Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi
Yıl: 2015 Cilt: 22 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 115 - 125 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi
Öz: Giriş: Bu çalışma, Isparta il merkezinde görev yapan aile hekimleri, sınıf öğretmenleri ve imamların; sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki araştırmanın evrenini Isparta il merkezinde görev yapan sınıf öğretmenleri, aile hekimi ve imamlar oluşturmuştur. Aile hekimleri ve imamlar için örnek seçilmeyerek tamamına ulaşmak hedeflenmiş, sınıf öğretmenleri için ise örnek büyüklüğü hesaplanarak 218 kişiye ulaşmak hedeflenmiştir. Araştırmanın sonunda 209 sınıf öğretmeni, 52 aile hekimi ve 95 imama ulaşılmıştır (sırasıyla ulaşma oranları; %95,4, %86,6 ve %93,1). Bağımlı değişken Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarıdır. Araştırmanın verileri Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II (SYBDÖ-II) ve kişisel bilgi formu kullanılarak toplanmıştır. Değişkenleri içeren form gözlem altında katılımcılar tarafından doldurulmuştur. Bulgular: Araştırma grubunun yaş ortalaması 42,9±6,6, %75,3'ü erkek, %89,3'ü üniversite mezunu, %96,6'sı ise evlidir. SYBDÖ-II puan ortalaması 136,3±22,0 iken, aile hekimlerinin SYBDÖ-II puan ortalaması 126,0±22,3, sınıf öğretmenlerinin SYBDÖ-II puan ortalaması 138,8±21,1 ve imamların SYBDÖ-II puan ortalaması 136,4±22,2 olarak tespit edilmiştir. Aile hekimlerinin SYBDÖ-II puan ortalaması diğer mesleklere göre anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur (F=7 388, p=0,001). Çoklu regresyon analizinde, SYBDÖ toplam puanı ile kendini gerçekleştirme, sağlık sorumluluğu, beslenme, kişiler arası destek ve stres yönetimi alt ölçek puanlarının meslekler açısından anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. SYBDÖ toplam puanı ve egzersiz dışındaki tüm alt faktör puanları açısından aile hekimi olmanın negatif yönde etkisi vardır. Sağlık sorumluluğu ve beslenme alt faktör puanları için mesleğe ek olarak cinsiyetin de anlamlı etkisi olduğu görülmüştür. Erkek olmak, sağlık sorumluluğu ve beslenme alt faktör puanları için negatif yönde etkili olup erkeklerde sağlık sorumluluğu ve beslenme alt faktör puanları kadınlara göre anlamlı olarak daha düşüktür. Sonuç: Sağlıklı yaşam biçimi davranışları toplam puanı aile hekimlerinin diğer gruplara göre anlamlı olarak daha düşük olmasına rağmen, her üç meslek için de orta düzeyde olduğu ve toplum liderleri için yetersiz olduğu düşünülmüştür
Anahtar Kelime: Konular:
Evaluation of healthy lifestyle behaviours of community leader some professional groups in Isparta city center
Öz: Objective: In this study, the healthy lifestyle behaviours of family physicians, classroom teachers and imams who work at Isparta city center have been evaluated. Materials and Methods: The universe of the cross-sectional study has consisted of classroom teachers (506), family physicians (60) and imams (102) working at Isparta city center. For family physicians and imams, the example has not been chosen and it has been aimed to achieve to all of them. For classroom teachers it has been aimed to achieve to 218 people by calculating the sample size. At the end of the study, 209 classroom teachers, 52 family physicians and 95 imams have been reached (respectively reaching rates 95.4%, 86.6% and 93.1%). Dependent variables are healthy lifestyle behaviours. Survey data has been collected by using Healthy Lifestyle Behaviors Scale-II (SYBDÖ-II) and personal information form. Form containing the variables has been filled by the participants under observation. Results: The average of age of the study group is 42.9±6.6, 75.3% is male and 89.3% is graduate student while 96.6% is married. While SYBDÖ-II point average is 136.3±22.0, SYBDÖ-II average score of family physicians is 126.0±22.3, SYBDÖ-II average score of classroom teachers is 138.8±21.1 and SYBDÖ-II average score of imams is 136.4±22.2. SYBDÖ-II average score of family physicians is significantly lower compared to other occupations (F=7 388, p=0.001). In multiple regression analysis, for self-actualization with SYBDÖ total score, health responsibility, nutrition, interpersonal support and stress management subscale scores significant differences have been determined in terms of occupations . In terms of both SYBDÖ total score and all subscales scores except exercise, being a family physician has a negative effect. For health responsibility and nutrition subscale scores it has been determined that both occupation and sex have significant effect. Being a male has a negative effect for health responsibility and nutrition subscale scores, for males health responsibility and nutrition subscale scores are significantly lower than women. Conclusion: Although healthy lifestyle behaviors total score of family physicians is significantly lower than other groups, it is considered to be moderate for all three professions and inadequate for community leaders
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Oyur Çelik G, Malak AT, Bektaş M, Yılmaz D, Sami Yümer A, Öztürk Z ve ark. Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Anatol J Clin Investig 2009;3(3):164-9.
