Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı 
hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile 
ilişkili faktörler

NAMLI, Zeynep; Demirkol, Mehmet Emin; KARAYTUĞ, MAHMUT ONUR; Tamam, Lut; Gürbüz, Mahmut

doi:10.5505/kpd.2021.82957

Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler

Mahmut Onur KARAYTUĞ, (Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Lut TAMAM, (Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Mahmut GÜRBÜZ, (St. Elisabeth Krankenhaus Klinik Fur Psychiatrie Und Psychotherapie, Hattingen, Almanya)

Mehmet Emin DEMİRKOL, (Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Zeynep NAMLI (Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Klinik Psikiyatri Dergisi

30 1

Yıl: 2021 Cilt: 24 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 481 - 490 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/kpd.2021.82957 İndeks Tarihi: 26-05-2022

Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler

Öz:

Amaç: Çalışmanın amacı, Yetişkin Ayrılma Anksiyetesi Bozukluğu (YAAB) tanılı hastalarda psikiyatrik ek tanı sıklığını tespit etmek ve intihar düşüncesi ile işlevsellik üzerine etkisini araştırmaktır. Yöntem: Çalışmanın örneklemini YAAB tanısı konulan 107 kişi oluşturuyordu. Hastalarla DSM-5 Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme-Klinisyen Versiyonu (SCID-5-CV) temelli görüşme yapıldı. Sosyodemografik veri formu, SCL-90-R Belirti Kontrol Listesi, Yetişkin Ayrılma Anksiyetesi Anketi (YAAA), Ayrılma Anksiyetesi Belirtileri için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (AAB-YKG), Ayrılma Anksiyetesi Belirti Envanteri (AABE), Dünya Sağlık Örgütü Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesi (WHODAS-2) uygulandı. Bulgular: Hastalığın ortalama başlangıç yaşı 20,1 ± 6’idi. Hastaların 87’sinde (%81.3) psikiyatrik ek tanı belirlendi (major depresyon %29, panik bozukluk %17.8, obsesif kompulsif bozukluk-OKB %16.8, agorafobi %11.2, bipolar bozukluk %6.5). Hastaların 54’nün (%50.4) yaşamın herhangi bir döneminde intihar düşüncesi olduğu belirlendi. Ek tanı belirlenen hastaların belirlenmeyenlere göre; yetişkin ayrılma anksiyetesi anketi puanı ve WHODAS-2 işlevsellik kaybı puan ortancaları yüksekti (p<0,001). Ek tanısı olan hastaların olmayanlara göre, intihar düşüncesi oranı daha yüksekti (p<0,001). Sonuç: Ek psikiyatrik hastalık varlığında YAAB tanılı hastaların yetişkin ayrılma anksiyetesi anketi puanı, yaşam boyunca intihar düşüncesi oranı ve işlevsellikte kayıp oranları artmaktadır. Çalışma sonuçlarımızı destekleyecek, daha geniş örneklemde ve birden fazla ek psikiyatrik hastalığın da değerlendirildiği gelecek çalışmalar yararlı olacaktır.

Anahtar Kelime:

The related factors with functionality and the comorbidity in the patientswith adult seperation anxiety disorder

Öz:

Objective: This study aims to determine the frequency of psychiatric comorbidity in patients with Adult Separation Anxiety Disorder (ASAD) and investigate its effect on suicidal ideation and functionality. Method: We included 107 participants diagnosed with ASAD. The patients were interviewed based on the Structured Clinical Interview for DSM-5 Disorders-Clinician Version (SCID-5- CV). We applied sociodemographic data form, SCL-90-R Symptom Checklist, Adult Separation Anxiety Questionnaire (ASAQ), Structured Clinical Interview for Separation Anxiety Symptoms (SCI-SAA), Separation Anxiety Symptom Inventory (SASI), World Health Organization Disability Assessment Scale (WHODAS) to all participants. Results: The mean age of onset of the disorder was 20.1 ± 6. Eighty-seven (81.3%) of the patients had psychiatric comorbidity (29% had major depression, 17.8% panic disorder, 16.8% obsessive-compulsive disorder, 11.2% agoraphobia, 6.5% bipolar disorder). Fifty-four (50.4%) of the patients had suicidal thoughts in any period of their lives. Patients with psychiatric comorbidity had a higher ASAQ score, WHODAS2 loss of functionality score, and suicidal ideation rate than those who were not (p <0.001 for each). Discussion: Suicidal ideation, ASAQ score, and loss of functionality rates increase in patients with ASAD in the presence of comorbid psychiatric disorders. Future stdies in larger samples and evaluating more than one additional psychiatric disorder will be helpful to support our study results.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Manicavasagar V, Marnane C, Pini S, Abelli M, Rees S, Eapen V, Silove D. Adult separation anxiety disorder: A disorder comes of age. Curr psychiatry rep 2010; 12(4):290-297.
2. Bögels SM, Knappe S, Clark LA. Adult separation anxiety disorder in DSM-5. Clin Psychol Rev 2013; 33(5):663-674.
3. American Psychiatric Association. DSM-III-R: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. revised. Washington, DC, American Psychiatric Association, 1987.
4. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision. Washington, DC, American Psychiatric Association, 2000.
5. Manicavasagar V, Silove D, Curtis J, Wagner R. Continuities of separation anxiety from early life onto adulthood. J Anxiety Disord 2000; 14(1):1-18.
6. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). Arlington, VA, American Psychiatric Association, 2013.
7. Manicavasagar V, Silove D, Curtis J. Separation anxiety in adulthood: A phenomenological investigation. Compr Psychiatry 1997; 38(5):274-282.
8. Silove D, Slade T, Marnane C, Wagner R, Brooks R, Manicavasagar V. Separation anxiety in adulthood: dimensional or categorical? Compr Psychiatry 2007; 48(6):546-553.
9. Shear K, Jin R, Ruscio AM, Walters EE, Kessler RC. Prevalence and correlates of estimated DSM-IV child and adult separation anxiety disorder in the National Comorbidity Survey Replication. Am J Psychiatry 2006; 163(6):1074-1083.
10. Kessler RC, Wang PS. The descriptive epidemiology of commonly occurring mental disorders in the United States. In: Annual Review of Public Health 2008; 29:115-129.
11. Thibodeau MA, Welch PG, Sareen J, Asmundson GJG. Anxiety disorders are independently associated with suicide ideation and attempts: Propensity score matching in two epidemiological samples. Depress Anxiety 2013; 30(10):947-954.
12. Derogatis L. The SCL-90-R Symptom Checklist 90-R Administration, Scoring, and Procedures Manual. National Computer Systems. Inc.Minneapolis, 1994 .
13. Dağ I. Belirti Tarama Listesi (Scl-90-R)’nin Üniversite Öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatr Derg 1991; 2(1):5-12.
14. Manicavasagar V, Silove D, Wagner R, Drobny J. A selfreport questionnaire for measuring separation anxiety in adulthood. Compr Psychiatry 2003; 44(2):146-153.
15. Diriöz M, Alkin T, Yemez B, Onur E, Eminaǧaoǧlu N. The validity and reliability of Turkish version of separation anxiety symptom inventory and adult separation anxiety questionnaire. Turk Psikiyatr Derg 2012; 23(2):108-116.
16. Diriöz M, Alkin T, Yemez B, Eminağaoğlu N, Onur E. Ayrılma Anksiyetesi Belirtileri İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşmesi Türkçe Versiyonunun Psikometrik Özellikleri. Noropsikiatri Ars 2012; 49(1):6-13.
17. Silove D, Manicavasagar V, O’connell D, Blaszczynski A, Wagner R, Henry J. The development of the separation anxiety symptom inventory (SASI). Australas Psychiatry 1993; 27(3):477-488
18. Üstün TB, Kostanjsek N, Chatterji S, Rehm J. Measuring Health and Disability: Manual for WHO Disability Assessment Schedule WHODAS 2.0. World Heal Organ 2010; 88:815-823.
19. Andrews G, Kemp A, Sunderland M, von Korff M, Ustun TB. Normative data for the 12 item WHO disability assessment schedule 2.0. PLoS One 2009; 4(12):e8343.
20. Aslan Kunt D, Dereboy F. Dünya Sağlık Örgütü Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesi’nin (WHODAS 2.0) Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Psikiyatri Hastaları ve Sağlıklı Kontrollerde İncelenmesi. Turk Psikiyatri Derg 2018; 29(4):248-257.
21. Silove D, Alonso J, Bromet E, Gruber M, Sampson N, Scott K, Andrade L, Benjet C, Almeida JMC, De Girolamo G, De Jonge P, Demyttenaere K, Fiestas F, Florescu S, Gureje O, He Y, Karam E, Lepine JP, Murphy S, Posada JV, Zarkov Z, Kessler RC. Pediatric-onset and adult-onset separation anxiety disorder across countries in the World Mental Health Survey. Am J Psychiatry 2015;172(7): 647-656.
22. Özden Yıldırım MS, Yaşa C. Ebeveynleri boşanmış yetişkin bireylerin kişilerarası ilişkilerinde bağlanma modelleri ile ayrılma kaygısının ilişkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sos Bilim Derg 2019; 7(4):267-278.
23. Pini S, Abelli M, Shear KM, Cardini A, Lari L, Gesi C, Muti M, Calugi S, Galderisi S, Troisi A, Bertolino A, Cassano GB. Frequency and clinical correlates of adult separation anxiety in a sample of 508 outpatients with mood and anxiety disorders. Acta Psychiatr Scand 2010; 122(1):40-46.
24. Silove DM, Marnane CL, Wagner R, Manicavasagar VL, Rees S. The prevalence and correlates of adult separation anxiety disorder in an anxiety clinic. BMC Psychiatry 2010; 10(1):1- 7.
25. Coldur EO, Cokmus FP, Dikici DS, Aydemir O. The validity and reliability of DSM-5 separation anxiety disorder severity scale-adult form. Neurol Sci 2020; 33:237-243.
26. Tasdemir A, Tamam L, Keskin N, Evlice YE. Assessment of co-morbidity of adult separation anxiety in patients with bipolar disorder. Nord J Psychiatry 2016; 70(2):93-102.
27. Elbay RY, Görmez A, Kılıç A, Avcı SH. Separation anxiety disorder among outpatients with major depressive disorder: Prevalence and clinical correlates. Compr Psychiatry 2021; 105:152219.
28. Baldwin DS, Gordon R, Abelli M, Pini S. The separation of adult separation anxiety disorder. CNS Spectr 2016; 21(4):289- 294.
29. Bartholomew K, Horowitz LM. Attachment styles among young adults: A test of a four-category model childhood attachment and internal models. J Pers Soc Psychol 1991; 61(2):226- 244.
30. de Mathis MA, Diniz JB, Hounie AG, Shavitt RG, Fossaluza V, Ferrao Y, Leckman JF, de Bragança Pereira C, do Rosario MC, Miguel EC. Trajectory in obsessive-compulsive disorder comorbidities. Eur Neuropsychopharmacol 2013; 23(7):594-601.
31. Franz AP, Rateke L, Hartmann T, McLaughlin N, Torres AR, do Rosario MC, Filho ECM, Ferrao YA. Separation anxiety disorder in adult patients with obsessive-compulsive disorder: Prevalence and clinical correlates. Eur Psychiatry 2015; 30(1):145-151.
32. Torres AR, Cerqueiara ATA, Ferraeo YA, Fontenelle LF, do Rosario MC, Euripedes CM. Suicidality in obsessive-compulsive disorder: Prevalence and relation to symptom dimensions and comorbid conditions. J Clin Psychiatry 2011; 72(1):17-26.
33. Lessard JC, Moretti MM. Suicidal ideation in an adolescent clinical sample: Attachment patterns and clinical implications. J Adolesc 1998; 21(4):383-395

