Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0

ÖZEN ŞİRVANLI, Dilek

Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0

Dilek ÖZEN ŞİRVANLI (Okan Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Türk Psikoloji Dergisi

37 10

Yıl: 2006 Cilt: 21 Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 77 - 98 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0

Öz:

Bu araştırmanın amacı, kız ve erkek ergenlerde, yaş, algılanan çocuk yetiştirme stili ve sahip olunan benlik imgesinin, akran zorbalığına maruz kalma boyutlarını yordamaya katkılarının olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın örneklemini İstanbul’daki özel ilköğretim okulları ve özel liselerinin 6, 7, 8 ve 10. sınıflarında öğrenim gören, 381’i kız, 484’ü erkek olmak üzere toplam 805 öğrenci oluşturmuş. Ancak ölçeklerin bazılarının düzgün yanıtlanmaması sonucu yaşanan denek kaybına ilişkin olarak bazı değişkenlerin verisi kız örneklemi için 308, erkek örneklemi için de 314’e kadar inmiştir. Veri toplama araçları olarak, katılımcıların akran zorbalığına maruz kalma düzeylerini belirlemek amacıyla ‘Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği’, çocukların algıladıkları çocuk yetiştirme stillerini belirlemek amacıyla ‘Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği’ ve katılımcıların benlikleri hakkındaki düşüncelerini belirlemek amacıyla da ‘Offer Benlik İmgesi Ölçeği’ kullanılmıştır. Sonuçlar, gerek kızların gerekse erkeklerin okulda zorbalığa maruz kalmalarının, yaş, algılanan çocuk yetiştirme stilleri ve sahip olunan benlik imgelerince anlamlı olarak yordandığını göstermektedir. Bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelime: akran zorbalığı ergenler akran ilişkileri yaş akran zorbalığı kurbanlarını belirleme ölçeği benlik imgesi ebeveyn tutumları çocuk yetiştirme tarzı benlik algısı ebeveyn-ergen ilişkisi

Konular: Psikoloji

The Relationship Between the Adolescents' Exposure to Peer Victimization and Their Age, Parental Style and Self-Image

Öz:

The objective of this study is to determine whether the age, the perceived parenting style and the self-image of the individual contribute to his/her exposure peer victimization as well as to the prediction of the different types of peer victimization for both girls and boys. The sample of the study consists of 805 students: 381 girls and 484 boys, all of whom study at the second level of private primary education schools and high school’s 6th, 7th, 8th and 10th grades in Istanbul. However, as some of the scales were not filled out properly, hence the sample size decreased to 314 and to 308 for boys and girls respectively. In the study, ‘The Peer Victimization Scale’ to determine the level of their exposure to peer victimization, ‘The Parenting Style Scale’ to identify the perceived parenting styles of the subjects and ‘The Offer Self-Image Scale’ to reveal the self-images of the participants, were used as instruments for data assessing. Results show that the peer victimization both girls and boys encounter at school is significantly influenced by the age, the perceived parenting styles and the self-image of the individual. Findings are discussed within the framework of the related literature.

Anahtar Kelime: peer relations age peer victimization scale self image parental attitudes parenting style self-perception parent-adolescent relationship peer bullying adolescents

