Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması

GÖK, M. Vedat; Akkurt, Soner; AYDIN, Serkan; Aslan, Ahmet; GÜLER, Erol; KARAKOYUN, Özgür

Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması

Ahmet ASLAN, (Afyonkarahisar Devlet Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Afyonkarahisar, Türkiye)

Özgür KARAKOYUN, (DR. Münif İslamoğlu Kastamonu Devlet Hastanesi, 2. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Kastamonu, Türkiye)

Erol GÜLER, (DR. Münif İslamoğlu Kastamonu Devlet Hastanesi, 2. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Kastamonu, Türkiye)

Serkan AYDIN, (Özel Anadolu Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, , Kastamonu, Türkiye)

M. Vedat GÖK, (Dr. Münif İslamoğlu Kastamonu Devlet Hastanesi, Radyoloji Kliniği, Kastamonu, Türkiye)

Soner AKKURT (Kastamonu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi, Spor Hekimliği, Kastamonu, Türkiye)

Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.)

1 0

Yıl: 2012 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 62 - 67 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması

Öz:

Amaç:Bu çalışmanın amacı, ülkemize ait veri tabanının oluşturulmasına katkı sağlamak niyeti ile, Kastamonuda yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu (KMY) değerlerini ve osteoporoz (OP) yaygınlığını belirlemek ve ülkemizin farklı illerinde benzer çalışmalarla karşılaştırarak, bölgesel iklim ve nüfus özelliklerinin risk faktörü olup olmadığını araştırmaktır. Hastalar ve yöntemler: Ocak 2009 - Aralık 2011 tarihleri arasında Kastamonuda dual enerji X-ray absorbsiyometri (DXA) cihazı bulunan hastanelere başvuran 2018 katılımcıdan, dahil etme kriterlerine uyan toplam 778 olgu çalışmaya dahil edildi. Hastaların KMY sonuçları, iki farklı ilde Lunar DXA ile yapılan çalışmalarla karşılaştırıldı. İklim ve nüfus özelliklerinin karşılaştırılmasında, Meteoroloji Genel Müdürlüğü (1975-2010) ve Türkiye İstatistik Kurumu (2009-2011) ortalama bölgesel verileri kullanıldı. Osteoporoz yaygınlığı ise, FRACTURK çalışmasında elde edilen verilerle karşılaştırıldı. Bulgular: Tüm olguların ortalama vertebra ve femur KMY değerleri, iki coğrafik bölgedeki (Elazığ ve İstanbul) kaydedilen değerlerden daha düşüktü ve istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık vardı (p<0.05). Kastamonuda uzun yıllar ortalama sıcaklık ve güneşlenme süresi, bu iki ilden anlamlı olarak daha düşüktü (p<0.05). Elli yaş üzeri kadın nüfusu ve yaşlı bağımlılık oranı, Kastamonuda bu illerden anlamlı olarak yüksekti (p<0.05). Elli yaş üzeri olguların ortalama femur KMY değerleri anlamlı derecede düşüktü, FRACTURK çalışmasından elde edilen sonuçlar karşılaştırıldığında bu farkın anlamlı olduğu düşünüldü. Osteoporoz yaygınlığı (%19.6) ise, FRACTURK çalışmasından anlamlı derecede yüksekti (p<0.05). Sonuç:KASTÜRKOS çalışmasının sonuçları, Kastamonuda yaşayan Türk kadınlarında ortalama KMY değerlerinin, ülkemizde belirtilen diğer bölge kadınlarından daha düşük olduğunu, OP yaygınlığının ise daha yüksek olduğunu göstermektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Ortopedi

Evaluation of bone mineral density, osteoporosis prevalence and regional risk factors in Turkish women living in Kastamonu: KASTÜRKOS study

Öz:

Objectives:This study aims to identify the bone mineral density (BMD) values and the prevalence of osteoporosis (OP) in Turkish women living in Kastamonu within the purpose of contributing to Turkish database and to explore whether the characteristics of the regional climate and demographics in different provinces of Turkey are risk factors, comparing our results with similar studies. Patients and methods: Between January 2009 and December 2011, 778 of 2018 subjects who were admitted to the healthcare centers equipped with dual energy X-ray absorptiometry (DXA) device in Kastamonu and met the inclusion criteria were included. The results of BMD were compared with the studies performed by Lunar DXA in two different provinces. The mean regional data obtained from the Turkish State Meteorological Service (1975-2010) and Turkish Statistical Institute (2009-2011) were used in the comparison of climate and demographic characteristics. The prevalence of OP was compared with those obtained from the FRACTURK study. Results: The mean vertebral and femoral BMD values in all cases were lower than the values recorded in two geographical regions (Elazığ-İstanbul), indicating a statistically significant difference (p<0.05). The mean temperature and duration of sunbathing in Kastamonu remained significantly lower than these two provinces for many years (p<0.05). The women population at the age of >50 and the old age dependency ratio were significantly higher in Kastamonu, compared to these provinces (p<0.05). The mean femoral BMD values of these cases >50 were significantly lower, suggesting a signifi cant difference compared to the results obtained from FRACTURK study. The prevalence of OP (19.6%) was significantly higher than the FRACTURK study (p<0.05). Conclusion: The results of the KASTÜRKOS study indicate that the mean BMD values of Turkish women living in Kastamonu are lower and the prevalence of OP is higher than the values of the women living in different provinces.

