Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki

ŞABAPLI, Ayşe; USKUN, Ersin

Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki

Ersin USKUN, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Isparta, Türkiye)

Ayşe ŞABAPLI (Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Isparta, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

110 31

Yıl: 2013 Cilt: 12 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 519 - 528 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki

Öz:

AMAÇ: Beden algısı, geniş bir yelpazede psikolojik ve fiziksel etkilere sahiptir. Yeme tutumu ile beden algısı arasında ilişki olduğu bildirilmiştir. Bu araştırmanın amacı; lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. YÖNTEM: Araştırmanın örneklemini 485 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler soru formu, Beden Algı Ölçeği ve Yeme Tutumu Testi kullanılarak toplandı ve bilgisayar ortamında, SPSS paket programı ile tanımlayıcı istatistikler, varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis, bağımsız iki grup ortalamaları t-testi, Mann-Whitney U ve Pearson korelasyon testleri kullanılarak değerlendirildi. BULGULAR: Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 16,1±1,1 yıldı. Araştırma grubunun %46,0’ı erkekti. Öğrencilerin %25,4’ünün Beden Kitle İndeksi (BKİ) 18,5 kg/m2’nin altında (zayıf), %66,6’sının 18,5-24,9 kg/m2 arasında (normal) ve %8,0’ının 25 kg/m2’nin üzerindeydi (aşırı kilolu/şişman). Yüzde 23,9’u normalden zayıf, %22,1’i ise aşırı kilolu/şişman olduğunu düşünmekteydi. Öğrencilerin %17,0’ı kilo almak, %40,8’i kilo vermek istemekteydi. ‘Yeme Tutum Puanı’ ile ‘Beden Algısı Puanı’ arasında pozitif bir korelasyon olduğu belirlendi (r=0.11; p<0.05). Kızların ‘Beden Algısı Puanı’ ve ‘Yeme Tutum Puanı’ erkeklerden düşüktü (p<0.001). SONUÇ: Bu araştırmanın sonucunda lise öğrencilerinin beden algısı ile yeme tutumu arasında ilişki olduğu, öğrencilerin düşük beden algıları nedeniyle kilo kaybetmek üzere çeşitli yöntemlere başvurdukları ve bu yöntemleri uzman olmayan kişilerden etkilenerek uyguladıkları görüldü. Kişileri diyete teşvik etmek yerine hayatlarında sağlıklı ve dengeli beslenmeyi sağlayacak doğru bilgiler verilmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri Hemşirelik Davranış Bilimleri

The relationship between body image and eating attitudes of secondary school students

Öz:

AIM: The relationship between body image and eating attitudes of secondary school students Background. Body image can have a wide range of psychological effects and physical effects. Relationship between body image and eating attitude has been reported. Aim of this research is to examine the relationship between secondary school students’ body image and eating attitudes. METHOD: The sample of the research was composed of 485 secondary school students. The research data were collected using a questionnaire, the Body Image Test and the Eating Attitude Test and evaluated with SPSS 17 package program using descriptive statistics, analysis of variance (ANOVA), Kruskal Wallis, independent t test, Mann Whitney U, Pearson Correlation. RESULTS: The average age of the students participating in the study was 16.1±1.1 years. Fourty six percent of the research group were boys. 25.4% of the students Body Mass Index (BMI) were below 18.5 kg/m2 between (underweight), 66,6% were 18.5 and 24.9 kg/m2 (normal) and 8.0% were above 25 kg/m2 (over weighted/obese). 23,9% of the students supposed that they were underweighted and 22.1% over weighted/fat. 17% of the students wanted to put on weight and 40.8% to lose weight. Positive correlation between eating attitude score and body image score was determined. Body image score and eating attitudes score of girls were lower than boys. CONCLUSION: As a result of this research, it was seen that there was a relationship between eating behaviors of secondary school students and body image, students used methods to lose weight because of their low body image and applied these methods being influenced by people who were not experts. People should be informed to achieve healthy and balanced nutrition in their lives instead of being promoted to have diet.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri Hemşirelik Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Aslan D. Beden algısı ile ilgili sorunların yaratabileceği beslenme sorunları. STED 2004; 13(9): 326-329.
2. Alagül Ö. Farklı spor branşlarındaki sporcuların atılganlık ile beden algısı ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2004.
3. Morrison TG, Kalin R, Morrison MA. Body image evaluation and body image investment among adolescents: a test of sociocultural and social comparison theories. Adolescence 2004; 39(155): 571-587.
5. Uğurlu N., Akın H., Muğla Sağlık Yüksekokulu beden benlik algısı ve öğrencilerinin psikolojik sıkıntı belirtileri ile ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11(4): 38-47.
6. Özbek M. Beden algısı ve ruh sağlığı. www.profdoktor.com/beden-algisi-ve-ruh- sagligi.html [Erişim Tarihi: 17.05.2010]
7. French SA, Story M, Downes B, Resnick MD, Blum RW, Frequent dieting among adolescents: psychosocial and health behavior correlates. Am J Public Health. 1995; 85(5): 695-701.
8. Levine MP, Smolak L, Moodey AF, Shuman MD, Hessen LD. Normative developmental challenges and dieting and eating disturbances in middle school girls. Int J Eat Disord 1994; 15(1): 11-20.
9. Demir BD. Liseye devam eden kız öğrencilerin beslenme alışkanlıkları ve beden algısını etkileyen etmenler. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ankara, 2006.
10. Güney E, Kuruoğlu ÇA. Yeme bozukluklarında beyin görüntüleme yöntemleri. Klinik Psikiyatri 2007; 10: 93-101.
11. Güleç M,Yabancı N, Göçgeldi N. Ankara'da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Gülhane Tıp Dergisi 2008; 50: 102-109.
12. Baş M. Yeme Bozukluklarında Diyetsel Yaklaşım ve Ağırlık Yönetimi İlişkisi İçinde: Yetişkinlerde Ağırlık Yönetimi. Baysal A, Baş M. Birinci Basım, İstanbul: Ekspres Baskı, 2008; 202-232.
13. Thompson JK, Coovert MD, Richards JK, Jhonson S, Cattarin J. Development of body image, earing distubance and general pschological functioning in female adolescents: Covarianca structure modeling and longitudinal investigations. Int J Eat Disord 2006; 18(3): 221– 236.
14. Demir BD. Liseye devam eden kız öğrencilerin beslenme alışkanlıkları ve beden algısını etkileyen etmenler. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ankara, 2006.
15. Secord PF, Jourard SM. The appraisal of body- cathexis: bodycathexis and the self. J Consult Psychol 1953; 17: 343-347.
16. Hovardaoğlu, S. Vücut Algısı Ölçeği. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji 3P 1993; 1(Ek 2): 26- 27.
17. Garner D, Garfinkel P. The EAT: An index of the symptoms of anorexia. Psychological Medicine 1979; 9: 273-279.
18. Dogan 0. Anorksiya Nevrozada bir izleme çalısması. Hacettepe Üniversitesi Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara, 1985.
19. Anafarta M. Pathological Eating Attitudes and Their Predictors Among Turkish Adolescents. O.D.T.Ü. Sosyal Bilimler Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara, 2000.
20. Hay WW, Hayward RA, Lewin JM, Sondheimer MJ. Current pediatics diagnosis and treatment, 15th edition, 1999, p. 522.
21. Yılmaz E, Özkan S. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2007; 2(6): 87–104.
22. Bakar C, Akgün HS, Akbaba M. Başkent Üniversitesi Adana Özel Başkent Okulları öğrencilerinin fastfood tarzı beslenme alışkanlıkları üzerine bir araştırma. IX. Halk Sağlığı Günleri Kabul Edilen Bildiriler [ Poster ], Ankara, 2005; B280.
23. Erten, M. Adıyaman ilinde eğitim gören üniversite öğrencilerinin beslenme bilgilerinin ve alışkanlıklarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006.
24. Sharon HT, Sohailla D. A preliminary survey of dieting, body dissatisfaction, and eating problems among high school cheerleaders. The Journal of School Health 2004; 74(3): 85–91.
25. Lowry R, Galuska DA, Fulton JE, Wechsler H. Kann L. Weight management goals and practices among U. S. high school students: Associations with physical activity, diet, and smoking. Journal of Adolescent Health 2002; 31: 133–144.
26. Örsel S, Canpolat B, Akdemir A, Ozbay H. Diyet yapan ve yapmayan ergenlerin kendilik algısı, beden imajı ve beden kitle indeksi açısından karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15(1): 5-15.
27. Welch C, Gross SM, Bronner Y, Moore ND, Paige DM. Discrepancies on body ımage perception among fourh-grade public school from urban, suburban and rural maryland. J Am Diet Assoc 2004; 104: 1080–1085.
28. Eaton DK, Lowry R, Brener ND, Galuska DA, Crosby AE. Associations of body mass index and perceived weight with suicide ideation and suicide attempts among us high school students. Arch Pediatr Adolesc Med 2005; 159(6): 513- 519.
29. Aksu D. Yetişkin kadınların yeme davranışını etkileyen faktörlerin irdelenmesi üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara, 2002.
30. Açık Y, Çelik G, Ozan AT, Oğuzöncül AF, Deveci SE, Gülbayrak C. Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Sağlık ve Toplum 2003; 13(4): 74-80.
31. Oğuz GY. Bir güzellik miti olarak incelik ve kadınlarla ilgili beden imgesinin televizyonda sunumu. Selçuk İletişim Dergisi 2005; 4(1): 31- 37.
32. Baysal A. Kahvaltı ve Okul Başarısı. Beslenme ve Diyet Dergisi 1999; 28: 1-3.
33. Sakata K, Matumura Y, Yoshimura N, Tamaki J, Hashimoto T, Oguri S, Okayama A, Yanagawa H. Relationship between skipping breakfast and cardiovascular disease risk factors in the national nutrition survey data. Nippon Koshu Eisei Zasshi. 2001; 48(10): 837-41.
34. Brugman E, Meulmeester JF, Spee-van der Wekke A, Beuker RJ, Zaadstra BM, Radder JJ. et al. Dieting, weight and health in adolescents in The Netherlands. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord 1997; 21: 54–60.
35. French SA, Perry CL, Leon GR. Fulkerson JA. Dieting behaviors and weight change history in female adolescents. Health Psychol. 1995; 14: 548-555.
36. Geller J, Johnston C, Madsen K, Goldner EM, Remick RA, Birmingham CL. Shapeand weight- based self-esteem and the eating disorders. Int J Eat Disord.1998; 24(3): 285-98.
37. Wardle J, Cooke L. The impact of obesity on psychological well-being. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2005; 19(3): 421–40.
38. Göksan B. Ergenlerde beden imajı ve beden dismorfik bozukluğu. Uzmanlık Tezi, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, 2007.
39. Acar TÖ. Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi Yüksekokulu ve Mimarlık-Mühendislik Fakültesi öğrencilerinde beden algısı ve iyilik halinin beden kitle indeksi ve vücut yağı dağılımı ile ilgisi. Uzmanlık Tezi, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Kocaeli, 2010.
40. Schwartz MB, Brownell KD. Obesity and body image. Body İmage 2004; 1(1): 43-56.
41. Eker E. Edirne ili kentsel alanında yaşayan erişkinlerde beslenme durum değerlendirmesi. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği, Uzmanlık Tezi, İstanbul, 2006.

APA	USKUN E, ŞABAPLI A (2013). Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. , 519 - 528.
Chicago	USKUN Ersin,ŞABAPLI Ayşe Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. (2013): 519 - 528.
MLA	USKUN Ersin,ŞABAPLI Ayşe Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. , 2013, ss.519 - 528.
AMA	USKUN E,ŞABAPLI A Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. . 2013; 519 - 528.
Vancouver	USKUN E,ŞABAPLI A Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. . 2013; 519 - 528.
IEEE	USKUN E,ŞABAPLI A "Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki." , ss.519 - 528, 2013.
ISNAD	USKUN, Ersin - ŞABAPLI, Ayşe. "Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki". (2013), 519-528.

APA	USKUN E, ŞABAPLI A (2013). Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 12(5), 519 - 528.
Chicago	USKUN Ersin,ŞABAPLI Ayşe Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 12, no.5 (2013): 519 - 528.
MLA	USKUN Ersin,ŞABAPLI Ayşe Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.12, no.5, 2013, ss.519 - 528.
AMA	USKUN E,ŞABAPLI A Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2013; 12(5): 519 - 528.
Vancouver	USKUN E,ŞABAPLI A Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2013; 12(5): 519 - 528.
IEEE	USKUN E,ŞABAPLI A "Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 12, ss.519 - 528, 2013.
ISNAD	USKUN, Ersin - ŞABAPLI, Ayşe. "Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 12/5 (2013), 519-528.