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgiin, S. (2005). Akran zorbalığının anne-baba tutumları ve anne-baba ergen ilişkisi açısından değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Andreou, E. (2000). Bully/victim problems and their association with psychosocial constructs in 8 to 12 year old Greek school children. Aggressive Behavior, 26, 49-56.
Batsche, G. M., & Knoff, H. M. (1994). Bullies and their victims: Understanding apervasive problem in the schools. School Psychology Review, 23(2), 165-174.
Cole, D. A., Maxwell, S. E., Martini, J. M., Peke, L. G., Seroczynski, A. D., Tram, J. M., Hoffman, K. B., Ruiz, M. D., Jackuez, F., & Machman, T. (2001). The development of multiple domains of child and adolescent self-concept: A cohort sequential longitiduinal design. Child Development, 72, 1723-1746.
Dölek, N. (2002). Öğrencilerde zorbaca davranışların araştırılması ve bir önleyici program modeli, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Finnepan, R. A., Hodges, E. V. E., & Perry, D. G. (1998). Victimization by peers: Associations with children's reports of mother-child interaction. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 1076-1086.
Gültekin, Z. (2003). Akran zorbalığını belirleme ölçeği geliştirme çalışması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Gültekin, Z., & Sayıl, M. (2005). Akran zorbalığını belirleme ölçeği geliştirme çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 15, 47-61.
Harachi, T. W., Catalano, R. F. & Hawkins, J. D. (1999). The nature of school bullying: A cross-national perspective. In P. K.Smith, Y. Morita, J. Junger-Tas, D. Olweus, R. Catalano, & P. Slee, (Eds.). London: Routledge.
Hawker, D. S., & Boulton, M. J. (2000). Twenty years' research on peer victimization and psychosocial maladjustment: a meta-analysis review of cross-sectional studies. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 441-455.
Home, A., & Orpinos, P. (2002). Primary prevention steps for reducing bullying and victimization of children and adolescents. In M. Bloom, (Ed.), The encylopedia of primary prevention and health promotion. NewYork: Kluwer.
Juvonen, J., Andrienne, N., & Graham, S. (2000). Peer harassment, psychological adjustment, and school functioning in early adolescence. Journal of Educational Psychology, 92, 349-359.
Kapcı, E. G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, i, 1-13.
Karatzias, A.,Power, K.G.,& Swanson, V. (2002). Bullying and victimization in Scottish secondary schools: Same or seperate entities? Aggressive Behavior, 28, 45-61.
Kochenderfer-Ladd, B., & Skinner, K. (2002). Children's coping strategies: Moderators of the effects of peer victimization? Developmental Psychology, 38, 267-278.
Kumpulainen, K., & Rasanen, E. (2000). Children involved in bullying at elementary school age: Rheir psychiatric symptoms and deviance in adolescence. Child Abuse and Neglect, 24, 15 67-1577.
Ladd, Gv W., & Kochenderfer, B. (1998). Parenting behaviors and parent-child relationships: Correlates of peer victimization in kindergarten. Developmental Psychology, 34, 131 -150.
Lagerspetz, K. M., Bjorkqvist, K., Berts, M., & King, E. (1982). Group aggression among school children in three schools. Scandinavian Journal of Psychology, 23, 45-52.
Marsh, H. W., Parada, R. H., Yeung, A. S., & Healey, J. (2001). Aggressive school trouble makers and victims: A longitudinal model examining the pivotal role of self-concept. Journal of Educational Psychology, 93, 411-419.
Mynard, H., & Joseph, S. (2000). Development of the multidimensional peer victimization scale. Aggressive Behavior, 26, 169-178.
Newman, D., Home, A., & Bartolomucci, C. (2000). Bully Busters: A teacher's manual. Champaign, IL: Research Press.
Olafsen, R. N., & Viemero, V. (2000). Bully/victim problems and coping with stres in school among 10 to 12 year old pupils in Aland, Finland. Aggressive Behavior, 26, 57-65.
Olweus, D. (1994a). Annotation-Bullying at school: Basic facts and effects of school based intervention program. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 35, 1171-1190.
Olweus, D. (1994b). Bullying at school: Long-term outcomes for the victims and an effective school-based intervention program. In L. R. Huesmann, (Ed.), Aggressive behavior: Current perspectives. Plenum Press: NewYork.
Pekel, N. (2004). Akran zorbalığı grupları arasında sosyometrik statü, yalnızlık ve akademik başarı durumlarının incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Pekel-Uludağh, N., & Uçanok, Z. (2005). Akran zorbalığı gruplarında yalnızlık ve akademik başarı ile sosyometrik statüye göre zorba/kurban davranış türleri. Türk Psikoloji Dergisi, 20 (56), 77-92.
Perry, D. G., Perry, L. C, & Weiss, R. J. (1989). Sex differences in early consequences that children anticipate for aggression. Developmental Psychology, 25, 312-319.
Rigby, K. (2000). Effects of peer victimization in school and perceived social suport on adolsecent well-being. Journal of Adolescence, 23, 57-68.
Rigby, K., Cox, I., & Black, G. (1997). Cooperativeness and bully/victim problems among Australian school children. The Journal of Social Psychology, 137, 357-368.
Rigby, K., & Slee, P. T. (1991). Bullying among Australian school children: Reported behavior and attitudes toward victims. The Journal of Social Psychology, 137, 357-368.
Rigby, K., Slee, P. T., & Cunningham, R. (1999). Effects of parenting on the peer relations of Australian adolescent. The Journal of Social Psychology, 139(3), 387-388.
Salmivalli, C, Kaukianen, A., & Lagerspetz, K. M. (2000). Aggression and socimetric status among peers: Do gender and type of aggreession matter? Scandinavian Journal of Psychology, 41, 17-24.
Salmon, G., James, A., & Smith, D. M. (1998). Bullying in schools: Self reported anxiety, depression, and self-esteem in secondary school children. British Medical Journal, 317,924-925.
Schwartz, D., Dodge, K. A., Pettit, K. A., & Bates, J. E. (1997). The early socialization of aggressive victims of bullying. Child Development, 68,665-675.
Schwartz, D., Forver, J., Chang, L., & Lee-Shin, Y. (2002). Victimization in South Korean children's peer groups. Journal of Abnormal Child Psychology, 30, 113-125.
Smith, P. K., Madsen, K. C, & Moody, J. C. (1999). What causes the age decline in reports of being bullied at school? Towards a developmental analysis of risks of being bullied. Educational Research, 41, 267-285.
Sümer, N., & Güngör, N.(1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14 (44), 35-58.
Şahin, N. (1993). Offer Benlik imgesi Ölçeği El Kitabı. Basılmamış monograf, ODTÜ Psikoloji Bölümü.
Whitney, L, & Smith, P. K. (1993). A survey of the nature and extent of bullying in junior / middle and secondary schools. Educational Research, 35, 3-25.
Wolke, D., Woods, S., Stanford, K., & Schulz, H. (2001). Bullying and victimization of primary school children in England ang Germeny: Prevelance and school factors. British Journal of Psychology, 92, 673-696.
Yildmm, S. (2001). The relationships of bullying, family environment and popularity. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara.

APA	ÖZEN ŞİRVANLI D (2006). Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. , 77 - 98.
Chicago	ÖZEN ŞİRVANLI Dilek Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. (2006): 77 - 98.
MLA	ÖZEN ŞİRVANLI Dilek Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. , 2006, ss.77 - 98.
AMA	ÖZEN ŞİRVANLI D Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. . 2006; 77 - 98.
Vancouver	ÖZEN ŞİRVANLI D Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. . 2006; 77 - 98.
IEEE	ÖZEN ŞİRVANLI D "Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0." , ss.77 - 98, 2006.
ISNAD	ÖZEN ŞİRVANLI, Dilek. "Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0". (2006), 77-98.

APA	ÖZEN ŞİRVANLI D (2006). Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. Türk Psikoloji Dergisi, 21(58), 77 - 98.
Chicago	ÖZEN ŞİRVANLI Dilek Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. Türk Psikoloji Dergisi 21, no.58 (2006): 77 - 98.
MLA	ÖZEN ŞİRVANLI Dilek Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. Türk Psikoloji Dergisi, vol.21, no.58, 2006, ss.77 - 98.
AMA	ÖZEN ŞİRVANLI D Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. Türk Psikoloji Dergisi. 2006; 21(58): 77 - 98.
Vancouver	ÖZEN ŞİRVANLI D Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0. Türk Psikoloji Dergisi. 2006; 21(58): 77 - 98.
IEEE	ÖZEN ŞİRVANLI D "Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0." Türk Psikoloji Dergisi, 21, ss.77 - 98, 2006.
ISNAD	ÖZEN ŞİRVANLI, Dilek. "Ergenlerde Akran Zorbalığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi ile İlişkisi0". Türk Psikoloji Dergisi 21/58 (2006), 77-98.