Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları
Yıl: 2012 Cilt: 10 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 79 - 100 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları
Öz: Bu çalışmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının demokrasi kavramına ilişkin görüşlerini metaforlar yoluyla belirlemektir. Çalışma 2011-2012 eğitim öğretim yılında Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği son sınıf öğrencileri üzerinde yürütülmüştür. Araştırmaya katılmada gönüllülük dikkate alınmıştır. Araştırma kapsamına 20'si kız 21 'i erkek olmak üzere 41 öğretmen adayı alınmıştır. Araştırmada veriler "Demokrasi.........ya benzer; çünkü................." biçimindeeksik bırakılmış bir cümlenin bulunduğu formlarla toplanmıştır. Elde edilen veriler araştırma ekibiyle birlikte çözümlenmiştir. Buna göre araştırma sonucunda demokrasi kavramına ilişkin beş ayrı kavramsal kategori elde edilmiştir. Bunlar, eşitlik/özgürliik, çeşitliliği barındırma, kargaşa ve zayıflık, gereklilik ile ulaşılamama biçiminde isimlendirilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Metaphorical perceptions of prospective social studies teachers toward democracy concept as a value
Öz: The aim of this study is to investigate metaphorical images of prospective Social Studies teachers toward the concept of democracy. In this context, we tried to find answers to the following research questions; a) what metaphorical images do prospective Social Studies teachers use to describe the concept of democracy? b) what conceptual themes can be derived from these metaphorical images?Study group of this research included 41 senior prospective Social Studies teachers enrolled in the Faculty of Education of Fırat University during the Spring term of 2011-2012 academic year. Of these 41 prospective Social Studies teachers, 20 are females while 21 are males. Seventeen prospective teachers were of daytime classes while 24 are of evening classes. The reason why seniors were chosen as the participants of the study is because they have completed most of the courses at their department so they can produce satisfactory ideas about the concept of democracy.This research is based on qualitative research approach that provides researchers in-depth understanding of human opinions. One of the qualitative research method 'phenomenology' was used in the study.The participants were selected by using convenience sampling method. This sampling method helps researchers select the participants who are easy to reach. Volunteer prospective teachers were included in the study. Data of the studywere collected through the use of the prompt "Democracy is like..............because............."A blank piece of paper with this prompt on lop of the pagewas distributed to the participants, asking them to complete it by focusing on a single metaphorical image about the concept of democracy. Also, two close-ended questions asking the participants' gender and education type (i.e., daytime student and evening student) were included at the bottom of ihe page to get demographical information of the prospective teachers.Content analysis was used to analyze the data. Participants' metaphorical images were coded and the papers in which a metaphorical image was not clearly articulated were eliminated based on the expert opinions to provide reliability.Five categories (conceptual themes) were identified based on the 24 metaphorical images that the prospective Social Studies teachers produced. The frequencies (f) and percentages (%) of the metaphorical images in each conceptual category were calculated. The categories and related metaphors are as follows: Equality/freedom (five metaphors), diversity (seven metaphors), disorder/weakness (four metaphors) necessity (four metaphors) and inaccessible (four metaphors).Eleven participants imagined democracy as equality and freedom which encompassed the metaphors of free person (f=6), family (f=2), death (f-1), class-less society (=1) and rain (f=l). Eight participants imagined democracy as diversity which encompassed the metaphors of sea (1=2), Mardin (f=l), forest (1=1), locomotive (=1), carpet design (f=l), flower (f=l) and garden (f=l). Eight participants imagined democracy as disorder and weakness which encompassed the metaphors of human (f=5), camel (f=l), spider web (f=l) and butterfly (f=l).Six participants imagined democracy as necessity which encompassed the metaphors oflove (f=2), knife (f=2), scientist (f=l) and mirror (f= I). Four participants imagined democracy as inaccessible which encompassed the metaphors of acquainted person (f=l), lie (f=l). daydream (f=l) and empty pool (f=l).In the light of the findings of the study following recommendations are offered; Democracy education which will contribute individuals understand the concept, importance and necessity of democracy should be included in teacher training programs. Democracy concept should not only be taught to prospective teachers as theoretically but also as attitudes and a value. To achieve this, case studies should be used in the classrooms. Similar studies can be conducted at different departments and universities and the results can be compared.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akın, U. & Özdemir, M. (2009). öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 183-198.
- Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
- Bolay, H. S. (1999). Felsefi doktrinler ve terimler sözlüğü. 8. Baskı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Büyükdüvenci, S. (1990). Demokrasi, eğitim ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakülte Deıgisi, 23(2). 583-597.
- Cent, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
- Dahi, R. A. (2001). Demokrasi üstüne (Çev. B. Kadıoğlu). Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Demircioğlu, İ. H., Mutluer, C. ve Demircioğlu, E. (2011). Sosyal bilgiler Öğretmen adaylarının demokratik öğretmen nitelikleri hakkındaki görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 577-586.
- Demoulin, D. F. ve Kolstad, R. (2000). Assessing the gains of behavioral dynamics essential for success in democracy for teacher education students. College Student Journal, 34(3), 417-424.
- Eklem, I. S. ve Sünbül, A, M. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleş oğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 159-168.
- Ertürk, S. (1978). Diktacı tutum ve demokrasi. Ankara: Tekışık Matbaası.
- Fcttahlıoğlu, M. Ş. (2005), KSÜ Öğretim elemanlarının demokratik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Genç, S. Z. ve Kalafat, T. (2008). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile eınprik becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 79,211-222.
- Gombert, T. (2010). Sosyal demokrasi el kitabı: sosyal demokrasinin temelleri, (çev. Recai Hallaç), İstanbul: Sena Ofset
- Gömleksiz, M. N. ve Çetintaş, S. (201 l). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları (Fırat, Dicle, 7 Aralık, Cumhuriyet ve Erzincan Üniversiteleri Örneği), Dicle Üniversitesi Ziva Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-14.
- Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2008). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi örneği). Milli Eğilim. 178, 44-64.
- Gürbüz, G. (2006). İlköğretim 7. ve 8. sınıflarda vatandaşlık bilgisi dersinde demokrasi eğitimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abani İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Güven, S. (2009). Demokrasi eğitimi. Refik Turan, Ali Murat Sünbül, Hakan Akdağ. (ed.). (ss. 416-486) Sosyal bilimler öğretiminde yeni yaklaşımlar. Ankara: PegemA Akademi.
- Karadağ, E., Baloğlu N. ve Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 4(12), 65-82.
- Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E. ve Dicle, A. N. (2006). Öğretmen adaylarında demokratik tutum, nevrotik eğilimler ve kendini gerçekleştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 149-158
- Karakülük, K. (2001). Demokratik laik eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Kaymakcan. R. ve Meydan, H. (2010). Demokratik vatandaşlık ve din öğretimi: Yeni yaklaşımlar ve Türkiye'de DKAB dersleri bağlamında bir değerlendirme, İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, l(1), 29-53.
- Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. (Çev. Gökhan Yavuz Demir). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
- MEB, (2011). Sosyal bilgiler 6.-7. sınıf programı, http://ttkb.meb.gov.tr/program. aspx?tur=&lisetur=&ders=&sira=&sinif=&sayfa=2 adresinden 08.08.2011 tarihinde edinilmiştir.
- NCSS. {2001). Creating effective students, www.socialstudies.org/.../effectiveciti-zens adresinden 08.08.2011 tarihinde edinilmiştir.
- Oğuz, A. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik değerleri ile öğretme ve Öğrenme anlayışları. Değerler Eğitimi Dergisi, 9(22), 139-160.
- Raywid, M. A. (1976). The democratic classroom: Mistake or misnomer. Theory into Practice, 2_____5(l).480-489.
- Rowland, S. (2003).Teaching for democracy in higher education. Teaching in Higher Education. 3(1), 89-101.
- Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
- Sadık, F. ve Sarı, M. (2012). Çocuk ve demokrasi: İlköğretim öğrencilerinin demokrasi algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi, 1(1), 48-62.
- Sarı, M. ve Sadık, F. (2011). Öğretmen adaylarının demokrasi algıları (Çukurova Üniversitesi örneği). Uluslararası Eğitini Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi 1(2), 67-82.
- Sartori, G. (ts.). Demokrasi kuramı, (çev. Deniz Baykal). Ankara: Siyasi İlimler Türk Derneği.
- Ural, N. & Sağlam. H. İ. (2011). İlköğretim öğrencilerinin demokratik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 9(22) 161-180.
- Yazıcı, K. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğirim ve Bilim, 36( 59), 165-178.
- Yıldırım. A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (Genişletilmiş 5. baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yüce, S. G. & Demir, Ö. (2011). Polis adaylarının "demokrasi" kavramına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 5(2), 147-178.
- Yurtseven, R. (2003). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin demokratik tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
APA | Gömleksiz M, Kan A, Öner Ü (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. , 79 - 100. |
Chicago | Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü,Öner Ümmühan Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. (2012): 79 - 100. |
MLA | Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü,Öner Ümmühan Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. , 2012, ss.79 - 100. |
AMA | Gömleksiz M,Kan A,Öner Ü Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. . 2012; 79 - 100. |
Vancouver | Gömleksiz M,Kan A,Öner Ü Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. . 2012; 79 - 100. |
IEEE | Gömleksiz M,Kan A,Öner Ü "Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları." , ss.79 - 100, 2012. |
ISNAD | Gömleksiz, Mehmet Nuri vd. "Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları". (2012), 79-100. |
APA | Gömleksiz M, Kan A, Öner Ü (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24), 79 - 100. |
Chicago | Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü,Öner Ümmühan Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. Değerler Eğitimi Dergisi 10, no.24 (2012): 79 - 100. |
MLA | Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü,Öner Ümmühan Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. Değerler Eğitimi Dergisi, vol.10, no.24, 2012, ss.79 - 100. |
AMA | Gömleksiz M,Kan A,Öner Ü Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. Değerler Eğitimi Dergisi. 2012; 10(24): 79 - 100. |
Vancouver | Gömleksiz M,Kan A,Öner Ü Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. Değerler Eğitimi Dergisi. 2012; 10(24): 79 - 100. |
IEEE | Gömleksiz M,Kan A,Öner Ü "Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları." Değerler Eğitimi Dergisi, 10, ss.79 - 100, 2012. |
ISNAD | Gömleksiz, Mehmet Nuri vd. "Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları". Değerler Eğitimi Dergisi 10/24 (2012), 79-100. |