Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1031 - 1054 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması

Öz:
Yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmeler toplumda eğitime duyulan gereksinimin artmasına neden olmuştur. Buna paralel olarak öğretmenlerden beklenenler de farklılaşmış ve daha nitelikli öğretmenlere olan ihliyaç artmıştır. Öğretmenlerin niteliğini etkileyen unsurlardan biri de onların motivasyonudur. Araştırmada, ortaöğretim fizik öğretmenlerinin demografik ve mesleğe yönelik profilleri ile kendilerini motive eden faktörlerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak motivasyon faktörleri öncelikler sıralaması anketi kullanılmıştır. Ankette öğretmenlerin demografik ve mesleğe yönelik profil özelliklerini belirleyen sorular da bulunmaktadır. Motivasyon faktörleri öncelikler sıralaması anketi 6 ayrı motivasyon faktöründen oluşmuştur. Araştırma Konya it merkezi ile bazı ilçelerindeki kamu ve özel liselerde görev yapmakta olan 103 fizik öğretmeni üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın istatistiksel analizleri SPSS 15,00 paket programı ile yüzde, frekans, Kruskal-Wallis H testi ve Mann Whitney U testi kullanılarak yapılmıştır. Ör-neklemi oluşturan fizik öğretmenlerinin % 80.6' st bay, % 19.4 ü bayandır, Anatiz sonuçları, fizik öğretmenlerini en çok motive eden [aktörün avantajlara ilişkin faktörler, en az motive eden faktörlerin ise mesleğe ilişkin faktörler olduğunu göstermiştir. Burada ilgine ve düşündürücü olan "mesleğe ilişkin" faktörlerin altıncı ve son sırada yer almış otmastdır. Değişik ders yapabilme, yeni kaynakları izleyebilme, meslektaşlar ile bilgi alışverişi, eğitim teknolojisinin varlığı ve iyi öğrenci yetiştirme faktörlerinin öğretmenleri motive etmede son sırada yer alması, öğretmenlik mesleğinin geleceği ve genç nesillerin yetiştirilmesi acısından ciddi zorluklar ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Investigation of demographic properties and motivation factors of physics Teachers

Öz:
Scientific and technological developments resulted in an increase in the requirement of education in the society. In addition to this, the expectations from teachers differed and the need for more qualified teachers also increased. One of the factors affecting the quality of teachers is their motivation. In this research, it was aimed to reveal both demographic and professional profiles of secondary school physics teachers together with factors motivating themselves. General survey model was used in the research. Motivation factors priority order questionnaire was used as a data collecting tool. There were also questions in the questionnaire which determined the demographic and professional profiles of teachers. Motivation factors priority order questionnaire constituted of 6 different motivation factors. The research was performed on 103 physics teachers who were working at public and private high schools in Konya city center and in some districts. The statistical analysis of the research was carried out with SPSS 15 software by using percentage, frequency, Kruskal-Wallis H test, and Mann Whitney U test. 80.6 % of physics teachers in the sample were male and the rest was female. The results of the analysis indicated that the most motivating factor for physics teachers was factors related with advantages and the least motivating factor was related with the profession. The interesting and challenging thing here is that the factors “related with profession” were at the sixth and so the final stage. Since factors such as making different lectures, following new source materials, information exchange with colleagues, presence of education technology and growing good students were at the final stage for motivation of teachers, this presents serious challenges in terms of future of teaching profession and growing of rising generation.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Atav, E. (2005). Türkiye’de ortaöğretim kurumlarında görev yapan biyoloji öğretmenlerinin demografik özellikleri. Eurasion Journal of Educational Research, 21, 49-61.
  • Azar, A. ve Çepni, S. (1999). Yeni öğretmenlerin iş başında gelişimini destekleyen modelleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 39-45.
  • Azar, A. ve Henden, R. (2003). Alan dışından atanmanın iş doyumuna etkisi: Sınıf öğretmenliği örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3, 323-349.
  • Barlı, Ö., Bilgili, B., Çelik, S. ve Bayrakçeken, S. (2005). İlköğretim okul öğretmenlerinin motivasyonları farklılıkların ve sorunların araştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 391-417.
  • Bilgiç, R. (1998). The relationship between job satisfaction and personal characteristics of Turkish workers. Journal of Psychology, 132 (5), 549-558.
  • Brickhouse, N. W. (1990). Teachers beliefs about the nature of science and their relationship to classroom practise. Journal Of Teacher Education, 41(3),53-62.
  • Cannon, R. K. & Simpson, R. D. (1985). Relationships among attitude, motivation and achievement of ability grouped, seventh-grade, life science students. Science Education, 69, 121-138.
  • Cemaloğlu, N. (2002). Eğitimde örgütsel yenileşme ve öğretmenlerin güdülenmesi. Ankara: Aktif Eğitim Yayınları.
  • Cenkseven-Önder, F. ve Sarı, M. (2009). Öğretmenlerde öznel iyi olmanın yordayıcıları olarak okul yaşam kalitesi ve tükenmişlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9, 1205- 1236.
  • Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Üç Yol Kültür Merkezi.
  • Çepni, S. ve Küçük, M. (2003). Eğitim araştırmalarının fen bilgisi öğretmenlerinin uygulamaları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi: Bir örnek olay çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (12), 75-84.
  • Çermik, E. (2001). Ortaöğretim fizik öğretmenlerinin profili, motivasyonu, iş tatmini. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Çubukçu, Z. ve Döndar, İ., (2003). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin öğretmenlerin algı ve beklentileri. Milli Eğitim Dergisi, 157, 226-236.
  • De Lozano, S. R. & Cardenas, M. (2002). Some learning problems concerning the use of symbolic language in physics. Science and Education, 11 (6), 589-599.
  • Erdem, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Alkım Yayınları.
  • Erdem, A., Üstüner, Ş. I. ve Sancar, M. (2000). Öğretmenlerin fen-fizik eğitimi konusundaki görüşleri. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi içinde (s. 322-327). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yay.
  • Eren, E. (1998). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Eşme, İ., Temel, A. ve Kuru, N. (2003). Öğretmen profili araştırması. İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
  • EURYDICE [Education Systems and Policies in Europe]. (2004). Der lehrerberuf in europa: Profil, tendenzen und anliegon. Bericht IU: Die Atraktivitat des lehrerberufs im 21. Jahrhundert. Europaische Kommission.
  • Evans, L., (2000). The effects of educational change on moral, job statisfaction and motivation. Journal of Educational Change, 1, 173-192.
  • Evans, W. (1986). An investigation of Curriculum İmplementation factors. Education, 106 (4), 447-453.
  • Fishbane, P. M., Gasiorowicz, S., & Thornton, S .T. (1996). Physics for scientists and engineers (2d ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall.
  • Friedman, S. J. (2000). How much of a problem a reply to ingersoll’s the problem of undergualified teachers in american secondary schools. Educational Research, 29 (5), 18-20.
  • Garmston, R. J. (1998). Becoming expert teachers. Journal of Staff Development, 19, 60-63.
  • Goldhaber, D. D. & Brever, D. J. (2000). Does teacher certification matter? High school certification status and student achievement. Educational Evaluation and Policy Analysis, 22 (2), 129-145.
  • Göral, R. (2002). Büro yönetimi ve iletişim teknikleri (2. bs.). Ankara: Yüce Medya Yayınları.
  • Gürdal, A., Baştaş, A. ve Ertuğrul, B. (1990). Ortaöğretim ve üniversite fizik eğitimi öğrencilerinin fizik eğitimi hakkındaki görüşleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 113-115.
  • Günbayı, İ. (2001). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1, 93-112.
  • Güzel, H. (2005). SÜ Eğitim Fakültesi ortaöğretim fen ve matematik alanlar eğitimi anabilim dalı öğrencileri ile tezsiz yüksek lisans alan öğretmenliği (fizik, kimya, biyoloji, matematik) öğrencilerinin öğretmenlik uygulamaları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi (BAB-2003/148), Konya.
  • Hammer, D. & Elby, A. (2003). Tapping epistemological resources for learning physics. Journal of The Learning Sciences, 12, 53-90.
  • Hardy, L. (1999). Why teachers leave. American School Board Journal, 186 (6), 13-17.
  • Jesus, S. N. & Conboy, J. (2001). A stres management course to prevent teacher distress. The International Journal of Educational Management, 15, 131-137.
  • Karaköse,T. ve Kocabaş, İ. (2006). Özel ve devlet okullarındaki öğretmenlerin beklentilerinin iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2 (1), 3-14.
  • Klecker, B., & Loadman, W. E. (1997, March). Exploring teacher job satisfaction across years of teaching experience. Paper presented at the annual meeting of the Mid-Western Educational Research Association, Chicago, IL. (ERIC Document Reproduction Service No. ED413316).
  • Koçel, T. (2001). İşletme yöneticiliği (8. bs.). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Korkut, H. ve Doğan, E. (2001). Türkiye’ de eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarının eğitim profilleri ve öğretmen adaylarının eğitim fakültelerine geliş kaynakları. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (7), 146-179.
  • Köktürk, T., Gürdal, A., Köktürk M., & Uzgören, C. (2000, June). The importance of the comparison of teachers and students perceptions of motivational factors. 7 th Workshop on Achievement and Task and Motivation and Earlisig: Motivation and Emotion. University of Leuven, 21-23, June Belgıum.
  • Latham, A.S., (1998). Teacher satisfaction. Educational Leadership, 55 (5), 82- 83.
  • Lederman, N. G. (1999). Teachers’ understanding of the nature of science and classroom practices: Factors that factors that faciliate or impede the relationship. Journal of Research in Science Teaching, 36 (8), 916-929.
  • McMillan, R. B. & Ma, X. (1999). Influences of workplace conditions on teachers’job satisfaction. The Journal of Educational Research, 93 (1), 39-47.
  • Mertler, C. A. (2002). Job satisfaction and perception of motivation among middle and high school teachers. American Secondary Education, 31 (1), 43-53.
  • Northcraft , G. B. & Neale, A. M. (1990). Organizational behavior: A menagement challenge. Chicago: The Dreyden Pres. Okutan, M. (2003). Okul müdürlerinin idari davranışları. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/157/okutan.htm, adresinden 18 Aralık 2010 tarihinde alınıştır.
  • Osmay, N. (2002). İnsan mühendisliği (8. bs.). İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Öztürk, A. Y. (2007). Ortaöğretim kimya öğretmenlerinin iş tatmini. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yedi Tepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Pithers, R. T. & Fogarty, G. J. (1995). Occupational stress among vocational teachers. British Journal of Educational Psychology, 65, 3-14.
  • Sabuncuoğlu, Z. (1995). Örgütsel psikoloji. Bursa: Alfa Kitabevi. Unesco Institute for Statistics [UIS]. (2004). Global Education Digest 2004: Comparing Education Statistics Across The World [online]. Retrieved July 02, 2010, from http://www.uis.unesco. org/TEMPLATE/pdf/ged/2004/GED2004_EN.pdf.
  • Ündar, E. (2005). Okul öncesi öğretmenlerin kişilik özelliklerinin iş tatminleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Üstüner, Ş. I., Ersoy, Y. ve Sancar, M. (2000). Fen ve fizik öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ve sempozyumlarından beklentileri. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s. 311-316). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Yazıcı, H. (2009).Öğretmenlik mesleği, motivasyon kaynakları ve temel tutumlar, kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (1), 33-46.
  • Yiğenoğlu, E. (2007).Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre, mesleki etkinliklerindeki güdülenmişliklerini sağlayan etmenler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Yüksel, G. (2001). Öğretmenlerin sahip olmaları gereken davranış olarak sosyal beceri. http://yayim.meb.gov.tr/ dergiler/150/yuksel.htm, adresinden 29 Ocak 2011 tarihinde alınmıştır.
APA GÜZEL H (2011). Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. , 1031 - 1054.
Chicago GÜZEL HATİCE Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. (2011): 1031 - 1054.
MLA GÜZEL HATİCE Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. , 2011, ss.1031 - 1054.
AMA GÜZEL H Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. . 2011; 1031 - 1054.
Vancouver GÜZEL H Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. . 2011; 1031 - 1054.
IEEE GÜZEL H "Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması." , ss.1031 - 1054, 2011.
ISNAD GÜZEL, HATİCE. "Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması". (2011), 1031-1054.
APA GÜZEL H (2011). Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 1031 - 1054.
Chicago GÜZEL HATİCE Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.2 (2011): 1031 - 1054.
MLA GÜZEL HATİCE Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.2, 2011, ss.1031 - 1054.
AMA GÜZEL H Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 1031 - 1054.
Vancouver GÜZEL H Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 1031 - 1054.
IEEE GÜZEL H "Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.1031 - 1054, 2011.
ISNAD GÜZEL, HATİCE. "Fizik öğretmenlerinin demografik özellikleri ve motivasyon faktörlerinin araştırılması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/2 (2011), 1031-1054.