Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları
Yıl: 2022 Cilt: 1 Sayı: 69 Sayfa Aralığı: 108 - 121 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5152/AUJFL.2022.1031649 İndeks Tarihi: 31-05-2023
Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları
Öz: Korku edebiyatı alanına “Evin Sahibi” hikâyesi ile katkıda bulunan Ahmet Hamdi Tanpınar, korkunç düşünceleri bir anlamda bu hikâyede ete kemiğe büründürür. Korkunun bir yansıması olan hikâyede, korkunun gotik imajlarının/ögelerinin de kullanıldığı görülmektedir. Makalenin mey- dana gelmesi için bahsi geçen hikâye, gotik bakış açısıyla okunmuştur. Bu okuma sonucunda ortaya çıkan gotik ögeler altı başlık altında incelenmiş ve Tanpınar’ın bu ögeleri eserine nasıl yaydığı anlaşılmaya çalışılmıştır. Tanpınar, korku unsurlarını kullanmak suretiyle gotik edebiyata yön vermiş olur. Tanpınar tarafından gotik ögelerin, korkutucu manzaralar ve boğucu bir atmos- fer arasında böylesine kullanılması, ancak korku filmlerinde görülebilecek sahnelerin hikâyede bu şekilde yer alması, ilgi çekicidir. Makalenin amacı, korku hikâyeleri arasında sayılabilecek eseri, gotik motifler etrafında ele alıp değerlendirmektir.
Anahtar Kelime: Whispers of Creepy Gothic in the Story of Evin Sahibi
Öz: Ahmet Hamdi Tanpınar, who contributed to the field of horror literature with the story of “Evin Sahibi,” in a sense embodied the terrible thoughts in this story. It is seen that gothic images/ele- ments of fear are also used in the story, which is a reflection of fear. The aforementioned story was read from a gothic point of view for the formation of this article. The gothic elements that emerged as a result of this reading were examined under six headings and it was tried to be understood how Tanpınar spread these elements in his work. Tanpınar gives direction to gothic literature by using horror elements. It is interesting that in Turkish literature, such use of gothic elements by Tanpınar between frightening landscapes and a suffocating atmosphere, but the scenes that can be seen in horror movies take place in the story. The aim of the article is to evaluate the work, which can be counted among the horror stories, around gothic motifs.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abiha, B. Ç. (2016). Geleneksel halk sanatında şahmaran motifleri ve bu motiflerin dili. Folklor/Edebiyat, Sayı, 22(88), 99–116.
- Akça, E. (2019). Carl Jung'un 2 rüyasına yapılan 3 farklı ta'bir. https://www.academia.edu/38173291/Carl_Jungun_2_R%C3%BCyas%C4%B1na_Yap%C4%B 1lan_3_Farkl%C4%B1_Tabir
- Akgün, B. (2010). Doris Lessing’in ‘to room nineteen’ (19 numaralı oda’ya) öyküsünde öznel bireyselliğin ölümü. Litera, 23(1), 57–74.
- Alkım, B. E. (2014). İngiliz neo gotik mimarlığının doğuşu ve gotik yazınla ilişkisi. Çankaya University Journal of Humanities and Social Sciences, Sayı, 11/2, 239–252.
- Arargüç, M. F. (2016). Mimari bir tarzdan edebi bir türe: gotik. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı, 36, 245–257.
- Aras, İ. (2014). Ingeborg Bachmann`ın ‘malina’ adlı eserinin arketipsel sembolizm açısından yorumlanması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı, 5(14), 43–64.
- Arkan, G. N. (2007). Korku sinemasında çocuk imgesi ve “the ring”, halka filminin çözümlemesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Arslan, F., & Demirtaş Önder, Ç. (2020). Elif Şafak’ın pinhan romanında ‘gotik’ kazı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı, 7(47), 504–511.
- Berktay, F. (2013). Yıldızları özgürce seyretme hakkını savunan bir roman: Fosforlu Cevriye. Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı, 12, 235–239.
- Bozyokuş, H., Güler, H. K., Tapan, M., & Ezentaş, R. (2016). Gotik eserlerde matematik: üçlü yonca örneği. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Sayı, 1/1, 35–39.
- Çağın, Ş. (2010). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın romanlarının prototipi ‘evin sahibi’ hikâyesi. Yeni Türk Edebiyatı Dergisi, Sayı, 2, 39–56.
- Çağın, Ş. (2017). Necip Fazıl’ın ‘tekinsiz ev’leri. Yeni Türk Edebiyatı Dergisi. 15, 19–32.
- Çağın, Ş. (2019). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerinde ağaç ve çiçek sembolizmi. TÜBAR, Sayı, XLV, 35–59.
- Canbaz Yumuşak, F. (2013). Kenan Hulusi Koray’ın korkutan öyküleri. Millî Folklor, Sayı, 97(12), 135–144.
- Ertaş, M. A. (2017). Tanpınar’ı sevmek? Lakin Yayınları.
- Gönen, S. (2005). Efsanelerde kara renginin görünümü. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 17, 225–236.
- Güneş, M. (2014). Evin Sahibi hikâyesinde yılanın sembolik anlamları ve folklorik unsurlar. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 6(12), 41–58.
- İlhan, N. (2021). Dehşetin kapısını aralamak: İzzet Yaşar'ın öykülerinde gotik ögeler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2), 616–632.
- İnci, H. (2014). Orpheus’un şarkısı Tanpınar’ın romanlarında aşk ve kadın. YKY.
- Karaova, M. (2021). Grotesk mizaç ve çarpıtma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
- Kaya, N. (2021). Transilvanya’dan İstanbul’a: Bir global gotik örneği olarak Ali Rıza Seyfi’nin Kazıklı Voyvoda’sı”. Kün Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(1), 28–41.
- Kılıçkaya, D. (2016). Oğuz Atay’ın ‘Unutulan’ ve ‘Korkuyu Beklerken’ adlı hikâyelerinde gotik unsurlar. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 685–696.
- Kılıçkaya, D. (2020). Tanpınar’a ilham veren Edgar Allan Poe kadınları. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 88–102.
- Kılıçkaya, D. (2022a). ‘İki abdullah’ın oynadığı köşe kapmacada veyahut alicengiz oyununda’ Edgar Allan Poe izleri. Fikriyat Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1–22.
- Kılıçkaya, D. (2022b). “Adnan Özyalçıner’in “Yük” ve “Asfalt” hikâyelerinde grotesk / gotik masal ögeleri / motifleri. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 143–168.
- Kılıçkaya, D. (2022c). Cihat Burak’ın Cardonlar adlı hikâye kitabında Edgar Allan Poe etkisi. Turcology Research, 75(1), 448–464. [CrossRef]
- Koçer, Z. (2020). Kıyamet ve deprem: Anadolu mitleri ve islami öğeler açısından Küçük Kıyamet filminin incelenmesi. Beykoz Akademi Dergisi, 8(2), 158–169.
- Konuk, A. A. (2006). Mesnevî-i şerîf şerhi, İçinde V. Cilt (Terc. ve Şerh). S. Eraydın, M. Demirci, M. Tahralı, S. Arpaguş, N. Tosun (Haz.). Kitabevi.
- Merter, M. (2014). Psikolojinin üçüncü boyutu: Nefs psikolojisi ve rüyaların dili. Kaknüs Yayınları.
- Merter, M. (2022). Dokuz yüz katlı insan tasavvuf ve nefs psikolojisi/ transpersonal psikoloji. 20. Basım. Kaknüs Yayınları.
- Morkoç, H. (2021). Charles Nodier ve fantastik evreni [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Osmanoğulları, F. (2016). Gotik film: Bir çerçeve oluşturma denemesi ve House of Usher. Sinefilozofi Dergisi, 1, 22–41.
- Özdemir, M. I. (2012). Melankolinin gölgesinde iki adam: A. H. Tanpınar ve Mümtaz. Yeni Türk Edebiyatı Dergisi, 6, 157–171.
- Özgör, C. O. (2017). Kara romantizm, düşsel imgeler ve kâbus resimleri. [Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
- Özgör, C. O. (2020). Batıl inançların korku sinemasındaki yansımaları. SineFilozofi Dergisi, 9, 504–520.
- Polater, D. (2015). Ahmet Ümit’in romanlarında gotik bellek [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Pösteki, N. (2002). Korku duygusu ve korku geleneği. Romandan filme erişilmez Kont Dracula. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, 2, 48–65.
- Sarı, S. (2016). Rüya yoluyla gerçekleşen dini tecrübe olayları üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sarıçiçek, M. (2014). Evin Sahibi hikâyesinde bir arketipsel figür: Yılan. Yılan Kitabı (s. 390–403). Kitabevi Yayınları.
- Sarıkaya, M. (2016). Binbir gece masallarında kadın imajı. İ.Ü. Şarkiyat Mecmuası, 29, 143–165.
- Sivri, M., & Akbaba, C. (2018). Dünya mitlerinde yılan. Folklor/Edebiyat, Sayı, 24(96), 53–64.
- Tanpınar, A. H. (2017). Hikâyeler. Dergâh Yayınları.
- Tunçtan, B. (2018). Suat Derviş'in hayatı, edebi kişiliği ve romanlarında gotik özellikler (korku edebiyatı) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bitlis Eren Üniversitesi/Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ürkmez, H. (2021). Ahmet Hamdi Tanpınar ve Alifa Rıfaat’ta evin sahibi olarak yılan. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 9(27), 218–233.
- Yücel, Y. T. (2019). Türk sinemasında kara film ve film öykülerine etkisi. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(8), 45–62.
| APA | Kılıçkaya D (2022). Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. , 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| Chicago | Kılıçkaya Derya Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. (2022): 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| MLA | Kılıçkaya Derya Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. , 2022, ss.108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| AMA | Kılıçkaya D Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. . 2022; 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| Vancouver | Kılıçkaya D Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. . 2022; 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| IEEE | Kılıçkaya D "Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları." , ss.108 - 121, 2022. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| ISNAD | Kılıçkaya, Derya. "Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları". (2022), 108-121. https://doi.org/10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| APA | Kılıçkaya D (2022). Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. Journal of literature and humanities, 1(69), 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| Chicago | Kılıçkaya Derya Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. Journal of literature and humanities 1, no.69 (2022): 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| MLA | Kılıçkaya Derya Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. Journal of literature and humanities, vol.1, no.69, 2022, ss.108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| AMA | Kılıçkaya D Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. Journal of literature and humanities. 2022; 1(69): 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| Vancouver | Kılıçkaya D Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları. Journal of literature and humanities. 2022; 1(69): 108 - 121. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| IEEE | Kılıçkaya D "Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları." Journal of literature and humanities, 1, ss.108 - 121, 2022. 10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
| ISNAD | Kılıçkaya, Derya. "Evin Sahibi Hikâyesinde Ürpertici Gotiğin Fısıltıları". Journal of literature and humanities 1/69 (2022), 108-121. https://doi.org/10.5152/AUJFL.2022.1031649 |
