Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü

Murat BAŞ (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Erzincan, Türkiye)
Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
11 6
Yıl: 2022 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 81 - 101 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53443/anadoluibfd.1101376 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü

Öz:
Bu araştırmanın amacı kişi-örgüt uyumu ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkide psikolojik sahiplenmenin aracı, yaşam doyumunun düzenleyici rolünü incelemektir. Bu kapsamda, Erzincan’da faaliyet gösteren özel bir tekstil fabrikasında çalışan 387 kişiden anket yöntemiyle veri elde edilmiştir. Bu veriler SPSS 22, AMOS 23 ve SPSS PROCESS MACROModel 7 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, kişi örgüt uyumu ve örgütsel özdeşleme arasındaki ilişkide psikolojik sahiplenmenin aracı role sahip olduğu ve kişi örgüt uyumunun (psikolojik sahiplenme yoluyla) örgütsel özdeşleşme üzerindeki dolaylı etkisinde yaşam doyumunun düzenleyici rolünün bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, sonuç bölümünde değerlendirilmiş ve önerilerde bulunulmuştur. Literatürde daha önce yapılan çalışmalarda, kişi-örgüt uyumu ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalarda psikolojik sahiplenmenin aracı, yaşam doyumunun düzenleyici rolünü birlikte inceleyen çalışma bulunmamaktadır. Bu bakımdan araştırmanın literatüre önemli kaynak ve katkı sağlayacağı beklenmektedir.
Anahtar Kelime: Yaşam Doyumu. Psikolojik Sahiplenme Örgütsel Özdeşleşme Kişi-Örgüt Uyumu

The Mediating Role of Psychological Ownership and the Moderating Role of Life Satisfaction in the Relationship Between Person-Organization and Organizational Identification

Öz:
The main objective of this research was to examine the mediating role of psychological ownership and the moderating role of life satisfaction in the relationship between person-organization fit and organizational identification. In this framework, data were collected by a survey approach from 387 employees working in the private textile industry in Erzincan.SPSS 22, AMOS 23, and SPSS PROCESS MACRO programs were used to analyze the data. As a result, it was found that psychological ownership has a mediating role in the positive relationship between person-organization fit and organizational identification. Moreover, within the scope of the moderated mediation model, it was discovered that life satisfaction has a moderating role in the indirect effect of person-organization fit (through psychological ownership) on organizational identification. In previous studies in the literature, there are no studies examining the relationship between person-organization fit and organizational identification, together with the mediator of psychological ownership and the moderator role of life satisfaction. In this respect, it is expected that the research will provide an important source and contribution to the literature.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akbaş, T. & Çetin, A. (2015). İş tatmini ve kişi-örgüt uyumunun örgütsel özdeşleşmeye etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 81-101.
  • Aksoy Kuru, S. (2020). The relationship between ethical leadership and organizational ıdentification: mediating role of person-organization fit. Business and Economics Research Journal, 11(2), 515-530.
  • Ashforth, B. E. & Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
  • Ashforth, B. E., Harrison, S. H. & Corley, K. G. (2008). Identification in organizations: An examination of four fundamental questions. Journal of Management, 34(3), 325-374.
  • Astakhova, M. N. (2016). Explaining the effects of perceived person-supervisor fit and person-organization fit on organizational commitment in the US and Japan. Journal of Business Research, 69(2), 956-963.
  • Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Cable, D. M. & DeRue, D. S. (2002). The convergent and discriminant validity of subjective fit perceptions. Journal of Applied Psychology, 87(5), 875.
  • Chatman, J. A. (1989). Improving interactional organizational research: A model of person-organization fit. Academy of Management Review, 14(3), 333-349.
  • Chen, P., Sparrow, P. & Cooper, C. (2016). The relationship between person-organization fit and job satisfaction. Journal of Managerial Psychology, 31(5), 946-959.
  • Chughtai, A. A. & Buckley, F. (2010). Assessing the effects of organizational identification on in‐role job performance and learning behavior: The mediating role of learning goal orientation. Personnel Review, 39(2), 242-258.
  • Chughtai, A. A. (2021). A closer look at the relationship between life satisfaction and job performance. Applied Research in Quality of Life, 16(2), 805-825.
  • Çakıroğlu, K. I. & Öztürk, A. (2020). Mağaza kişiliği ölçeğinin Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenirliği. Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), 4273-4299.
  • Çınar, E. (2019). The effect of person-organization fit on the organizational identification: The mediating role of organizational attractiveness. Eurasian Journal of Business and Management, 7(1), 74-84.
  • Çizel, B., Selçuk, O. & Atabay, E. (2020). Ortak yöntem yanlılığı üzerine sistematik bir yazın taraması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 31(1), 7-18.
  • Demir, M., Demir, S. S., & Nield, K. (2015). The relationship between person-organization fit, organizational identification and work outcomes. Journal of Business Economics and Management, 16(2), 369-386.
  • Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
  • Dutton, J.E., Dukerich, J.M. & Harquail, C.V. (1994). Organizational images and member identification. Administrative Science Quarterly, 39, 239-263.
  • Edwards, M. R. & Peccei, R. (2007). Organizational identification: Development and testing of a conceptually grounded measure. European Journal of Work and Organizational Psychology, 16(1), 25–57.
  • Edwards, J. R., & Cable, D. M. (2009). The value of value congruence. Journal of Applied Psychology, 94(3), 654.
  • Erdogan, B., Bauer, T. N., Truxillo, D. M., & Mansfield, L. R. (2012). Whistle while you work: A review of the life satisfaction literature. Journal of Management, 38(4), 1038-1083.
  • Farooqui, M. S. & Nagendra, A. (2014). The impact of person organization fit on job satisfaction and performance of the employees. Procedia Economics and Finance, 11, 122-129.
  • Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Han, T. S., Chiang, H. H., McConville, D., & Chiang, C. L. (2015). A longitudinal investigation of person–organization fit, person–job fit, and contextual performance: The mediating role of psychological ownership. Human Performance, 28(5), 425-439.
  • Hayes, A. F. (2018). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis Second Edition: A Regression-Based Approach. New York: The Guilford Press.
  • He, H., & Brown, A. D. (2013). Organizational identity and organizational identification: A review of the literature and suggestions for future research. Group & Organization Management, 38(1), 3-35.
  • Hombrados-Mendieta, I. & Cosano-Rivas, F. (2013). Burnout, workplace support, job satisfaction and life satisfaction among social workers in Spain: A structural equation model. International Social Work, 56(2), 228-246.
  • Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
  • Judge, T. A. & Watanabe, S. (1993). Another look at the job satisfaction-life satisfaction relationship. Journal of Applied Psychology, 78(6), 939-948.
  • Karagöz, Y. (2019). Spss-Amos-Meta Uygulamalı İstatiksel Analizler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara. Karanika-Murray, M., Duncan, N., Pontes, H.M. & Griffiths, M.D. (2015). Organizational identification, work engagement, and job satisfaction. Journal of Managerial Psychology, 30(8), 1019-1033.
  • Knapp, J. R., Smith, B. R., & Sprinkle, T. A. (2014). Clarifying the relational ties of organizational belonging: Understanding the roles of perceived insider status, psychological ownership, and organizational identification. Journal of Leadership & Organizational Studies, 21(3), 273-285.
  • Kodden, B., & Groenveld, B. (2019). The mediating effect of work engagement on the relationship between person-organization fit and knowledge sharing. The Journal of Applied Business and Economics, 21(8), 32-48.
  • Kristof, A. L. (1996). Person‐organization fit: An integrative review of its conceptualizations, measurement, and implications. Personnel Psychology, 49(1), 1-49.
  • Mael, F. & Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of Organizational Behavior, 13(2), 103-123.
  • Mallinckrodt, B., Abraham, W. T., Wei, M. & Russell, D. W. (2006). Advances in testing the statistical significance of mediation effects. Brief reports. Journal of Counseling Psychology, 53 (3), 372-378.
  • Mayhew, M. G., Ashkanasy, N. M., Bramble, T. & Gardner, J. (2007). A study of the antecedents and consequences of psychological ownership in organizational settings. The Journal of Social Psychology, 147(5), 477-500.
  • Mishra P. ve Datta, B. (2011). Perpetual asset management of customer-based brand equity-the pam evaluator. Current Research Journal of Social Science, 3(1), 34-43.
