Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*

Elif KURAL, (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı, Erzincan, Türkiye)
Fatma Merve Simsek (Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)
Yaşadıkça Eğitim Dergisi
8 4
Yıl: 2022 Cilt: 36 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 90 - 104 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33308/26674874.2022361363 İndeks Tarihi: 28-10-2022

Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*

Öz:
Dikkati yazıya çeken özellikler resimli çocuk kitapları aracılığıyla örneklendirilmiş ve kitapların bu özelliklerden hangisini kapsadığı belirlenmiştir. Uygun örnekleme ile seçilen 59 resimli çocuk kitabına doküman incelemesi yapılmış ve oluşturulan alt temalar ve kategorilere göre kitapların sahip olduğu özellikler belirlenmiştir. Kitapların dikkati yazıya çeken özellikler teması kapsamında betimsel analizi yapılmıştır. Görseldeki yazı alt teması; etiketler, çevresel yazı, konuşmanın gösterimi, sesin gösterimi ve harfin gösterimi kategorilerine ayrılırken metindeki yazı alt teması yazı biçimi değişikliği ve özel yazı tipi kullanımı kategorilerine ayrılmıştır. Dikkati yazıya çeken özelliklere ait kategoriler altında toplanan kitap sayısı şöyledir: Etiketler kategorisinde 32 tane kitap, çevresel yazı kategorisinde 40 tane kitap, konuşmanın gösterimi kategorisinde 16 tane kitap, sesin gösterimi kategorisinde 26 tane kitap, harfin gösterimi kategorisinde 9 tane kitap, yazı biçimi değişikliği kategorisinde 52 tane kitap, özel yazı tipi kullanımı kategorisinde 29 tane kitap. İncelenen kitaplarda en sık yazı biçimi değişikliği ve çevresel yazı özelliklerine rastlanırken en az rastlanan özellik harfin gösterimi olmuştur.
Anahtar Kelime:

Words Fly Away, Print Salients Stay: Early Print Awareness within the Scope of Children’s Picture Books

Öz:
Print salient features were exemplified through children's picture books and it was determined which of these features the books included. The characteristics of the books were determined according to sub-themes and categories by document analysis of 59 children's picture books determined by purposive sampling. Descriptive analysis was performed. The print in illustrations sub-theme is divided into the categories of labels, environmental print, visible speech, visible sound,and letters in isolation, while the print in the body of text sub-theme is divided into the categories of font changes and bold or unique fonts. The number of books collected within the categories is as follows: 32 books in labels, 40 books in the environmental print, 16 books in visible speech, 26 books in visible sound, 9 books in letters in isolation, 52 books in font changes, and 29 books in bold or unique fonts. While font changes and environmental print are found most frequently, the least mentioned is letters in isolation.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akyüz, E., & Doğan, Ö. (2017). Ev okuryazarlık ortamı: Tanımları, boyutları ve kendiliğinden ortaya çıkan okuryazarlık becerilerinin gelişimindeki rolü. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(3), 38-57.
  • Alatalo, T., & Westlund, B. (2019). Preschool teachers' perceptions about read-alouds as a means to support children's early literacy and language development. Journal of Early Childhood Literacy, 1468798419852136.
  • Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
  • Bayraktar, V., & Temel, F. (2014). Okuma-Yazmaya Hazırlık Eğitim Programı’nın çocukların okuma yazma becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 08-22.
  • Bowen, G. A. (2009), Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
  • Chang, C. J., Luo, Y. H., & Wu, R. (2016). Origins of print concepts at home: Print referencing during joint book-reading interactions in Taiwanese mothers and children. Early Education and Development, 27(1), 54-73.
  • Clay, M. M. (2007). Concepts About Print. What Have Children Learn About The Way We Print Language? Heinemann.
  • Clay, M. M. (2013). An Observation Survey of Early Literacy Achievement (3. Baskı). Portsmouth, NH: Heinemann.
  • Cornish, F., Gillespie, A., & Zittoun, T. (2013). Collaborative Analysis of Qualitative Data. The Sage Handbook of Qualitative Data Analysis.
  • Çelenk, S. (2003). İlkokuma-yazma öğretiminde kuluçka dönemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 75-80.
  • Deretarla-Gül, E., & Bal, B. (2006). Anasınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin bakış açıları, sınıf içi kullanılan materyal ve etkinlikler ile çocukların okuma yazmaya ilgilerinin incelenmesi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(2), 33-51.
  • Ergül, C., Sarıca, A. D., & Akoğlu, G. (2016). Etkileşimli kitap okuma: Dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(2), 193-204.
  • Ezell, H. K., & Justice, L. M. (2000). Increasing the print focus of adult-child shared book reading through observational learning. American Journal of Speech-Language Pathology, 9(1), 36. doi:10.1044/1058- 0360.0901.36
  • Ezell, H. K., & Justice, L. M. (2005) Shared Storybook Reading: Building Young Children's Language and Emergent Literacy Skills. Paul H. Brookes Publishing Co.
  • Fielding-Barnsley, R., & Purdie, N. (2003). Early intervention in the home for children at risk of reading failure. Support for Learning: British Journal of Learning Support, 18(2), 77-82.
  • Gül, G. (2007). Okuryazarlık sürecinde aile katılımının rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(1), 17-30.
  • Hovland, M. R., Gapp, S. G., & Theis, B. L. (2011). Look: Examining the concept of learning to look at print. Reading Improvement, 48(3), 128-137.
  • Işıtan, S., & Akoğlu, G. (2016). Yazı farkındalığı becerilerinin resimli çocuk kitabı aracılığıyla değerlendirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turkish Studies, 11(3), 1333-1352.
  • Justice, L. M., & Ezell, H. K. (2002). Use of storybook reading to increase print awareness in at-risk children. American Journal of Speech-Language Pathology, 11(1), 17. doi:10.1044/1058-0360(2002/003)
  • Justice, L. M., & Ezell, H. K. (2004). Print referencing. Language Speech and Hearing Services in Schools, 35(2), 185. doi:10.1044/0161-1461(2004/018)
  • Justice L. M., & Kaderavek, J. N. (2002). Using shared storybook reading to promote emergent literacy. Teaching Exceptional Children, 34(4), 8-13.
  • Justice, L. M., Kaderavek, J. N., Fan, X., Sofka, A., & Hunt, A. (2009). Accelerating preschoolers’ early literacy development through classroom-based teacher–child storybook reading and explicit print referencing. Language Speech and Hearing Services in Schools, 40(1), 67. doi:10.1044/0161-1461(2008/07-0098)
  • Karaman, G., & Üstün, E. (2011). Anasınıfına devam eden çocukların fonolojik duyarlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 267-278.
  • Levy, B. A., Gong, Z., Hessels, S., Evans, M. A., & Jared, D. (2005). Understanding print: Early reading development and the contributions of home literacy experiences. Journal of Experimental Child Psychology, 93, 63-93.
  • Lovelace, S., & Stewart, S. R. (2007). Increasing print awareness in preschoolers with language impairment using non-evocative print referencing. Language Speech and Hearing Services in Schools, 38(1), 16. doi:10.1044/0161-1461(2007/003)
  • McGinty, A. S. & Justice, L. M. (2009). Predictors of print knowledge in children with specific language impairment: Experiential and developmental factors. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 52, 81-97.
  • Morrow, L. M., & Gambrell, L. B. (2004). Using Children’s Literature in Preschool. Comprehending and Enjoying Books. International Reading Association.
  • Nergis, A. (2008). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin ön okuryazarlık davranışları ile annelerinin okuryazarlığa olan ilgisi arasındaki ilişki. [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
  • Neumann, M. M., Summerfield, K., & Neumann, D. L. (2015). Visual attention to print-salient and picturesalient environmental print in young children. Reading and Writing, 28(4), 423-437.
  • Piasta, S. B., Logan, J. A., Thomas, L. J., Zettler-Greeley, C. M., Bailet, L. L., & Lewis, K. (2021). Implementation of a small-group emergent literacy intervention by preschool teachers and community aides. Early Childhood Research Quarterly, 54, 31-43.
  • Rao, S. M., Newlin-Haus, E., & Ehrhardt, K. (2016). Repeated interactive read-aloud: Enhancing literacy using story props. Childhood Education, 92(3), 226-235.
  • Sanderson, C. A. (2017). The use of print referencing techniques through preschoolers’ play-based creative writing experiences: The impact on oral language development, print awareness, and literacy abilities with children diagnosed with language disorder. [Doktora tezi, Güney Karolina Üniversitesi].
  • Sonnenschein, S., & Munsterman, K. (2002). The influence of home-based reading interactions on 5-year-olds' reading motivations and early literacy development. Early Childhood Research Quarterly, 17(3), 318– 337. doi.org/10.1016/S0885-2006(02)00167-9
  • Türk, Z. (2018). Çocuk Evleri Sitesi’nde kalan çocukların yazı farkındalığı becerilerinin değerlendirilmesi. [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Whitehurst, G. J. & Lonigan, C. J. (1998). Child development and emergent literacy. Child Development, 69(3), 848-872.
  • Wright, T. S. (2019). Reading to learn from the start: The power of interactive read-alouds. American Educator, 42(4), 4.
  • Zucker, T. A., Ward, A. E., & Justice, L. M. (2009). Print referencing during read-alouds: A technique for increasing emergent readers’ print knowledge. The Reading Teacher, 63(1), 62-72.
  • Agee, J. (2018). Bu Kitabın Ortasında Duvar Var. Domingo Yayınevi.
  • Alemagna, B. (2020). Hiçbir Şey Yapmama Günü. Aylak Kitap.
  • APA. (2018). Sessizlik. Okuyan Koala.
  • Berk, E. (2019). Kitabın Yolculuğu. Yapı Kredi Yayınları.
  • Berk, E. (2020). Kitap Tamircisi Toprak. Final Kültür Sanat Yayınları.
  • Brenifier, O. (2013). Güzellik ve Sanat Nedir?. Filozof Çocuk.
  • Busch, M. (2019). Üzüm Sürünün En Küçük İneği. Beyaz Balina.
  • Carle, E. (2020). Kafası Karışık Bukalemun. Kuraldışı Çocuk.
  • Cotti, M. (2016). Renklerin Kara Kitabı. EDAM.
  • Coucharriere, S. (2017). Mevsimlerin Renkleri Yeşil İlkbahar Kitabım. 1001 Çiçek Kitaplar.
  • Çelik, G. M. (2017). Minik Üzgün Kaktüs. Kumdan Kale.
  • Çınaroğlu, A. (2014). Tarhana Çorbası. Kırmızı Kedi.
  • Çınaroğlu, A. (2019). Ateşim Çıktı. Yapı Kredi Yayınları.
  • Deuchars, M. (2019). Bob ve Gaga Sanatı. FOM Kitap.
  • Docherty, H. (2019). Hiç Bitmeyen Şey. Pearson.
  • Donaldson, J. (2020a). Yayazula. Türkiye İş Bankası.
  • Donaldson, J. (2020b). Zogi. Türkiye İş Bankası.
  • Dubuc, M. (2020). Postacı Fare'nin Bir Günü. RedHouse kidz.
  • Edwards, R. (2020). Mutlu Suaygırı. Türkiye İş Bankası.
  • en-Neccar, T. (2019). Nefise Nine. Yapı Kredi Yayınları.
  • Freedman, D. (2019). Carl ve Yaşamın Anlamı. Kuraldışı Çocuk.
  • Kemp, A. (2020). Köpekler Bale Yapmaz. Pearson.
  • Knudsen, M. (2020). Kütüphanedeki Aslan. Uçanbalık.
  • Kozikoğlu, T. (2020). Dönme Dolap. Doğan Egmont.
  • Lewis, E. (2019). Benim Müzem. RedHouse Kidz.
  • Lionni, L. (2017). Yüzyüz. Elma Çocuk.
  • Lionni, L. (2020a). Frederick. Elma Çocuk.
  • Lionni, L. (2020b). Pezzettino. Elma Çocuk.
  • Llenas, A. (2019). Boşluk. Nesin Yayınevi.
  • Llenas, A. (2020). Renk Canavarı. Nesin Yayınevi.
  • Maclear, K. (2018). Kaşal. Hep Kitap.
  • Mattiangeli, S. (2020). Anna'yı Gören Var Mı?. Çınar Yayınları.
  • Nuñez, M. (2014). Çilli. RedHouse kidz.
  • Oral, F. (2021). Guguklu Saatin Küçük Kuşu. Yapı Kredi Yayınları.
  • Orbeck-Nilssen, C. (2017). Başka Bir Yerde Yaşasaydım. ABM Yayınevi.
  • Pett, M. ve Rubinstein, G. (2020). Hiç Hata Yapmayan Kız. 1001 Çiçek Kitaplar.
  • Purdie-Salas, L. (2017). Yaprak Dedikleri Var Ya... Tübitak.
  • Reynolds, P. H. (2020a). Nokta. Altın Kitaplar.
  • Reynolds, P. H. (2020b). mış gibi. Altın Kitaplar.
  • Reynolds, P. H. (2020c). Gökyüzünün Rengi. Altın Kitaplar.
  • Reynolds, P. H. (2020d). Kelime Koleksiyoncusu. Altın Kitaplar.
  • Roca, N. ve Isern, C. (2019). Beril Kendi Resmini Yapıyor. Tübitak.
  • Sanchez-Ibarzabal, P. (2019). Bir Kedi Olsaydım. Nesin Yayınevi.
  • Santur, E. (2018). Salih Peygamber. Multibem.
  • Shaw, S. (2020). Möö La La Alışverişe Çıkan İnek. Pearson.
  • Sonmaz, S. (2012). Ben Rembrandt. SSM Yayınevi.
  • Sonmaz, S. (2021). Ben Kitap. SSM Yayınevi.
  • Spiries, A. (2019). En Muhteşem Şey. Tübitak.
  • Stratton-Would, H. (2020). Ay'ı Kim Çaldı?. Yapı Kredi Yayınları.
  • Şahinkanat, S. (2020a). Üç Kedi Bir Canavar. Yapı Kredi Yayınları.
  • Şahinkanat, S. (2020b). Üç Kedi Bir Dilek. Yapı Kredi Yayınları.
  • Şengül, S. (2021). Ben Miro. SSM Yayınevi.
  • Tan, S. (2020). Kızıl Ağaç. İthaki Çocuk.
  • Tarçalır-Erol, B. (2020). Zor Balık. RedHouse Kidz.
  • Tavano, S. (2017). Nasıl Başlar?. Yapı Kredi Yayınları.
  • Ünal, H. (2016). Dünyanın En Güzel Kalbi. Multibem.
  • Yamada, K. (2016). Bir Fikirle Ne Yaparsın?. Nar Çocuk.
  • Yamada, K. (2020a). Denemek. Nar Çocuk.
  • Yamada, K. (2020b). Çünkü Bir Öğretmenim Vardı. Nar Çocuk.
  • Yemen, G. (2020). Bir Renk. Masal Perest.
APA KURAL KINIK E, Simsek F (2022). Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. , 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
Chicago KURAL KINIK Elif,Simsek Fatma Merve Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. (2022): 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
MLA KURAL KINIK Elif,Simsek Fatma Merve Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. , 2022, ss.90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
AMA KURAL KINIK E,Simsek F Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. . 2022; 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
Vancouver KURAL KINIK E,Simsek F Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. . 2022; 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
IEEE KURAL KINIK E,Simsek F "Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*." , ss.90 - 104, 2022. 10.33308/26674874.2022361363
ISNAD KURAL KINIK, Elif - Simsek, Fatma Merve. "Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*". (2022), 90-104. https://doi.org/10.33308/26674874.2022361363
APA KURAL KINIK E, Simsek F (2022). Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 36(1), 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
Chicago KURAL KINIK Elif,Simsek Fatma Merve Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. Yaşadıkça Eğitim Dergisi 36, no.1 (2022): 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
MLA KURAL KINIK Elif,Simsek Fatma Merve Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, vol.36, no.1, 2022, ss.90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
AMA KURAL KINIK E,Simsek F Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2022; 36(1): 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
Vancouver KURAL KINIK E,Simsek F Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2022; 36(1): 90 - 104. 10.33308/26674874.2022361363
IEEE KURAL KINIK E,Simsek F "Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*." Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 36, ss.90 - 104, 2022. 10.33308/26674874.2022361363
ISNAD KURAL KINIK, Elif - Simsek, Fatma Merve. "Söz Uçar, Yazı Dikkat Çeker: Resimli Çocuk Kitapları Kapsamında Erken Yazı Farkındalığı*". Yaşadıkça Eğitim Dergisi 36/1 (2022), 90-104. https://doi.org/10.33308/26674874.2022361363
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 4:17

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları