ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ

MERVE DAĞLI ÇETİNKAYA, (Tarsus Namık Kemal İlkokulu, Tarsus, Türkiye)
Bülent GÜNDÜZ (Mersin Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
21 6
Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 339 - 357 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-09-2022

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ

Öz:
Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin yalnızlık ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkide problemli internet kullanımının aracı rolünü incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 488 lisans öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak “UCLA Yalnızlık Ölçeği”, “Psikolojik İyi Olma Ölçekleri” ile “Problemli İnternet Kullanım Ölçeği” kullanılmıştır.. Verilerin analizinde “Pearson Korelasyon Analizi”, aracılık etkisini belirlemek amacıyla "çoklu regresyon yöntemi" ve aracılık etkisinin anlamlılığını incelemek için "sobel testi" kullanılmıştır.Araştırmada yalnızlık ile problemli internet kulanımı arasında pozitif yönlü; yalnızlık ile psikolojik iyi oluş arasında negatif yönlü anlamlı ilişki olduğu gözlenmiştir. Ayrıca problemli internet kullanımı ile psikolojik iyi oluş arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki mevcuttur. Araştırmadan elde edilen bir diğer bulgu ise; yalnızlık ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide problemli internet kullanımının kısmi aracılık rolüne sahip olduğu bulgusudur.
Anahtar Kelime: Problemli İnternet Kullanımı Psikolojik İyi Oluş Yalnızlık

THE MEDIATOR ROLE OF PROBLEMATIC INTERNET USE IN THE RELATIONSHİP BETWEEN UNİVERSİTY STUDENTS’ LONELINESS AND PSYCHOLOGICAL WELL-BEING

Öz:
The aim of this study was to examine the mediator role of problematic internet use in the relationship between university students’ loneliness and psychological well-being. The sample of the study consisted of a total of 488 undergraduate students. The data collected through “UCLA Loneliness Scale” and “Scales of Psychological Well Being” and “ Problematıc Internet Use Scale”. In the Analysis of the data, Pearson Corelation Analysis were conducted. Multiple regression analysis and sobel test were applied to examine the mediator role of problematic internet use.The results of the study showed a significant positive correlation between loneliness and problematic internet use and a significant negative correlation between loneliness and psychological well being. Also there was a significant negative correlation between problematic internet use and psychological well being. According to findings of the research, the problematic internet use has a partial mediating role between loneliness and psychological well-being.
Anahtar Kelime: Problematıc Internet Use Psychologıcal Well Being Loneliness

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ayaroğlu, N. S. (2002). The relationship between internet use and loneliness of university students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Balcı, Ş., & Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1), 5- 22.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
  • Bernal Ruiz, C., Rosa-Alcázar, A.I., GonzálezCalatayud, V. & Rosa Alcázar, E. (2017). Is there a relationship between problematic Internet use and responses of social anxiety, obsessive-compulsive and psychological well-being among adolescents? Anales de Psicología, 33(2), 269-276 . http://dx.doi.org/10.6018/analesps.33.2.265831
  • Büyükfiliz, B. (2016). 18-25 yaş arası genç yetişkinlerde problemli internet kullanımı ve iletişim becerileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Caplan, S.E. (2003). Preference for online social interaction: a theory of problematic internet use and psychosocial well being. Communication Research, 30, 625-648.
  • Cenkseven, F. (2004). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Ceyhan, S. (2005). Kayseri Nuh Naci Yazgan Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üstü bireylerin yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
  • Ceyhan, E., Ceyhan, A.A., & Gürcan, A. (2007). The validity and reability of the Problematic Internet Use Scale. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(1), 387-416.
  • Ceyhan, A., & Ceyhan, E. (2008). Loneliness, depression, and computer self-efficacy as predictors of problematic internet use. CyberPsychology and Behavior, 11(6), 699–701.
  • Chen, Y., & Persson, A. (2002). Internet use among young and older adults: relation to psychological well- being. Educational Gerontology, 28(9), 731-744.
  • Cicioğlu, M. (2014). Öğrencilerin problemli internet kullanımı ve siber zorbalık davranışlarına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Çağır, G. (2010). Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanım düzeyleri ile algılanan esenlik halleri ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Çağır, G., & Gürgan, U. (2010). Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanim düzeyleri ile algilanan iyilik halleri ve yalnizlik düzeyleri arasindaki ilişki. Balikesir University Journal of Social Sciences Institute . 13(24), 70-85.
  • Çeçen, A.R., & Cenkseven, F. (2007). Üniversite öğrencilerinde yalnızlığınn yordayıcısı olarak psikolojik iyi olma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 109-118.
  • Davis, R.A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological Internet use. Computers in Human Behavior, 17, 187-195.
  • Demir, A. (1989). UCLA Yalnızlık ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. [Validity and reliability of the UCLA loneliness scale]. Türk Psikoloji Dergisi [Turkish Journal of Psychology], 7, 14–18.
  • Duru, E. (2008). Yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 15-24.
  • Durualp, E., & Çiçekoğlu, P. (2013). Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin yalnızlık düzeylerinin internet bağımlılığı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 29-46.
  • Doğan, T. (2004). Üniversite öğrencilerinin iyilik halinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ebeling Witte, S., Frank, ML., & Lester, D. (2007). Shyness, internet use, and personality. CyberPsychology & Behavior,10(5), 713–716. doi:10.1089/cpb.2007.9964.
  • Eldeleklioğlu, J. (2008). Gender, romantic relationships, ınternet use, perceived social support and social skills as the predictors of loneliness. Eurasian Journal of Educational Research, 33,127-140.
  • Eldeleklioğlu, J., & Vural Batık, M. (2013). Akademik başarı, internette kalınan süre, yalnızlık ve utangaçlığın internet bağımlılığı üzerindeki yordayıcı etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 141-152.
  • Erdoğan, Y. (2008). Exploring the relationships among ınternet usage, ınternet attitudes and loneliness of turkish adolescents. Cyberpsychology ournal of Psychosocial Research on Cyberspace,2(2),article 4. Retrieved from https://cyberpsychology.eu/article/view/4216/3258.
  • Gündüz, B. (2017). Kişilik gelişimi. Bülent Gündüz ve Burhan Çapri. (Ed.). Eğitim Psikolojisi içinde (s. 101-120). Adana: Karahan
  • Jackson, L.A., Barbatsis, G., von Eye, A., Biocca, F., Fitzgerald, H.E., & Zhao, Y. (2004). The impact of internet use on the other side of the digital divide. Communications of the ACM, 47(7), 43-47.
  • Karasar, N., (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Keyes, C.L., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality And Social Psychology, 82(6), 1007- 1023.
  • Kraut, R., Kiesler, S., Boneva, B., Cummings, J., Helgeson, V., & Crawford, A. (2002). Internet paradox revisited. Journal of Social Issues, 58(1), 49-74.
  • Kraut, R., Patterson, M., Lundmark V., Kiesler, S., Mukopadhyay, T., & Scherlis, W. (1998). Internet paradox: a social technology that reduces social involvement and psychological well-being? American Psychologist, 53(9), 1017–1031.
  • Kurtaran, G. T. (2008). İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Meral, D., & Bahar, H.H. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinde problemli internet kullanımının yalnızlık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1117-1134. doi: 10.17556/jef.58322.
  • Milani, L., Osualdella, D., & Di Blasio, P. (2009). Quality of interpersonal relationships and problematic internet use in adolescence. CyberPsychology & Behavior, 12(6), 681-684. doi:10.1089/cpb.2009.0071 .
  • Morahan Martin, J., & Schumacher, P. (2003). Loneliness and social uses of the Internet. Computers and Human Behavior, 19(6), 659-671.
  • Oktan, V. (2015). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı, yalnızlık ve algılanan sosyal destek. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 281-292.
  • Önay, N. (2014). Ergenlerde internet bağımlılığı yordayıcıları olarak ana baba tutumları, iletişim becerisi ve yalnızlık algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özgür, H., Demiralay, T., & Demiralay, İ. (2014). Exploratıon of problematıc ınternet use and lonelıness among dıstance educatıon students. Turkish Online Journal of Distance Education, 15(2), 75-90.
  • Park, S., Kang, M., & Kim, E. (2014). Social relationship on problematic Internet use (PIU) among adolescents in South Korea: A moderated mediation model of self-esteem and self-control . Computers in Human Behavior, 38, 349–357.
  • Rikkers, W., Lawrence, D., Hofekast, J., & Zubrick, S.R. (2016). Internet use and electronic gaming by children and adolescents with emotional and behavioural problems in Australia results from the second Child and Adolescent Survey of Mental Health and Wellbeing. BMC Public Health, 16, 399. doi: 10.1186/s12889-016-3058-1
  • Ryff, C.D. (1989). Beyond ponce de leon and life satisfaction: New directions in quest of successful aging. International Journal of Behavioral Development, 12, 35-55.
  • Ryff, C.D., & Keyes, C.L.M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal Of Personality And Social Psychology, 69(4), 719-727.
  • Seçim, Y.Ö., Alpar, Ö., & Algür, S. (2014). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: Akdeniz üniversitesinde yapılan ampirik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 200-215.
  • Seepersad, S.S. (2001). Analysis of the relationship between loneliness, coping strategies and the internet. Unpublıshed Master thesis. University of Illinois, Urbana-Champaign.
  • Sezer, F. (2013). Psikolojik iyi olma durumunu etkileyen faktörler. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(4), 489-504.
  • Tunalıoğlu, Z. (2013). Problemli internet kullanımı: Türkiye’de bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. Ankara. 15 Aralık 2016 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779 adresinden erişildi.
  • Uz Baş, A., Öz Soysal, F.S., & Aysan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımının psikolojik iyi oluş ve sosyal destek ile ilişkisi. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1035-1046.
  • Valkenburg, P.M., & Peter, J. (2007). Online communication and adolescent well-being: testing the stimulation versus the displacement hypothesis. Journal of ComputerMediated Communication, 12, 1169–1182.
  • Weinstein, A., & Lejoyeux, M. (2010). Internet Addiction or Excessive Internet Use. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 36, 277–283. doi: 10.3109/00952990.2010.491880
  • Whang, L.S-M., Lee, S., & Chang, G. (2003). Internet over-users’ psychological profiles: A behavior sampling analysis on ınternet addiction. Cyber Psychology&Behavıor, 6(2), 143-150.
  • Xu,Q., Zhang, Y., Liu, Y., Wan, Y. & Sun, Y. (2011). Internet usage and teens’ psychological well-being in China. 6 Haziran 2017 tarihinde http://www.cma.zju.edu.cn/neuromanagementlab/upload/day_130425/20130425152024 .pdf. adresinden erişildi.
  • Yalçın, B.S. (2010). Üniversite öğrencilerinin duygularını ifade edebilmelerinin aleksitimi ve psikolojik ihtiyaçlarına göre incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Yılmaz, M.F. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluşlarının problemli internet kullanımı ve bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Zorbaz, O. (2013). Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
APA DAĞLI ÇETİNKAYA M, GÜNDÜZ B (2017). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. , 339 - 357.
Chicago DAĞLI ÇETİNKAYA MERVE,GÜNDÜZ Bülent ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. (2017): 339 - 357.
MLA DAĞLI ÇETİNKAYA MERVE,GÜNDÜZ Bülent ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. , 2017, ss.339 - 357.
AMA DAĞLI ÇETİNKAYA M,GÜNDÜZ B ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. . 2017; 339 - 357.
Vancouver DAĞLI ÇETİNKAYA M,GÜNDÜZ B ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. . 2017; 339 - 357.
IEEE DAĞLI ÇETİNKAYA M,GÜNDÜZ B "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ." , ss.339 - 357, 2017.
ISNAD DAĞLI ÇETİNKAYA, MERVE - GÜNDÜZ, Bülent. "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ". (2017), 339-357.
APA DAĞLI ÇETİNKAYA M, GÜNDÜZ B (2017). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(44), 339 - 357.
Chicago DAĞLI ÇETİNKAYA MERVE,GÜNDÜZ Bülent ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 0, no.44 (2017): 339 - 357.
MLA DAĞLI ÇETİNKAYA MERVE,GÜNDÜZ Bülent ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.44, 2017, ss.339 - 357.
AMA DAĞLI ÇETİNKAYA M,GÜNDÜZ B ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 0(44): 339 - 357.
Vancouver DAĞLI ÇETİNKAYA M,GÜNDÜZ B ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 0(44): 339 - 357.
IEEE DAĞLI ÇETİNKAYA M,GÜNDÜZ B "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0, ss.339 - 357, 2017.
ISNAD DAĞLI ÇETİNKAYA, MERVE - GÜNDÜZ, Bülent. "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLİŞKİSİNDE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ARACI ROLÜ". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 44 (2017), 339-357.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 3:7

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları