A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA
Yıl: 2019 Cilt: 18 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 287 - 314 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14395/ hititilahiyat.507178 İndeks Tarihi: 18-06-2022
A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA
Öz: Sosyal davranış, bireyin sosyalleşme süreci içerisinde çevresine karşı sergilediği olumlu
tutum ve davranışlar biçiminde tanımlanmaktadır. Sosyal davranış, iletişimden bireyin kendi
ilgi ve yeteneklerini tanıyarak bunlara uygun ortamlarda bulunmasına kadar pek çok beceriyi
içeren bir olgudur. Sosyal davranışın ortaya çıkması ve çocukların sosyalleşme sürecini
psikososyal açıdan sağlıklı geçirebilmesi için bir takım sosyal becerileri edinmesi
gerekmektedir. Sosyal beceriler, çocuğun sosyal gelişim süreci içerisinde aile, okul ve akran
çevresi, kültürel norm ve değerler gibi pek çok faktörden etkilenerek gelişmektedir. Özellikle
çocukluk döneminde akran etkileşimi sosyal becerilerin geliştirilip kullanılmasında etkilidir. Bu
araştırma ile kültürel ortam değişikliği yaşayan mülteci çocukların sosyal becerilerinin
değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu değerlendirmenin yapılması esnasında mülteci çocukların
akranlarının görüşlerine başvurulmasının temel nedeni çocuklar için başat sosyalleşme
ortamının okul olmasıdır. Buradan hareketle sosyal beceri listelerinde yer alan becerilerden
oluşan 42 maddelik anket örneklem olarak seçilen okullarda uygulanarak veri toplanmıştır.
Araştırma sonucunda mülteci çocukların, sosyal becerilerin alt grupları olan başlangıç ve ileri
sosyal beceriler konusunda akranları tarafından daha yeterli görülürken; duygularla baş etme,
saldırganlığa alternatif beceriler, stresle başa çıkma ve planlama gibi daha üst düzey yeterlilik
gerektiren ve daha kompleks beceriler konusunda daha yetersiz oldukları, bazı mülteci
çocukların saldırgan ve agresif tutumlara sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca Saadet Güney
İmam Hatip Ortaokulunda öğrenim görmekte olan öğrencilerin akran görüşleri Aksaray
Ortaokulundaki öğrencilere göre daha olumludur. İlgili literatürde mülteci çocukların sosyal
beceri ya da davranışlarının değerlendirmesine yönelik çalışmalar bulunsa da bunları akran
görüşleri bakımından ele alan herhangi bir araştırma bulunmamasından dolayı, çalışmanın
alana bu açıdan katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: A Quantitative Research on Social Skills of Refugee Children According to Peer Opinions
Öz: Social behavior, defined as positive attitudes and behaviors exhibited by the individual
towards the environment during the socialization process, is a phenomenon that includes many
skills ranging from communication to recognition of the individual's own interests and abilities
and to the availability of appropriate environments. It is necessary to acquire some social skills
for children have a healty psicosocial process and for shape social skills. While social skills are
acquired and developed within the social development process, they are influenced by many
factors such as family, school and peer environment, cultural norms and values. Peer
interaction is effective in developing and using social skills particularly in childhood. It is aimed
to evaluate the social skills of refugee children undergoing cultural change via this research.
The main reason for applying the views of the peers of the refugee children during this
evaluation is that the primary socialization environment for the children is the school. Based on
this aim, the data were collected by the questionnaire that consisting of 42 items and consisting
of skills included in social skills lists. At the end of this research, it is seemed that refugee
children are more likely to have higher levels of skills, such as coping with emotions, alternative
to aggression, coping with stress and planning, and less likely to have more complex social
skills, while some refugee children are more likely to have aggressive and aggressive attitudes.
In addition, the peer opinions of students who are studying at Saadet Güney Imam Hatip
Secondary School are more positive than the students in Aksaray Secondary School. In the
relevant literature, it is thought that the study will contribute to the field in this respect, as there
is no research on the evaluation of the social skills or behaviour of the refugee children
according to the views of their peers
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akıncı, Buket, Nergiz, Ahmet ve Gedik, Ercan. “Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul”. Göç Araştırmaları Dergisi, 1/ 2 (2015): 58-83.
- Akgün, Serap ve Araz, Arzu. “Anlaşmazlıklarımızı Çözebiliriz: Bir Çatışma Çözümü Eğitim Programı Tanıtımı”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11/1 (2010): 1-17.
- Anderson, Philip. “You don’t Belong Here in Germany...’: On the Social Situation of Refugee Children in Germany”, Journal of Refugee Studies, 14/2 (2001): 187-199.
- Aziz, Aysel. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri (9. Basım). Ankara: Nobel Yayınları, 2014.
- Bacanlı, Hasan. Sosyal Beceri Eğitimi (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi, 2014.
- Böke, Kaan. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Alfa Yay., 2014.
- Cole, Ester. “Immigrant and Refugee Children: Challenges and Opportunities for Education and Mental Health Services”, Canadian Journal of School Psychology, 14/1 (1998): 36-50.
- Çopur, Ahmet ve Demirel, Muammer. “Suriye’li Mültecilerin Yükseköğrenim Sorunu: Göç Süreci ve Sonrası”. Eğitim Bilimlerinde Yenilikler ve Nitelik Arayışı. Ankara: Pegem Akademi, 2016.
- Erdem, Cahit. “Sınıfında Mülteci Öğrenci Bulunan Sınıf Öğretmenlerinin Yaşadıkları Öğretimsel Sorunlar ve Çözüme Dair Önerileri”, Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 1/1 (2017): 26-42.
- Ereş, Figen. “Türkiye’de Göçmen Eğitimi Sorunsalı ve Göçmen Eğitiminde Farklılığın Yönetimi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6/2 (2015): 17- 30.
- Gander, Mary J. ve Gardiner, Harry W. Çocuk ve Ergen Gelişimi (7. Baskı). Ankara: İmge Yayınevi, 2010.
- Gülüm, Kamile ve Akçalı, Hakan. “Balıkesir’deki Mülteci Çocukların Eğitim Sorunları”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Afro-Avrasya Özel Sayısı, (2017): 127-136.
- Kumru, Asiye Carlo, Gustavo ve Edwards, Carolyn P. “Olumlu Sosyal Davranışların İlişkisel, Kültürel, Bilişsel ve Duyuşsal Bazı Değişkenlerle İlişkisi”, Türk Psikoloji Dergisi, 19/54, (2004): 109-125.
- Levent, Faruk, Çayak, Semih. “Türkiye’deki Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri”, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14/27 (2017): 21-46.
- Mersin Üniversitesi Bölgesel İzleme Uygulama Araştırma Merkezi. Suriyeli Göçmenlerin Sorunları Çalıştay Sonuç Raporu, Mersin: Yayın evi yok, 2014.
- Michelson, Larry, Sugai, Don, Wood, Randy ve Kazdin, Alan. Social Skills Assesment and Training with Children. New York: Springer Sciens+ Business Media, 1983.
- Okitipki, Toyin ve Aymer, Cathy. “Social work with African Refugee Children and Their Families”, Child and Family Social Work, 8 (2003): 213-222.
- Okumuşlar, Muhiddin. Sosyalleşme Sürecinde Din Eğitimi. Konya: Yediveren Kitap, 2013.
- Özer, Yeşer Yeşim, Komşuoğlu, Ayşegül, Ateşok, Zeynep Özde. “Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 37 (2016): 76-110.
- Sevinç, Bilal. “Survey Araştırması Yöntemi”. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Editör: Kaan Böke. 245-284. İstanbul: Alfa Yay., 2014.
- Seydi, Ali Rıza. “Türkiye’nin Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorunun Çözümüne Yönelik İzlediği Politikalar”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2014): 267-305.
- Sezgin, Ayşe Aslı ve Yolcu, Tuğba. “Göç ile Gelen Uluslararası Öğrencilerin Sosyal Uyum ve Toplumsal Kabul Süreci”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4/7 (2016): 417-436. DOI: 10.20304/husbd.14985
- Staub, Ervin. Positive Social Behaviour and Morality. New York: Academic Press, 1978.
- Şeker, Betül Dilara. “Göç ve Uyum Süreci: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme”, Göç ve Uyum.
- Editörler: Betül Dilara Şeker, İbrahim Sirkeci ve Murat Yüceşahin. 11-26. Londra: Transnational Press, 2015.
- Şeker, Betül Dilara ve Aslan, Zafer. “Eğitim Sürecinde Mülteci Çocuklar: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8/1 (2015): 86-105.
- Taneri, Ahu ve Tangülü, Zafer. “İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Sığınmacılara Bakış Açılarının İncelenmesi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9/25 (2017): 187-214.
- Thelamour, Barbara. Preschoolers’ Behaviors After Peer Conflict: An Examination of Teacher Socialization, Peer Homophily and Friendship. Michigan: Michigan Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2013.
- Uzun, Elif Mercan, Bütün Eda. “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri”, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1/1 (2016): 72-83.
- Yavuzer, Yasemin. “Okullarda Saldırganlık/ Şiddet: Okul ve Öğretmenle İlgili Risk Faktörleri ve Önleme Stratejileri”, Milli Eğitim Dergisi”, 192 (2011): 43-61.
- Yelpaze, İsmail ve Özkamalı, Eyüp. “Akran Aracılı Sosyal Beceri Eğitim Programının 6-7-8. Sınıf Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerine Etkisi”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14/2 (2015): 499-511.
- Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Basım). Ankara: Seçkin Yayınları, 2011.
- Yılmaz, Abdurrahman. “Uluslararası Göç ve Türkiye: Türkiye’deki Çocuk Göçmenler ve Sığınmacı Ailelere Tanınan Haklar ve Daha İyi Uygulamalar için Öneriler”, Akademik Bakış Dergisi, 49 (2015): 475-493.
- Online Kaynaklar
- Birleşmiş Milletler, “BM Mülteci Örgütü Ekim 2018”. Erişim: 13 Aralık 2018.
- https://www.unhcr.org/tr/wp-content/uploads/sites/14/2018/12/Fact-Sheet-September- 2018-TR.pdf.
- Göç ve Acil Durum Eğitim Daire Başkanlığı, “Geçici Koruma Kapsamı Altındaki Öğrencilerin Eğitim Hizmetleri”. Erişim: 5 Aralık 2018.
- https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/03175027_03-12- 2018__Ynternet_BYlteni.pdf
| APA | Bilecik Karacan S (2019). A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. , 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| Chicago | Bilecik Karacan Sümeyra A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. (2019): 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| MLA | Bilecik Karacan Sümeyra A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. , 2019, ss.287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| AMA | Bilecik Karacan S A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. . 2019; 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| Vancouver | Bilecik Karacan S A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. . 2019; 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| IEEE | Bilecik Karacan S "A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA." , ss.287 - 314, 2019. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| ISNAD | Bilecik Karacan, Sümeyra. "A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA". (2019), 287-314. https://doi.org/10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| APA | Bilecik Karacan S (2019). A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(35), 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| Chicago | Bilecik Karacan Sümeyra A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18, no.35 (2019): 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| MLA | Bilecik Karacan Sümeyra A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.18, no.35, 2019, ss.287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| AMA | Bilecik Karacan S A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 18(35): 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| Vancouver | Bilecik Karacan S A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 18(35): 287 - 314. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| IEEE | Bilecik Karacan S "A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA." Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18, ss.287 - 314, 2019. 10.14395/ hititilahiyat.507178 |
| ISNAD | Bilecik Karacan, Sümeyra. "A KRAN G ÖRÜŞLERİNE G ÖRE M ÜLTECİ Ç OCUKLARIN S OSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE N İCEL BİR A RAŞTIRMA". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/35 (2019), 287-314. https://doi.org/10.14395/ hititilahiyat.507178 |
