VI, Loginova EV, Rogacheva LI, Fokina LV, Rogachev MA, Fadeeva OM. Drug addict social inte gration system in modern Russian society. Life Science Journal 2014; 11(12): 608-611.
27. United Kingdom Drug Report. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, 2019.
28. Humphreys K, Lembke A. Recovery-oriented policy and care systems in the UK and USA, Drug Alcohol Rev 2014; 33: 13-18.
29. Gossop M, Marsden J, Stewart D, Kidd T. The national treatment outcome research study (NTORS): 4-5 year follow-up results. Addiction 2003; 98: 291- 303.
30. EMCDDA (European Monitoring Center for Drug and Drug Addiction) European Drug Report:Trends and Developments. Luxembourg, Publications Office of the European Union, 2019.
31. Molina-Fernandez AJ. Manual on Drug rehabilitation and Recovery of Drug Users. Madrid: 2017.
32. National Association Social Work (NASW). Standards for Social Work Practice with Clients with Substance Use Disorder. New York: NASW, 2013.
33. Jenkins LA, Kronick RF. Pre-trial diversion strategies for drug ınvolved offenders: focus on social work involvement. J Offender Rehabil 1995; 22 (3-4): 129-140.
34. Sevin Ç, Erbay E. Madde bağımlılarının tedavi sonrası sosyal yaşamdaki sorunları ve sosyal hizmet uygulamaları. Bağımlılık Dergisi, 2008; 9(1): 36- 40.
35. Raheb G, Khaleghi, E, Moghanibashi-Mansourieh A, Farhoudian A, Teymouri R. Effectiveness of social work intervention with a systematic approach to improve general health in opioid addicts in addiction treatment centers. Psychol Res Behav Manag 2016; (9): 309–315.
36. Wells EA, Kristman-Valente AN, Peavy KM, Jackson TR. Social workers and delivery of evidence-based psychosocial treatments for substance use disorders. Soc Work Public Health 2013; 28(3-4): 279–301.
37. Whitley CEM. Social work clinical supervision in the addictions: ımportance of understanding professional cultures. J Soc Work Pract Addict 2010; 10(4): 343–362.
38. Straussner SLA. The role of social workers ın the treatment of addictions: a brief history. J Soc Work Pract Addict 2001; 1(1): 3-9.
39. Lander L, Howsare J, Byrne M. The ımpact of substance use disorders on families and children: from theory to practice. Soc Work Public Health 2013; 28(3-4): 194–205.
40. Polat G. Madde bağımlılığı tedavisinde sosyal hizmet mesleği. Okmeydanı Tıp Dergisi. 2014; 30(2): 143-148.
41. Bozdoğan, Ö.M. Bağımlılık ve Sosyal Hizmet. Aktürk İ, Bozdoğan ÖM, Çuhacı G, Ögel K, Şimşek GM, Tokluoğlu N (Editörler). 1. Baskı, İstanbul: Yeşilay Yayınları, 2019; 79-91.
42. Aktürk İ. Bağımlılık ve Sosyal Hizmet. Aktürk İ, Bozdoğan ÖM, Çuhacı G, Ögel K, Şimşek GM, Tokluoğlu N (Editörler). 1. Baskı, İstanbul: Yeşilay Yayınları, 2019: 63-78.
43. Daşbaş S, Polat G, Kesen NF. Genelci yaklaşım açısından madde bağımlısı çocuklara yönelik sosyal hizmet. Türkiye’de Çocuğun Refahı ve Korunması. Atamtürk E, Yaman E (Editörler.), Ankara: Gündem Çocuk Derneği Yayını, 2013.
44. Erükçü Akbaş G, Mutlu E. Madde bağımlılığı tedavisi gören kişilerin bağımlılık tedavi deneyimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet 2016; 27(1): 101-122.
45. Fraser C, McIntyre A, Manby M. Exploring the ımpact of parental drug/ alcohol problems on children and parents in a midlands county in 2005/06. Br J Soc Work 2008; 39(5): 846.
46. Altıntop M. Madde bağımlılığı tedavi merkezlerine başvurmuş 18-24 yaşları arasındaki bireylerin tedavi süreçlerine bakış açıları: Diyarbakır örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2017.
47. Buchanan J. Tackling problem drug use: a new conceptual framework. Soc Work Ment Health 2004; 2(2-3): 117-138.
48. Unegbu RO. Exploring the role of social workers in substance abuse treatment. Doctor of Social Work, Minnesota: Walden University, College of Social and Behavioral Sciences, 2020.
49. Oral M, Tuncay T. Ruh sağlığı alanında sosyal hizmet uzmanlarının rol ve sorumlulukları. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi 2012; 23(2): 93-114.
50. Tambağ H, Öz F. Grup psikoeğitiminin yaşlıların hemşirelik bakımında kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014; 1(3): 47–53.
51. Thylstrup B, Schrøder S, Hesse M. Psycho-education for substance use and antisocial personality disorder: a randomized trial. BMC Psychiatry 2015; 15: 283.
52. Kargin M, Hicdurmaz D. Psychoeducation program for substance use disorder: effect on relapse rate, social functioning, perceived wellness, and coping. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv 2020; 58(8): 39-47.
53. Matthew KJ, Regmi B, Lama LD. Role of family in addictive disorders. Int J Psychosoc Rehabil 2018; 22 (1): 65-75.
54. Babahanoğlu R. Madde bağımlıları damgalanıyor mu? Journal of Social and Humanities Sciences Research 2019; 6(44): 3513-3519.
55. Ögel K, Koç C, Aksoy A, Basabak A, Evren. Sigara, Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Programı (SAMBA). İstanbul: Yeniden Yayınları, 2012.
56. Yuvalı E. Hak temelli sosyal yardım ve klientalizm. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2018; 135: 384-404.
57. Başer D,Kırlıoğlu M. Türkiye’deki sosyal yardım sistemine yönelik sosyal hizmet uzmanlarının deneyimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet 2020; 31(4): 1486-1513.
58. Platt JJ. Vocational rehabilitation of drug abusers. Psychol Bull 1995; 117(3): 416–433.
59. Ünlü A, Demir O. Addict and non-addict drug dealers in İstanbul, Turkey: profiles and differences. International Journal of Human Sciences 2012; 2(2): 161-173.
60. Macit R. Uyuşturucu satıcıları: damgalanmışların suç ve ceza anlayışı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 2017; 20(2): 173-199.
61. Altıntoprak AE, Akgür SA, Kitapçıoğlu G, Yüncü Z, Coşkunol, H. Denetimli serbestlik olgularının retrospektif analizi: sosyodemografik özellikler, bireysel ve ailesel bağımlılık ve suç öyküleri ve tedavi yanıtları. Bağımlılık Dergisi 2014; 15(1): 1-9.
62. Kılıç E, Özkan Y. Okul temelli aile danışmanlığına sosyal hizmetin rolü ve önemi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 2015; 19(1): 155-178.
63. Ibabe I, Stein JA, Nyamathi A, Bentler PM. Predictors of substance abuse treatment participation among homeless adults. J Subs Abuse Treat 2014; 46(3): 374-381.
64. Wenzel SL, Green HD, Tucker JS, Golinelli D, Kennedy DP, Ryan G, Zhou A. The social context of homeless women’s alcohol and drug use. Drug Alcohol Depend 2009; 105(1-2): 16–23.
65. Peleg-Oren N, Rahav G, Teichman M. Social work and the treatment of substance abuse in Israel. J Soc Work Pract Addict 2002; 2(3-4): 85-96.
66. Cılga İ. Madde ve madde kullanımı ile mücadelede ulusal politika ve strateji öncelikleri. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi 2009; 20(1): 7-22.

APA	şamar b, Buz S (2022). Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. , 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
Chicago	şamar berhudan,Buz Sema Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. (2022): 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
MLA	şamar berhudan,Buz Sema Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. , 2022, ss.221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
AMA	şamar b,Buz S Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. . 2022; 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
Vancouver	şamar b,Buz S Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. . 2022; 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
IEEE	şamar b,Buz S "Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli." , ss.221 - 232, 2022. 10.51982/bagimli.982856
ISNAD	şamar, berhudan - Buz, Sema. "Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli". (2022), 221-232. https://doi.org/10.51982/bagimli.982856

APA	şamar b, Buz S (2022). Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. Bağımlılık Dergisi, 23(2), 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
Chicago	şamar berhudan,Buz Sema Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. Bağımlılık Dergisi 23, no.2 (2022): 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
MLA	şamar berhudan,Buz Sema Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. Bağımlılık Dergisi, vol.23, no.2, 2022, ss.221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
AMA	şamar b,Buz S Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. Bağımlılık Dergisi. 2022; 23(2): 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
Vancouver	şamar b,Buz S Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. Bağımlılık Dergisi. 2022; 23(2): 221 - 232. 10.51982/bagimli.982856
IEEE	şamar b,Buz S "Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli." Bağımlılık Dergisi, 23, ss.221 - 232, 2022. 10.51982/bagimli.982856
ISNAD	şamar, berhudan - Buz, Sema. "Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli". Bağımlılık Dergisi 23/2 (2022), 221-232. https://doi.org/10.51982/bagimli.982856