APA	KARAYTUĞ M, Tamam L, Gürbüz M, Demirkol M, NAMLI Z (2021). Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. , 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
Chicago	KARAYTUĞ MAHMUT ONUR,Tamam Lut,Gürbüz Mahmut,Demirkol Mehmet Emin,NAMLI Zeynep Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. (2021): 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
MLA	KARAYTUĞ MAHMUT ONUR,Tamam Lut,Gürbüz Mahmut,Demirkol Mehmet Emin,NAMLI Zeynep Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. , 2021, ss.481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
AMA	KARAYTUĞ M,Tamam L,Gürbüz M,Demirkol M,NAMLI Z Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. . 2021; 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
Vancouver	KARAYTUĞ M,Tamam L,Gürbüz M,Demirkol M,NAMLI Z Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. . 2021; 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
IEEE	KARAYTUĞ M,Tamam L,Gürbüz M,Demirkol M,NAMLI Z "Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler." , ss.481 - 490, 2021. 10.5505/kpd.2021.82957
ISNAD	KARAYTUĞ, MAHMUT ONUR vd. "Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler". (2021), 481-490. https://doi.org/10.5505/kpd.2021.82957

APA	KARAYTUĞ M, Tamam L, Gürbüz M, Demirkol M, NAMLI Z (2021). Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24(4), 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
Chicago	KARAYTUĞ MAHMUT ONUR,Tamam Lut,Gürbüz Mahmut,Demirkol Mehmet Emin,NAMLI Zeynep Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. Klinik Psikiyatri Dergisi 24, no.4 (2021): 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
MLA	KARAYTUĞ MAHMUT ONUR,Tamam Lut,Gürbüz Mahmut,Demirkol Mehmet Emin,NAMLI Zeynep Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. Klinik Psikiyatri Dergisi, vol.24, no.4, 2021, ss.481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
AMA	KARAYTUĞ M,Tamam L,Gürbüz M,Demirkol M,NAMLI Z Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2021; 24(4): 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
Vancouver	KARAYTUĞ M,Tamam L,Gürbüz M,Demirkol M,NAMLI Z Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2021; 24(4): 481 - 490. 10.5505/kpd.2021.82957
IEEE	KARAYTUĞ M,Tamam L,Gürbüz M,Demirkol M,NAMLI Z "Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler." Klinik Psikiyatri Dergisi, 24, ss.481 - 490, 2021. 10.5505/kpd.2021.82957
ISNAD	KARAYTUĞ, MAHMUT ONUR vd. "Yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu tanılı hastalarda komorbidite ve işlevsellik ile ilişkili faktörler". Klinik Psikiyatri Dergisi 24/4 (2021), 481-490. https://doi.org/10.5505/kpd.2021.82957