İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Yıl: 2017 Cilt: 16 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1753 - 1767 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı, ilköğretim öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının ne düzeyde olduğunu çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Çalışma grubunu 2015-2016 öğretim yılında İzmir'in Buca ilçesinde, 15 farklı okuldan seçilmiş olan, 322'si kadın ve 180'i erkek olmak üzere toplam 502 sınıf ve branş öğretmenleri oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kieffer ve Henson (2000) tarafından geliştirilen Çapa, Uzuntiryaki, Temli ve Tarkın (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan ve öğretmenlerin öz yeterlik inançlarını ortaya çıkarmayı hedefleyen ''Öz Yeterlik Kaynakları Ölçeği'' gerekli izinler alınarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi ve LSD testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, ilköğretim öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarında cinsiyetlerine, branşlarına ve çalıştıkları okullarda öğrenim gören öğrenci sayısı değişkenine göre öz yeterlik inançları, ölçeğin bütününde ve alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılık göstermediği saptanmıştır. Öğretmenlerin mesleki kıdemlerine göre öz yeterlik inançları incelendiğinde Performans Başarıları, Dolaylı Yaşantılar, Sözel İkna alt boyut puanları ve Toplam Öz Yeterlik ölçek puanlarının öğretmenlerin mesleki kıdemine göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir; ancak Fizyolojik ve Duygusal Durumlar alt boyutunda anlamlı farklılıklar görülmüştür. Öğretmenlerin mezun oldukları fakülteye göre öz yeterlik inançları, ölçeğin bütününde ve alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği saptanmıştır. Performans Başarıları ve Sözel İkna alt boyutunda öğretmenlerin öz yeterlik inançlarının onların mezun olduğu fakülteye göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir; ancak Dolaylı Yaşantılar ve Fizyolojik ve Duygusal Durumlar alt boyut puanlarının öğretmenlerin mezun olduğu fakülteye göre anlamlı farklılık gösterdiği bulgusu elde edilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
The Investigation of Elementary School Teachers’ Self-efficacy Beliefs in Terms of Various Variables
Öz: The purpose of this study to analyze self-efficacy beliefs elemantary school teachers in terms of various variables to. The sample group consisted of 502 classrooms and branch teachers (322 were female and 180 were male), selected from 15 schools located in the district of Buca in Izmir in the academic year of 2015 2016. As the data collection instrument “Sources of Self-Efficacy Inventory” aims to reveal the sources of selfefficacy of teachers and developed by Kieffer and Henson (2000) and adapted into Turkish by Aydın Çapa, Uzuntiryaki, Temli and Tarkın (2013) was used by obtaining the required permissions. In the analysis of the data frequency, percentage, standard deviation, t test, unilateral variation analysis and LSD test are used. As a result of the research, it was found that the self-efficacy beliefs of elementary school teachers did not show a significant difference in the overall inventory and its subscales in terms of the variables of sex, branch, and the number of the students in the school they are working. When the self-efficacy beliefs of the teachers based on their professional seniority were examined, it was revealed that scores of the subscales Mastery experience, Vicarious Experience, social persuasion and total Self Efficacy scale scores did not show a difference based on their professional seniority; however, significant differences were found in the subscale of Physiological and Emotional Status. The self-efficacy beliefs of the teachers based on the faculty they graduated from showed a significant difference in the overall scale and its subscales. It was found that the self-efficacy beliefs of the teachers did not show a significant difference in the subscales of Mastery Experience and Social Persuasion based on the faculty the teachers graduated from; however, the result indicating that scores of the subscales Vicarious Experience, and the Physiological and Emotional Status showed a significant difference based on the faculty the teachers graduated from was obtained
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akkoyunlu, B ve Kurbanoğlu, S. (2004). Öğretmenlerin Bilgi Okuryazarlığı Öz-Yeterlik İnancı Üzerine Bir Çalışma. Ankara Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27,11-20.
- Akkuş, Z. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlik İnanç Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20,102-116.
- Altunbaş, S. (2011). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterliklerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Arslan, A. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Öz Yeterlik İnancı Kaynaklarının Öğrenme ve Performansla İlgili Öz Yeterlik İnancını Yordama Gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (3), 1907-1920.
- Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs NJ: Prentice Hall.
- Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercices of control. New York: W.H Freeman and company.
- Barut, E. (2011). İlköğretim 2. Kademe Sosyal Bilgiler Öğretmenlerin Öz Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Başol, G. ve Altay, M.(2009). Eğitim Yöneticisi ve Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (58), 191-216.
- Benzer, F. (2011). İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Öz Yeterlik Algılarının Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Bümen, N.T ve Ercan Özaydın, T. (2013). Adaylıktan Göreve Öğretmen Öz yeterliği ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlardaki Değişimler. Eğitim ve Bilim, 38 (169),109-125.
- Coulibaly, M. ve Karsenti, T. (2013). Étude du Sentiment d’Auto-Efficacité des Enseignants du Secondaire au Niger ὰ l’Égard de l’Ordinateur. Mcıll Journal of Education, 48 (2), 383-401.
- Çapa Aydın, Y. Uzuntiryaki, E., Temli, Y. ve Tarkın, A. (2013). Öz Yeterlik Kaynakları Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması. İlköğretim Online, 12 (3), 749-758.
- Duy, B. (2014). Güdülenme ve Bireysel Farklılıklar. Kaya, A. (Ed.). Eğitim Psikolojisi. (505-541), Ankara:Pegem Akademi.
- Eker, C. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Öz-Yeterlilik İnanç Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 162-178.
- Eskici, M. (2013). İlköğretim Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşıma İlişkin Öz Yeterlik Algıları ile Tutumları. Doktora Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Galand, B. ve Vanlede, M. (2004). Le Sentiment d’efficacité Personnelle Dans L’apprentissage et La Formation: Quel Rôle Joue-t-il? D’où vient-il? Comment İntervenir?. Les Cahiers de Recherche en Education et Formation, 29, 4-14.
- Gelen, İ ve Özer, B. (2008). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine Sahip Olma Düzeyleri Hakkında Öğretmen Adayları ve Öğretmenlerin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9), 40-53.
- Gençtürk, A. (2008). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz Yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online, 9 (3), 1037-1054.
- Gömleksiz, M.N ve Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarına İlişkin Görüşleri. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (7), 201-221.
- Kadim, M. (2012). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Oyun Öğretimine İlişkin Öz Yeterliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Kieffer, K. M. & Henson, R. K. (2000, Nisan). Development and validation of the sources of self efficacy inventory (SOSI): Exploring a new measure of teacher efficacy. Paper presented at the annual meeting of the National Council on Measurement in Education, New Orleans, LA.
- Kiremit, H. (2006). Fen Bilgisi Öğretmenliği Öğrencilerinin Biyoloji ile İlgili Öz Yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kocaoğlu, B.Ü ve Akgün, Ö.E. (2015). Lise Öğretmenlerinin Fatih Projesi Teknolojilerini Kullanmaya Yönelik Öz Yeterlik İnançları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (4), 259-279.
- Korkmaz, İ. (2009). Sosyal Öğrenme Kuramı, Yeşilyaprak, B (Ed.). Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme- Öğretim.(218-238). Ankara: Pegem Akademi.
- Korkut, K ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8, (16), 269-281.
- Kurbanoğlu, S. (2004). Öz-Yeterlik İnancı ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi. Bilgi Dünyası, 5 (2),137-152.
- Pajares, F ve Urdan, T. (2005). Self-Efficacy Beliefs of Adolescents. United States: İnformatin Age Publishing.
- Sağlam, F. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Derslerinde Bilgi Teknolojisi Kaynaklarından Yararlanma Öz Yeterlikleri ve Etki Algılarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sahranç, Ü. (2007). Stres Kontrolü, Genel Öz-Yeterlik, Durumsal Kaygı ve Yaşam Doyumuyla İlişkili Bir Akış Modeli. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim Öğretmenlerinin Bilgisayara Yönelik Öz-yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research,19,89-101
- Tertemiz, N. ve Ağıldere, S. (2015). Yabancı Diller Eğitimi Bölümünde Okuyan Öğrencilerin Yabancı Dil Öğretimine Yönelik Yeterlik İnanç ve Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U Journal of Education), 30 (1), 252-267
- Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing and elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17 (7), 783-805.
- Turcan, H.G. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz Yeterlik Algıları ile İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Konya Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Üstüner. M, Demirtaş. H, Cömert. M ve Özer. N. (2009). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik Algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17,1-16.
- Yılmaz, E. Yiğit, R. ve Kaşarcı,İ .(2012). İlköğretim Öğrencilerinin Öz Yeterlik Düzeylerinin Akademik Başarı ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergis, 23,371- 388
- Yılmaz, K ve Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Yeterlik İnançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41 (2), 147-167.
- Zararsız, N. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
APA | KAÇAR T, BEYCİOĞLU K (2017). İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 1753 - 1767. |
Chicago | KAÇAR Tuğçe,BEYCİOĞLU Kadir İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (2017): 1753 - 1767. |
MLA | KAÇAR Tuğçe,BEYCİOĞLU Kadir İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 2017, ss.1753 - 1767. |
AMA | KAÇAR T,BEYCİOĞLU K İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2017; 1753 - 1767. |
Vancouver | KAÇAR T,BEYCİOĞLU K İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2017; 1753 - 1767. |
IEEE | KAÇAR T,BEYCİOĞLU K "İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." , ss.1753 - 1767, 2017. |
ISNAD | KAÇAR, Tuğçe - BEYCİOĞLU, Kadir. "İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". (2017), 1753-1767. |
APA | KAÇAR T, BEYCİOĞLU K (2017). İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online (elektronik), 16(4), 1753 - 1767. |
Chicago | KAÇAR Tuğçe,BEYCİOĞLU Kadir İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online (elektronik) 16, no.4 (2017): 1753 - 1767. |
MLA | KAÇAR Tuğçe,BEYCİOĞLU Kadir İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online (elektronik), vol.16, no.4, 2017, ss.1753 - 1767. |
AMA | KAÇAR T,BEYCİOĞLU K İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online (elektronik). 2017; 16(4): 1753 - 1767. |
Vancouver | KAÇAR T,BEYCİOĞLU K İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online (elektronik). 2017; 16(4): 1753 - 1767. |
IEEE | KAÇAR T,BEYCİOĞLU K "İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." İlköğretim Online (elektronik), 16, ss.1753 - 1767, 2017. |
ISNAD | KAÇAR, Tuğçe - BEYCİOĞLU, Kadir. "İlköğretim Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". İlköğretim Online (elektronik) 16/4 (2017), 1753-1767. |