- 2. Yardım N, Gögen S, Mollahaliloğlu S. Sağlığın Geliştirilmesi: Türkiye ve dünyada mevcut durum. İst Tıp Fak Derg 2009;72 (1):29-35.
- 3. Bahar Özvarış Ş. Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme. İçinde: Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi, 2006;1131- 53.
- 4. Kaya F, Ünüvar R, Bıçak A, Yorgancı E, Çınar B, Öz F ve ark. Öğretim Elemanlarının Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. TAF Prev Med Bull. 2008;7(1):59-64.
- 5. Yalçınkaya M, Gök Özer F, Yavuz Karamanoğlu A. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçiminin değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull. 2007;6(6):409-20.
- 6. Limnili, G. (2010). Balçova bölgesi 15-17 yaş arası lise öğrencilerinde obezite sıklığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının obeziteyle ilişkisi. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı.
- 7. Tokuç B, Berberoğlu U. Edirne merkez ilçe ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerde sağlığı geliştirici davranışlar. TAF Prev Med Bull. 2007;6(6):421-6.
- 8. Karakoç, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bu davranışları etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı.
- 9. Cürcani M, Tan M, Özdelikara A. Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. TAF Prev Med Bull 2010; 9(5):487-92.
- 10. Türkol E, Güneş G. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ihtisas yapan asistanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;19(3):159-66.
- 11. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 12(1):1-13.
- 12. Şimşek H, Öztoprak D, İkizoğlu E, Safalı F, Yavuz Ö, Onur Ö ve ark. Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012; 26(3):151–7.
- 13. Ertop NG, Yılmaz A, Erdem Y. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimleri. KÜ Tıp Fak Derg 2012;14(2):1-7.
- 14. Küçükberber N, Özdilli K, Yorulmaz H. Kalp hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesine etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Anadolu Kardiyol Derg 2011; 11: 619-26.
- 15. Altıparmak S, Koca Kutlu A. 15-49 yaş grubu kadınlarda sağlığı geliştirme davranışları ve etkileyen etmenler. TAF Prev Med Bull 2009; 8(5):421-6.
- 16. Akgül, N. (2008). Birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan sağlık personelinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-etkililik- yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- 17. Yıldırım, N. (2005). Üniversite öğrencilerinin bazı sosyo-demografik özelliklerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 18. Berçin, T. (2010). Lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- 19. Karadeniz G, Yanıkkerem Uçum E, Dedeli Ö, Karaağaç Ö. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TAF Prev Med Bull. 2008;7(6):497-502.
- 20. Kocaakaman M, Aksoy G, Eker HH. İstanbul ilindeki hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. SDÜ Tıp Fak Derg 2010;17(2):19-24.
- 21. Ünalan D, Şenol V, Öztük A, Ekorkmaz Ü. Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007;14(2):101-9.
- 22. Bilgili N, Ayaz S. Kadınların sağlığı geliştirme davranışlarını etkileyen faktörler. TAF Prev Med Bull. 2009; 8(6): 497- 502.
- 23. Cihangiroğlu, Z. (2010). Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- 24. Koçoğlu D, Akın B. Sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. DEUHFED 2009; 2 (4): 145-54
- 25. Kefeli, B. (2010). Samsun il merkezindeki lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- 26. Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008;3(7):89-105.
APA | ÖZÇELİK H, SÖNMEZ Y (2015). Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. , 115 - 125. |
Chicago | ÖZÇELİK Habibe,SÖNMEZ Yonca Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. (2015): 115 - 125. |
MLA | ÖZÇELİK Habibe,SÖNMEZ Yonca Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. , 2015, ss.115 - 125. |
AMA | ÖZÇELİK H,SÖNMEZ Y Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. . 2015; 115 - 125. |
Vancouver | ÖZÇELİK H,SÖNMEZ Y Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. . 2015; 115 - 125. |
IEEE | ÖZÇELİK H,SÖNMEZ Y "Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi." , ss.115 - 125, 2015. |
ISNAD | ÖZÇELİK, Habibe - SÖNMEZ, Yonca. "Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi". (2015), 115-125. |
APA | ÖZÇELİK H, SÖNMEZ Y (2015). Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(4), 115 - 125. |
Chicago | ÖZÇELİK Habibe,SÖNMEZ Yonca Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 22, no.4 (2015): 115 - 125. |
MLA | ÖZÇELİK Habibe,SÖNMEZ Yonca Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, vol.22, no.4, 2015, ss.115 - 125. |
AMA | ÖZÇELİK H,SÖNMEZ Y Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015; 22(4): 115 - 125. |
Vancouver | ÖZÇELİK H,SÖNMEZ Y Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015; 22(4): 115 - 125. |
IEEE | ÖZÇELİK H,SÖNMEZ Y "Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi." Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22, ss.115 - 125, 2015. |
ISNAD | ÖZÇELİK, Habibe - SÖNMEZ, Yonca. "Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi". Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 22/4 (2015), 115-125. |