Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi

Yıl: 2019 Cilt: 18 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1046 - 1058 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17051/ilkonline.2019.610618 İndeks Tarihi: 08-04-2020

Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi

Öz:
Bu araştırmanın amacı Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik (ÖEPDR) lisans dersininpsikolojik danışman adaylarının engelli bireylere ilişkin tutumlarına ve hazırlık düzeylerine etkisinibelirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu, 2017-2018 bahar döneminde Anadolu Üniversitesi PsikolojikDanışma ve Rehberlik (PDR) lisans programının son sınıfında okuyan 28 öğrenciden oluşmuştur.Araştırmada ön-test-son-test tek gruplu (kontrol grupsuz) yarı-deneysel desen kullanılmış ve elde edilenveriler Wilcoxon işaretli sıralar testi ve t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına görepsikolojik danışman adaylarının hem tutumlarının hem de hazırlık düzeylerinin ön-test ve son-testpuanları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Araştırmanın bulguları, psikolojik danışmanadaylarının ÖEPDR dersini aldıktan sonra hazırlık düzeylerinde ve engelli bireylere yönelik tutumlarındaanlamlı ölçüde değişiklikler meydana geldiğine işaret etmektedir. Bulgulara dayalı olarak, PDR lisansprogramlarında Özel Eğitim dersinin yanı sıra, engelli öğrencilere ilişkin daha ileri düzey bilgi, beceri vetutumların kazandırılmasına dönük bir ders olan zorunlu/seçmeli ÖEPDR dersi ve benzerlerinin yeralması gerektiği söylenebilir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji

The Effectiveness of the Counseling and Guidance in Special Education Course on Counselor Candidates’ Attitudes toward and Preparation Levels with regard to Students with Disabilities

Öz:
The purpose of this study was to examine the impact of the Counseling and Guidance in Special Education (CGSE) course on counselor candidates’ attitudes toward and preparation levels regarding students with disabilities (SWD). The participants were 28 senior students enrolled in the Counseling and Guidance undergraduate program at Anadolu University in the spring semester of 2017-2018. The study utilized a pre-test-post-test single-group (without a control group) quasi-experimental design. The results of the Wilcoxon signed rank test and t-test that were utilized in the data analyses indicated that the differences between the participants’ pre-test and post-test scores of both attitudes and preparation levels regarding SWD were statistically significant. The results suggest that, in addition to the mandatory Special Education course that counselor candidates generally take in their freshmen year, additional courses aiming to develop advanced knowledge, skills and attitudes regarding SWD, such as the elective CGSE course, should be included in the curricula of counseling and guidance undergraduate programs.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adkison-Bradley, C. R., P. D. Kohler, E. Bradshaw, E. B. Applegate, X. Cai, and J. Steele (2007). Career planning with students with and without disabilities: A study of Illinois school counselors. Journal of School Counseling 5 (11). Accessed http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ901172.pdf
  • Akbuğa, B. & Gürsel, F. (2007). Bilgilendirme yoluyla beden eğitimi spor yüksekokulu öğrencilerinin engelli bireye yönelik değişen tutumları. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 5 (1): 5–8.
  • Aksoy, V. & Diken. H. İ. (2009). Rehber öğretmen özel eğitim öz yeterlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Özel Eğitim Dergisi, 10 (1): 29–42.
  • Altıparmak, S. & Sarı, H. Y. (2012). Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutumlar. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13 (2): 110–116.
  • Alptekin, S. ve Batık, V.M. (2013). Özel eğitim bölümü öğrencilerinin yetersizlikten etkilenmiş kişilere yönelik tutumlarına özel eğitim dersinin etkisi. International Journal of Educational Research, 4(4), 18-34.
  • American School Counseling Association (ASCA, 2016). 26 Temmuz 2018 tarihinde https://www.schoolcounselor.org/asca/media/asca/PositionStatements/PS_Disabilities.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Anderson, R. J., & Antonak, R. F. (1992). The influence of attitudes and contact on reactions to persons with physical and speech disabilities. Rehabilitation Counseling Bulletin, 34, 240-247.
  • Antonak, R. F., & Livneh, H. (1988). Measurement of attitudes towards persons with disabilities. Disability and Rehabilitation, 22, 211-224.
  • Barr, J.B. & Bracchitta, K. (2008). Effects of contact with ındividuals with disabilities: Positive attitudes and majoring in education. The Journal of Psychology, 142 (3), 225–243
  • Beattie, J., Anderson, R., & Antonak, R. (1997). Modifying attitudes of prospective educators toward students with disabilities and their integration into regular classrooms. The Journal of Psychology, 131(3), 245-259. doi:10.1080/00223989709603512
  • Carifio, J., & Perla, R. (2008). Resolving the 50‐year debate around using and misusing likert scales. Medical Education,42(12), 1150-1152. doi:10.1111/j.1365-2923.2008.03172.x
  • Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5
  • Cimsir, E. & Carney, J. V. (2016). School counsellor training, attitudes, and perceptions of preparedness to provide services to students with disabilities in inclusive schools in Turkey. European Journal of Special Needs Education, 32(3), 346–361. https://doi.org/10.1080/08856257.2016.1240340. (1), 35-46.
  • Cimsir, E. & Hunt, B. (2018). Students with disabilities: Practical information for school counselors in Turkey. International Journal for the Advancement of Counselling, 40 (2). 122-132. https://doi.org/10.1007/s10447- 017-9315-x
  • Cook, D. (1992). Psychological impact of disability. In R. M. Parker & E. M. Szymanski (Eds.), Rehabilitation counseling basics and beyond (249-272). Austin, TX: PRO-ED.
  • Coskun, Y. D. (2010). School Counselors’ Views about the Individualized Educational Program Practices. Procedia – Social and Behavioral Sciences 9: 1629–1633.
  • Çitil, M., Karakoç, T. & Küçüközyiğit, M. S. (2018). Özel eğitim lisans dersinin öğretmen adaylarının bilgi düzeylerine ve engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 815-833.
  • Deck, M., Scarborough, J. L., Sferrazza, M. S., & Estill, D. M. (1999). Serving students with disabilities: Perspectives of three school counselors. Intervention in School and Clinic, 34(3), 150-155. doi:10.1177/105345129903400305
  • Dunn, N. A. W. & Baker, S. B. (2002). Readiness to serve students with disabilities: A survey of elementary school counselors. Professional School Counseling, 5, 277-284.
  • Garner, P. (1996). Students' views on special educational needs courses in initial teacher education. British Journal of Special Education, 23(4), 176-79.
  • Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
  • Grames, M. & Leverentz, C. (2010). Attitudes Toward Persons with Disabilities: A Comparison of Chinese and American Students. Journal of Undergraduate Research, XIII, 1-6.
  • Hunt, B., & Hunt, C. S., (2000). Attitudes toward students with disabilities: A comparison of undergraduate rehabilitation and business majors. Rehabilitation Education, 14, 269-283.
  • Isaacs, M. L., M. Greene, & T. S. Valesky. 1998. Elementary Counselors and Inclusion: A Statewide Attitudinal Survey. Professional School Counseling [H. W. Wilson – EDUC] 2 (1): 68–76.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (1996). İnsan ve İnsanlar, (9. Baskı), İstanbul: Evrim Basım Knapp, T. R. & Faan, E. (2016). Why Is the One-Group Pretest–Posttest Design Still Used? Clinical Nursing Research, 25(5). 467-472. Doi: https://doi.org/10.1177/1054773816666280
  • Korinek, L., & D. Prillaman (2011). Counselors and Exceptional Students: Preparation versus Practice.” Counselor Education and Supervision 32 (1): 3–11. doi:10.1002/j.1556-6978.1992.tb00168.x.
  • Milsom, A. (2002). Students with disabilities: School counselor involvement and preparation. Professional School Counseling, 5, 331-338.
  • Milsom. A. (2006). Creating positive school experiences for students with disabilities. Professional School Counseling,10(1), 66-72.
  • Milsom, A & Akos, P. (2003). Preparing school counselors to work with students with disabilities. Counselor Education and Supervision, 43(2), 86-95.
  • Murphy, K. L. (2007). Addressing changing times teaching disability etiquette to PETE students. Journal of Physical Education. Recreation & Dance, 78(7), 41–44.
  • Olson, J. M., & Zanna, M. P. (1993). Attitudes and attitude change. Annual Review of Psychology, 44, 117-154.
  • Orel, A., Zerey, Z. ve Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 23-33.
  • Özyürek, M. (2006). Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık. Sarı, H. ve Bozgeyikli, H. (2003). Öğretmen adaylarının özel eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi: karşılaştırmalı bir araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 183-204.
  • Sargın, N. ve Hamurcu. H. (2010). Özel özel eğitim kurumlarında çalışan rehber öğretmenlerin sorunlarına ve beklentilerine yönelik bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24: 324–329.
  • Şahin, F. ve Güldenoğlu, B. (2013). Engelliler konusunda verilen eğitim programının engellilere yönelik tutumlar üzerindeki etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 214-239.
  • Şahin, H. ve Akyol, A. D. (2010). Evaluation of nursing and medical students’ attitudes towards people with disabilities. Journal of Clinical Nursing, 19, 2271–2279.
  • Şahin, H. ve Bekir, H. (2016). Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3:743-766.
  • Tavil, Y. Z. ve Özyürek, M. (2009). Gerçekçi bilgilendirme ve etkileşimde bulunmanın özel eğitim öğretmen adaylarının engelli kişilere yönelik tutumlarının değişmesine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, 13(39), 265-276.
  • Yazıcıoğlu, T. (2018). Kaynaştırma uygulamalarının tarihsel süreci ve Türkiye’de uygulanan kaynaştırma modelleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 92-110.
  • Zimmerman, D. W. (1996). An efficient alternative to the Wilcoxon signed-ranks test for paired non-normal data. Journal of General Psychology. 123 (1), 29-40.
APA cimsir e (2019). Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. , 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
Chicago cimsir elif Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. (2019): 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
MLA cimsir elif Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. , 2019, ss.1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
AMA cimsir e Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. . 2019; 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
Vancouver cimsir e Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. . 2019; 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
IEEE cimsir e "Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi." , ss.1046 - 1058, 2019. 10.17051/ilkonline.2019.610618
ISNAD cimsir, elif. "Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi". (2019), 1046-1058. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.610618
APA cimsir e (2019). Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik), 18(3), 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
Chicago cimsir elif Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik) 18, no.3 (2019): 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
MLA cimsir elif Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik), vol.18, no.3, 2019, ss.1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
AMA cimsir e Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik). 2019; 18(3): 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
Vancouver cimsir e Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik). 2019; 18(3): 1046 - 1058. 10.17051/ilkonline.2019.610618
IEEE cimsir e "Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi." İlköğretim Online (elektronik), 18, ss.1046 - 1058, 2019. 10.17051/ilkonline.2019.610618
ISNAD cimsir, elif. "Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi". İlköğretim Online (elektronik) 18/3 (2019), 1046-1058. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.610618