Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi

KARAMUSTAFAOĞLU, Orhan; Sontay, Gökhan

Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi

Gökhan SONTAY, (Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya/Türkiye)

Orhan KARAMUSTAFAOĞLU (Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Amasya/Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

39 16

Yıl: 2017 Cilt: 32 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 863 - 879 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, fen öğretmenlerinin fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamlarına geziler düzenleyebilme öz-yeterlilik inançlarının cinsiyet, yaş, okul bölgesi, mesleki deneyim, eğitim durumu ve gezi düzenleme durumu değişkenleri açısından incelenmesidir. Araştırmanın modeli betimsel araştırma türlerinden tarama modelidir. Araştırmanın örneklemini 392 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Bozdoğan (2016)'nın öğretmenler için geliştirmiş olduğu "Öz-yeterlilik İnancı Ölçeği" kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları bu çalışma için tekrar yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliği için Cronbach Alpha güvenirlik katsayısına bakılmış ve bu değer 0,91 olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmış ve tek faktörlü olduğu belirlenmiştir. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, fen bilimleri öğretmenlerinin gezi düzenlemeye ilişkin öz-yeterlilik inanç puanları; yaş, okulun bulunduğu bölge, mesleki deneyim, eğitim durumu ve gezi düzenleme durumu değişkenlerinden etkilenirken cinsiyet değişkeninden etkilenmemektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Investigation of Science Teachers’ Self-Efficacy Beliefs Related to Trip Arrangement

Öz:

The aim of this research is to examine science teachers' self-efficacy beliefs in science teaching in terms of gender, age, school district, professional experiences, educational levels, and trip arrangements variables. The research model is the survey model, one of the descriptive research types. The sample of the research is 392 science teachers. As a data collection tool, Bozdoğan (2016) developed "Self-efficacy Scale for Teachers". The validity and reliability calculations of this scale were reexamined for this study. For the reliability of the scale, the Cronbach Alpha reliability coefficient was determined and found to be 0.91. For the validity of the scale, an exploratory factor analysis was performed and it was determined that it was one factor. Independent groups t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Kruskal Wallis Test were used for the analysis of the data. As a result of the research, self-efficacy belief scores of science teachers' trip arrangements were found to be influenced by the age, the region where the school is located, the professional experience, the educational levels and the trip arrangements, but they were not influenced by the gender variable

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arsal, Z. (2006). Self-efficacy beliefs of teacher candidates on using a computer in teaching. Paper Presented at the annual meeting of the 6th International Educational Technologies Conference, Cyprus.
Ay, T. ve Erbasan, Ö. (2016). Sınıf öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarından yararlanmaya ilişkin görüşleri. Journal of Education and Future, 10, 35-50.
Aypay, A. (2010). Genel öz yeterlik ölçeği’nin (göyö) Türkçe’ye uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113-131.
Bakioğlu, B. ve Karamustafaoğlu, O. (2014). Outdoor science education: Technical visit to a dialysis center. Turkish Journal of Teacher Education, 3(2), 15-26.
Ballı, A. (2009). 9. Sınıf fiziki coğrafya konuları öğretiminde gezi gözlem yönteminin önemi (Bağcılar ilçesi örneği). Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a Unifying theory of behavioral change. psychological review, 84(2), 191- 215. Erişim Tarihi: 02 Aralık 2016: https://www.uky.edu/~eushe2/Bandura/Bandura1977PR.pdf
Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Bozdoğan, A. E. ve Yalçin, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: Enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 7(2), 95-114.
Bozdoğan, A. E., Okur, A. ve Kasap, G. (2015). Planlı bir alan gezisi için örnek uygulama: bir fabrikası gezisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 1-12.
Bozdoğan, A. E. ve Ustaoğlu, F. (2016). Planetaryumların öğretim potansiyeli hakkında fen bilimleri öğretmen adaylarının görüşleri. Part B: Türk Fen Eğitimi Dergisi, 13(1), 38-49.
Bozdoğan, A. E. (2016). Development of self-efficacy belief scale for planning and organizing educational trips to out of school settings. Journal of Theoretical Educational Science, 9(1), 111-129.
Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Can, M. H. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilim merkezindeki davranışlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 347-361.
Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
Çepni, O. ve Aydın, F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı okul ortamlarına ilişkin görüşleri. International Journal of Social Science, 39, 317-335.
Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1823-1841.
Çetin, T., Kuş Z. ve Karatekin K. (2010). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin gezi-gözlem yöntemine ilişkin görüşleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 158-180.
Demir, M. K. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının gözlem gezisi yöntemine bakış açılarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 83-98.
DeWitt, J., & Osborne, J. (2010). Recollections of exhibits: Stimulated-recall interviews with primary school children about science center visits. International Journal of Science Education, 32(10), 1365-1388.
Durmuş, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2011). Sosyal bilimlerde spss’le veri analizi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Ekici, G. (2005). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik öz-yeterlik inançlarını etkileyen faktörler. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 28-30 Eylül 2005, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98-110.
Endler, N. S., Speer, R. L., Johnson, R. M., & Flett, G. L. (2001). General self-efficacy and control in relation to anxiety and cognitive performance. Social Spring, 20(1), 36-52.
Ertaş, H., Şen, A. İ. ve Parmaksızoğlu, A. (2011). Okul dışı bilimsel etkinliklerin 9. sınıf öğrencilerinin enerji konusunu günlük hayatla ilişkilendirme düzeyine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi [EFMED], 5(2), 178-198.
Ertaş, H. (2012). Okul dışı etkinliklerde desteklenen eleştirel düşünme öğretiminin eleştirel düşünme eğilimine ve fizik dersine yönelik tutuma etkisi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Fadigan, K. A., & Hammrich, P. L. (2004). A longitudinal study of the educational and career trajectories of female participants of an urban informal science education program. Journal of Research in Science Teaching, 41(8),835-860.
Falk, J. H., Scott, C., Dierking, L., Rennie, L., & Cohen Jones, M. (2004). Interactives and visitor learning. Curator, 47(2), 171–198.
Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education, (8th ed.), New York: McGraw-Hill.
Guisasola, J., Morentin, M., & Zuza, K. (2005) School visits to science museums and learning sciences: A complex relationship. Physics Education, 40(6), 544-549.
Güler, A. (2011). Planlı bir müze gezisinin ilköğretim öğrencilerinin tutumuna etkisi. İlköğretim Online, 10(1), 169- 179.
İnel Ekici, D. (2014). Öğretmen adaylarının fen öğretiminde yaratıcılığa ilişkin görüşleri ve yaratıcı düşünme etkinliklerini uygulamaya yönelik özyeterlik algıları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 142-172
Karademir, E. (2013). Öğretmen ve öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersi kapsamında “okul dışı öğrenme etkinliklerini” gerçekleştirme amaçlarının planlanmış davranış teorisi yoluyla belirlenmesi. Doktora tezi,Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kıyıcı, F. B. ve Yiğit, E. A. (2010). Science education beyond the classroom: a field trip to wind power plant. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 225-243.
Koosimile, A. T. (2004). Out-of-school experiences in science classes: problems, issues and challenges in Botswana. International Journal of Science Education, 26(4), 483–496.
Krakowka, A. R. (2012). Field trips as valuable learning experiences in Geography courses. Journal of Geography, 111(6), 236-244.
Luszczynska, A., Gutiérrez-Doña, B., & Schwarzer, R. (2005). General self-efficacy in various domains of human functioning: Evidence from five countries. International Journal of Psychology, 40(2), 80- 89.
Oğuz, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik inançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(2), 15-28
Öner, G. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ‘okul dışı tarih öğretimi’ne ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Turkish History Education Journal, 4(1), 89-121.
Özgen, N. (2011). Fiziki coğrafya dersi öğretim metoduna farklı bir yaklaşım: gezi- gözlem destekli öğretim. Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 373-388.
Özpulat, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyi ile toplumsal cinsiyet algısı ilişkisi: Beyşehir örneği. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1222-1232.
Rennie, L. J., & Mc Clafferty, T. P. (1995). Using visits to interactive science and techonology centers, museums, aquaria and zoos to promote learning in science. Erişim Tarihi: 15 Aralık 2016:http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED391673.pdf
Saracaloğlu, A. S., Karasakaloğlu, N. ve Evin Gencel, D. (2010). Türkçe öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), 9(33), 265-283.
Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. ve Özden, B. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen ve teknoloji okuryazarlığına ilişkin öz yeterlik algıları ile fene yönelik tutumları arasındaki ilişki. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 2(1), 58-69.
Sekeran, U. (1992). Research methods for business: a skill building approach. USA: John Wiley & Sons Inc.
Sontay, G., Tutar M. ve Karamustafaoğlu, O. (2016). Okul dışı öğrenme ortamları ile fen öğretimi” hakkında öğrenci görüşleri: planetaryum gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1-24.
Stavrova, O., & Urhahne, D. (2010). Modification of a school programme in the deutsches museum to enhance students’ attitudes and understanding. International Journal of Science Education, 32(17), 2291-2310.
Stevens, R., & Martell, S. T. (2003). Leaving a trace: Supporting museum visitor interaction and interpretation with digital media annotation systems. Journal of Museum Education, 28(2), 25-31.
Şişman, M. (2009). Öğretmen yeterlilikleri: modern bir söylem ve retorik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 63-82.
Tal, R., Bamberger, Y., & Morag, O. (2005). Guided school visits to natural history museums in ısrael: teachers’ roles. Science Education, 89(6), 920-935.
Tal, T., & Steiner, L. (2006). Patterns of teacher–museum staff relationships: School visits to the educational center of a science museum. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 6(1), 25–46.
Tal, T., & Morag, O. (2009). Reflective practice as a means for preparing to teach outdoors in an ecological garden. Journal of Science Teacher Education, 20, 245-262.
Taner, Ç. ve Dikmenli, Y. (2016). Coğrafya öğretmenlerinin okul dışı coğrafya öğretimine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 363-382.
Tatar, N. ve Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Thomas, G. (2008). Preparing facilitators for experiential education: The role of intentionality and intuition. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 8(1), 3–20.
Thomas, G. (2010). Facilitator, teacher, or leader? Managing conflicting roles in outdoor education. Journal of Experiential Education, 32(3), 239–254.
Türkmen, H. (2015). İlkokul öğretmenlerin sınıf dışı ortamlardaki fen öğretimine bakış açıları. Journal of European Education, 5(2), 47-55.
Türkmen, H., Topkaç, D. D. ve Yamık, G. A. (2016). İnformal öğrenme ortamlarına yapılan gezilerin canlıların sınıflandırılması ve yaşadığımız çevre konusunun öğrenilmesine etkisi: tabiat tarihi müzesi ve botanik bahçesi örneği. Ege Eğitim Dergisi, 1(17), 174-197.
Uysal, İ. ve Kösemen, S. (2013). Öğretmen adaylarının genel özyeterlik inançlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 217-226.
Uysal, İ. (2013). Akademisyenlerin genel öz-yeterlik inançları: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 144-151.
Ülper, H. ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük özyeterlik algıları. Turkish Studies– International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 1115-1131.
Yalmancı, S. G. ve Aydın, S. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Kafkas Üniversitesi, e–Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 60-66.
Yaşar, E. ve Gürel, C. (2016). Science museum exhibits' summative evaluation with knowledge hierarchy method. European Journal of Physics Education, 7(1), 25-36.
Yavuz, M. ve Kıyıcı, F. B. (2012). Hayvanat bahçelerinin fen öğretiminde kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 134-156.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, F. ve İlhan, İ. Ö. (2010). Genel özyeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.

APA	Sontay G, KARAMUSTAFAOĞLU O (2017). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. , 863 - 879.
Chicago	Sontay Gökhan,KARAMUSTAFAOĞLU Orhan Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. (2017): 863 - 879.
MLA	Sontay Gökhan,KARAMUSTAFAOĞLU Orhan Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. , 2017, ss.863 - 879.
AMA	Sontay G,KARAMUSTAFAOĞLU O Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. . 2017; 863 - 879.
Vancouver	Sontay G,KARAMUSTAFAOĞLU O Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. . 2017; 863 - 879.
IEEE	Sontay G,KARAMUSTAFAOĞLU O "Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi." , ss.863 - 879, 2017.
ISNAD	Sontay, Gökhan - KARAMUSTAFAOĞLU, Orhan. "Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi". (2017), 863-879.

APA	Sontay G, KARAMUSTAFAOĞLU O (2017). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 863 - 879.
Chicago	Sontay Gökhan,KARAMUSTAFAOĞLU Orhan Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32, no.4 (2017): 863 - 879.
MLA	Sontay Gökhan,KARAMUSTAFAOĞLU Orhan Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.32, no.4, 2017, ss.863 - 879.
AMA	Sontay G,KARAMUSTAFAOĞLU O Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 32(4): 863 - 879.
Vancouver	Sontay G,KARAMUSTAFAOĞLU O Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 32(4): 863 - 879.
IEEE	Sontay G,KARAMUSTAFAOĞLU O "Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, ss.863 - 879, 2017.
ISNAD	Sontay, Gökhan - KARAMUSTAFAOĞLU, Orhan. "Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Gezi Düzenlemeye İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının İncelenmesi". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32/4 (2017), 863-879.