  • Netemeyer, R. G., Boles, J. S., MacKee, D. O. & MacMurrian, R. (1997). An investigation into the antecedents of organizational citizenship behaviors in a personal selling context. Journal of Marketing, 61(3), 85-98.
  • Nye, C. D. & Drasgow, F. (2011). Assessing goodness of fit: Simple rules of thumb simply do not work. Organizational Research Methods, 14(3), 548-570.
  • Singh, K., & Jha, S. D. (2008). Positive and negative affect, and grit as predictors of happiness and life satisfaction. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 34(2), 40-45.
  • Şimşek, E. & Aktaş, H. (2014). Örgütsel sessizlik ile kişilik ve yaşam doyumu etkileşimi: Kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 121-136.
  • Oguegbe, T. M. & Edosomwan, H. S. (2021). Organizational-based self-esteem and organizational identification as predictors of turnover intention: Mediating role of organizational trust. SEISENSE Journal of Management, 4(2), 56-71.
  • Ötken, A. (2015). Algılanan örgütsel destek ve psikolojik sahiplenme arasındaki ilişki ve bu ilişkide örgütsel adaletin rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 113-140.
  • Özyılmaz, A. & Eser. S. (2013). Ortak Metod Varyansı Nedir? Nasıl Kontrol Edilebilir? 21.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi. 1. Basım. Nobel Akademik Yayıncılık, 500-508.
  • Park, C. H., Kim, W. & Song, J. H. (2015). The impact of ethical leadership on employees’ in‐role performance: The mediating effect of employees’ psychological ownership. Human Resource Development Quarterly, 26(4), 385-408.
  • Peng, J. C., Lee, Y. L. & Tseng, M. M. (2014). Person–organization fit and turnover intention: Exploring the mediating effect of work engagement and the moderating effect of demand–ability fit. Journal of Nursing Research, 22(1), 1-11.
  • Pierce, J. L., Kostova, T. & Dirks, K. T. (2003). The state of psychological ownership: Integrating and extending a century of research. Review of General Psychology, 7(1), 84-107.
  • Pierce, J. L., O'driscoll, M. P. & Coghlan, A. M. (2004). Work environment structure and psychological ownership: The mediating effects of control. The Journal of Social Psychology, 144(5), 507-534.
  • Pierce, J. L., Kostova, T., & Dirks, K. T. (2001). Toward a theory of psychological ownership in organizations. Academy of Management Review, 26(2), 298-310.
  • Preacher, K. J. & Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior Research Methods, Instruments, & Computers, 36(4), 717-731.
  • Preacher, K. J., Rucker, D. D. & Hayes, A. F. (2007). Addressing moderated mediation hypotheses: Theory, methods, and prescriptions. Multivariate Behavioral Research, 42(1), 185-227.
  • Qu, H., & Zhao, X. R. (2012). Employees' work–family conflict moderating life and job satisfaction. Journal of Business Research, 65(1), 22-28.
  • Ramos, H. M., Man, T. W. Y.; Mustafa, M. & Ng, Z. Z. (2014). Psychological ownership in small family firms: Family and non-family employees’ work attitudes and behaviours. Journal of Family Business Strategy, 5(3), 300–311.
  • Rapti, A. (2016). Employee Psychological Ownership and Work Engagement: An Extension of the JD-R Model. Doctoral Thesis, University of Bath, United Kingdom.
  • Rode, J. C. (2004). Job satisfaction and life satisfaction revisited: A longitudinal test of an integrated model. Human Relations, 57(9), 1205-1230.
  • Saks, A. M. & Ashforth, B. E. (1997). A longitudinal investigation of the relationships between job information sources, applicant perceptions of fit, and work outcomes. Personnel Psychology, 50(2), 395-426.
  • Saleem, W. A. & Ambreen, M. (2011). Person organization fit, organizational commitment and knowledge sharing attitude-An analytical study. Information Management and Business Review, 3(2), 110-116.
  • Schneider, B. (1987). The people make the place. Personnel Psychology, 40(3), 437–453.
  • Sørlie, H. O., Hetland, J., Dysvik, A., Fosse, T. H., & Martinsen, Ø. L. (2020). Person-Organization Fit in a military selection context. Military Psychology, 32(3), 237-246.
  • Steele, S. A. (2016). An Evaluation of Emotional Intelligence and Person-Organization Fit. Doctoral Dissertation, The University of the Rockies, USA.
