REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Yıl: 2021 Cilt: 28 Sayı: 123 Sayfa Aralığı: 219 - 232 Metin Dili: Türkçe DOI: https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 İndeks Tarihi: 16-02-2022
REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Öz: İşletmelerin pazara sunduğu ürünlerin diğer işletmelerin ürünlerinden ayrılmasını sağlayan markalar, reklamlar aracılığıyla tüketicilere sunulmaktadır. Farklı alanlarda reklamlar ile karşılaşan tüketiciler, markaları merak edip, denemek ister, reklamlarda sunulduğu gibi olup olmadığını test etmek isterler. Tüketicinin, bir markayı denemesi ve markayla duygusal bağ kurması sonucunda marka ile ilgili sahip olduğu (duyusal, duygusal, bilişsel ve davranışsal) tepkilerin tamamı, marka deneyimini ortaya çıkarmaktadır. Tüketiciler denediği ve memnun kaldığı markaya inanırlar ve güvenirler. Marka güveni ise tüketicilerin markaya yönelik pozitif düşüncelerini, inançlarını ifade etmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmanın temel amacı, tüketicilerin reklama yönelik şüphelerini, endişelerini, inançlarını, düşüncelerini ölçüp, reklama yönelik şüphenin tüketicilerin marka deneyimleri ve marka güvenine etkisi ve marka deneyimlerinin de marka güvenine etkisini analiz etmektir. Bu amaçla Konya ilinde yaşayan, X marka hazır giyim kullanıcıları hedef alınmış ve kolayda örnekleme yöntemi ile seçilmiş 415 kişiye online anket yöntemi uygulanmıştır. Araştırma verileri; güvenirlik analizi, normallik testi, faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizi ile test edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda reklama yönelik şüphenin marka deneyimi ve marka güveni üzerinde pozitif etkisinin ve marka deneyiminin de marka güveni üzerinde pozitif etkisinin olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime: THE EFFECT OF SKEPTICISM TOWARD ADVERTISING ON BRAND EXPERIENCE AND BRAND TRUST: A RESEARCH ON A READY-MADE CLOTHING BRAND
Öz: Brands, which enable the products offered by the businesses to be separated from the products of other businesses, are presented to consumers through advertisements. Consumers who encounter ads in different areas want to wonder and try brands and want to test whether they are as advertised. As a result of the consumer trying a brand and establishing an emotional connection with the brand, all of the reactions (sensory, affective, intellectual, and behavioral) related to the brand reveal the brand experience. Consumers believe and trust the brand they have tried and satisfied with. Brand trust, on the other hand, expresses consumers' positive thoughts and beliefs towards the brand. In this direction, the main purpose of this study is to measure the skepticism, concerns, beliefs and thoughts of consumers about advertising and to analyze the effect of skepticism toward advertising on brand experiences and brand trust of consumers and the effect of brand experiences on brand trust. For this purpose, X brand ready-to-wear users living in Konya were targeted and an online survey method was applied to 415 people selected with convenience sampling method. The data were analyzed using reliability analysis, normality test, factor analysis, correlation and simple regression analysis. As a result of the study, it has been observed that skepticism toward advertising had a positive effect on brand experience and brand trust, and brand experience had a positive effect on brand trust.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/commonContent/MAb out. (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
- Onurlubaş, E. (2018). Marka Değeri Boyutlarının Marka Bağlılığı ve Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi: X Marka Beyaz Eşya Kullanıcıları Üzerine Bir Uygulama. Turkish Studies, Economics, Finance and Politics, 13 (30), 273-302.
- Tosun, N. B. (2017). Marka Yönetimi (3. b.). İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Tekin, M., & Öztürk, A. (2010). Marka İletişiminin Kriz Dönemlerinde İşletme Performansına Etkisi ve Hazır Giyim İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 13 (1-2), 221-240.
- Chinomona, R. (2013). The Influence Of Brand Experience On Brand Satisfaction, Trust And Attachment In South Africa. International Business & Economics Research Journal, 12 (10), 1303-1316.
- Çetin, K. (2017). Marka Deneyiminin Güven, Tatmin ve Bağlılığa Etkisi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 475-492.
- Zenetti, G., & Klapper, D. (2016). Advertising Effects Under Consumer Heterogeneity – The Moderating Role of Brand Experience, Advertising Recall and Attitude German. Journal of Retailing 92 (3, 2016) , 92 (3), 352–372.
- Bapat, D. (2018). Exploring Advertising as An Antecedent to Brand Experience Dimensions: An Experimental Study. Journal Of Financial Services Marketing, 23 (3), 210-217.
- Kim, E. J., Kim, S. H., & Lee, Y. K. (2019). The Effects of Brand Hearsay on Brand Trust and Brand Attitudes. Journal of Hospitality Marketing & Management, 28 (7), 765-784.
- Tekin, M., & Zerenler, M. (2016) Pazarlama (2.b.). Konya: Günay Ofset.
- Ceran, Y., & Karaçor, S. (2013). Pazarlama İletişimi Aracı Olarak Reklam: Reklam Maliyetleri ve Muhasebeliştirilmesi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1), 9-24.
- Apak, K., & Kasap, F. (2014). Türk Televizyonlarındaki Gıda Reklamlarında Kadın Ve Erkek İmgesi Üzerine Bir İnceleme. The Journal of International Social Research, 7 (34), 814-832.
- Elden, M. (2018). Reklam ve Reklamcılık (5. b.). İstanbul: Say Yayınları.
- Şahin, E., & Selek, N. (2021). Yenilenen Kurumsal Marka İmajının Reklamlar Aracılığı ile Tüketiciye Aktarılması: Petlas Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24 (1), 288- 306.
- Becan, C. (2013). Geleneksel Mecra ve İnternet Ortamı Arasındaki Reklam İçeriklerine Yönelik Algı Farklılıkları Üzerine Bir Araştırma: İstanbul İli Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi , 23-41.
- Griese, K.-M., Alexandrov, A., Michaelis, C., & Lilly, B. (2018). Examining the Effect of Humor in Environmentally-Friendly Advertising. Marketing Management Journal, 28 (1), 1-34.
- Başgöze, P., & Kazancı, Ş. (2014). Ürün Yerleştirme ve Reklama İlişkin Tutumların Satın Alma Eğilimi ve Marka İmajı Üzerine Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (1), 29-54.
- Elpeze Ergeç, N. (2004). Televizyon Reklamlarına Yönelik Şüphe (İkna Bilgi Modelinin Yorumlanması). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
- Obermiller, C., & Spangenberg, E. C. (1998). Development of a Scale to Measure Consumer Skepticism Toward Advertising. Journal of Consumer Psychology, 7 (2), 159-186.
- Albayrak, T., Caber, M., Moutinho, L., & Herstein, R. (2011). The Influence of Skepticism on Green Purchase Behavior. International Journal of Business and Social Science, 2 (13), 189-197.
- Huh, J., DeLorme, D. E., & Reid, L. N. (2012). Scepticism Towards DTC Advertising. International Journal of Advertising, 31 (1), 147- 168.
- Kıymalıoğlu, A. (2014). Reklama Yönelik Şüphenin Tüketici Tutumlarına Etkisi. Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Ha, Y. H., & Perks, H. (2005). Effects of Consumer Perceptions of Brand Experience on The Web: Brand Familiarity, Satisfaction and Brand Trust. Journal of Consumer Behaviour, 4 (6), 438-452.
- Brakus, J. J., Schmitt, B. H., & Zarantonello, L. (2009). Brand Experience: What Is It? How Is It Measured? Does It Affect Loyalty? Journal of Marketing, 73, 52-68.
- Öztürk, D., & Karakaş, G. (2016). The Determination of Factors Influencing Brand Choice of The University Students: A Research on The Apparel Industry. Journal of Life Economics, 3 (4), 69-78.
- Kara, G. (2015). Marka Deneyimi ve Tekrar Satın Alma Niyeti Arasındaki İlişkide Müşteri Tatmininin Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Kara, S. N., & Şahin, E. (2020). Marka Değeri ve Sembolik Tüketim: Marka Değerine Yönelik Nitel ve Nicel Değerlendirme. Konya: Literatürk Academia.
- Oral, S. G. (2014). Lüks Tüketim Algısı ve Lüks Tüketim Odaklı Tüketici Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Khan, I., Rahman, Z., & Fatma, M. (2016). The role of Customer Brand Engagement and Brand Experience in Online Banking. International Journal of Bank Marketing, 34 (7), 1025-1041.
- Özyer Aksoy, Y. (2017). Duygusal Marka Deneyimi, Marka Ayırt Ediciliği, Marka Çekiciliği ve Marka Savunuculuğu Arasındaki İlişkiler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9 (3), 360-374.
- Chaudhuri, A., & Holbrook, M. B. (2002). Product-Class Effects on Brand Commitment and Brand Outcomes: The Role of Brand Trust and Brand Affect. Journal of Brand Management, 10 (1), 33-58.
- Ulusu, Y. (2011). Marka İmajının Marka Güvenine Etkisi. Journal of Yaşar University, 6 (24), 3932-3950.
- Onurlubaş, E., & Altunışık, R. (2019). Marka Güveninin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Marka Aşkının Aracılık Rolü. Kesit Akademi Dergisi, 5 (18), 116-135.
- Sung, Y., & Kim, J. (2010). Effects of Brand Personality on Brand Trust andBrand Affect. Psychology & Marketing , 27 (7), 639–661.
- Eren, S. S., & Erge, A. (2012). Marka Güveni, Marka Memnuniyeri ve Müşteri Değerinin Tüketicilerin Marka Sadakati Üzerine Etkisi. Journal of Yasar University, 7 (26), 4455-4483
- Tekin, M. (2016a) Toplam Kalite Yönetimi (9. b.). Konya: Günay Ofset.
- Tekin, M. (2016b), Kalite Güvence ve Standartlar (6. b). Konya: Günay Ofset.
- Becerra, E. P., & Badrinarayanan, V. (2013). The Influence of Brand Trust and Brand Identification on Brand Evangelism. Journal of Product & Brand Management, 22 (5/6), 371–383.
- Delgado-Ballester, E., Munuera-Aleman, J.-L., & Yagüe-Guillen, M. J. (2003). Development and Validation of aBrand Trust Scale. International Journal of Market Research, 45 (1), 1-58.
- T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2018). Tekstil, Hazır Giyim ve Deri Ürünleri Sektörleri Raporu. Sanayi Genel Müdürlüğü Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi.
- İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Proje ve İş Geliştirme Birimi. (2012). Tekstil Ürünleri İmalatı ve Giyim Eşyalarının İmalatı. İAOSB Haber Dergisi .
- Öztürk, D. (2019). AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile Tedarikçi Seçimi: Hazır Giyim Sektöründe Bir Uygulama. Tekstil ve Mühendis, 26 (115), 299-308.
- Şahin, D. (2015). Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sektörünün Endüstriİçi Ticaretinin Statik Analizi: AB-15 Ülkeleri ile Karşılaştırma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 48-66.
- Demirtaş, G., & Turan, E. (2020). Endüstri-İçi Ticaretin Belirleyicisi Olarak Uluslararası Göç Akımları: Türkiye’de Giyim Sektörü Üzerine Ampirik Bir Analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16 (4), 794-816.
- T.C. Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü. (2020). Hazır Giyim Sektör Raporu.
- Öztürk, D., & Tekin, M. (2020). Hazır Giyim Sektöründe Tüketicilerin Satın Alma Davranışları. Ünye İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 15-27.
- Aşkın, N., & İpek, İ. (2016). Marka Aşkının Marka Deneyimi ile Marka Sadakati Arasındaki İlişkiye Aracılık Etkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 16 (1), 79-94.
- Karaman, N., & Köroğlu, Ö. (2019). Fast Food Restoran Müşterilerinin Marka Deneyimi Algısının Davranışsal Niyetlerine Etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1), 101-131.
- Yılmaz, A., & Aykaç, Ö. S. (2018). Marka İmajının Marka Evangelizmine Etkisinde MArka Güveninin ve Marka Sadakatinin Aracı Rolü. Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi (UHEYAD), 16, 53-75.
- Ercan, İ., & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (3), 211-216.
- Cortina, J. M. (1993). What Is Coefficient Alpha? An Examination of Theory and Applications. Journal of Applied Psychology, 78 (1), 98- 104.
- Cicchetti, D. V. (1994). Guidelines, Criteria, and Rules of Thumb for Evaluating Normed and Standardized Assessment Instruments in Psychology. Psychological Assessment, 6 (4), 284-290.
- Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Nunnally, J. C. (1975). Psychometric Theory. 25 Years Ago and Now. Educational Researcher, 4 (10), 7-21.
- Karadaş, A., & Yıldırım, A. (2019). Yönetici Hemşirelerde Algılanan Güç Kaynağı: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 6 (1), 1-10.
- Ackerberg, D. A. (2003). Advertising, Learning, and Consumer Choice in Experience Good Markets: A Structural Empirical Examination. International Economic Review, 44, 1007-1040.
- Güngör, M., & Bulut, Y. (2008). Ki-Kare Testi Üzerine. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 7 (1), 84-89.
- Kaygısız, E., & Çağlıyan, V. (2014). Bilgi Yönetimi ve Örgütsel Bilgelik İlişkisi Üzerine Sektörel Bir Değerlendirme: Metal ve Makine Sanayi Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (31), 227-240.
- Yiğit, N., Bütüner, S., & Dertlioğlu, K. (2008). Öğretim Amaçlı Örütbağ Sitesi Değerlendirme Ölçeği Geliştirme. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2 (2), 38-51.
- Özdamar, K. (2017). Eğitim, Sağlık ve Davranış Bilimlerinde Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi IBM SPSS, IBM SPSS AMOS ve MINITAB Uygulamalı. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
- Yu, J. (2020). Consumer Responses Toward Green Advertising: The Effects of Gender, Advertising Skepticism, and Green Motive Attribution. Journal of Marketing Communications, 26 (4), 414-433.
- Çelikkol, Ş. (2017). Marka Değeri ve Marka Güveni İlişkisini Ölçmeye Yönelik Bir Havayolu Şirketi Müşterileri Üzerinde Araştırma. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (12), 271-301.
- Şahin, E., Çağlıyan, V., & Başer, H. H. (2017). Sosyal Medya Pazarlamasının Tüketici Satın Alma Davranışına Etkisi: Selçuk Üniversitesi İİ BF Örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (4), 67-86.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (7. b.). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
- Tekin, M. (2017) . İşletme Bilimi (6. b.). Konya: Günay Ofset.
- Tekin, M. (2019). Nöropazarlamayla Müşteriyi-Keşfetmek. Retail Türiye Dergisi. (Erişim Adresi: https://www.retailturkiye.com/ mahmut-tekin/noropazarlamayla-musteriyi-kesfetmek)
APA | Tekin M, OZTÜRK D, KARA S (2021). REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. , 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
Chicago | Tekin Mahmut,OZTÜRK DERYA,KARA Sümeyye Nur REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. (2021): 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
MLA | Tekin Mahmut,OZTÜRK DERYA,KARA Sümeyye Nur REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. , 2021, ss.219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
AMA | Tekin M,OZTÜRK D,KARA S REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
Vancouver | Tekin M,OZTÜRK D,KARA S REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
IEEE | Tekin M,OZTÜRK D,KARA S "REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA." , ss.219 - 232, 2021. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
ISNAD | Tekin, Mahmut vd. "REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA". (2021), 219-232. https://doi.org/https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
APA | Tekin M, OZTÜRK D, KARA S (2021). REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Tekstil ve Mühendis, 28(123), 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
Chicago | Tekin Mahmut,OZTÜRK DERYA,KARA Sümeyye Nur REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Tekstil ve Mühendis 28, no.123 (2021): 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
MLA | Tekin Mahmut,OZTÜRK DERYA,KARA Sümeyye Nur REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Tekstil ve Mühendis, vol.28, no.123, 2021, ss.219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
AMA | Tekin M,OZTÜRK D,KARA S REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Tekstil ve Mühendis. 2021; 28(123): 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
Vancouver | Tekin M,OZTÜRK D,KARA S REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Tekstil ve Mühendis. 2021; 28(123): 219 - 232. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
IEEE | Tekin M,OZTÜRK D,KARA S "REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA." Tekstil ve Mühendis, 28, ss.219 - 232, 2021. https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |
ISNAD | Tekin, Mahmut vd. "REKLAMA YÖNELİK ŞÜPHENİN MARKA DENEYİMİ VE MARKA GÜVENİNE ETKİSİ: HAZIR GİYİM MARKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA". Tekstil ve Mühendis 28/123 (2021), 219-232. https://doi.org/https://doi.org/10.7216/1300759920212812307 |