Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi

Şeyda GÜL, (Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)
Mustafa SÖZBİLİR (Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Kimya Bölümü, Erzurum, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
7 4
Yıl: 2015 Cilt: 40 Sayı: 178 Sayfa Aralığı: 85 - 102 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, Türkiyede fen ve matematik eğitimi alanındaçalışan araştırmacılar tarafından yayımlanan ölçek geliştirmeçalışmalarının içerik ve yöntemsel araçlar açısından durumdeğerlendirmeye yönelik bir analizini ortaya koymaktır. Bu amaçla,Türkiyede eğitim bilimleri alanında yayım yapan altı temelakademik dergide 2000 - 2013 yılları arasında yayınlanan makaleler,araştırmaya dâhil olma ve araştırmadan hariç tutulma ölçütleridoğrultusunda taranmış ve toplam 22 makale araştırma kapsamınaalınmıştır. Makalelerde ulaşılan bulgular, tematik içerik analizi(meta- sentez) şeklinde analiz ve sentez süreçlerinden geçirilerekçalışma gerçekleştirilmiştir. Bulgular, çalışmaların büyükçoğunluğunun tutumlar üzerinde yoğunlaşt ığını, daha çokmatematik eğitimi alanında ölçeklerin geliştirildiğini, geçerlik analiziolarak en fazla yapı geçerliğinin incelendiğini ve bunlardandoğrulayıcı faktör analizinin sınırlı sayıda olduğunu, açımlayıcıfaktör analizi yöntemlerine ait analizle rin genelde orta düzeydeyapıldığını ortaya koymuştur. Bununla birlikte güvenirlikanalizlerinde ise en fazla iç tutarlık yöntemlerinin tercih edildiğiortaya çıkmış ve ulaşılan sonuçlar doğrultusunda çeşitli önerilere yerverilmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acar -Güvendir, M. ve Özer - Özkan, Y. (2015). Türkiye’deki eğitim alanında yayımlanan bilimsel dergilerde ölçek geliştirme ve uyarlama konulu makalelerin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 23-33.
  • Akgöz, S., Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Meta- analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 107– 112.
  • Aküzüm, C. ve Özmen, F. (2013). Eğitim denetmenlerinin rollerini gerçekleştirme yeterlikleri bir meta- sentez çalışması. EKEV Akademi Dergisi, 17(56), 97- 120.
  • Aleamoni, L. M. (1976). The relation of sample size to the number of variables in using factor analysis techniques. Educational and Psychological Measurement, 36, 879–883.
  • Anderson, L. W. (1988). Attitudes and their measurement. J. P. Keeves, (Ed.), Educational research, methodology and measurement: An international handbook içinde (ss .421 -426) . New York: Pergamon Press.
  • Azaltun, M. (2008). VI. araştırma yöntemleri semineri- ölçme ve ölçek geliştirme . Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi,  19(1), 104- 111.
  • Au, W. (2007). High-stakes testing and curricular control: A qualitative metasynthesis. Educational Researcher, 36, 258-267.
  • Brinkman, W. P. (2009). Design of a questionnaire instrument. S. Love (Edt). Handbook of mobile technology research methods içinde (ss.31 -53). London: Nova Publisher.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32 , 470-483.
  • Cabrera- Nguyen, P. (2010). Author guidelines for reporting scale development and validation results in the journal of the society for social work and research. Journal of the Society for Social Work and Research, 1 (2), 99- 103.
  • C hurchill, G. (1979) . A paradigm for developing better measures of marketing constructs . Journal of Marketing Research, 16(1 ), 64- 73.
  • Comrey, A. L. ve Lee, H. L. (1992). A first course in factor analysis , Hillsdale, New Jersey: Erlbaum.
  • Çalık, M., Ayas, A. ve Ebenezer, J.V. (2005). A review of solution chemistry studies: Insights into students’ conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50.
  • Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri . Eğitim ve Bilim, 39( 174), 33- 38.
  • Çiltaş, A., Güler, G. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de matematik eğitimi araştırmaları: İçerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (1), 515-580.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (3. Baskı) . Pegem yayıncılık: Ankara.
  • Çüm, S. ve Koç, N. (2013). Türkiye’de psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde yayımlanan ölçek geli ştirme ve uyarlama çalış malarının incelenmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12 (24), 115-135.
  • Dawis, R. V. (1987). Scale construction. Journal of Counseling Psychology, 34(4) , 481 -489.
  • Delice, A. (2010). Nicel araştırmalarda örneklem sorunu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 1969- 2018.
  • Deve c i, S. E., Çalmaz, A. ve Açık, Y. (2012). Doğu Anadolu’da yeni açılan bir üniversitenin öğrencilerinde kaygı düzeylerinin sağlık, sosyal ve demografik faktörler ile ilişkisi. Dicle Tıp Dergisi, 39(2), 189-196.
  • DiStefano, C., Zhu, M. ve Mindrila, D. (2009). Understanding and using factor scores: Considerations for the applied researcher. Practical Assessment Research & Evaluation, 14(20), 1 -10.
  • Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakült esi Dergisi, 30( 3), 211 - 216.
  • Erkuş , A. (2007). Ölçek geli ştirme ve uyarlama çalış malarında kar ş ılaş ılan sorunlar . Türk Psikoloji Bülteni, 1 3 (40), 17-25.
  • Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçek ve ölçek geliştirme -I: Temel kavramlar ve işlemler (1. Baskı) . Ankara: Pagem yayıncılık.
  • Fassinger, R. (1987). Use of structural equation modeling in counseling psychology research. Journal of Counseling Psychology, 34(4), 425-436.
  • Finfgeld, D. L. (2003). Metasynthesis: The state of the art -so far. Qualitative Health Research, 13 (7), 893- 904.
  • Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2000). How to design & evaluate research in education (4. baskı). London: McGraw Hill.
  • Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi . İlköğretim Online, 9(3), 1037- 1054.
  • G ül, Ş. ve Sö zbilir, M. (2015). Biology education research trends in Turkey: 1997-2012. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 11 (1), 93-109. doi: 10.12973/eurasia.2015.1309a.
  • Hinkin, T. R. (1995). A review of scale development practices in the study of organizations . Journal of Management, 21 (5), 967- 988.
  • Hinkin, T. R. (1998). A brief tutorial on the development of measures for use in survey questionnaires . Organizational Research Methods , 1 (1) , 104-121 . doi: 10.1177/109442819800100106
  • Kahn, J. H. ( 2006). Factor analysis in counseling psychology research, training, and practice: Principles, advances, and applications. The Counseling Psychologist, 34(5) , 684- 718.
  • Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75- 87.
  • Karagöz, Y. ve Ekici, S. (2004). Sosyal bilimlerde yapılan uygulamalı araştırmalarda kullanılan istatistiksel teknikler ve ölçekler . Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 25- 43.
  • Long, J. S. (1983). Confirmatory factor analysis . Beverly Hills, CA: Sage.
  • Martens, M. P. (2005). The use of structural equation modeling in counseling psychology research. The Counseling Psychologist, 33 (3) , 269-298.
  • McMillan, J.H. ve Schumacher, S. (2009). Research in education: Evidence - based inquiry (7th edt.) . London: Pearson.
  • Mor -Dirlik, E. (2014). Ölçek geliştirme konulu doktora tezlerinin test ve ölçek geliştirme standartlarına uygunluğunun incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 62-78.
  • Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Kaan Kitapevi.
  • Quintana, S. M. ve Maxwell, S. E. (1999). Implications of recent developments in structural equation modeling for counseling psychology. The Counseling Psychologist, 27(4), 485- 527.
  • Slavec, A. ve Drnovsek, M. (2012). A perspective on scale development in entrepreneu rship research. Economic and Business Review, 14(1), 39- 62.
  • Sozbilir, M ., Kutu, H. ve Yasar, M.D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. D. Jorde ve J. Dillon (Eds), Science education research and practice in Europe: Retrospective and prospective içinde ( ss .341 - 374). Rotterdam: Sense Publishers.
  • Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel yayınevi.
  • Tekin H. (1982). Eğitimde ölçme ve değerlendirme ( 3. Baskı). Ankara: Mars Matbaası.
  • Tezbaşaran A. A. (1996) Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu . A nkara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Tinsley, H. E. A. ve Tinsley, D. J. (1987). Use of factor analysis in counseling psychology research. Journal of Counseling Psychology, 34(4) , 414- 424.
  • Topu, F. B., Baydaş, Ö., Turan, Z. ve Göktaş, Y. (2013). Öğretim teknolojisi araştırmalarında geçerlik ve güvenirlik önlemleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42 (1), 110-126.
  • Tosun, C. ve Taşkesenligil, Y. (2014, Eylül). Türkiye ’ de fen eğitimi alanında geliştirilen/adapte edilen ölçeklerin ve başarı testlerinin doküman analizi. XI. Ulusal Fen bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan sözlü bildiri, Adana.
  • Walsh, D. ve Downe, S. (2005). Meta- synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204- 211.
  • Worthington, R. L. ve Whittaker , T. A. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations f or best practices . The Counseling Psychologist, 34( 6), 806-838.
  • Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışm alarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal E ğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
  • Yurdugül, H. ve Bayrak, F. (2012). Ölçek geliştirme çalışmalar ında kapsam geçerlik ölçüleri: Kapsam geçerlik indeksi ve Kappa istatistiğinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı 2 , 264- 271.
APA GÜL Ş, SÖZBİLİR M (2015). Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. , 85 - 102.
Chicago GÜL Şeyda,SÖZBİLİR Mustafa Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. (2015): 85 - 102.
MLA GÜL Şeyda,SÖZBİLİR Mustafa Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. , 2015, ss.85 - 102.
AMA GÜL Ş,SÖZBİLİR M Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. . 2015; 85 - 102.
Vancouver GÜL Ş,SÖZBİLİR M Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. . 2015; 85 - 102.
IEEE GÜL Ş,SÖZBİLİR M "Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi." , ss.85 - 102, 2015.
ISNAD GÜL, Şeyda - SÖZBİLİR, Mustafa. "Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi". (2015), 85-102.
APA GÜL Ş, SÖZBİLİR M (2015). Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 85 - 102.
Chicago GÜL Şeyda,SÖZBİLİR Mustafa Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim 40, no.178 (2015): 85 - 102.
MLA GÜL Şeyda,SÖZBİLİR Mustafa Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, vol.40, no.178, 2015, ss.85 - 102.
AMA GÜL Ş,SÖZBİLİR M Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim. 2015; 40(178): 85 - 102.
Vancouver GÜL Ş,SÖZBİLİR M Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim. 2015; 40(178): 85 - 102.
IEEE GÜL Ş,SÖZBİLİR M "Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi." Eğitim ve Bilim, 40, ss.85 - 102, 2015.
ISNAD GÜL, Şeyda - SÖZBİLİR, Mustafa. "Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi". Eğitim ve Bilim 40/178 (2015), 85-102.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 21:6

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları