Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi

AKÇA, Dilek; Bozyiğit, Recep

Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi

Recep BOZYİĞİT, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya, Türkiye)

Dilek AKÇA (Aksaray Ahmet Cevdet Paşa Sosyal Bilimler Lisesi, Aksaray, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

11 2

Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 38 Sayfa Aralığı: 72 - 85 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi

Öz:

Bu araştırmanın amacı; coğrafya öğretiminde coğrafi sorgulama becerisinin öğrencilerin tutum ve başarıları ile öğrenmenin kalıcılığı üzerine etkisini incelemektir. Deney ve kontrol gruplu deneysel desen modelinin ön test - son test olarak kullanıldığı araştırma 2013-2014 eğitim öğretim yılı birinci yarıyılında Aksaray Ahmet Cevdet Paşa Sosyal Bilimler Lisesi 9. Sınıf seviyesi öğrencilerinden random yöntemiyle seçilen 30 öğrenciden oluşan bir deney grubu ve yine 30 öğrenciden oluşan bir kontrol grubu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma için gerekli olan verilerin toplanması için araştırmacı tarafından geliştirilen "Akademik Başarı Testi" ve Demirkaya (2003) tarafından geliştirilen "Coğrafya Dersi Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Deneysel çalışmalar yedi hafta sürmüştür. Çalışma süresi boyunca dersler deney grubunda coğrafi sorgulama becerisine dayalı etkinlikler uygulanmış, kontrol grubunda ise öğretmen merkezli etkinlikler ile yürütülmüştür. Deneysel çalışmanın öncesi ve sonrasında deney ve kontrol gruplarına ön test- son test kullanılarak veri toplama araçları uygulanmıştır. Ayrıca, deneysel uygulamaların bitiminden beş hafta sonra öğrenmenin kalıcılığını belirlemek için deney ve kontrol gruplarına tekrar akademik başarı ve kalıcılık testi ile tutum ölçeği uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 15.00 programı ile frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma değerleri ile bağımsız ve bağımlı gruplar için t-testi teknikleri kullanılarak incelemesi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre deneysel uygulama sonrasında, coğrafya öğretiminin coğrafi sorgulama becerisine dayalı öğretim etkinlikleriyle gerçekleştirdiği deney grubu öğrencilerinin akademik başarı puanları kontrol grubu öğrencilerine göre daha yüksek çıkarak deney grubu öğrencileri lehine önemli bir farklılık bulunmuştur. Ayrıca aynı sonuç akademik başarı kalıcılık testi puanları için de geçerli olmuştur. Ancak coğrafya dersine yönelik tutum puanları deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerinin arasında sayısal değer olarak deney grubu öğrencilerin lehinde bir farklılık olmasına karşın değerlendirme sonucunda önemli bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuca göre; coğrafya öğretiminde coğrafi sorgulama becerisine dayalı öğretim etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarını ve başarının kalıcılığını olumlu yönde etkilediği, tutumları üzerinde ise anlamlı bir olumlu etkisinin olmadığı görülmüştür

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akınoğlu, O. (2005). Coğrafya Eğitiminin Etkililiği ve Sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, 12, 77-96.
Akşit, F. (2007). Coğrafya Öğretiminde Aktif Öğrenmenin Akademik Başarı Ve Tutum Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Akşit, F. ve Şahin, C. (2011). Coğrafya Öğretiminde Aktif Öğrenmenin Akademik Başarı ve Tutum Üzerine Etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 13 (8), 1-26
Artvinli, E. (2010). Coğrafya derslerini yapılandırmak: Aksiyon (eylem) araştırmasına dayalı bir ders tasarımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 184-218.
Aydın, F. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Derslerindeki Güdülenmelerinin İncelenmesi.
Turkish Studies International Periodical Fort the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(4), 814- 834.
Aydın, F. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Derslerinde Kullandıkları "Öğrenme Stratejileri". Turkish Studies, 6(2), 199-212.
Aydın, F. (2011). Lise Coğrafya Dersinin Düşünme Becerileri Açısından Değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi 16 (25), 161-182.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı ( 15. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Coşkun, M. (2004). Coğrafya Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Çağlıyan, A. ve Özan, Mukadder Boydak. (2004). Coğrafya Öğretiminde Gezi Gözlem Yönteminin Öğrenmede Etkililiğinin Değerlendirilmesi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Gazi Üniversitesi. Ankara.
Demirci, A. (2006). Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Geliştirilmesi Ve Kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 14, 61-80.
Demirkaya, H. (2003). Coğrafya Öğretiminde 4mat Öğretim Sisteminin Lise Coğrafya Derslerindeki Başarı ve Tutumlar Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Demirkaya, H. (2008). Coğrafya Öğretiminde Eleştirel Düşünme Stratejileri Ve Sorgulama Yoluyla Öğrenmenin Kullanımı. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (1), 89-116. Doğanay, H. (2002). Coğrafya öğretim yöntemleri (5. bs). Erzurum: Aktif Yayınevi.
Doğanay, H., S. Zaman ve M. Alim (2002). Orta Öğretim Coğrafya Eğitiminde Ders Materyali ve Coğrafya Öğretmenlerinin Bunlardan Yararlanma Sıklığı. Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:6, Çizgi Kitabevi, Konya.
Efe, R. (1996). Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, Coğrafya Eğitimde Çağdaş Metod ve Teknikler. Marmara Coğrafya Dergisi, 1, 135-150.
Geography Education Standards Project (GESP). (1994). Geography for life national geographystandars. Washington: DC National Geography Society.
Gersmehl, P. (2005), Teaching Geography, The Guilford Press, NewYork. Gökçe, N. (2009). The Problems of Geography Education and Some Suggestions. Educational Sciences Theory & Practice, 9(2), 757-768.
Jones, S. (2000). Is it looking or seeing? The use of visual resources in geography teaching, Geography, 85(3), pp. 252-261.
Karabağ, S. (1998). Coğrafya Öğretiminde Anahtar Sorular ve Kavramlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: 18, Sayı: 2. (25-41). Ankara.
Karakuş, U. (2006). Coğrafyada İklim Konularının Öğretiminde Deney Yönteminin Öğrenci Başarı Düzeyine Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Karasu, Z. ve Ünlü, M. (2006). Coğrafya Öğretiminde Oluşturmacı Öğretim Yönteminin Öğrencinin Akademik Başarısına Etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 12 (7), 105-127. Koçman, A. (1999). Cumhuriyet Döneminde Yüksek Öğretim Kurumlarında Coğrafya Öğretimi ve Sorunları. Ege Coğrafya Dergisi, 10,1-4.
Malone, L., Palmer, A. M., Voıgt, C. L., (2003), Mapping Our World; GIS lessons for Educators, ESRI Press, USA.
Meydan, A. (2004). Sosyal Bilgiler Dersi Coğrafya Ünitelerinin İşlenişinde Öğrenmeyi Öğrenme Stratejilerinin Öğrencilerin Başarı ve Tutumlarına Etkisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Recep BOZYİĞİT, Dilek AKÇA Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ? 38 / 2017 85
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). Coğrafya dersi öğretim programı (CDÖP). Ankara: Yazar. Komisyon.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2007-2008). Coğrafya-9, 10, 11, 12. Ankara: Yazar. Komisyon.
Mukul, İ. (2006). Türkiye'de Ortaöğretim Kurumlarında Uygulamaya Konulan Yeni Coğrafya Dersi Öğretim Programının Eski Programla Karşılaştırılması ve Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Ondokuzmayıs Eğitim Fakültesi Dergisi, 22. 82-94 . Önal, H. (2006). Coğrafya Öğretiminde Aktif Öğrenme Uygulamaları. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Önal, H., Güngördü, E.(2008). Coğrafya Öğretiminde Aktif Öğrenme uygulamaları ( Hava Kirliliği), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt, 11, Sayı 19, Balıkesir. Özey, R. (2010). Coğrafya'da yapılandırmacı yaklaşıma göre öğretmen-öğrenci ilişkisi. R. Özey, S. İncekara (Ed.), Coğrafya eğitiminde kavram ve değişimler içinde (s. 1-9). Ankara: Pegem Yayınları. Özey, R., Demirci, A., Ünlü, M. ve Çomak, N. (2006). Ortaöğretim coğrafya 9 yardımcı ders kitabı. İstanbul:
Okyanus Yayıncılık.
Özgen, N., vd. (2007). Coğrafya Dersine Yönelik Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (13) 58-64.
Rose, G. (2000), Practising photography: an archive, a study, some photographs and a researcher, Journal of Historical Geography, 26(4), pp. 555-571.
Saban, A. (2004). Öğrenme Öğretme Süreci: Yeni Teori ve Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Schwartz, J.M. (1996). The geography lesson: photographs and the construction of imaginative geographies, Journal of Historical Geography, 22, pp. 16-45.
Sekin, S. ve ÜNLÜ, M. (2002). Coğrafya Dersinin Temel Öğretim Sorunları, Marmara Coğrafya Dergisi, 5,43-53.
Sezer, A., Pınar, A., Koç, M. (2005). Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Coğrafya Dersine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20, 377- 389.
Şahin, C. (2003). Türkiye'de Coğrafya Öğretimi (Sorunlar-Çözüm Önerileri). Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık. [TTKB], Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2005). http://ttkb.meb.gov.tr/programlar, (20.10.2013).
Taş, H. İ. (2008). Coğrafi beceriler ve bunları öğrencilere kazandırma yolları. Doğu Coğrafya Dergisi, 20, 45- 59. Konya:Çizgi Kitabevi.
Taşlı, İ. (1997). Öğrenci Merkezli Yöntemlerle Coğrafya Öğretimi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (2. Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Uzunöz, A. (2008). Ortaöğretim Dokuzuncu Sınıf Coğrafya Dersinde Çoklu Zekâ Destekli Öğretimin Öğrenci Başarısı, Tutumu ve Kalıcılığa Etkisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Üçışık, S., Demirci, A. (2002). 21. Yüzyılda Çağdaş Coğrafya Bilimi ve Temel Unsurları, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı:5.
Üker, H. (2009). Coğrafya öğretiminde, kazandırılması gereken becerilerin gerçekleşme düzeyinin, öğrenciler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ünlü, M. (2008a). Thought development in geography teaching. World Applied Science Journal, 4 (1), 70- 74.
Ünlü, M. (2008b). Coğrafya öğretiminde ölçme ve değerlendirme nasıl olmalıdır? R. Özey, A. Demirci
(Ed.), Coğrafya öğretiminde yöntem ve yaklaşımlar içinde (s. 275-321). Aktif Yayınevi, İstanbul.
Ünlü, M. (2011), "Coğrafya Derslerinde Coğrafi Becerilerin Gerçekleşme Düzeyi", Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,(s. 2155-2172),Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., İstanbul.
Yıldırım, T. (2012). Coğrafya Öğretiminde Yansıtıcı Düşünmeye Dayalı Öğretimin Öğrenci Başarısına, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü. Konya.

APA	Bozyiğit R, AKÇA D (2017). Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. , 72 - 85.
Chicago	Bozyiğit Recep,AKÇA Dilek Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. (2017): 72 - 85.
MLA	Bozyiğit Recep,AKÇA Dilek Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. , 2017, ss.72 - 85.
AMA	Bozyiğit R,AKÇA D Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. . 2017; 72 - 85.
Vancouver	Bozyiğit R,AKÇA D Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. . 2017; 72 - 85.
IEEE	Bozyiğit R,AKÇA D "Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi." , ss.72 - 85, 2017.
ISNAD	Bozyiğit, Recep - AKÇA, Dilek. "Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi". (2017), 72-85.

APA	Bozyiğit R, AKÇA D (2017). Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(38), 72 - 85.
Chicago	Bozyiğit Recep,AKÇA Dilek Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.38 (2017): 72 - 85.
MLA	Bozyiğit Recep,AKÇA Dilek Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.38, 2017, ss.72 - 85.
AMA	Bozyiğit R,AKÇA D Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017; 0(38): 72 - 85.
Vancouver	Bozyiğit R,AKÇA D Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017; 0(38): 72 - 85.
IEEE	Bozyiğit R,AKÇA D "Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.72 - 85, 2017.
ISNAD	Bozyiğit, Recep - AKÇA, Dilek. "Coğrafya Eğitimi / Araştırma - Coğrafya Öğretiminde Coğrafi Sorgulama Becerisinin Öğrencilerin Tutum ve Başarıları ile Öğrenmenin Kalıcılığı Üzerine Etkisi". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 38 (2017), 72-85.