Yıl: 2023 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 171 - 186 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-05-2023

TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ

Öz:
Ekonomik yapı içerisinde yer alan herhangi bir makro iktisadi değişkenin değerinde meydana gelen artış ya da azalışlar diğer makroekonomik değişkenleri doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkileyebilmektedir. Bu bağlamda faiz oranı, enflasyon oranı ve döviz kuru arasında ve karşılıklı olmak üzere önemli etkileşimlerin bulunduğunu söylemek mümkündür. Başarılı bir ekonomik büyüme performansına ulaşabilmenin yolu da araştırmaya konu olan makroekonomik değişkenler arasında bir dengenin ve uyumun yakalanmasından geçmektedir. Bu uyumu temin etmek ise son derece zordur. Türkiye’de faiz oranı, enflasyon oranı ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisini ortaya koymak amacıyla hazırlanmış olan bu çalışmada, T.C. Merkez Bankası elektronik veri dağıtım merkezi (EVDS) sisteminden elde edilen 2011 - 2021 dönemine ait aylık veriler kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir. Analizde öncelikle birim kök testleri ile I (1) seviyesinde durağanlıkları tespit edilen serilerin, Johansen Eşbütünleşme testi aracılığıyla uzun dönem eşbütünleşme ilişkileri sınanmıştır. Nedensellik analizinin bir ön koşulu olan uzun dönemli eşbütünleşmenin tespit edilmesiyle birlikte faiz, döviz ve enflasyon arasındaki nedenselliğin yönü, Vektör Hata Düzeltme (VEC) Modeline daya nedensellik analizi ile tespit edilmiştir. Analiz sonucuna göre kısa dönemde döviz ve enflasyon arasında çift yönlü ilişki bulunurken faiz oranlarından enflasyon rakamlarına doğru tek yönlü bir nedensellik tespit edilmiştir. Uzun dönemde ise sadece enflasyondan döviz kuruna doğru tek yönlü bir nedensellik bulunmuştur.
Anahtar Kelime: Enflasyon Faiz Döviz Kuru Vektör hata düzeltme modeli

CAUSALİTY ANALYSİS BETWEEN INTEREST RATE, INFLATİON RATE AND EXCHANGE RATE İN TURKEY

Öz:
Increases or decreases in the value of any macroeconomic variable in the economic structure may affect other macroeconomic variables directly or indirectly. In this context, it is possible to say that there are significant interactions between the interest rate, inflation rate and exchange rate, and mutually. The way to achieve a successful economic growth performance is to achieve a balance and harmony between the macroeconomic variables subject to the research. Ensuring this harmony is extremely difficult. In the study, which was prepared to reveal the causal relationship between the interest rate, inflation rate and exchange rate in Turkey, the analysis was carried out using monthly data for the period 2011 - 2021 obtained from the electronic data distribution center (EVDS) system of Central Bank of the Republic of Turkey. In the analysis, first of all, the long-term cointegration relations of the series, whose stationarity at the I (1) level were determined by the unit root tests, were tested by the Johansen Cointegration test. With the determination of long-term cointegration, which is a prerequisite of causality analysis, the direction of causality between interest rate, exchange rate and inflation was determined by causality analysis based on Vector Error Correction (VEC) Model. According to the results of the analysis, while there is a bidirectional relationship between foreign exchange and inflation in the short run, a unidirectional causality from interest rates to inflation figures has been determined. In the long run, only one-way causality was found from inflation to exchange rate.
Anahtar Kelime: Inflation interest exchange rate vector error correction model

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA KONAK A, PEÇE M (2023). TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. , 171 - 186.
Chicago KONAK Ali,PEÇE Mehmet Akif TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. (2023): 171 - 186.
MLA KONAK Ali,PEÇE Mehmet Akif TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. , 2023, ss.171 - 186.
AMA KONAK A,PEÇE M TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. . 2023; 171 - 186.
Vancouver KONAK A,PEÇE M TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. . 2023; 171 - 186.
IEEE KONAK A,PEÇE M "TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ." , ss.171 - 186, 2023.
ISNAD KONAK, Ali - PEÇE, Mehmet Akif. "TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ". (2023), 171-186.
APA KONAK A, PEÇE M (2023). TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 27(1), 171 - 186.
Chicago KONAK Ali,PEÇE Mehmet Akif TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 27, no.1 (2023): 171 - 186.
MLA KONAK Ali,PEÇE Mehmet Akif TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.27, no.1, 2023, ss.171 - 186.
AMA KONAK A,PEÇE M TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2023; 27(1): 171 - 186.
Vancouver KONAK A,PEÇE M TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2023; 27(1): 171 - 186.
IEEE KONAK A,PEÇE M "TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ." Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 27, ss.171 - 186, 2023.
ISNAD KONAK, Ali - PEÇE, Mehmet Akif. "TÜRKİYE'DE FAİZ ORANI, ENFLASYON ORANI VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ NEDENSELLİK ANALİZİ". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 27/1 (2023), 171-186.