Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?

Yıl: 2019 Cilt: 20 Sayı: Özel Sayı Sayfa Aralığı: 1005 - 1031 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-03-2020

Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?

Öz:
Bilgi iletişim teknolojilerinin etkileri her geçen gün artmaktadır.Bilgi iletişim teknolojilerinde yaşanan değişim ve gelişmelerkişiler arası iletişimi, etkileşimi, sosyal ve kültürel yaşamı yenidenyapılandırmaktadır. Bu gelişim ile beraber ortaya çıkan sosyalağlar, insanların birbiriyle olan iletişiminde kolaylıklar sağlarken,bazı problemlerin ve etik ihlallerinin de ortaya çıkmasına nedenolmaktadır. Dijital araçların kullanımının yaygınlaşmasıylaberaber kişilere ait bilgilere erişim daha da kolaylaşmış, kişilerinözel verilerinin hukuka aykırı biçimde kötü niyetli kişilerin elinegeçmesine neden olmuş, böylece kişilerin özel yaşamlarınailişkin şahsi verilerinin hukuka aykırı bir şekilde ifşa edilmekorkusu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada sosyal medya kullanımıile çocuk hakları konusu uluslararası ve ulusal mevzuat çerçevesinde tartışılmıştır. Özellikle sosyal medya aracılığıyla çocukistismarının önlenmesi, kişilik haklarının korunması için ebeveynlere, okullara ve öğretmenlere önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Sosyal Çalışma Film, Radyo, Televizyon Sosyoloji Hukuk Davranış Bilimleri

Violation of Children’s Rights Through Social Media: Are the Parents and Teachers Aware of It ?

Öz:
The impacts of information technologies are growing day by day. The changes and developments in information technologies are reconstructing interpersonal communication, interaction, social and cultural lives of people. While social networks that have emerged with such developments, provide ease in interpersonal communication; they also cause certain problems such as legal and ethical violations. With the spread use of digital devices, it is now easier to access to personal data and this has caused such data to be illegally used by malicious individuals and thus has raised concerns about the unlawful disclosure of personal data, regarding their private lives. In this study, the use of social media and the matter of children's rights are discussed within the framework of international and national legislations. Specifically, recommendations to parents and teachers are made about the prevention of child abuse throughsocial media andprotection of human rights.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Sosyal Çalışma Film, Radyo, Televizyon Sosyoloji Hukuk Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdi, M. (2016). Ana-Babanın Çocuğun Fotoğraf ve Görüntülerinin Sosyal Medyada Yayınlamasından Doğan Sorumluluğu. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22 (3), 123-144.
  • Akgül, A. (2015). Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: “Unutulma Hakkı” ve AB Adalet Divanı’nın “Google Kararı”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 116, 11-38.
  • Akyüz, E. (2000). Çocuğun Haklarının Ve Güvenliğinin Korunması (Ulusal Ve Uluslararası Hukukta). Millî Eğitim Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • Akyüz, E. (2016). Çocuk Hukuku Çocukların Hakları ve Korunması. Pegem Akademi, 5.Baskı, Ankara.
  • Alikaşifoğlu, M. (2012). İnternet Kullanımı ve Çocuk ve Ergen Sağlığı Türk Pediatri Kurumu TBMM Sunusu, https://www.tbmm.gov.tr/arastirma_komisyonlari/bilisim_internet/docs/Turk_Pedi atri_Kurumu_.internet%20Kullanimi%20ve%20cocuk-Ergen-sagligi.pdf adresinden 14.10.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Artuç, M. ve Gedikli, C. (2007). Yeni Yargıtay Kararları Işığında TCK-CMK - CGİK Çocuk Koruma Kanunu ve 5560 Sayılı Kanunla Getirilen Yenilikler (Yeni Ceza Adalet Sistemi). Kartal Yayınevi, 2.Baskı, Ankara.
  • Atalay, G. E. (2019). Sosyal Medya ve Çocuk: “Babishko Family Fun TV” İsimli Youtube Kanalının Eleştirel Bir Analizi. Erciyes İletişim Dergisi Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı, (1), 179-202.
  • Balo, Y.S.(2005). Uluslararası İlkeler Işığında Çocuk Koruma Kanunu ve Uygulaması. Seçkin Yayınevi, Ankara.
  • Binark, M. ve Bayraktutan, G. (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik. Kalkedon Yayınları, İstanbul.
  • Bostancı, M. (2010). Sosyal medyanın gelişimi ve iletişim fakültesi öğrencilerinin sosyal medya alışkanlıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Boyd, D. M. & Ellison, N. B. (2008), Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13, 210–230.
  • Bulut, A. (2018). Sosyal medyada hak ve özgürlüklerin kullanımı ve sınırlanması “iletişim hukuku açısından bir inceleme”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Cemaloğlu, N. ve Bıçak, D.K. (2015). Sosyal Ağlarda Öğretmen Öğrenci Arkadaşlığına Yönelik Öğrenci Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(2), 51-76.
  • Çobaner, A.A. (2005). Çocuk Hakları Bağlamında Suriyeli Mülteci Çocukların Haberlerde Temsili. Marmara İletişim Dergisi, 24, 27-54.
  • Çocuk Koruma Kanunu, (2005). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf adresinden 15.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Dural, M. ve Öğüz, T.F. (2016). Türk Özel Hukuku, Cilt III, Aile Hukuku. Seçkin Yayıncılık, 11. Baskı, İstanbul.
  • Eldeniz, L. (2010). İkinci Medya Çağında İnternet. Alfa Yayıncılık, İstanbul.
  • Gömleksiz, M., Kilimci, S., Vural, R., Demir, Ö., Koçoğlu-Meek, Ç. ve Erdal, E . (2008). Okul Bahçeleri Mercek Altında: Şiddet ve Çocuk Hakları Üzerine Nitel Bir Çalışma. İlköğretim Online, 7 (2), 273-287.
  • Gönen, D. (2011). Tüzel Kişilerde Kişilik Hakkı ve Korunması. On iki Levha Yayıncılık, İstanbul.
  • Gözler, K. (2001). Uluslararası Andlaşmaları Akdetme ve Onaylama Yetkisi: Bir Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 56 (2), 71-101.
  • Helvacı, S. (2001). Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar. Beta Yayınları, İstanbul.
  • İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (2007). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5651.pdf adresinden 14.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Karakaş, B. ve Çevik, Ö.C. (2016). Çocuk Refahı: Çocuk Hakları Perspektifinden Bir Değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (3), 887-906.
  • Kepenekçi, Y. (2008). Eğitimciler İçin İnsan Hakları ve Vatandaşlık. Anı Yayıncılık, Ankara.
  • Kızılarslan, A. (2012). Sosyal medyanın toplum üzerindeki etkilerine eleştirel bir yaklaşım. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu, (1927). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/5.3.1117.pdf adresinden 17.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Mangold, W. & G. Faulds, D. J. (2009). Social Media: The New Hybrid Element Of the Promotion Mix. Business Horizons, 52, 357-365.
  • Mavnacıoğlu, K. (2009). İnternette Kullanıcıların Oluşturduğu ve Dağıttığı İçeriklerin Etik Açıdan İncelenmesi: Sosyal Medya Örnekleri. Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve Etik Sempozyumu, 63-72.
  • MEB, (2017). Okullarda Sosyal Medyanın Kullanılması. 2017/12 numaralı genelge, http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1833.pdf adresinden 05.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • Milli Eğitim Temel Kanunu, (1973). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden 21.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Nasıroğlu, S. (2014). Çocuk İstismarında Rehabilitasyon ve Tedavi Merkezleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 6, 67-78.
  • Özdemir, H. (2009). Elektronik Haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması. Seçkin Yayınları, Ankara.
  • Özel, S. (2004). Uluslararası Alanda Medya ve İnternette Kişilik Hakkının Korunması. Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
  • Özmen, R. (2018). TC. Anayasası. Seçkin Yayıncılık, 40. Baskı. Ankara.
  • Pelendecioğlu, B. ve Bulut, S. (2009). Çocuğa Yönelik Aile İçi Fiziksel İstismar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 9(1), 50-62.
  • Serozan, R. (1977). Kişilik Hakkının Korunmasıyla İlgili Bazı Düşünceler. MHAD,11 (14) , 93-112.
  • Serozan, R. (2017). Çocuk Hukuku. Vedat Kitapçılık, 2.Baskı , İstanbul.
  • Sırabaşı, V. (2007). İnternet ve Radyo-Televizyon Aracılığıyla Kişilik Haklarına Tecavüz. Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara.
  • Taş, A. (2017). Hacettepe üniversitesi öğrencilerinin çocuk ihmal ve istismarı hakkındaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • TBMM, (2001). Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun. https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc085/kan untbmmc085/kanuntbmmc08504620.pdf adresinden 14.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Türk Borçlar Kanunu (2011). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6098.pdf adresinden 05.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • Türk Ceza Kanunu (2004). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.5.5237&MevzuatIliski=0& sourceXmlSearch&Tur=1&Tertip=5&No=5237 adresinden 18.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Türk Medeni Kanunu (2001). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.5.4721&MevzuatIliski=0& sourceXmlSearch=medeni&Tur=1&Tertip=5&No=4721 adresinden 30.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Uğurlu, Z. ve Aksoy İ, G. (2014). Çocuk Hakları ve Hukuki Bağlamda Çocuğun İhmal ve İstismardan Korunması. International Journal of Social and Educational Sciences, Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 36-58.
  • Unicef ( 2018).More than 175,000 children go online for the first time every day, tapping into great opportunities, but facing grave risks, https://www.unicef.org/eca/pressreleases/more-175000-children-go-online-first-time-every-day-tapping-greatopportunities adresinden 04.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • Usta, S. (2012). Çocuk Hakları ve Velayet. Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul.
  • Zengin, M., Zengin, G., ve Altunbaş̧, H. (2015). Sosyal Medya ve Değişen Mahremiyet "Facebook Mahremiyeti". Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3(2), 112-136.
  • Zeytin, Z. ve Ergün, Ö. (2018). Türk Medeni Hukuku. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Yengin, D. (2012). Yeni Medya ve Dokunmatik Toplum. Derin Yayınları, İstanbul
  • WHO (2006). Preventing Child Maltreatment: A Guide to Taking Action and Generating Evidence. Geneva, World Health Organisation.
  • https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42604622 adresinden 11.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • https://www.bbc.com/turkce/haberler-37846302 adresinden 25.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • https://www.dw.com/tr/öğretmenlere-facebook-yasağı/a-16968462 adresinden 16.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • https://www.ntv.com.tr/turkiye/mahkeme-cocuklarini-reklam-malzemesi-yapan-bloggerannenin-iki-cocugunubabaya-ve,qS8Pj79Zc0SNNhjagnJu8A adresinden 06.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • https://www.statista.com/statistics/268136/top-15-countries-based-on-number-offacebook-users/adresinden 09.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • https://www.statista.com/statistics/578364/countries-with-most-instagramusers/adresinden 08.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • http://tkb.meb.gov.tr/www/ses-goruntu-ve-video-paylasimi/icerik/69 adresinden 07.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • https://www.usatoday.com/story/news/nation-now/2016/09/16/18-year-old-suesparents-posting-baby-pictures-facebook/90479402/ adresinden 03.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • https://wearesocial.com/uk/blog/2018/10/the-state-of-the-internet-in-q4-2018 adresinden 08.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • https://wearesocial.com/global-digital-report-2019 adresinden 08.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • https://webional.com/mutlaka-bilinmesi-gereken-28-instagram-istatistigi/adresinden 01.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
APA SERİN H (2019). Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. , 1005 - 1031.
Chicago SERİN Hüseyin Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. (2019): 1005 - 1031.
MLA SERİN Hüseyin Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. , 2019, ss.1005 - 1031.
AMA SERİN H Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. . 2019; 1005 - 1031.
Vancouver SERİN H Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. . 2019; 1005 - 1031.
IEEE SERİN H "Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?." , ss.1005 - 1031, 2019.
ISNAD SERİN, Hüseyin. "Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?". (2019), 1005-1031.
APA SERİN H (2019). Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(Özel Sayı), 1005 - 1031.
Chicago SERİN Hüseyin Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, no.Özel Sayı (2019): 1005 - 1031.
MLA SERİN Hüseyin Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.20, no.Özel Sayı, 2019, ss.1005 - 1031.
AMA SERİN H Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 20(Özel Sayı): 1005 - 1031.
Vancouver SERİN H Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 20(Özel Sayı): 1005 - 1031.
IEEE SERİN H "Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, ss.1005 - 1031, 2019.
ISNAD SERİN, Hüseyin. "Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveynler ve Öğretmenler Farkında mı?". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20/Özel Sayı (2019), 1005-1031.