  • Stinglhamber, F., Marique, G., Caesens, G., Desmette, D., Hansez, I., Hanin, D., & Bertrand, F. (2015). Employees’ organizational identification and affective organizational commitment: An integrative approach. PloS one, 10(4), e0123955.
  • Su, X., Liang, K., & Wong, V. (2021). The impact of collective psychological ownership on turnover intention among social service workers. Human Service Organizations: Management, Leadership & Governance, 45(4), 352-364.
  • Tak, B. & Aydemir, B .A. (2004) Örgütsel Özdeşleşme Üzerine İki Görgül Çalışma, 12.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 27-29 Mayıs 2004, 59-63.
  • Turner, J. C. (1984). Social identification and psychological group formation. In H. Tajfel (Ed.). The Social Dimension: European Developments In Social Psychology (Vol. 2, pp. 518–538). Cambridge, England: Cambridge University Press.
  • Turunç, Ö. & Çelik, M. (2012). İş tatmini-kişi-örgüt uyumu ve amire güven-kişi-örgüt uyumu ilişkisinde dağıtım adaletinin düzenleyici rolü. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 57-78.
  • Ucar, A. C., Alpkan, L., & Elci, M. (2021). The effects of person–organization fit and turnover intention on employees’ creative behavior: The mediating role of psychological ownership. SAGE Open, 11(4), 1-15.
  • Ulutaş, M., Kalkan, A., & Bozkurt, Ö. Ç. (2008). The effect of person-organization fit on job stress and conflict: An application on employees of businesses in Dalaman international airport. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 3(1), 281-291.
  • Ural, A. & Kılıç, İ. (2018). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Göz. Geç. ve Yenilenmiş 5. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Uzun, T. (2018). A study of correlations between perceived supervisor support, organizational identification, organizational citizenship behavior, and burnout at schools. European Journal of Educational Research, 7(3), 501-511.
  • Van Dyne, L., & Pierce, J. L. (2004). Psychological ownership and feelings of possession: Three field studies predicting employee attitudes and organizational citizenship behavior. Journal of Organizational Behaviour, 25(4), 439–459.
  • Van Knippenberg, D., Van Knippenberg, B., Monden, L., & de Lima, F. (2002). Organizational identification after a merger: A social identity perspective. British Journal of Social Psychology, 41(2), 233-252.
  • Wei, Y. C. (2012). Person-organization fit and organizational citizenship behavior: Time perspective1. Journal of Management & Organization, 18(6), 833-844.
  • Yavuz A. & Akgemci, T. (2021). Birey-örgüt uyumu, psikolojik sahiplenme, işgören sesliliği ve motivasyon araçları ilişkisi üzerine ampirik bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 99-114.
  • Yavuz, A. (2021). Birey- Örgüt Uyumu, Psikolojik Sahiplenme, İşgören Sesliliği Ve Motivasyon Araçları İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi İşletme Bölümü, Konya.
  • Zamahani, M., & Rezaei, F. (2014). The impact of managers' self-awareness, positivity and psychological ownership on organizational citizenship behavior. International Review of Management and Business Research, 3(3), 1355.
APA baş m (2022). Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. , 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
Chicago baş murat Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. (2022): 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
MLA baş murat Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. , 2022, ss.81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
AMA baş m Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. . 2022; 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
Vancouver baş m Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. . 2022; 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
IEEE baş m "Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü." , ss.81 - 101, 2022. 10.53443/anadoluibfd.1101376
ISNAD baş, murat. "Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü". (2022), 81-101. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1101376
APA baş m (2022). Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
Chicago baş murat Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 23, no.2 (2022): 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
MLA baş murat Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.23, no.2, 2022, ss.81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
AMA baş m Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 23(2): 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
Vancouver baş m Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 23(2): 81 - 101. 10.53443/anadoluibfd.1101376
IEEE baş m "Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü." Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, ss.81 - 101, 2022. 10.53443/anadoluibfd.1101376
ISNAD baş, murat. "Kişi-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Sahiplenmenin Aracı, Yaşam Doyumunun Düzenleyici Rolü". Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 23/2 (2022), 81-101. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1101376
Sayfa Oluşturulma Tarihi
27-04-2024 9:21

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları