Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi
Yıl: 2022 Cilt: 27 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 162 - 174 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17986/blm.1588 İndeks Tarihi: 14-09-2022
Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi
Öz: Amaç: Teknolojik gereçlerdeki hızlı gelişim ve erişim imkanının artmasıyla, gençlerde sanal zorbalık davranışları giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinde sanal zorbalık deneyimleriyle ilişkili demografik, psikolojik ve çevresel faktörleri betimlemektir. Yöntem: Bu çalışma, yaşı 16,01 olan %52,2’si kız 431 lise öğrencisi ile yapılmıştır. Kullanılan anket, demografik veriler, risk davranışları, okul ve aile algısı, internetteki riskli davranışları içeren bir form ve Siber Zorbalık Ölçeği, Çocuklar İçin Öz-Yeterlik Ölçeği ve Çocukluk Çağı Narsisizm Ölçeği’ni içermektedir. Bulgular: Sanal zorbalığa hiç katılmayanlar ve mağdur gruplarında kızların oranı erkeklerin oranından yüksektir. Zorba-mağdur grubunda sağlığa zararlı madde kullanımı en yüksek orandadır. Ayrıca, kendi bilgisayarlarına sahip olma oranları diğer gruplardan yüksektir ve kendilerini internette farklı biri gibi gösterme davranışını göstermektedirler. İnterneti yeni arkadaş bulmak için kullanlarda, internette farklı biri gibi davrananlarda ve özel bilgilerini yabancılarla paylaşanlarda narsisizm puanları bunları yapmayanlara göre daha yüksektir. Sınıf ve antisosyal nitelikte davranış gösteren yakın arkadaş sahibi olmak mağduriyeti yordamaktadır. Kendine ait bilgisayarın olması, sınıf, okuldan kaçma ve zorbalık yapmayı kolay bulma değişkenleri zorba/mağdur olmayı predikte etmiştir. Narsisizmin, öz yeterlik alt boyutlarının sanal zorbalık gruplarıyla ilişkisini mediye etmediği gözlenmiştir. Sonuç: Sanal zorbalık bireysel ve sosyal pek çok faktörle ilişkilidir. Narsisistik özelliklerin mediye edici etkilerinin araştırılmasında narsisizm tiplerinin, zorbalığa yönelik tutumları etkileyen faktörlerin incelenmesi önerilebilir.
Anahtar Kelime: The Relationship between Cyberbullying in High School Students with Sociodemography, Narcissistic Characteristics, Self-Efficacy and Attitudes
Öz: Objective: With the rapid development of technological devices and the increase in access opportunities, cyberbullying is becoming more common among young people. This study’s aim is to describe the demographic, psychological and environmental factors associated with cyberbullying experiences in high school students. Methods: This study was conducted with 431 high school students with a mean age of 16.01, 52.2% of whom were girls. The form used includes demographics, risk behaviors, school and family perceptions, risky behaviors on the internet, and Cyberbullying, Children’s Self-Efficacy and, Childhood Narcissism Scales. Results: The girls’ rate is higher than the boys’ in the non-participant and victim groups. Harmful substance use is the highest in the bully- victim group. In addition, the rate of owning personal computers is higher than other groups in bully-victims and, they pretend to be a different person on the internet. Those who use the Internet to find new friends, pretend to be a different person on the Internet, and share their private information with strangers have higher narcissism scores than those who do not. Grade and having close friends who show antisocial type behaviors predicts victimization. Having personal computer, grade, truancy and finding easy to bully other people predicted being in a bully/ victim group. Narcissism did not mediate the relationship between self-efficacy sub-dimensions with cyberbullying groups. Conclusion: Cyberbullying is associated with many individual and social factors. To investigate the mediating effects of narcissistic characteristics, it may be suggested to examine the types of narcissism and the factors affecting attitudes towards bullying.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Smith PK, Mahdavi J, Carvalho M, Fisher S, Russell S, Tippett N. Cyberbullying: its nature and impact in secondary school pupils. J Child Psychol Psychiatry. 2008;49(4):376-385. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2007.01846.x
- 2. UNICEF [Internet]. UNICEF poll: More than a third of young people in 30 countries report being a victim of online bullying [cited 2021 June 10]. Available from https://www.unicef.org/press-releases/unicef-poll-more- third-young-people-30-countries-report-being-victim-online-bullying
- 3. Ayas T. Depresyon, anksiyete ve cinsiyet değişkenlerine göre sanal zorbalığa maruz kalma düzeylerinin yordanması. OJTAJ. 2014;1(1):1-17 ISSN: 2148- 7308.
- 4. Alhajji M, Bass S, Dai T. Cyberbullying, mental health, and violence in adolescents and associations with sex and race: Data from the 2015 youth risk behavior survey. Glob Pediatr Health. 2019;6(6):2333794X19868887. https://doi.org/10.1177/2333794X19868887
- 5. Kaiser S, Kyrrestad H, Fossum S. Cyberbullying status and mental health in Norwegian adolescents. Scand J Psychol. 2020;61(5):707-713. https://doi. org/10.1111/sjop.12656
- 6. Espelage DL, Swearer SM, editors. Bullying in North American schools. New York: Routledge;2010, p. 257-273.
- 7. Escortell R, Aparisi D, Martínez-Monteagudo MC, Delgado B. Personality traits and aggression as explanatory variables of cyberbullying in Spanish preadolescents. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(16):5705. https:// doi.org/10.3390/ijerph17165705.
- 8. Alonso C, Romero E. Aggressors and victims in bullying and cyberbullying: a study of personality profiles using the five-factor model. Span J Psychol. 2017;20:E76. https://doi.org/10.1017/sjp.2017.73.
- 9. APA dictionary of psychology [Internet]. Washington: APA. Available from: https://dictionary.apa.org/narcissism 2019
- 10. Pascual-Sanchez A, Hickey N, Mateu A, Martinez-Herves M, Kramer T, Nicholls D. Personality traits and self-esteem in traditional bullying and cyberbullying. Pers Individ Differ. 2021;177:110809. https://doi. org/10.1016/j.paid.2021.110809
- 11. Safaria T, Lubabin F, Purwandari E, Ratnaningsih IZ, Saputra MKNE, Esita EIRZ et al. The role of dark triad personality on cyberbullying: is it still a problem? Int J Sci Tec Res. 2020;9(2):4256-4260. ISSN 2277-8616
- 12. Kırcaburun K, Jonason PK, Griffith MD. The dark tetrad traits and problematic social media use: the mediating role of cyberbullying and cyberstalking. Pers Individ Differ. 2018;135:264-269. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.07.034
- 13. Hedge VK, Vidyadayini S. A study on the relationship between narcissism and self efficacy. IJMH. 2020;7(1):66-69. https://doi.org/10.30877/ IJMH.7.1.2020.66-69
- 14. Ksinan AJ, Vazsonyi AT. Narcissism, internet, and social relations: a study of two tales. Pers Individ Differ. 2016;94:118-123. http://dx.doi.org/10.1016/j. paid.2016.01.016
- 15. Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. XX ed. W H Freeman/Times Books/ Henry Holt & Co; 1997. XXX p.
- 16. Olenik-Shemesh D, Heiman T. Cyberbullying victimization in adolescents as related to body esteem, social support, and social self-efficacy. J Genet Psychol. 2017;178(1):28-43. https://doi.org/ 10.1080/00221325.2016.1195331
- 17. Gómez-Ortiz O, Apolinario C, Romera EM, Ortega-Ruiz R. The role of family in bullying and cyberbullying involvement: examining a new typology of parental education management based on adolescents’ view of their parents. Soc Sci. 2019;8(25). https://doi.org/10.3390/socsci8010025
- 18. Beyazıt U, Şimşek Ş, Ayhan AB. An examination of the predictive factors of cyberbullying in adolescents. Soc Behav Pers. 2017;45(9):1511-1522. https:// doi.org/10.2224/sbp.6267
- 19. Livazović G, Ham E. Cyberbullying and emotional distress in adolescents: the importance of family, peers and school. Heliyon. 2019;5(6):e01992. https:// doi.org/ 10.1016/j.heliyon.2019.e01992
- 20. Cappadocia, MC, Craig WM, Pepler D. Cyberbullying: prevalence, stability, and risk factors during adolescence. Can J Sch Psychol. 2013;28(2):171-192. https://doi.org/ 10.1177/0829573513491212
- 21. Bevilacqua L, Shackleton N, Hale D, Allen E, Bond L, Christie D, Elbourne D, Fitzgerald-Yau N, Fletcher A, Jones R, Miners A, Scott S, Wiggins M, Bonell C, Viner RM. The role of family and school-level factors in bullying and
- cyberbullying: a cross-sectional study. BMC Pediatr. 2017;17(1):160. https:// doi.org/ 10.1186/s12887-017-0907-8.
- 22. Heirman W, Walrave M. Predicting adolescent perpetration in cyberbullying: an application of the theory of planned behavior. Psicothema. 2012;24(4):614-620. PMID: 23079360.
- 23. Küçük S, İnanıcı MA, Ziyalar N. Siber zorbalık ölçeği Türkçe uyarlaması. Bull Leg Med. 2017;22(3):172-176. https://doi.org/10.17986/blm.2017331584
- 24. Telef BB, Karaca R. Çocuklar için öz-yeterlik ölçeği; geçerlik ve güvenirlik çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012;32:169-187.
- 25. Akın A, Şahin M, Gülşen M. Çocukluk çağı narsisizm ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015;24:203-215.
- 26. Slonje R, Smith PK, Frisén A. The nature of cyberbullying, and strategies for prevention. Comput Hum Behav. 2013;29(1):26-32. https://doi. org/10.1016/j.chb.2012.05.024
- 27. Kavuk M. İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve sanal kurban olma durumlarının incelenmesi [Master’s of Science Thesis]. Ankara: Ankara Üniversitesi, 2011.
- 28. Horzum MB, Ayas T. Ortaöğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma düzeylerinin okul türü ve cinsiyet açısından incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying. 2011;10(20):139-159.
- 29. Burnukara P, Uçanok Z. Ergenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanım olanakları ile sanal ortamda meydana gelen zorbalığa ilişkin betimsel bir inceleme. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2010;b21(2):47-62.
- 30. Kağan M, Ciminli A. Ergenlerde sanal zorbalık ve mağduriyetin empati ile ilişkisinin incelenmesi. EUJEF. 2016;18(2):1135-1150. https://doi.org/ 10.17556/jef.66842
- 31. Mohseny M, Zamani Z, Basti SA, Sohrabi MR, Najafi A, Tajdini F. Exposure to cyberbullying, cybervictimization, and related factors among junior high school students. Iran J Psychiatry Behav Sci. 2020;14(4):e99357. https://doi. org/10.5812/ijpbs.99357
- 32. Wiguna T, Irawati Ismail R, Sekartini R, Setyawati Winarsih Rahardjo N, Kaligis F, Prabowo AL, Hendarmo R. The gender discrepancy in high-risk behaviour outcomes in adolescents who have experienced cyberbullying n Indonesia. Asian J Psychiatr. 2018;37:130-135. https://doi.org/10.1016/j. ajp.2018.08.021
- 33. Smith PK, Madsen KC, Moody JC. What causes the age decline in reports of being bullied at school? Towards a developmental analysis of risk of being bullied. Ed Res. 1999;41(3):267-285. https://doi.org/ 10.1080/0013188990410303
- 34. Garmy P, Vilhjálmsson R, Kristjánsdóttir G. Bullying in school-aged children in Iceland: a cross-sectional study. J Pediatr Nurs. 2018;38:e30-e34. doi: 10.1016/j.pedn.2017.05.009
- 35. Uludasdemir D, Kucuk S. Cyber bullying experiences of adolescents and parental awareness: Turkish example. J Pediatr Nurs. 2019;44:e84-e90. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2018.11.006
- 36. Chen Q, Lo CKM, Zhu Y, Cheung A, Chan KL, Ip P. Family poly-victimization and cyberbullying among adolescents in a Chinese school sample. Child Abuse Negl. 2018;77:180-187. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2018.01.015
- 37. Genta ML, Berdondini L, Brighi A, Guarini A. The phenomenon of cyberbullying in adolescence. Rass. Psicol. 2009;1(26):141-161.
- 38. Palermiti AL, Servidio R, Bartolo MG, Costabile A. Cyberbullying and self- esteem: An Italian study. Comput Hum Behav. 2017;69:136-141. https://doi. org/10.1016/j.chb.2016.12.026
- 39. Savcı M, Ercengiz M, Aysan F. Ergenlerde sosyal medya bozukluğu ölçeğinin Türkçe uyarlaması. Noro Psikiyatr Ars. 2018;55(3):1-8. https://doi. org/10.5152/npa.2017.19285
- 40. Savcı, M, Aysan F. Interpersonal competence, loneliness, fear of negative evaluation, and reward and punishment as predictors of social media addiction and their accuracy in classifying adolescent social media users and non-users. Addicta. 2018;5(3):431-471.
- 41. Suler J. The online disinhibition effect. Cyberpsych Beh. 2004;7(3):321-326. https://doi.org/10.1089/1094931041291295
- 42. Zhou Z, Tang H, Tian Y, Wei H, Zhang F, Morrison CM. Cyberbullying and its risk factors among Chinese high school students. Sch Psychol Int. 2013;34(6):630-647. https://doi.org/10.1177/0143034313479692
- 43. Elsaessner C, Russell B, Ohannessian CM, Patton D. Parenting in a digital age: a review of parents’ role in preventing adolescent cyberbullying. Aggress. Violent Behav. 2017;35:62-72. https://doi.org/10.1016/j.avb.2017.06.004
- 44. Ybarra ML, Mitchell KJ. Online aggressor/targets, aggressors, and targets: a comparison of associated youth characteristics. J Child Psychol Psychiatry. 2004;45(7):1308-1316. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2004.00328.x
- 45. Patchin JW, Hinduja S. Cyberbullying: an update and synthesis of research. In Patchin JW, Hinduja S, editor. Cyberbullying prevention and response. NY: Taylor & Francis; 2012. p. 13-35.
- 46. Álvarez-Garcia D, Núñez JC, Garcia T, Barreiro-Collazo A. Individual, family, and community predictors of cyber-aggression among adolescents. Eur J Psychol Appl Leg Context. 2018;10(2):79-88. https://doi.org/10.5093/ ejpalc2018a8
- 47. Fan CY, Chu XW, Zhang M, Zhou ZK. Are narcissists more likely to be involved in cyberbullying? Examining the mediating role of self- esteem. J Interpers Violence. 2019;34(15):3127-3150. https://doi. org/10.1177/0886260516666531
- 48. Schade EC, Voracek M, Tran US. The nexus of the dark triad personality traits with cyberbullying, empathy, and emotional intelligence: a Structural- Equation Modeling approach. Front Psychol. 2021;12:659282. https://doi. org/10.3389/fpsyg.2021.659282
- 49. Zajenkowski M, Maciantowicz O, Szymaniak K, Urban P. Vulnerable and grandiose narcissism are differentially associated with ability and trait emotional intelligence. Front Psychol. 2018;9:1606. https://doi.org/10.3389/ fpsyg.2018.01606
| APA | YILDIZ INANICI S, Küçük S, çelik e, ARISOY EKŞİLİOĞLU S, INANICI M (2022). Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. , 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| Chicago | YILDIZ INANICI Sinem,Küçük Selda,çelik emine,ARISOY EKŞİLİOĞLU SÜMEYYE AKÇAY,INANICI MEHMET AKIF Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. (2022): 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| MLA | YILDIZ INANICI Sinem,Küçük Selda,çelik emine,ARISOY EKŞİLİOĞLU SÜMEYYE AKÇAY,INANICI MEHMET AKIF Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. , 2022, ss.162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| AMA | YILDIZ INANICI S,Küçük S,çelik e,ARISOY EKŞİLİOĞLU S,INANICI M Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. . 2022; 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| Vancouver | YILDIZ INANICI S,Küçük S,çelik e,ARISOY EKŞİLİOĞLU S,INANICI M Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. . 2022; 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| IEEE | YILDIZ INANICI S,Küçük S,çelik e,ARISOY EKŞİLİOĞLU S,INANICI M "Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi." , ss.162 - 174, 2022. 10.17986/blm.1588 |
| ISNAD | YILDIZ INANICI, Sinem vd. "Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi". (2022), 162-174. https://doi.org/10.17986/blm.1588 |
| APA | YILDIZ INANICI S, Küçük S, çelik e, ARISOY EKŞİLİOĞLU S, INANICI M (2022). Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. Adli Tıp Bülteni, 27(2), 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| Chicago | YILDIZ INANICI Sinem,Küçük Selda,çelik emine,ARISOY EKŞİLİOĞLU SÜMEYYE AKÇAY,INANICI MEHMET AKIF Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. Adli Tıp Bülteni 27, no.2 (2022): 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| MLA | YILDIZ INANICI Sinem,Küçük Selda,çelik emine,ARISOY EKŞİLİOĞLU SÜMEYYE AKÇAY,INANICI MEHMET AKIF Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. Adli Tıp Bülteni, vol.27, no.2, 2022, ss.162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| AMA | YILDIZ INANICI S,Küçük S,çelik e,ARISOY EKŞİLİOĞLU S,INANICI M Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. Adli Tıp Bülteni. 2022; 27(2): 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| Vancouver | YILDIZ INANICI S,Küçük S,çelik e,ARISOY EKŞİLİOĞLU S,INANICI M Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi. Adli Tıp Bülteni. 2022; 27(2): 162 - 174. 10.17986/blm.1588 |
| IEEE | YILDIZ INANICI S,Küçük S,çelik e,ARISOY EKŞİLİOĞLU S,INANICI M "Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi." Adli Tıp Bülteni, 27, ss.162 - 174, 2022. 10.17986/blm.1588 |
| ISNAD | YILDIZ INANICI, Sinem vd. "Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalığa İlişkin Deneyimlerin Sosyodemografi, Narsisistik Özellikler, Öz Yeterlik ve Tutumlar ile İlişkisi". Adli Tıp Bülteni 27/2 (2022), 162-174. https://doi.org/10.17986/blm.1588 |