Anahtar Kelime:

Konular: Ortopedi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Alkan BM, Fidan F, Tosun A, Ardıçoğlu Ö. Fiziksel Tıp ve rehabilitasyon polikliniğimize başvuran hastalarda osteoporoz insidansı. Türk Osteoporoz Dergisi 2011; 17:10-3.
2.Gül O, Atik OS, Erdoğan D, Göktaş G. Is bone microstructure different between osteopenic and osteoporotic patients with femoral neck fracture?. [Article in Turkish] Eklem Hastalik Cerrahisi 2012;23:15-9.
3.Çelik O, Salcı Y, Manisalı M, Korkusuz F. The effect of hip rotation on bone mineral density of the proximal femur measured by dual energy X-ray absorptiometry. Eklem Hastalik Cerrahisi 2009;20:71-7.
4.Baim S, Binkley N, Bilezikian JP, Kendler DL, Hans DB, Lewiecki EM, et al. Official Positions of the International Society for Clinical Densitometry and executive summary of the 2007 ISCD Position Development Conference. J Clin Densitom 2008;11:75-91.
5.Genant HK, Grampp S, Glüer CC, Faulkner KG, Jergas M, Engelke K, et al. Universal standardization for dual x-ray absorptiometry: patient and phantom cross-calibration results. J Bone Miner Res 1994;9:1503-14.
6.Available from: http://www.rah.sa.gov.au/nucmed/BMD/ bmd_calc.htm [Accessed; November 23, 2011].
7.Akkaya N, Akkaya S, Yıldız N, Atalay NS, Sahin F. Compliance of postmenopausal osteoporotic and osteopenic patients with calcium and vitamin D therapy. [Article in Turkish] Eklem Hastalik Cerrahisi 2010;21:130-5.
8.Aggarwal N, Raveendran A, Khandelwal N, Sen RK, Thakur JS, Dhaliwal LK, et al. Prevalence and related risk factors of osteoporosis in peri- and postmenopausal Indian women. J Mid-life Health 2011;2:81-5.
9.Atik OS. Is DXA the gold standard? Eklem Hastalik Cerrahisi 2011;22:63.
10.Şahin Z , Kumbasar F , Yiğit S, Yaman V, Turhan B, Kartal İ. Kış mevsiminde D vitamini düzeyi üzerine giyim tarzının etkisi. Türk Osteoporoz Dergisi 2011;17:6-9.
11.Erselcan T, Özen A, Yüksel D, Altun GD, Öztürk E, Balcı TA, et al. Kemik mineral yoğunluğu ölçümü uygulama kılavuzu. Turk J Nucl Med 2009;18:31-40.
12.Tuzun S, Eskiyurt N, Akarirmak U, Saridogan M, Senocak M, Johansson H. Et al. Incidence of hip fracture and prevalence of osteoporosis in Turkey: the FRACTURK study. Osteoporos Int 2012;23:949-55.
13.Dilşen G, Göksoy T, Barden HS, Selim N, İşsever H. Sağlıklı Türk toplumunda kemik mineral yoğunluğu değerleri. Aktüel Tıp Dergisi 2001;6:96-108.
14.Baykara M. Bölgesel kadın populasyonunda DEXA ile saptanan kemik mineral yoğunluğu değerlerinin Türk toplum standartlarıyla karşılaştırılması. F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi 2005;19:231-9.
15.Truscott JG, Simpson DS, Fordham JN. A suggested methodology for the construction of national bone densitometry reference ranges: 1372 Caucasian women from four UK sites. Br J Radiol 1997;70:1245-51.
16.Paker N, Soy D, Erbil M, Uysal E, Otlu Z. Bone mineral density in healthy Turkish women. J Miner Stoffwechs 2005;12:73-6.
17.Available from: http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/ adnks.zul [Accessed; April 4, 2011]
18.Chow SC. Sample size calculations for clinical trials. WIREs Comp Stat 2011; 3:414-27.
19.Available from: http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/ il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m= (Kastamonu, İstanbul, Elazığ) [Erişim; 01.08.2011]
20.Available from: http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod= KitapDetay&KT_ID=0&KITAP_ID=184 http://www.tuik.gov. tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=0&KITAP_ID=196 http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ ID=0&KITAP_ID=177 [Erişim tarihi; 23.11.2011]
21.Barger-Lux MJ, Heaney RP. Effects of above average summer sun exposure on serum 25-hydroxyvitamin D and calcium absorption. J Clin Endocrinol Metab 2002;87:4952-6.
22.Dequeker J, Tobing L, Rutten V, Geusens P. Relative risk factors for osteoporotic fracture: a pilot study of the MEDOS questionnaire. Clin Rheumatol 1991;10:49-53.
23.Elffors I, Allander E, Kanis JA, Gullberg B, Johnell O, Dequeker J et al. The variable incidence of hip fracture in Southern. Europe: the MEDOS Study. Osteoporos Int 1994; 4:253-63.
24.Taşkale MG, Sermez Y. Osteoporosis and its relationship with various risk factors in postmenopausal women in denizli province. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2010;30:1958-64.
25.Çoker M. Çocuk kemik sağlığı. Güncel Pediatri 2008;6(Suppl 1):121-3.
26.Güzel R, Kozanoglu E, Güler-Uysal F, Soyupak S, Sarpel T. Vitamin D status and bone mineral density of veiled and unveiled Turkish women. J Womens Health Gend Based Med 2001;10:765-70.
27.Madenci E, Karkucak M, Güler M, Gürsoy S, Keven S. Postmenopozal osteoporozlu hastalarda yatkınlaştırıcı risk faktörleriyle kemik mineral yoğunluğu arasındaki i̇lişkinin araştırılması: Gaziantep ve Trabzon bölge örneği. Türk Osteoporoz Dergisi 2003;9:100-4.
28.Karadavut Kİ , Başaran A, Çakcı A. Türk kadınlarında vitamin D eksikliği. Türk Osteoporoz Dergisi 2003;9:74-79.
29.Ozkurt B, Ozkurt ZN, Altay M, Aktekin CN, Cağlayan O, Tabak Y. The relationship between serum adiponectin level and anthropometry, bone mass, osteoporotic fracture risk in postmenopausal women. Eklem Hastalik Cerrahisi 2009;20:78-84.
30.Korkusuz F, Işıklı S, Akın S, Ungan M, Şenköylü A, Aras NK. Precision of a dual energy X-ray absorptiometry device. J Radioanal Nucl Chem 2004;259:365-8.

APA	Aslan A, KARAKOYUN Ö, GÜLER E, AYDIN S, GÖK M, Akkurt S (2012). Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. , 62 - 67.
Chicago	Aslan Ahmet,KARAKOYUN Özgür,GÜLER Erol,AYDIN Serkan,GÖK M. Vedat,Akkurt Soner Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. (2012): 62 - 67.
MLA	Aslan Ahmet,KARAKOYUN Özgür,GÜLER Erol,AYDIN Serkan,GÖK M. Vedat,Akkurt Soner Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. , 2012, ss.62 - 67.
AMA	Aslan A,KARAKOYUN Ö,GÜLER E,AYDIN S,GÖK M,Akkurt S Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. . 2012; 62 - 67.
Vancouver	Aslan A,KARAKOYUN Ö,GÜLER E,AYDIN S,GÖK M,Akkurt S Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. . 2012; 62 - 67.
IEEE	Aslan A,KARAKOYUN Ö,GÜLER E,AYDIN S,GÖK M,Akkurt S "Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması." , ss.62 - 67, 2012.
ISNAD	Aslan, Ahmet vd. "Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması". (2012), 62-67.

APA	Aslan A, KARAKOYUN Ö, GÜLER E, AYDIN S, GÖK M, Akkurt S (2012). Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.), 23(2), 62 - 67.
Chicago	Aslan Ahmet,KARAKOYUN Özgür,GÜLER Erol,AYDIN Serkan,GÖK M. Vedat,Akkurt Soner Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.) 23, no.2 (2012): 62 - 67.
MLA	Aslan Ahmet,KARAKOYUN Özgür,GÜLER Erol,AYDIN Serkan,GÖK M. Vedat,Akkurt Soner Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.), vol.23, no.2, 2012, ss.62 - 67.
AMA	Aslan A,KARAKOYUN Ö,GÜLER E,AYDIN S,GÖK M,Akkurt S Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.). 2012; 23(2): 62 - 67.
Vancouver	Aslan A,KARAKOYUN Ö,GÜLER E,AYDIN S,GÖK M,Akkurt S Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması. Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.). 2012; 23(2): 62 - 67.
IEEE	Aslan A,KARAKOYUN Ö,GÜLER E,AYDIN S,GÖK M,Akkurt S "Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması." Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.), 23, ss.62 - 67, 2012.
ISNAD	Aslan, Ahmet vd. "Kastamonu'da yaşayan Türk kadınlarında kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz yaygınlığı ve bölgesel risk faktörlerinin değerlendirilmesi: KASTÜRKOS çalışması". Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi Dergisi (Eski Adı: Artroplasti Artroskopik Cerrahi Derg.) 23/2 (2012), 62-67.